Interpretacja indywidualna z dnia 3 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.416.2023.2.NW

Opodatkowanie podatkiem VAT opłat ponoszonych przez lokatorów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności związanej z obciążaniem lokatorów „A” opłatami za usługę pralniczą, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne według cennika, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 sierpnia 2023 r. (wpływ 22 sierpnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Powiat (…) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach centralizacji, która zastąpiła od 1 stycznia 2017 roku na podstawie ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych, przeznaczonych na realizację projektów finansowych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280), funkcjonuje m.in. Dom Pomocy Społecznej (…) (DPS) – jako jedna z jednostek scentralizowanych. Do najważniejszych zadań DPS zalicza się:

1.Zapewnienie jego mieszkańcom właściwego zakresu usług, zgodnie ze standardami określonymi dla tego typu domu, w oparciu o indywidualne potrzeby mieszkańca Domu.

2.Dom poza usługami bytowymi, opiekuńczymi i wspomagającymi zapewnia zaspokojenia potrzeb w zakresie edukacji tj.: pobieranie nauki; uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych; uczenie i wychowanie przez doświadczenie życiowe.

3.Ponadto przy Domu Pomocy Społecznej funkcjonują „A”, które mają zapewnić warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku.

Szczegółowy opis stanu faktycznego:

1.Organem prowadzącym „A” jest Dom Pomocy Społecznej – jednostka budżetowa Powiatu.

2.„A” działają w oparciu o przepisy Ustawy o pomocy społecznej jako ośrodek wsparcia, działający na zasadzie mieszkania chronionego (art. 51 ust. 4), jako zadanie własne Powiatu zgodnie z art. 19 pkt 11: „Prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

·zgodnie ze stanowiskiem Wojewody (…).

3.„A” powstały w wyniku realizacji (…). W ramach projektu pn.: „(…)”, współfinansowanego przez (…), powstało (…)„A” przeznaczonych dla (…) osób, (…). Budynek uzyskał również instalację (…).

4.Lokale są integralną częścią Domu Pomocy Społecznej.

5.Zasady naboru i organizacji korzystania z lokali określa Regulamin (…).

6.Lokale są przeznaczone dla osób, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę, potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu, lecz nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostki całodobowej opieki. Do ubiegania się o przyznanie „A” uprawnione są osoby starsze lub niepełnosprawne, które:

a)są mieszkańcami domu pomocy społecznej i uzyskały pozytywną opinię zespołu opiekuńczo-terapeutycznego, kwalifikującą ich do usamodzielniania się;

b)mają złożony wniosek i oczekują na przyznanie miejsca w domu pomocy społecznej oraz uzyskały pozytywną rekomendację zespołu kwalifikującego;

c)mają złożony wniosek i oczekują na przydział mieszkania z zasobów gminy oraz uzyskały pozytywną rekomendację zespołu kwalifikującego;

d)z przyczyn losowych utraciły możliwość zamieszkania w dotychczasowym lokalu;

e)opuszczają rodzinę zastępczą, placówkę opiekuńczo-wychowawczą;

f)osoby bezdomne, posiadające ostatnie zameldowanie na terenie gminy z powiatu.

7.Osobami uprawnionymi do zamieszkania w „A” są osoby legitymujące się skierowaniem do lokalu, wydanym w trybie decyzji administracyjnej przez dyrektora lub innego upoważnionego pracownika Ośrodka Pomocy Społecznej działającego z upoważnienia Wójta, Burmistrza lub Prezydenta zgodnie z art. 106 ust. 1 i 4 ustawy o pomocy społecznej.

8.Pobyt w „A” może wynosić w zależności od potrzeb (…) miesięcy z możliwością przedłużenia. Każdy mieszkaniec „A” ma prawo do korzystania w uzasadnionych sytuacjach z doraźnej pomocy pracownika zespołu opiekuńczo-terapeutycznego oraz korzystania z terapii zajęciowej i rehabilitacji działających w Domu Pomocy Społecznej.

9.Pobyt w „A” jest odpłatny, a wysokość opłaty ustalana jest zgodnie z cennikiem obowiązującym w danym roku kalendarzowym oraz ilością zamówionych usług, zgodnie z Zarządzeniem (…).

10.Opłaty miesięczne za użytkowanie lokalu ponosi zgodnie z decyzja Ośrodka Pomocy Społecznej (OPS) lokator, bądź OPS na podstawie wystawionych dokumentów księgowych.

