Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 8 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.746.2023.1.KF

Obowiązki płatnika w zw. z wypłatą zleceniobiorcom należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanych w umowie podróży.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w związku z wypłatą zleceniobiorcom należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanych w umowie podróży. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) Sp. z o.o. (dalej jako: Wnioskodawca bądź Spółka) jest spółką prawa handlowego wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego. Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości osiąganych dochodów niezależnie od miejsca ich uzyskania, bowiem Spółka posiada siedzibę i miejsce efektywnego zarządu na terenie Polski. Spółka prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi opieki domowej, w tym pomocy w gospodarstwie domowym, aktywizacji psycho-ruchowej nad osobami chorymi i starszymi (dalej jako: Podopieczni) w państwie należącym do Unii Europejskiej (w Niemczech). Powyższa aktywność Spółki jest klasyfikowana wedle kodów PKD: 88.10.Z Pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych, 73.1. Reklama, 74.3. Działalność związana z tłumaczeniami, 78. Działalność związana z zatrudnieniem, 85.5. Pozaszkolne formy edukacji, 85.6. Działalność wspomagająca edukację, 86.9. Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, 88.9. Pozostała pomoc społeczna bez zakwaterowania, 82.1. Działalność związana z administracyjną obsługą biura, wyłączając działalność wspomagającą, 87.9. Pozostała pomoc społeczna z zakwaterowaniem. Wnioskodawca podkreśla, że nie posiada na terenie Niemiec, w miejscu świadczenia usług opieki tzw. zakładu czy stałej placówki, przez którą miałby wykonywać swoje świadczenia.

Wnioskodawca zawiera umowy o świadczenie usług opieki domowej z przedstawicielstwem rodziny Podopiecznego, pełnomocnikiem Podopiecznego lub jego opiekunem prawnym lub inną osobą działającą na rzecz Podopiecznego a czasem z samym Podopiecznym (dalej jako: Klient). Celem wywiązania się z zobowiązań wynikających z umów zawartych z Klientem, Wnioskodawca podejmuje współpracę na podstawie umów cywilnoprawnych z osobami fizycznymi (dalej: Opiekun), które w imieniu Spółki realizują usługi opieki domowej, a także usługi podstawowe o charakterze treningowo-szkoleniowo-rekrutacyjnym wykonywane na rzecz Spółki w Polsce, dla pracowników, zleceniobiorców, kandydatów do współpracy w zakresie mobilności pracy, opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub w podeszłym wieku wykonywane w miejscu zamieszkania tej osoby, w tym usługi pomocy w gospodarstwie domowym tej osoby, nauki języka na potrzeby świadczenia usług (Polska).

Do zakresu powinności Opiekunów w okresach wykonywania usług opieki domowej w Niemczech należą:

a)czynności pielęgnacji i opieki (szacowany czas od 25% do 30% dziennie):

-pomoc Podopiecznemu w utrzymaniu higieny osobistej, tj. kąpiel, mycie zębów, czesanie włosów, golenie, asysta przy korzystaniu z toalety, dbanie o higienę przy wypróżnianiu, zmiana pieluch;

-pomoc Podopiecznemu przy spożywaniu posiłków, karmienie;

-pomoc Podopiecznemu przy podstawowych codziennych czynnościach, tj. wstawanie z łóżka, kładzenie się, siadanie, wstawanie, chodzenie po schodach, ubieranie i rozbieranie, przemieszczanie się, transfer na wózek itp.;

b)czynności aktywizacji psychofizycznej oraz pomocy domowej (szacowany czas od 70% do 75% dziennie):

-wszelkie usługi związane bezpośrednio z poprawą jakości życia Podopiecznego;

-pomoc w codziennych zajęciach związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, tj. gotowanie, pranie, zmywanie naczyń, robienie zakupów, dbanie o rośliny i zwierzęta domowe;

-dbanie o zachowanie porządku w najbliższym otoczeniu Podopiecznego, tj. w pomieszczeniach, w których przebywa;

-zapewnienie Podopiecznemu czystej pościeli i schludnej odzieży, prasowanie;

-robienie zakupów w zakresie zaopatrzenia niezbędnego do prowadzenia gospodarstwa domowego i do wyżywienia;

-kontrolowanie jakości produktów spożywczych;

-przygotowanie lub pomoc w przygotowywaniu posiłków Podopiecznemu z uwzględnieniem ich wymaganej ilości, częstotliwości oraz jakości;

-wykonywanie innych niezbędnych czynności związanych z pomocą w prowadzeniu gospodarstwa domowego Podopiecznego;

-uzgadnianie terminów wizyt lekarskich Podopiecznego;

-towarzyszenie Podopiecznemu w czasie wizyt lekarskich, spotkań rodzinnych, wydarzeń kulturalnych;

-wspólne spędzanie czasu z Podopiecznym w zakresie rozwijania zainteresowań i podtrzymywania kondycji fizycznej, spacery na świeżym powietrzu;

-pozostawanie w stałym kontakcie z rodziną Podopiecznego w celu informowania o stanie zdrowia.

