§ 5a.[Standard usług zapewniany przez usługi wsparcia krótkoterminowego realizowane w formie pobytu całodobowego] [1] 1. Usługi wsparcia krótkoterminowego realizowane w formie pobytu całodobowego zapewniają standard usług:

1) w zakresie potrzeb bytowych, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 1 lit. a, b i d,

2) opiekuńczych, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i b,

3) wspomagających, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 3 lit. a–c

– odpowiedni dla danego typu domu, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb osób korzystających z tej formy wsparcia.

2. Usługi wsparcia krótkoterminowego realizowane w formie dziennej zapewniają standard usług wsparcia krótkoterminowego realizowanego w formie pobytu całodobowego, z wyłączeniem usług w zakresie potrzeb bytowych, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 1 lit. a.

§ 6.[Warunki efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających] 1. Dom uznaje się za spełniający warunki, jeżeli:

1) w zakresie usług bytowych:

a) budynek i jego otoczenie nie mają barier architektonicznych,

b) budynek wielokondygnacyjny ma zainstalowaną windę dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych; w przypadku domów, o których mowa w art. 56 pkt 3–5 ustawy, zalecana jest winda dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych,

c) [2] budynek jest wyposażony w:

– system przyzywowo-alarmowy,

– system sygnalizacji pożarowej, który nie musi być połączony z obiektem komendy Państwowej Straży Pożarnej lub innym obiektem, wskazanym przez właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej,

d) [3] liczba miejsc w domu jest nie większa niż 100;

1a) [4] w budynku jest umieszczona tablica ogłoszeń, znajdująca się w widocznym miejscu, zawierająca informacje dotyczące:

a) typu domu,

b) nazwy podmiotu prowadzącego dom lub imienia i nazwiska osoby prowadzącej dom pomocy społecznej,

c) numeru domu w rejestrze domów pomocy społecznej,

d) numerów alarmowych,

e) danych teleadresowych organów, właściwych miejscowo instytucji i organizacji działających w zakresie wolności i praw człowieka oraz instytucji kontrolnych, w szczególności:

– Rzecznika Praw Obywatelskich,

– Rzecznika Praw Pacjenta,

– państwowego powiatowego inspektora sanitarnego,

– właściwego do spraw pomocy społecznej wydziału urzędu wojewódzkiego,

– właściwego ze względu na miejsce położenia domu ośrodka pomocy społecznej,

– prokuratury rejonowej,

– sądu opiekuńczego;

2) znajdują się w nim następujące pomieszczenia:

a) pokoje mieszkalne jednoosobowe i wieloosobowe,

b) pokoje dziennego pobytu,

c) jadalnia,

d) [5] gabinet przedmedycznej pomocy doraźnej,

e) pomieszczenia do terapii i rehabilitacji,

f) kuchenka pomocnicza,

g) pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia,

h) palarnia, jeżeli wśród mieszkańców domu są osoby palące,

i) pokój gościnny,

j) miejsce kultu religijnego zgodne z wyznaniem mieszkańca domu, jeżeli nie ma on możliwości uczestniczenia w nabożeństwach poza domem,

k) inne pomieszczenia techniczne służące zaspokajaniu potrzeb sanitarnych mieszkańców domu;

3) pokój mieszkalny:

a) jednoosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 9 m²,

b) wieloosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 6 m² na osobę i:

– w przypadku osób poruszających się samodzielnie – jest przeznaczony dla nie więcej niż trzech osób,

– w przypadku osób leżących – jest przeznaczony dla nie więcej niż czterech osób,

c) jest wyposażony w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła, szafkę nocną dla każdego mieszkańca domu oraz odpowiednią do liczby osób mieszkających w pokoju liczbę wyprowadzeń elektrycznych; w domach, o których mowa w art. 56 pkt 5 ustawy, wyprowadzenia elektryczne są zabezpieczone przed dostępem dzieci

– przy czym pokój uznaje się za spełniający wymagane normy, o których mowa w lit. a i b, jeżeli odstępstwo od tych norm poniżej wymaganej wartości nie jest większe niż 5%;

3a) mieszkaniec domu charakteryzujący się znacznymi zaburzeniami interakcji społecznych i komunikacji zamieszkuje w pokoju jednoosobowym, za swoją zgodą, a w przypadku osób ubezwłasnowolnionych, za zgodą opiekuna prawnego, o ile warunki domu na to pozwalają i uzasadnione jest to względami terapeutycznymi;

3b) [6] dyrektor domu w uzasadnionych przypadkach decyduje o konieczności odstępstwa od norm wskazanych w pkt 3 lit. c;