Miesięczne opłaty za pobyt w „A” i zasady ich ustalania:

1.Obowiązkowo każdy lokator/OPS musi uiścić opłatę za użytkowanie lokalu – czynsz miesięczny. Jest to opłata obligatoryjna, ustalona na cały rok kalendarzowy na podstawie cen usług od dostawców w oparciu o poprzedni rok kalendarzowy. Opłata za użytkowanie lokalu obejmuje:

·Opłatę czynszową uzależnioną od metrażu mieszkania,

·Opłatę za wywóz śmieci – stała wysokość,

·Opłatę za wodę i ścieki – stała wysokość (wynikającą ze średniorocznego zużycia wody pomniejszonego o zużycie wody na kuchni i pralni, podzielonego przez średnioroczne zużycie na jednego mieszkańca.

·Gaz – stała wysokość – różnica w opłacie w okresie letnim i zimowym (kalkulacja własna wynikająca z opłaty rocznej za dostawę gazu za rok poprzedni). Opłata obejmuje podgrzanie wody przez cały rok i ogrzewanie mieszkania w okresie zimowym i wynika z podzielenia kosztów zużycia gazu przez średnią roczną ilość mieszkańców pomniejszoną o zużycie gazu do przygotowania posiłków,

·Energia elektryczna – stała wysokość – różnica w opłacie w okresie letnim i zimowym. Opłata wynika z podzielenia kosztów zużycia energii w okresie letnim (kwiecień-sierpień) i w okresie zimowym (wrzesień-marzec) pomniejszonych o zużycie energii na pralni i kuchni, podzielonych przez średnią roczną ilość mieszkańców,

·Koszt usług socjalno-bytowych – obejmuje mycie i dezynfekcję podłóg w lokalu 2 razy w tygodniu oraz pomoc socjalną.

2.Lokatorzy mają możliwość wykupienia usług dodatkowych, tj.:

·całodzienne wyżywienie, każdy mieszkaniec lokalu ma możliwość wykupienia całodobowego wyżywienia, sporządzonego przez kuchnię DPS. Posiłki te są dostarczanego bezpośrednio do lokalu. Ich koszt jest wyliczony na podstawie kosztów roku poprzedniego, gdzie brane są pod uwagę koszty wynagrodzenia pracowników kuchni, odpisu na ZFŚS, koszt pobranych z magazynu środków żywnościowych oraz powiększone o 10% kosztów energii gazu, wody,

·usługa pralnicza (kalkulacja własna – stawka za 1 kg prania wynika z kosztów zatrudnienia pracowników pralni wraz z kosztem zużytych środków chemicznych w roku poprzednim podzielonych przez kg wypranej bielizny powiększona o 15% – koszt wody, energii elektrycznej, amortyzacja maszyn i urządzeń),

·sprzątanie kompleksowe pokoju,

·usługi rehabilitacyjne wg cennika,

·usługi pielęgniarskie i opiekuńcze wg cennika.

W uzupełnieniu do wniosku z 22 sierpnia 2023 r. udzielili Państwo odpowiedzi na zadane przez Organ pytania.

1.Czy działanie „A”, prowadzonych przez Dom Pomocy Społecznej, jako jednostkę budżetową Powiatu, jest podporządkowane ścisłemu reżimowi publiczno-prawnemu? Jeśli tak, należy dokładnie opisać. Odp. Dom Pomocy Społecznej jest samorządową jednostką organizacyjną, działającą w formie jednostki budżetowej. Działa w oparciu o następujące przepisy prawa:

· Ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2268, 2270 z późn. zm.).

·Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2018 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 734 z późn. zm.).

·Ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 z późn. zm.).

·Ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123 z późn. zm.).

·Ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, 173, 240 z późn. zm.).

·Ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 z późn. zm.).

· Statut Domu.

·Regulaminu (…).

·Inne obowiązujące akty prawne.

Dom Pomocy Społecznej wraz z funkcjonującymi przy nim „A” podlega przepisom prawa wymienionym powyżej, w związku z tym podlega reżimowi publiczno-prawnemu.

„A” prowadzone są na podstawie umowy zawartej z Wojewodą, w związku z realizacją projektu (…) jako ośrodek wsparcia działający na zasadzie mieszkania chronionego (…). „A” działają w oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej jako ośrodek wsparcia działający na zasadzie mieszkania chronionego (art. 51 ust. 4) jako zadanie własne powiatu zgodnie z art. 19 pkt. 11 „Prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;” – zgodnie ze stanowiskiem Wojewody (…).

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570) „Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.” Zgodnie z art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 z późn. zm.) krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

2.Czy wszystkie Usługi wymienione we wniosku są usługami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej? Jeśli nie, to należy szczegółowo opisać. Odp. Usługi wymienione we wniosku są usługami pomocy społecznej.