Podstawą współpracy pomiędzy Wnioskodawcą a Opiekunem jest umowa cywilnoprawna w postaci umowy zlecenia o świadczenie usług. Przy czym wyjazdy odbywają się w ramach pracy najemnej w Niemczech na podstawie art. 13 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L 166 ze zm.; dalej jako: Rozporządzenie w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego).

Opiekunowie realizują świadczenia w miejscu zamieszkania Podopiecznego, uwzględniając możliwość towarzyszenia Podopiecznemu również poza jego domem. Zarówno Spółka jak i Opiekun mają świadomość co do średniego czasu wykonywania usług zgodnie z ich zakresem. Przy czym Opiekun samodzielnie decyduje o podziale czasu wykonywania usług mając na uwadze swoje doświadczenie i kompetencje, stosownie do stanu zdrowia Podopiecznego, na rzecz którego te usługi są świadczone.

Opiekunowie są rezydentami podatkowymi Polski z uwagi na posiadanie centrum interesów życiowych na terytorium Polski. Ponadto, Opiekunowie nie dysponują zakładem bądź stałą placówką, poprzez którą realizowaliby świadczenia określone w umowie zlecenia. Dla ustalenia właściwego rozliczenia podatkowego wynagrodzenia Opiekunów, Wnioskodawca stosuje regulacje ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 28 z późn. zm.; dalej: ustawa o PIT) z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W analizowanych okolicznościach należy brać pod uwagę przepisy Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (z uwzględnieniem wzajemnych porozumień aktualizujących). W związku z tym na gruncie przepisów o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) przychody osiągane na podstawie umów zlecenie z Opiekunami stanowią dochody z tzw. innej działalności o samodzielnym charakterze (nie zaś z pracy najemnej wskazywanej zazwyczaj w art. 15 właściwych UPO). A to z kolei oznacza, że dla tychże rozliczeń nie ma znaczenia okres wykonywania pracy poza granicami Polski (tj. ustalenie czy odbiorca wynagrodzenia przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy (nie)przekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym).

Umowa zlecenie zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Opiekunami zawiera m.in. następujące postanowienia (na potrzeby tejże umowy używany jest termin Zleceniobiorcy):

1)Definiujące podróż Zleceniobiorcy (Opiekuna) rozumianą jako świadczenie usług opiekuńczych poza miejscem zamieszkania Zleceniobiorcy oraz poza miejscem siedziby Wnioskodawcy pod warunkiem, że łączyć się będzie z wyjazdem poza terytorium Polski.

2)Usługi realizowane są zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. W związku z tym Zleceniobiorca jest zobligowany do odbywania podróży do miejsca świadczenia usług (na rzecz Podopiecznego).

3)Okres rozliczeniowy ustalony jest odpowiednio na czas wykonywania zlecenia, tj. 90 dni.

4)Wynagrodzenie za okres wykonywania zlecenia w Niemczech obejmuje:

a)wynagrodzenie podstawowe brutto z uwzględnieniem obowiązującej w Niemczech płacy minimalnej (60h wykonywania usługi w okresie pełnego miesiąca kalendarzowego) – 800 euro brutto,

b)zwrot kosztów z tytułu podwyższonych kosztów utrzymania w ramach wykonywania usług poza granicami kraju i prawidłowego wykonania zlecenia, tj. 49 euro dziennie,

c)wynagrodzenie dopełniające ustalane na koniec miesiąca rozliczeniowego z uwzględnieniem sumy wynagrodzenia z pkt a i b.

5)Z tytułu świadczenia usług podstawowych w Polsce, Zleceniobiorcy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 23,50 zł/h brutto. Przy czym na wykonywanie wyżej wymienionych czynności Zleceniobiorca zobowiązuje się poświęcić 3 godz. miesięcznie.

6)Powyższe wynagrodzenie uwzględnia okoliczność ponoszenia przez Opiekuna zwiększonych kosztów utrzymania za granicą. Bowiem przy ustalaniu wartości wynagrodzenia należy mieć na uwadze dysproporcje pomiędzy płaca minimalną w danym unijnym państwie, a rynkowym wynagrodzeniem w Polsce za wykonywanie analogicznych usług.

