Opinia rzecznika generalnego P. Pikamäe przedstawiona w dniu 12 stycznia 2023 r. Postępowanie karne przeciwko XN., sygn. C-608/21

1.

„Jakże mogę być aresztowany? I do tego w taki sposób?” – „Znowu Pan zaczyna – powiedział strażnik i zanurzył kromkę chleba z masłem w słoiku z miodem. – Na takie pytania nie odpowiadamy” (2). Te fragmenty pierwszej sceny Procesu, słynnej powieści praskiego pisarza Franza Kafki, ukazują nam społeczeństwo rządzące się fikcyjną praworządnością, w którym władze mogą pozbawić jednostkę przynależnej jej wolności, nie informując jej o powodach takiej decyzji. W trakcie całej fabuły K. stara się odkryć powody swojego zatrzymania (i późniejszego skazania), bez powodzenia.

2.

W kontraście do wyobrażonych przez Kafkę inkwizycyjnych nadużyć prawodawca Unii Europejskiej skodyfikował w art. 6 ust. 2 dyrektywy 2012/13/UE (3) prawo osób podejrzanych lub oskarżonych, zatrzymanych lub aresztowanych, do otrzymania informacji o powodach pozbawienia ich wolności. W ramach niniejszego odesłania prejudycjalnego Sofiyski Rayonen sad (sąd rejonowy w Sofii, Bułgaria) zwraca się do Trybunału o dokonanie wykładni tego przepisu, a tym samym o przedstawienie wyjaśnień co do momentu, w którym powody te powinny zostać podane do wiadomości, oraz treści takiego powiadomienia.

3.

W niniejszej sprawie istotne są motywy 10, 14 i 28 dyrektywy 2012/13, art. 1, 2, 3, 4 i 6 tej dyrektywy, a także art. 6 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”).