3.Czy usługi dodatkowe świadczone przez Państwa (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) są wykonywane na podstawie ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 901 ze zm.)? Jeśli tak, to należy dokładnie podać, z jakich konkretnie przepisów (artykuł, ustęp, paragraf) wynikają te formy i zasady? Jeśli nie, to należy szczegółowo opisać na podstawie jakich przepisów wykonują Państwo te usługi? Odp. Zgodnie z interpretacją Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ZNAK (…) wynika, iż „lokale (…) mogą funkcjonować przy domach pomocy społecznej i są formą świadczeń, która przysługuje osobom, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki czyli np. dom pomocy społecznej”. Usługi świadczone w ramach pobytu mieszkańca w „A” wynikają z art. 53 ust. 6 „W mieszkaniu chronionym wspieranym zapewnia się usługi bytowe oraz niezbędną pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości”. Osoby umieszczane w placówce korzystają z usług na poziomie dostosowanym do ich możliwości i potrzeb. Zasady pobierania odpłatności są uregulowane wewnętrznymi przepisami, tj. statut i Regulamin (…). Wysokość opłat jest ustalana corocznie na podstawie kalkulacji własnej obejmującej koszty usług z roku poprzedniego. Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej „Dom pomocy społecznej może również świadczyć usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób w nim niezamieszkujących”.

Art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej mówi, iż „Rada powiatu lub rada gminy w drodze uchwały ustala, w zakresie zadań własnych, szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych”

4.Czy usługi dodatkowe udzielane przez Państwa (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) są świadczone w ramach zadań własnych Powiatu określonych zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526)? Odp. Powiat, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 3 i 5 wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie pomocy społecznej oraz wspierania osób niepełnosprawnych i te zadania są realizowane między innymi przez funkcjonowanie „A”.

5.Na jakiej podstawie prawnej obciążacie Państwo lokatorów „A” opłatami za czynsz wraz z mediami? Należy dokładnie opisać. Odp. Podstawą obciążenia użytkowników „A” jest art. 97 ust. 1 i 5 ustawy o pomocy społecznej:

·Opłaty za pobyt w ośrodkach wsparcia, mieszkaniach chronionych i w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.

·Opłatę za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych ustala podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Osoby nie ponoszą opłat, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego.

·Rada powiatu lub rada gminy w drodze uchwały ustala, w zakresie zadań własnych, szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych.

6.Na jakiej podstawie prawnej obciążacie Państwo lokatorów „A” pozostałymi opłatami (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze)? Należy dokładnie opisać. Odp. Podstawą obciążenia użytkowników „A” jest art. 97 ust. 1 i 5 ustawy o pomocy społecznej – jw.

7.Jeśli nie istnieją podstawy prawne regulujące wprost wykonywanie powyższych czynności to, w jaki inny sposób (wg jakich zasad i przez kogo określonych) uregulowana została przedmiotowa kwestia? Odp. Podstawą obciążenia użytkowników „A” opłatą za czynsz i media jest Zarządzenie (…) wydawane corocznie na podstawie kalkulacji własnej obejmującej koszty usług z poprzedniego roku zgodnie z Regulaminem (…).

8.Czy zawieracie Państwo umowy (np. umowy najmu) z lokatorami „A” oraz czy jest w nich zawarta informacja o wysokości opłaty za czynsz wraz z mediami? Czy w tej umowie zawarte są również informacje o wysokości pozostałych opłat za usługi dodatkowe? Proszę dokładnie opisać warunki takiej umowy i jaka to jest umowa. Odp. Z lokatorami „A” zawierana jest trójstronna umowa – kontrakt pomiędzy Domem Pomocy Społecznej, Lokatorem oraz Ośrodkiem Pomocy Społecznej, który wydaje decyzję przyznającą prawo do pobytu w „A” po wcześniejszym przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego osoby wnioskującej o umieszczenie w lokalu. Umowa zawiera informację na temat wysokości opłat za czynsz, dzienne wyżywienie oraz usługi dodatkowe wg cennika stanowiącego załączniki do Zarządzenia (…).

9.W przypadku gdy w umowie nie ma zawartej informacji o wysokości opłaty za czynsz wraz z mediami, proszę wyjaśnić w jaki sposób dostawa poszczególnych mediów, o których mowa we wniosku, jest rozliczana z poszczególnymi lokatorami? Odp. W umowie zawarte są ww. informacje.

10.W przypadku gdy w umowie nie ma zawartej informacji o wysokości opłaty za pozostałe opłaty (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze), proszę wyjaśnić w jaki sposób dostawa poszczególnych opłat, o których mowa we wniosku, jest rozliczana z poszczególnymi lokatorami? Odp. Zarządzenie (…) reguluje wysokość opłat za usługi dodatkowe tj. usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze, na tej podstawie co miesiąc naliczane są świadczone usługi dodatkowe, które lokatorzy potwierdzają własnym podpisem, akceptując jednocześnie ich wysokość do zapłaty.