7)W sytuacji świadczenia usług opieki domowej przez okres niepełnego okresu rozliczeniowego, wynagrodzenie brutto naliczane jest proporcjonalnie i stanowi kwotę wynagrodzenia brutto odpowiednio podzieloną przez liczbę dni okresu rozliczeniowego i pomnożoną przez liczbę dni świadczenia usług opieki domowej. Przy czym, naliczona stawka wynagrodzenia za godzinę świadczenia usług opieki domowej nie może być niższa niż wartość minimalnego wynagrodzenia brutto w Niemczech za godzinę świadczenia usług opieki domowej.

8)Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia wypłacane jest przelewem w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym na rachunek bankowy wskazany przez Zleceniobiorcę. Przy czym, wszystkie koszty usług banku Zleceniobiorcy związane z wypłatą wynagrodzeń w innej walucie niż PLN i z obsługą transakcji walutowych ponosi Zleceniobiorca.

9)W uzasadnionym przypadku Zleceniobiorca może wystąpić do Zleceniodawcy o wypłacenie mu zaliczki na poczet zwiększonych kosztów utrzymania za granicą w trakcie realizacji umowy, która o ile nie zostanie zwrócona w najbliższym okresie rozliczeniowym, zostanie potrącona w całości z należnego Zleceniobiorcy wynagrodzenia.

10)Od wynagrodzenia Zleceniobiorcy, Zleceniodawca odprowadzi składki z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w wysokości i na zasadach określonych obowiązującymi przepisami prawa w kraju właściwym dla zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

11)Od wynagrodzenia Zleceniobiorcy, Zleceniodawca będzie pobierać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z przepisami i międzynarodowymi umowami oraz z miejscem właściwości opodatkowania.

12)Wynagrodzenie netto ustalone uwzględnia kwotę wolną od podatku z wyłączeniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz kosztów PPK.

Wnioskodawca wskazuje, że umowy zawierane z Opiekunami są na czas określony. Wyjazdy do Niemczech odbywają się na podstawie każdorazowych zleceń (podróży) w celu wykonania zleconych czynności przez Wnioskodawcę. Szacowany rozkład procentowy czasu świadczenia usług wynosi około 95% czasu wykonywania usług na terenie Niemiec oraz około 5% czasu świadczenia usług na terenie Polski (przy czym zaznaczyć należy, że może on ulegać zmianom). Podkreślić należy, że podróże za granicę odbywają się w ściśle określonym celu, tj. świadczenie usług w zakresie pomocy w prowadzeniu gospodarstwa domowego osób zależnych, starszych i niepełnosprawnych oraz wsparcia ich w podstawowej opiece. Ponadto, należy mieć na względzie, że wynagrodzenie Opiekunów określone w umowach zlecenia (dotyczące usług opieki) zawierają także należności związane z odbywaniem podróży i pobytem Opiekuna poza granicami Polski. W związku z powyższym Wnioskodawca uwzględnia (na rachunkach) w wypłacanych wynagrodzeniach z tytułu usług opieki domowej na terenie Niemiec następujące jej składniki:

-należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania, w szczególności z tytułu zrekompensowania Opiekunom podwyższonych kosztów wyżywienia w trakcie odbywanej podróży do Niemiec (te należności Wnioskodawca uwzględnia już aktualnie w wypłacanym Opiekunom honorarium);

-ryczałty za noclegi jako zwrot wydatków lub kwota rekompensująca zwiększone koszty utrzymania, w zakresie konieczności ponoszenia przez Opiekunów kosztów zakwaterowania za granicą;

-zwrot poniesionych kosztów przejazdu.

Przy czym należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania, a także pokrycie innych drobnych wydatków w trakcie wyjazdu są wypłacane/zwracane Opiekunom na zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167 ze zm.; dalej jako: Rozporządzenie). W związku z powyższym Wnioskodawca każdorazowo przyjmuje, że z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania Opiekuna kwoty nie przekraczają 12,25 euro za dobę pobytu za granicą. Bowiem wartość kwoty została obliczona jako 25% diety przysługującej na terytorium Niemiec, czyli 25% z 49 euro. W sytuacji zapewnienia Opiekunowi noclegu oraz wyżywienia przez Podopiecznego, Zleceniobiorca nie otrzyma zwrotu wydatków za nocleg oraz ryczałtów za wyżywienie w kwocie 12,25 euro za dobę jako należność z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania z przeznaczeniem na inne drobne wydatki.