11.W jakiej sytuacji/na jakich warunkach opłata miesięczna za pobyt lokatora w „A” ponoszona jest przez Ośrodek Pomocy Społecznej? Odp. W przypadku gdy Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie Uchwał Rady Gminy uzna, iż miesięczny koszt utrzymania lokatora „A” jest zbyt wysoki w stosunku do jego dochodu obliguje się opłacać cześć kosztów bazowej stawki czynszu lub dopłaca do kosztów wyżywienia. Ośrodek Pomocy Społecznej reguluje koszty na podstawie wysyłanej noty księgowej obciążeniowej w terminie do 14 dnia każdego miesiąca.

12.Czy kiedykolwiek za pozostałe opłaty (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) płaci Ośrodek Pomocy Społecznej? Jeśli tak, to w jakich sytuacjach? Odp. Ośrodki Pomocy Społecznej dopłacają do wyżywienia, gdy kryterium dochodowe lokatora nie przekracza 776 zł na osobę samotnie gospodarującą.

13.Czy opłaty (tj. opłaty za czynsz wraz z mediami) ponoszone przez lokatorów „A” dokonywane są na jednolitych warunkach i czy są równe dla wszystkich osób z nich korzystających? Odp. Opłata za czynsz wraz z mediami jest naliczana na podstawie jednolitych warunków. Jest to opłata obligatoryjna, ustalona na cały rok kalendarzowy na podstawie cen usług od dostawców w oparciu o poprzedni rok kalendarzowy. Opłata za użytkowanie lokalu obejmuje:

·Opłatę czynszową uzależnioną od metrażu mieszkania,

·Opłatę za wywóz śmieci – stała wysokość,

·Opłatę za wodę i ścieki – stała wysokość (wynikającą ze średniorocznego zużycia wody pomniejszonego o zużycie wody na kuchni i pralni, podzielonego przez średnioroczne zużycie na jednego mieszkańca.

·Gaz – stała wysokość – różnica w opłacie w okresie letnim i zimowym (kalkulacja własna wynikająca z opłaty rocznej za dostawę gazu za rok poprzedni). Opłata obejmuje podgrzanie wody przez cały rok i ogrzewanie mieszkania w okresie zimowym i wynika z podzielenia kosztów zużycia gazu przez średnią roczną ilość mieszkańców pomniejszoną o zużycie gazu do przygotowania posiłków.

·Energia elektryczna – stała wysokość – różnica w opłacie w okresie letnim i zimowym

·Opłata wynika z podzielenia kosztów zużycia energii w okresie letnim (kwiecień-sierpień) i w okresie zimowym (wrzesień-marzec) pomniejszonych o zużycie energii na pralni i kuchni, podzielonych przez średnią roczną ilość mieszkańców.

·Koszt usług socjalno-bytowych – obejmuje mycie i dezynfekcję podłóg w lokalu 2 razy w tygodniu oraz pomoc socjalną – stała wysokość.

Różnica w stawkach czynszu pomiędzy lokatorami wynika jedynie z metrażu mieszkania przydzielonego lokatorowi.

14.Czy dodatkowe usługi (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) są skalkulowane w czynszu, czy lokatorzy „A” płacą za nie oddzielnie? Odp. Lokatorzy płacą oddzielnie za dodatkowe usługi (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze). Koszt wszystkich usług reguluje Zarządzenie (…).

15.Czy pozostałe opłaty (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) ponoszone przez lokatorów „A” dokonywane są na jednolitych warunkach i czy są równe dla wszystkich osób z nich korzystających? Odp. Opłaty za usługi dodatkowe dokonywane są na jednolitych warunkach dla wszystkich lokatorów. Uzależnione są od indywidualnych potrzeb każdego lokatora.

16.Czy wysokość opłaty za czynsz wraz z mediami jest uzależniona od sytuacji majątkowej lokatorów „A”? Odp. Wysokość opłat za czynsz wraz z mediami nie jest uzależniona od sytuacji majątkowej lokatorów „A”.

17.Czy wysokość pozostałych opłat (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) jest uzależniona od sytuacji majątkowej lokatorów „A”? Odp.Wysokość pozostałych opłat nie jest uzależniona od sytuacji majątkowej lokatorów „A”.

18.Czy opłaty ponoszone przez lokatora (tj. opłaty za czynsz wraz z mediami), które pobierają Państwo za pobyt w „A”, pokrywają faktyczne/rzeczywiste koszty ponoszone przez Państwa na utrzymanie tego lokalu? Odp. Opłat ponoszone przez lokatorów wynikają z kalkulacji kosztów utrzymania lokali za rok poprzedni i pokrywają rzeczywisty koszt ponoszony na utrzymanie tego lokalu.