Reasumując, wynagrodzenie ryczałtowe wypłacane Opiekunowi ustalane jest w walucie euro i składa się z ww. składników. Z zawartej umowy z Opiekunem wynikać będzie odpowiednio wartość zwiększonych kosztów utrzymania Opiekuna za granicą. Przy czym, w sytuacji zwrotu kosztów podróży kwota zwrotu lub zasady jej przyznawania będą określone w umowie. Wysokość poszczególnych składników zawierających się w przyznanym wynagrodzeniu będzie natomiast każdorazowo odzwierciedlona w rachunku dokumentującym wypłatę wynagrodzenia. Zatem z rachunku lub dokumentacji płacowej każdorazowo będzie wynikać: kwota z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za dobę pobytu Opiekuna za granicą (nie wyższa niż 12,25 euro) oraz kwota ryczałtu na nocleg (nie wyższa niż 42,50 euro za dobę pobytu) lub zwrotu kosztów podróży.

Wartość dodatkowych należności oraz ewentualnie zwróconych kosztów podróży w wysokości określonej w Załączniku do Rozporządzenia podlegają zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT. W myśl poz. 74 tegoż Załącznika kwota diety za dobę podróży zagranicznej w Niemczech wynosi 49 euro. Zatem Wnioskodawca jako płatnik podatku zamierza zwalniać z podatku dochodowego te dodatkowe należności, w łącznej kwocie nie przekraczającej jednak każdorazowo 54,75 euro za dobę pobytu opiekuna za granicą z uwzględnieniem podanych wyżej kwot.

Opiekunowie jako osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, otrzymanych świadczeń z tytułu diet i ryczałtów za nocleg nie będą zaliczali do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie.

Pytania

1)Czy na Spółce jako na płatniku – ciążyć będzie obowiązek poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłacaniem Opiekunom, wykonującym umowy zlecenia poza granicami Polski kwot będących równowartością 25% diet, jako należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanej w umowie podróży, zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (dalej jako: Rozporządzenie)?

2)Czy prawidłowe będzie odprowadzanie zaliczki na podatek dochodowy wyłącznie od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu kwoty maksymalnej 54,75 euro, tj. z wyłączeniem kwot będących równowartością 25% diet i należności z tytułu noclegów i ewentualnych zwróconych kosztów podróży?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 1 – na Spółce, jako płatniku, nie będzie ciążył obowiązek poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłacaniem Opiekunom, wykonującym umowę zlecenia poza granicami Polski kwot będących równowartością 25% diet jako należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanej w umowie podróży zgodnie z treścią Rozporządzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 2 – prawidłowe będzie odprowadzanie zaliczki na podatek dochodowy wyłącznie od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu kwoty maksymalnej 54,75 euro, tj. z wyłączeniem kwot będących równowartością 25% diet i należności z tytułu noclegów i ewentualnych zwróconych kosztów podróży.

Uzasadnienie stanowiska

Fundamentalną zasadą obowiązującą w ustawie o PIT, jest zasada powszechności opodatkowania określona w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którym to przepisem opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca dokonał podziału przysporzeń majątkowych uzyskiwanych przez podatników na różne źródła przychodów. Stosownie więc do dyspozycji art. 10 ust. 1 ustawy o PT źródłami przychodów są:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)(uchylony);

6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9)inne źródła.

Zatem w świetle powołanej regulacji ustawy o PIT odrębnym źródłem przychodu jest działalność wykonywana osobiście. Zgodnie z art. 13 pkt 8 ustawy o PIT za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a)osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b)właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

c)przedsiębiorstwa w spadku

– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z kolei w myśl art. 41 ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W związku z tym, jak podkreśla się w doktrynie, obok ustawowej powszechności opodatkowania funkcjonują zwolnienia przedmiotowe wskazywane w art. 21 ustawy o PIT oraz dochody zwolnione wymienione w art. 52, 52a i 52c ustawy o PIT a także dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (zob. A. Melezini, Przedmiot podatku, ABC).

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13 i 15c.

Stosownie zaś do treści art. 21 ust. 13 ustawy o PIT, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1)w celu osiągnięcia przychodów lub

2)w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub

3)przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub

4)przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

Przy czym należy mieć na względzie, że w przedstawionym stanie faktycznym Opiekunowie jako Zleceniobiorcy (tj. osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej) nie zaliczają do kosztów podatkowych otrzymywanych od Spółki świadczeń z tytułu diet i ryczałtów. Ponadto, dla właściwego rozstrzygnięcia opodatkowania należności z tytułu podróży nie-pracowników Spółki (tj. Zleceniobiorców-Opiekunów) należy odwołać się do szczególnych regulacji, tj. przepisów Rozporządzenia.

Stosując zaś reguły wykładni językowej należy przyjąć, że pojęcie „podróży służbowej” zostało zdefiniowane w art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.; dalej jako: ustawa Kodeks pracy), który to przepis stanowi, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Jak wynika z przepisu art. 22 ustawy Kodeks pracy podróż służbowa realizowana jest tylko i wyłącznie w ramach stosunku pracy (art. 22 § 1 tejże ustawy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem).

Przy czym podkreślenia wymaga fakt, że powyższe definicje określone w ustawie Kodeks pracy odnoszą się do podróży służbowej pracowników, nie zaś do podróży służbowej osób niebędących pracownikiem. Mając na uwadze powyższe, umówione miejsce świadczenia pracy jest istotne dla stosunku pracy. Natomiast należy uwypuklić, że dla umów zlecenie miejsce wykonywania czynności wynikającej z tej umowy nie ma znaczenia, nawet w przypadku jego określenia. Powyższe wynika z art. 734 w związku z art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.; dalej: ustawa Kodeks cywilny).

Wnioskodawca wskazuje, że w analizowanych okolicznościach realizowania usług opieki poza granicami kraju na warunkach umowy zlecenia, owe miejsce wykonywania czynności nie należy utożsamiać z miejscem wykonywania pracy określonym w umowie o pracę. Tym samym, mając na uwadze powołane przepisy art. 21 ust. 13 pkt 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT należy wskazać, że istotne staje się, aby podróż odbywana była w celu uzyskiwania przychodów i aby wydatki z tego tytułu nie zostały ujęte w kosztach uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, celem skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego wskazanego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b w związku z art. 21 ust. 13 ustawy o PIT koniecznym jest spełnienie kumulatywnie następujących przesłanek:

-diety i inne należności za czas podróży służbowej będzie otrzymywać osoba niebędąca pracownikiem;

-wysokość tychże należności będzie ustalona zgodnie z treścią Rozporządzenia;

-podróż musi odbywać się w celu osiągnięcia przychodów;

-otrzymane świadczenia nie mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych osoby niebędącej pracownikiem.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy (delegowania zleceniobiorców do pracy za granicą), Wnioskodawca jest zdania, że wyjazdy Opiekunów spełniają definicję podróży, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT i nie należy jej utożsamiać z podróżą służbową. Bowiem w powołanej regulacji ustawodawca posłużył się terminem „podróż” bez określenia „służbowa”, dlatego też zakres tego zwolnienia jest szerszy, ponieważ nie ogranicza się ono jedynie do podróży służbowych, ale do wszelkich podroży osób niebędących pracownikami, pod warunkiem, że wypłacone diety i inne należności nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów świadczeniobiorców oraz zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów.

Jednocześnie z uwagi na brak definicji legalnej terminu „podróż Zleceniobiorcy” należy odwołać się do wykładni językowej. Zatem według internetowego Słownika Języka Polskiego podróż to przebywanie drogi do odległego miejsca; przemierzanie rozległych terenów; podróżowanie (http://www.sjp.pwn.pl). Wobec powyższego należy skonstatować, że pojęcie podróży Zleceniobiorcy należy odróżnić od pojęcia podróży służbowej. Podróż służbowa jest bowiem pojęciem zdefiniowanym na gruncie Kodeksu pracy, zgodnie z którym podróż służbowa to wykonywanie określonego zadania na polecenie pracodawcy poza miejscem stałego zatrudnienia. Z uwagi na fakt, iż umowa zlecenia jest odrębną od umowy o pracę instytucją prawną, do której stosuje się całkowicie inne regulacje, czyli Kodeks cywilny a nie Kodeks pracy – nie można utożsamiać tych dwóch pojęć, czyli zrównywać podróży Zleceniobiorcy i podróży służbowej pracownika.

Stanowisko takie potwierdza także wykładnia systemowa ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdyby bowiem, ustawodawca utożsamiał podróż odbywaną przez osobę niebędąca pracownikiem z podróżą służbową pracowników, to nie wyodrębniałby dwóch zwolnień od opodatkowania diet i innych należności, w tym kosztów ich podróży – odrębnie przewidując zwolnienie od opodatkowania diet i innych należności, w tym kosztów podróży służbowej pracowników i odrębnie regulując kwestię zwolnienia diet i kosztów podróży osób innych niż pracownicy (w tym także Zleceniobiorców). W tym kontekście wyjazd Zleceniobiorcy, mającego miejsce zamieszkania na terytorium Polski poza granice kraju (na terytorium Niemiec) jest odbywaniem przez niego podróży w rozumieniu powołanego art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT.

Zasady rozliczania podróży zagranicznych reguluje Rozporządzenie. Tak więc w myśl § 2 Rozporządzenia z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

1)diety;

2)zwrot kosztów:

a)przejazdów,

b)dojazdów środkami komunikacji miejscowej,

c)noclegów,

d)innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Z kolei, w rozumieniu § 3 Rozporządzenia:

1.Środek transportu właściwy do odbycia podróży krajowej lub podróży zagranicznej, a także jego rodzaj i klasę, określa pracodawca.