19.Czy pozostałe opłaty ponoszone przez lokatora (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze), które pobierają Państwo pokrywają faktyczne/rzeczywiste koszty ponoszone przez Państwa? Odp. Pozostałe opłaty ponoszone przez lokatorów wynikają z kalkulacji kosztów utrzymania lokali za rok poprzedni i pokrywają rzeczywiste ponoszone przez nas koszty.

20.Czy wysokość opłat (tj. opłaty za czynsz wraz z mediami) ponoszonych przez lokatora zapewnia pełną ekwiwalentność i wzajemność w stosunku do świadczonych przez Państwa usług na rzecz lokatorów „A”? Odp. Wysokość opłat za czynsz wraz z mediami jest wielkością uśrednioną, wyliczoną na podstawie kosztów utrzymania lokali za rok poprzedni, stałą dla danego lokalu. W przypadku umów zawieranych z lokatorami i ośrodkami pomocy społecznej ciąży na nas obowiązek zapewnienia lokatorom, zgodnie z umową, prawa do korzystania z lokalu, miejsca w pokoju oraz korzystania z innych pomieszczeń i ich wyposażenia przeznaczonych do tzw. wspólnego pobytu i użytkowania w zamian za co lokator ponosi opłaty zgodnie z cennikiem. W Państwa ocenie wysokość opłat ponoszonych przez lokatorów zapewnia ekwiwalentność i wzajemność w stosunku do świadczonych usług.

21.Czy wysokość pozostałych opłat (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) ponoszonych przez lokatora zapewnia pełną ekwiwalentność i wzajemność w stosunku do świadczonych przez Państwa usług na rzecz lokatorów „A”? Odp. Wysokość pozostałych opłat tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze jest wyliczona na podstawie kosztów utrzymania lokali za rok poprzedni. W Państwa ocenie wysokość opłat ponoszonych przez lokatorów za wyżej wymienione usługi zapewnia ekwiwalentność i wzajemność w stosunku do świadczonych usług.

22.Czy wysokość opłat (tj. opłaty za czynsz wraz z mediami) ponoszonych przez lokatorów „A” jest ponoszona na podstawie kryteriów rynkowych? Odp. Opłaty za media ponoszone przez lokatorów są skalkulowane na podstawie średniorocznego zużycia wody, gazu, prądu w roku poprzednim podzielone przez średnioroczną ilość mieszkańców placówki, pomniejszonych o średnie zużycie wody, gazu i energii na działalność kuchni, pralni. Na placówce ciąży obowiązek ponoszenia opłat za media natomiast lokator w czynszu ma wliczone opłaty eksploatacyjne bez względu na wysokość ich zużycia w danym miesiącu. W przypadku „A” nie jest możliwe pobieranie opłat za media na podstawie ich faktycznego zużycia, gdyż lokale są zamieszkiwane (…). Nie ma możliwości wyliczenia dokładnego zużycia mediów przez każdą z osób, w związku z tym uśrednienie tego zużycia jest najlepszym rozwiązaniem.

23.Czy wysokość pozostałych opłat (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) ponoszonych przez lokatorów „A” jest ponoszona na podstawie kryteriów rynkowych? Odp. W ustalaniu wysokości opłat tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze coroczna kalkulacja kosztów obejmuje koszty wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w świadczenie poszczególnych usług, koszty środków chemicznych, żywności, koszty energii, gazu, wody, amortyzacji maszyn i urządzeń, powiększone procentowo o wzrost wynagrodzeń i cen produktów.

24.Czy do opłaty za użytkowanie lokalu (wraz z mediami) doliczacie Państwo marżę? Czy jest ona ustalana wg kryteriów rynkowych? Odp. Do opłat za użytkowanie „A” nie doliczacie Państwo marży, opłaty za lokale pokrywają koszty ich utrzymania.

25.Czy do pozostałych opłat (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze) doliczacie Państwo marżę? Czy jest ona ustalana wg kryteriów rynkowych? Odp. Do opłat za pozostałe usługi, tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze nie doliczacie Państwo marży.

26.Czy „A”, przydzielane użytkownikom, są wykorzystywane wyłącznie na ich cele mieszkaniowe? Odp. „A” przydzielone poszczególnym lokatora wykorzystywane są wyłącznie na ich cele mieszkaniowe.

27.Czy użytkownicy „A” mają możliwość swobodnego decydowania o zużyciu mediów w ich lokalach? Odp. Media nie stanowią odrębnej i niezależnej czynności najmu. Tworzą one jedno niepodzielne świadczenie tzn. stanowią one kompleksową usługę najmu. Bez względu na zużycie koszt mediów jest stały.