2.Pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości udokumentowanej biletami lub fakturami obejmującymi cenę biletu środka transportu, wraz ze związanymi z nimi opłatami dodatkowymi, w tym miejscówkami, z uwzględnieniem posiadanej przez pracownika ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga przysługuje.

3.Na wniosek pracownika pracodawca może wyrazić zgodę na przejazd w podróży krajowej lub podróży zagranicznej samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem niebędącym własnością pracodawcy.

4.W przypadkach, o których mowa w ust. 3, pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, ustaloną przez pracodawcę, która nie może być wyższa niż określona w przepisach wydanych na podstawie art. 34a ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1265 oraz z 2013 r. poz. 21).

Ponadto w myśl § 4 ust. 1 Rozporządzenia, pracownikowi, który w czasie podróży krajowej lub podróży zagranicznej poniósł inne niezbędne wydatki związane z tą podróżą, określone lub uznane przez pracodawcę, zwraca się je w udokumentowanej wysokości.

Zgodnie z § 13 ust. 1 Rozporządzenia, dieta w czasie podróży zagranicznej jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki. Stosownie zaś do dyspozycji § 13 ust. 2 Rozporządzenia, dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży zagranicznej. W przypadku podróży zagranicznej odbywanej do dwóch lub więcej państw pracodawca może ustalić więcej niż jedno państwo docelowe. Przy czym w rozumieniu § 13 ust. 4 Rozporządzenia, wysokość diety za dobę podróży zagranicznej w poszczególnych państwach jest określona w załączniku do rozporządzenia. Wysokość diety za dobę podróży zagranicznej do Niemiec została określona w wysokości 49 euro, natomiast limit na nocleg w wysokości 170 euro (poz. 74 Załącznika do Rozporządzenia).

Z kolei zgodnie z przepisem § 14 ust. 1 Rozporządzenia, pracownikowi, któremu zapewniono w czasie podróży zagranicznej bezpłatne, całodzienne wyżywienie, przysługuje 25% diety ustalonej zgodnie z § 13 ust. 3. Natomiast w brzmieniu § 14 ust. 4 Rozporządzenia, pracownikowi, który otrzymuje w czasie podróży zagranicznej należność pieniężną na wyżywienie, dieta nie przysługuje. Jeżeli należność pieniężna jest niższa od diety, pracownikowi przysługuje wyrównanie do wysokości należnej diety.

Ponadto, w myśl § 16 ust. 1 Rozporządzenia, za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem, w granicach limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia. Przy czym zgodnie z § 16 ust. 2 Rozporządzenia, w razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu, o którym mowa w ust. 1. Ryczałt ten nie przysługuje za czas przejazdu. Niemniej należy również pamiętać, jak stanowi § 16 ust. 4 Rozporządzenia, przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli pracodawca lub strona zagraniczna zapewniają pracownikowi bezpłatny nocleg.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, skoro przyznane opiekunom należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą, czy należności ryczałtowe z tytułu noclegów lub zwrot kosztów podróży będą wypłacane na zasadach określonych w Rozporządzeniu i nie przekraczają kwot tam określonych, to kwoty będące równowartością 25% diet jako należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów podróży zgodnie z Rozporządzeniem, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT.

W związku z tym należy uznać, że na Wnioskodawcy, jako płatniku, nie będą ciążyć powinności w zakresie poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłaceniem Opiekunom, wykonującym umowę zlecenia poza granicami Polski wyżej określonych należności. Przy czym Spółka zdaje sobie sprawę z faktu, że niniejsze zwolnienie jest limitowane do wysokości określonej w Rozporządzeniu. Zatem w sytuacji, gdy cała wartość ww. świadczeń korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, Wnioskodawca może ww. świadczenia wyłączyć z podstawy obliczenia zaliczki na podatek dochodowy.

Wnioskodawca jest zdania, że w związku z limitowaniem świadczeń podlegającym zwolnieniu w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, należy uznać za słuszne, że:

-w sytuacji, gdy cała wartość wypłaconych świadczeń Opiekunom korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, tym samym Wnioskodawca może wyłączyć z opodatkowania ww. należności z podstawy obliczenia zaliczki na podatek dochodowy. W związku z tym Spółka zobligowana będzie do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy wyłącznie od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu kwot będących równowartością 25% diet i należności z tytułu noclegów i ewentualnych zwróconych kosztów podróży;

-w przypadku, gdy wypłacone przez Wnioskodawcę świadczenia będą wyższe od progów wskazanych w Rozporządzeniu, to nadwyżki ponad te limity będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym. A zatem na Wnioskodawcy jako płatniku będą ciążyły powinności w zakresie obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy z tytułu ich wypłaty.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że:

1)na Spółce jako płatniku – nie będzie ciążył obowiązek poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłacaniem Opiekunom, wykonującym umowę zlecenia poza granicami Polski, kwot będących równowartością 25% diet jako należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanej w umowie podróży zgodnie z treścią Rozporządzenia;

2)prawidłowe będzie odprowadzanie zaliczki na podatek dochodowy wyłącznie od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu kwoty maksymalnej 54,75 euro, tj. z wyłączeniem kwot będących równowartością 25% diet i należności z tytułu noclegów i ewentualnych zwróconych kosztów podróży.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie przedstawionego powyżej stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca dokonał podziału przysporzeń majątkowych uzyskiwanych przez podatników na różne źródła przychodów. Zgodnie z pkt 2 tego przepisu, odrębnym źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

W myśl art. 13 pkt 8 ww. ustawy:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a)osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b)właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

c)przedsiębiorstwa w spadku

– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z kolei zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13 i 15c.

Jednocześnie zgodnie z art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1)w celu osiągnięcia przychodów lub

2)w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub

3)przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub

4)przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej, są przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy koniecznym jest przede wszystkim ustalenie, jak należy rozumieć pojęcie „podróży” ujęte w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyodrębnił dwa rodzaje podróży: „podróż służbową” oraz „podróż osoby niebędącej pracownikiem”. Według jednej z dyrektyw wykładni językowej, tj. zakazu wykładni synonimicznej, zakłada się, że różnym zwrotom nie należy nadawać tego samego znaczenia. Nie można zatem uznać za poprawną takiej wykładni, która prowadzi do ustalenia, że zwroty „podróż służbowa” oraz „podróż osoby niebędącej pracownikiem” będą miały to samo znaczenie.

Należy zatem rozważyć zakres pojęcia „podróż” zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym zwrot ten nie został zdefiniowany ani w ustawie podatkowej ani w innych przepisach. Zatem właściwą metodą odkodowania jego znaczenia jest sięgnięcie do reguł wykładni językowej. Według internetowego Słownika Języka Polskiego (www.sjp.pl) – podróż to przebywanie drogi do odległego miejsca; przemierzanie rozległych terenów; podróżowanie. Efektem zastosowania wykładni językowej jest więc ustalenie, że podróż to przebycie drogi do jakiegoś odległego miejsca, bez dookreślenia tego pojęcia przez takie elementy jak czas odbywania, częstotliwość czy też przez zdefiniowanie kierunku podróży.

W połączeniu z art. 21 ust. 13 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, istotne staje się, aby podróż odbywana była w celu uzyskania przychodów i aby wydatki z tego tytułu nie zostały ujęte w kosztach uzyskania przychodu.

Stosując reguły wykładni systemowej zewnętrznej, należy przyjąć, że pojęcie „podróży służbowej” zostało zdefiniowane w art. 77⁵ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1976 r. – Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), który stanowi, że

Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Niemniej jednak jest to definicja, która może być odnoszona tylko do „podróży służbowej” pracowników, a nie do „podróży osoby niebędącej pracownikiem”.

Należy też zauważyć, że podróż służbowa realizowana jest w ramach stosunku pracy, którego definicję zawiera art. 22 Kodeksu pracy. Przepis ten w § 1 stanowi, że:

Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Umówione miejsce świadczenia pracy jest więc istotnym elementem stosunku pracy, zaś jej wykonywanie poza wyznaczonym miejscem odbywa się na polecenie pracodawcy. Warto podkreślić, że ustawa podatkowa dla zastosowania analizowanego zwolnienia nie wprowadza warunku, że podróż służbowa musi być dokonana w celu osiągnięcia przychodów.

W zakresie umów zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności; miejsce wykonania tej czynności nie jest elementem istotnym umowy na warunkach zlecenia, nawet jeżeli w umowie takie miejsce wskazano (art. 734 w zw. z art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.)).

Przedstawione we wniosku okoliczności stanu faktycznego prowadzą do konkluzji, że istotą tych umów jest świadczenie opieki. Nie sposób wykluczyć, że przyjmujący zlecenie odbędzie podróż w celu należytego wykonania zlecenia. Wskazane różnice między stosunkiem pracy a stosunkiem prawnym na warunkach zlecenia prowadzą do wniosku, że wskazanie w umowie zlecenia miejsca, w którym czynność ma być dokonana, nie może być utożsamiane z miejscem wykonywania pracy określonym w umowie o pracę.