28.Czy użytkownicy „A” mają własne liczniki i są obciążani wyłącznie własnym zużyciem poszczególnych mediów (tj. energii elektrycznej, energii cieplnej, gazu, wody, odprowadzania ścieków i wywozu nieczystości) według odczytu wskazań tychże liczników? Jeśli nie, należy wskazać, w jaki sposób (w oparciu o jakie kryteria) ww. podmioty są obciążani kosztami opłat za ww. media. Informacji proszę udzielić odrębnie dla każdego z ww. mediów. Odp. W przypadku „A” nie jest możliwe obciążanie lokatorów opłatami za media na podstawie ich faktycznego zużycia, gdyż lokale są zamieszkiwane średnio przez 2 osoby w pokoju, a 3 i 4 w lokalu. Dodatkowo lokatorzy korzystają z powierzchni wspólnych z Domem Pomocy Społecznej. Wyodrębnienie każdego z mediów osobno miało by charakter sztuczny, stąd wszystkie media są traktowane jako jedna usługa najmu.

Użytkownicy „A” nie mają swoich liczników.

Sposób wyliczenia poszczególnych mediów na rok 2023:

·Woda: (…)

·Energia elektryczna: kalkulacja własna (…).

·Gaz – kalkulacja własna (…).

·Śmieci: Na podstawie Uchwały (…).

29.Czy użytkownicy „A” mają możliwość wyboru świadczeniodawcy usług dotyczących mediów (tj. energii elektrycznej, energii cieplnej, gazu, wody, odprowadzania ścieków i wywozu nieczystości)? Odp. Użytkownicy „A” nie mają możliwość wyboru świadczeniodawcy usług dotyczących mediów.

30.Czy użytkownicy „A” mają możliwość swobodnego decydowania o pozostałych oferowanych im usługach (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze)? Odp. Użytkownicy „A” mają możliwość swobodnego decydowania o pozostałych oferowanych im usługach (tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze). Pozostałe usługi nie są obowiązkowe, korzystanie z nich jest uzależnione od sytuacji zdrowotnej i bieżących potrzeb lokatora.

31.Na podstawie jakich czynników/okoliczności kształtują Państwo cennik dotyczących usług – całodziennego wyżywienia, usługi pralniczej, kompleksowego sprzątania pokoju, usługi rehabilitacyjnej, usługi pielęgniarskiej i opiekuńczej? Odp. Całodzienne wyżywienie – stawka żywieniowa wynika z kosztów wynagrodzenia pracowników kuchni wraz z kosztem zużytych produktów żywnościowych w roku poprzednim podzielonych przez osobodni żywieniowe. Stawka ta jest powiększona o 10% – koszt energii, gazu, wody i amortyzacji maszyn i urządzeń oraz o 20% wzrost wynagrodzeń i produktów żywnościowych. Opłata wynika z wymnożenia stawki x ilość wykorzystanych posiłków w miesiącu. 

Usługa pralnicza – stawka za 1 kg prania wynika z kosztów zatrudnienia pracowników pralni wraz z kosztem zużytych środków chemicznych w roku poprzednim podzielonych przez ilość wypranej bielizny powiększona o 15% – koszt wody, energii elektrycznej, amortyzację maszyn i urządzeń, zwiększona o 20% – wzrost wynagrodzeń i środków chemicznych. Opłata wynika z wymnożenia stawki x ilość kg (pościel, bielizna) oddanych do pralni.

Kompleksowe sprzątanie pokoju – kalkulacja własna obejmująca: mycie okien, mycie i dezynfekcję podłogi, ścieranie kurzy, sprzątanie szafy i szafki nocnej, zmianę pościeli – opłata wynika z wymnożenia stawki x ilość sprzątań podzielonej przez mieszkańców w pokoju.

Usługi rehabilitacyjne – kalkulacja własna, koszty eksploatacji urządzeń, zużycia wody, energii i obsługi – wśród lokatorów nie ma zainteresowania tymi usługami.

Usługi pielęgniarskie i opiekuńcze – kwota zawiera koszt eksploatacji sprzętu i obsługi do wykonania danej czynności.

32.Czy wszystkie usługi wymienione we wniosku wykonują Państwo samodzielnie, działając we własnym imieniu i na własny rachunek, czy też nabywają je Państwo w całości od innych podmiotów? Należy dokładnie opisać. Odp. Usługi wymienione we wniosku wykonują Państwo samodzielnie działając we własnym imieniu i na własny rachunek bazując na pracownikach zatrudnionych w Domu Pomocy Społecznej , gdzie zatrudnione są osoby na kuchni, pralni oraz w dziale opiekuńczo – terapeutycznym i w administracji.