Trzeba zauważyć, że analizowany art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b w zw. z art. 21 ust. 13 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie poprzestaje na wskazaniu podmiotów uprawnionych do zwolnienia, ale także odmiennie zakreśla warunki zwolnienia dla tych podmiotów, wskazując, że w przypadku osób niebędących pracownikami podróż musi odbywać się w celu osiągnięcia przychodów, a otrzymane świadczenie nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Połączenie dwóch różnych grup podmiotów uprawnionych do zwolnienia w ramach jednej jednostki redakcyjnej wynika z przyjęcia przez ustawodawcę jednorodnego limitu, w ramach którego świadczenia za czas podróży podlegają zwolnieniu.

W świetle powyższego należy przyjąć, że aby osoba niebędąca pracownikiem mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b w zw. z ust. 13 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest odbycie przez nią podróży oraz ustalenie, że celem tej podróży jest osiągnięcie przychodu. Nadto otrzymane świadczenie nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Przy czym podróż, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ww. ustawy, nie może być utożsamiana z podróżą służbową.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy uznać zatem należy, że w sytuacji gdy delegują Państwo zleceniobiorców (Opiekunów) do wykonywania zadań za granicę, to wyjazdy te spełniają definicję podróży, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasady rozliczania podróży zagranicznych reguluje ww. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Zgodnie z § 2 powołanego rozporządzenia:

Z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

1)diety;

2)zwrot kosztów:

a)przejazdów,

b)dojazdów środkami komunikacji miejscowej,

c)noclegów,

d)innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

W myśl § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Dieta w czasie podróży zagranicznej jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki.

Na podstawie § 13 ust. 2 ww. rozporządzenia:

Dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży zagranicznej. W przypadku podróży zagranicznej odbywanej do dwóch lub więcej państw pracodawca może ustalić więcej niż jedno państwo docelowe.

Zgodnie z § 13 ust. 4 ww. rozporządzenia:

Wysokość diety za dobę podróży zagranicznej w poszczególnych państwach jest określona w załączniku do rozporządzenia.

W ww. załączniku, dieta za dobę podróży zagranicznej do Niemiec została określona w wysokości 49 euro, natomiast limit na nocleg w wysokości 170 euro.

Stosownie do treści § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Pracownikowi, któremu zapewniono w czasie podróży zagranicznej bezpłatne, całodzienne wyżywienie, przysługuje 25% diety ustalonej zgodnie z § 13 ust. 3.

Zgodnie z § 16 ust. 1 cytowanego rozporządzenia:

Za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem, w granicach limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia.

W myśl § 16 ust. 2 ww. rozporządzenia:

W razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu, o którym mowa w ust. 1. Ryczałt ten nie przysługuje za czas przejazdu.

Na podstawie § 16 ust. 4 ww. rozporządzenia:

Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli pracodawca lub strona zagraniczna zapewniają pracownikowi bezpłatny nocleg.

Wobec powyższego, skoro przyznane Opiekunom należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą, czy należności ryczałtowe z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanych w umowie podróży, będą wypłacane na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży i nie będą przekraczać kwot tam określonych, to należy uznać, że kwoty będące równowartością 25% diet jako należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą i ryczałtów z tytułu noclegów zgodnie z ww. rozporządzeniem, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, na Państwu, jako płatniku, nie będzie ciążyć obowiązek poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłaceniem Opiekunom, wykonującym umowę zlecenia poza granicami Polski ww. kwot.

Zaznaczenia wymaga jednak fakt, że omawiane zwolnienie jest limitowane do wysokości określonej w powołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W przypadku zatem, gdy cała wartość ww. świadczeń korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, mogą Państwo wyłączyć ww. świadczenia z podstawy obliczenia zaliczki na podatek dochodowy.

W konsekwencji powyższego, obowiązani będą Państwo do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy wyłącznie od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu objętych zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczeń przysługujących zleceniobiorcom w związku z podróżą zagraniczną, w tym w szczególności kwot będących równowartością 25% diet oraz należności z tytułu noclegów.

Jeżeli jednak należności wypłacone przez Państwo będą wyższe od limitów określonych w przepisach ww. rozporządzenia, to nadwyżki ponad te limity będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym i w takiej sytuacji z tytułu ich wypłaty Państwo będą mieć obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy.

Podsumowując, w przedmiotowej sprawie na Państwu, jako płatniku, nie będzie ciążyć obowiązek poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłacaniem Opiekunom, wykonującym umowę zlecenia poza granicami Polski, należnych kwot diet jako należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą oraz ryczałtów z tytułu noclegów i/lub zwrotu kosztów zdefiniowanych w umowie podróży, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Jednocześnie prawidłowe będzie odprowadzanie zaliczki na podatek dochodowy wyłącznie od kwoty wynagrodzenia po odliczeniu ww. kwot diet i należności z tytułu noclegów i ewentualnych zwróconych kosztów podróży.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00