Pytanie

Czy obciążanie lokatorów za pobyt w „A” znajdujących się na terenie Domu Pomocy Społecznej opłatami za usługę pralniczą, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne wg cennika, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika – stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Powiatu, czynności wskazane we wniosku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Realizując powyższe zadania Dom Pomocy Społecznej w pierwszej kolejności działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, realizując zlecone mu zadania statutowe, nie prowadzi działalności w tym zakresie, a zatem nie działa w charakterze podatnika VAT. „A” będące integralną częścią Domu Pomocy Społecznej nie są ogólnodostępne na rynku, lecz skierowane do określonej grupy osób, tj. osób bezdomnych, zagrożonych bezdomnością, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej na wyznaczony czas, niezbędny do zrealizowania założeń kontraktu socjalnego.

Powyższe zadania wynikają z przepisów prawa, które określają sposób i zakres ich wykonywania. Podkreślić również należy, że zarówno wypełnianie obowiązków społecznych jak i organizacja publicznego systemu opieki społecznej w orzecznictwie TSUE traktowane jest jako wyłączone z działalności gospodarczej (wyrok TSUE z 17 czerwca 1997 r. w sprawie C-70/95). W związku z powyższym, zdaniem Powiatu, obciążenie lokatora opłatami za czynsz, media oraz pozostałymi opłatami, tj. całodzienne wyżywienie, usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne według cennika, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika – nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług należy zatem rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zauważyć należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ww. ustawy lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 tej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE serii L Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba, że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem, wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Konieczność spełnienia dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 – Comune di Carpaneto Piascentino and Others v Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza – art. 4(5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ustawy, należy więc zauważyć, że celem tej regulacji jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy, że organy (urzędy) nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Należy nadmienić, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które wykonują czynności podlegające opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 ze zm.), zwanej dalej ustawą o samorządzie powiatowym:

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie powiatowym:

Ponadto, na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym:

Z powyższego wynika, że Powiat wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT, tym samym podlega rejestracji dla potrzeb tego podatku na zasadach ogólnych.

Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny – niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy:

Przepis art. 43 ust. 17 ustawy stanowi:

W oparciu o powołany wyżej art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, zauważyć należy, iż warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, iż zwolnienie nie ma zastosowania.

Co istotne, zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, objęta jest także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle związanych z usługami pomocy społecznej oraz usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Przy czym również w tym przypadku świadczenia te muszą być realizowane przez wskazany w przepisie podmiot i bezpośrednio na rzecz beneficjentów opieki społecznej. Co więcej, w odniesieniu do tych świadczeń nie mogą zaistnieć przesłanki wyłączające prawo do zwolnienia wskazane w art. 43 ust. 17 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie działania (usługi i dostawa towarów), które nie mają charakteru niezbędnego do świadczenia usług wymienionych m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, nie mają charakteru czynności ściśle związanych z tymi usługami w rozumieniu ustawy.

Wskazać należy, że art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, odpowiada rozwiązaniu przewidzianemu w art. 132 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE. Zgodnie z ww. przepisem Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają świadczenie usług i dostawę towarów ściśle związanych z opieką i pomocą społeczną, wraz z usługami świadczonymi przez domy spokojnej starości, dokonywane przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane za podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie.

Jak wynika z przywołanego przepisu Dyrektywy 2006/112/WE, warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od wartości dodanej jest spełnienie zarówno przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (usług pomocy społecznej), jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajętym w wyroku C-473/08 z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie Eulitz, pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 VI Dyrektywy (art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE) powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Jednakże interpretacja tych pojęć powinna być zgodna z celami, do jakich dążą owe zwolnienia, oraz powinna spełniać wymogi zasady neutralności podatkowej, na której zasadza się wspólny system podatku VAT. Zatem, zdaniem Trybunału, powyższa zasada ścisłej interpretacji nie oznacza, że pojęcia użyte w celu opisania zwolnień z art. 13 powinny być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nie skutków.

Z opisu sprawy wynika, że Powiat jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Dom Pomocy Społecznej jest jedną z jednostek scentralizowanych Powiatu. Przy Domu Pomocy Społecznej funkcjonują „A”, które mają zapewnić warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku. Osobami uprawnionymi do zamieszkania w „A” są osoby legitymujące się skierowaniem do lokalu, wydanym w trybie decyzji administracyjnej przez dyrektora lub innego upoważnionego pracownika Ośrodka Pomocy Społecznej działającego z upoważnienia Wójta, Burmistrza lub Prezydenta zgodnie z art. 106 ust. 1 i 4 ustawy o pomocy społecznej. Pobyt w „A” może wynosić w zależności od potrzeb, od 1 do 24 miesięcy z możliwością przedłużenia. Każdy mieszkaniec „A” ma prawo do korzystania w uzasadnionych sytuacjach z doraźnej pomocy pracownika zespołu opiekuńczo-terapeutycznego oraz korzystania z terapii zajęciowej i rehabilitacji działających w Domu Pomocy Społecznej. Pobyt w „A” jest odpłatny, a wysokość opłaty ustalana jest zgodnie z cennikiem obowiązującym w danym roku kalendarzowym oraz ilością zamówionych usług zgodnie z Zarządzeniem (…). Opłaty miesięczne za użytkowanie lokalu ponosi zgodnie z decyzja Ośrodka Pomocy Społecznej lokator, bądź OPS na podstawie wystawionych dokumentów księgowych.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii, czy obciążanie lokatorów „A” opłatami za usługę pralniczą, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne według cennika, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Rozpatrując kwestię będącą przedmiotem zapytania, należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 901 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Stosownie do art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej:

Na podstawie art. 15 ustawy o pomocy społecznej:

Jak wynika z art. 16 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

W myśl art. 16 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 3, 11 i 16 ustawy o pomocy społecznej:

Zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Stosownie do art. 55 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej:

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

W myśl art. 110 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Aby rozstrzygnąć Państwa wątpliwości, czy w odniesieniu do opisanych we wniosku opłat (usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika) pobieranych za pobyt lokatora w „A” będą Państwo korzystali z wyłączenia od podatku na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, należy wskazać, co istotne w niniejszej sprawie, że będące przedmiotem wniosku świadczenie – realizowane przez Państwa za pośrednictwem Domu Pomocy Społecznej jest odpłatne, a wysokość opłaty jest ustalana w drodze umowy (nie jest uzależniona od sytuacji majątkowej lokatorów „A”), a jednocześnie – co również należy podkreślić – opłaty, które Państwo pobierają pokrywają faktyczne/rzeczywiste ponoszone przez Państwa koszty. Wysokość opłat, tj. usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze jest wyliczona na podstawie kosztów utrzymania lokali za rok poprzedni. W Państwa ocenie wysokość opłat ponoszonych przez lokatorów za wyżej wymienione usługi zapewnia ekwiwalentność i wzajemność w stosunku do świadczonych usług. Ponadto korzystanie z przedmiotowych usług jest dobrowolne, lokatorzy „A” mają możliwość decyzji/wyboru, tj. mają możliwość wykupienia tych dodatkowych usług.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi wyżej przepisami prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie, w odniesieniu do obciążania lokatorów „A” opłatami za usługę pralniczą, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługę rehabilitacyjną, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze, mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie (świadczenie ww. usługi), które jest wykonywane w związku z zawieraną trójstronną umową – kontraktem pomiędzy Domem Pomocy Społecznej, Lokatorem oraz Ośrodkiem Pomocy Społecznej, który wydaje decyzję przyznającą prawo do pobytu w „A” pomiędzy trzema określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności.

Powiat za pośrednictwem Domu Pomocy Społecznej zobowiązuje się wykonać określone umową czynności na rzecz konkretnej osoby, która za te czynności na podstawie wnosi opłaty. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Fakt, że są Państwo odpowiedzialni za realizację ww. usług (samodzielnie działając we własnym imieniu i na własny rachunek) nie jest jednoznaczny z tym, że automatycznie zostają Państwo wyłączeni z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, w zakresie usług dodatkowych objętych wnioskiem bowiem w przedmiotowej sprawie zachodzi związek pomiędzy otrzymywanymi dochodami (uiszczanymi opłatami), a zobowiązaniem się Państwa do wykonania określonych czynności. Tym samym uiszczane opłaty są niczym innym, jak wynagrodzeniem wnoszonym na poczet świadczenia usług dokonywanych przez Państwa. Widoczny i ewidentny jest bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi płatnościami, a świadczonymi usługami.

W konsekwencji należy stwierdzić, że obciążając lokatorów „A” opłatami (tj. usługa pralnicza, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze), są Państwo podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i w zakresie, w jakim realizują Państwo ww. usługę, nie są Państwo objęci regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem, obciążanie lokatorów za pobyt w „A” znajdujących się na terenie Domu Pomocy Społecznej opłatami za usługę pralniczą, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne wg cennika, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Jednakże odnosząc powołane wyżej przepisy do przedstawionych we wniosku okoliczności stwierdzić należy, że skoro ww. czynność jest opodatkowana podatkiem VAT to może korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu pytania dotyczącego opłat za usługę pralniczą, kompleksowe sprzątanie pokoju, usługi rehabilitacyjne według cennika, usługi pielęgniarskie i opiekuńcze według cennika. W zakresie pytania dotyczącego opłat za czynsz wraz z mediami oraz całodziennym wyżywieniem zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W nawiązaniu do powołanych przez Państwa w przedmiotowym wniosku wyroków sądu, tut. Organ pragnie wyjaśnić, że powołane wyroki są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się zawężają. Zatem, wskazane we wniosku wyroki sądu nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).