4) w zakresie warunków sanitarnych:

a) liczba łazienek zapewnia możliwość korzystania z każdej przez nie więcej niż sześć osób, a w przypadku toalet przez nie więcej niż cztery osoby; jeżeli liczba osób leżących przekracza 50% ogólnej liczby mieszkańców domu, dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25%,

b) łazienki i toalety są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych,

c) [7] łazienka wyposażona co najmniej w miskę ustępową, umywalkę i prysznic albo toaleta wyposażona co najmniej w miskę ustępową i umywalkę oraz łazienka wyposażona co najmniej w prysznic i umywalkę znajdują się w pomieszczeniach związanych z pokojami mieszkalnymi,

d) [8] na każdej kondygnacji domu z pokojami mieszkalnymi znajduje się łazienka przystosowana do kąpieli osób leżących, wyposażona w urządzenia ułatwiające wykonywanie czynności związanych z kąpielą;

5) pomieszczenia mieszkalne domu są czyste, sprzątane w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz dziennie, estetyczne i wolne od nieprzyjemnych zapachów;

6) w zakresie wyżywienia i organizacji posiłków:

a) [9] mieszkańcom domu zapewnia się co najmniej 3 posiłki dziennie, w tym jeden gorący, a w przypadku domów, o których mowa w art. 56 pkt 5 ustawy, co najmniej 4 posiłki dziennie, w tym jeden gorący,

b) zapewnia się wybór zestawu posiłków lub możliwość otrzymania posiłku dodatkowego oraz posiłku dietetycznego, zgodnie ze wskazaniem lekarza,

c) dla każdego z posiłków czas wydawania wynosi 2 godziny,

d) podstawowe produkty żywnościowe oraz napoje są dostępne przez całą dobę,

e) mieszkaniec może spożywać posiłki w pokoju mieszkalnym,

f) w razie potrzeby mieszkaniec jest karmiony;

7) mieszkańcom domu nieposiadającym własnej odzieży i obuwia oraz możliwości ich zakupienia z własnych środków zapewnia się odzież i obuwie odpowiedniego rozmiaru, dostosowane do ich potrzeb i pory roku, utrzymane w czystości i wymieniane w razie potrzeby, w tym:

a) odzież całodzienną – co najmniej dwa zestawy,

b) odzież zewnętrzną: płaszcz lub kurtkę – co najmniej jeden zestaw,

c) bieliznę dzienną – co najmniej 4 komplety,

d) bieliznę nocną – co najmniej 2 komplety,

e) co najmniej jedną parę obuwia oraz pantofle domowe

– przy czym w przypadku mieszkańców leżących zaopatrywanie w odzież i obuwie dostosowuje się do potrzeb wynikających z ich stanu zdrowia;

8) mieszkańcom domu zapewnia się pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, a w przypadku gdy sami nie są w stanie zapewnić sobie środków czystości i środków higienicznych, zapewnia się im w szczególności:

a) w miarę potrzeby: mydło, pastę i szczoteczkę do mycia zębów oraz środki piorące, szampon do mycia włosów, a dla mężczyzn i starszych chłopców – przybory do golenia,

b) co najmniej dwie sztuki ręczników, zmienianych w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na tydzień,

c) pościel, zmienianą w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie;

9) dzieci mają zapewnione zabawki odpowiednie do ich wieku i sprawności;

10) w zakresie usług opiekuńczych i wspomagających zapewnia się mieszkańcom domu:

a) świadczenie pracy socjalnej,

b) organizację zajęć terapeutycznych, w tym terapii zajęciowej, w pracowniach terapii, a w przypadku osób przebywających w domach, o których mowa w art. 56 pkt 3 i 4 ustawy, także umożliwienie korzystania z usług w warsztatach terapii zajęciowej,

c) możliwość korzystania z biblioteki lub punktu bibliotecznego oraz codziennej prasy, a także możliwość zapoznania się z przepisami prawnymi dotyczącymi domów,

d) organizację świąt i uroczystości okazjonalnych oraz umożliwia się udział w imprezach kulturalnych i turystycznych,

e) możliwość kontaktu z kapłanem i udział w praktykach religijnych, zgodnie z wyznaniem mieszkańca domu,

f) regularny kontakt z dyrektorem domu w określonych dniach tygodnia i godzinach, podanych do wiadomości w dostępnym miejscu,

g) sprawienie pogrzebu, zgodnie z wyznaniem zmarłego mieszkańca domu.

1a. [10] Przepis ust. 1 pkt 1 lit. c tiret drugie stanowi przepis przeciwpożarowy w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2057 oraz z 2023 r. poz. 1088 i 1560).

1b. [11] W przypadku budynku domu pomocy społecznej przeznaczonego dla nie więcej niż 10 mieszkańców, w którym personel domu jest stale obecny, dopuszcza się jego wyposażenie w autonomiczne czujki dymu zamiast w system sygnalizacji pożarowej, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c tiret drugie. Autonomiczne czujki dymu powinny obejmować wszystkie pomieszczenia, z wyjątkiem pomieszczeń niewymagających ochrony za pomocą automatycznego wykrywania pożaru – z uwagi na niskie ryzyko pożarowe.

2. Warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest:

1) zatrudnianie w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych na stu mieszkańców domu;

2) zapewnianie mieszkańcom domu kontaktu z psychologiem, a w przypadku domów, o których mowa:

a) [12] w art. 56 pkt 3–5 i 7 ustawy – również z psychiatrą lub lekarzem w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii,

b) w art. 56 pkt 7 ustawy – również ze specjalistą psychoterapii uzależnień lub instruktorem terapii uzależnień albo osobą przeszkoloną w zakresie oddziaływań terapeutyczno-rehabilitacyjnych wobec osób uzależnionych od alkoholu;

3) posiadanie wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, w odpowiednim typie domu dla:

a) osób w podeszłym wieku – nie mniej niż 0,4 na jednego mieszkańca domu,

b) osób przewlekle somatycznie chorych – nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

c) osób przewlekle psychicznie chorych – nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

d) osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie – nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

e) dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie – nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

f) osób niepełnosprawnych fizycznie – nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu,

g) osób uzależnionych od alkoholu – nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu

– przy czym przy ustalaniu wskaźników zatrudnienia uwzględnia się również wolontariuszy, stażystów, praktykantów oraz osoby odbywające służbę zastępczą w domu, a także osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, jeżeli pracują bezpośrednio z mieszkańcami domu; przy wyliczaniu wskaźnika udział tych osób nie może przekroczyć 20% ogólnej liczby osób zatrudnionych w zespole terapeutyczno-opiekuńczym, a także pracowników pierwszego kontaktu zatrudnionych na stanowiskach administracyjnych lub obsługi, w wymiarze proporcjonalnym do czasu, w jakim koordynują działania wynikające z indywidualnego planu wsparcia mieszkańca domu; [13]

4) uczestniczenie pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego co najmniej raz na dwa lata w organizowanych przez dyrektora domu szkoleniach na temat praw mieszkańca domu oraz kierunków prowadzonej terapii, a także metod pracy z mieszkańcami, w tym w zakresie komunikacji wspomagającej lub alternatywnej, o ile występują problemy z komunikacją werbalną wśród mieszkańców;

4a) [14] ukończenie przez pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej zorganizowanego przez dyrektora domu;

5) pracownicy domu, o którym mowa w art. 56 pkt 7 ustawy, powinni posiadać przeszkolenie w zakresie podstawowej pomocy osobom uzależnionym od alkoholu.

§ 6a.[Pomieszczenia do świadczenia usług wsparcia krótkoterminowego] [15] 1. Świadczenie przez dom usług wsparcia krótkoterminowego wymaga wydzielenia:

1) pokoi mieszkalnych – w przypadku świadczenia usług w formie pobytu całodobowego;

2) pomieszczeń domu – w przypadku świadczenia usług wsparcia w formie dziennej.

2. Pomieszczenia do świadczenia usług wsparcia krótkoterminowego oraz dostęp do nich są pozbawione barier architektonicznych.

3. Dom, realizując usługi wsparcia krótkoterminowego w formie pobytu całodobowego, zapewnia warunki, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 3–5, z wyłączeniem pkt 4 lit. d.

4. Dom, realizując usługi wsparcia krótkoterminowego w formie dziennej, zapewnia następujące pomieszczenia, odrębne od pomieszczeń przeznaczonych do świadczenia usług wsparcia krótkoterminowego w formie pobytu całodobowego, jak również pomieszczeń przeznaczonych dla mieszkańców domu:

1) ogólnodostępne, wyposażone w stoły i krzesła lub kanapy oraz fotele, pełniące funkcję sali spotkań, a także jadalni, o powierzchni co najmniej 4 m² na jedną osobę;

2) umożliwiające odpoczynek i wyposażone w miejsca do leżenia;

3) pełniące funkcję szatni dla osób korzystających z usług wsparcia krótkoterminowego w formie dziennej, z indywidualnymi szafkami, w liczbie adekwatnej do liczby miejsc przeznaczonych na świadczenie usług wsparcia krótkoterminowego;

4) co najmniej dwie toalety wraz z umywalkami, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, osobno dla kobiet i mężczyzn, przy czym jedna toaleta jest przeznaczona dla nie więcej niż 10 osób.

5. Dom, realizując usługi wsparcia krótkoterminowego, zapewnia uczestnikom możliwość korzystania z pomieszczeń ogólnodostępnych dla mieszkańców domu, w szczególności:

1) pomieszczeń do terapii i rehabilitacji,

2) łazienki wyposażonej co najmniej w prysznic i umywalkę, umiejscowionej poza pomieszczeniami związanymi z pokojami mieszkalnymi,

3) biblioteki lub punktu bibliotecznego,

4) miejsca kultu religijnego zgodnego z wyznaniem osoby korzystającej z usług wsparcia krótkoterminowego, jeżeli nie ma ona możliwości uczestniczenia w nabożeństwach poza domem

– o ile korzystanie z tych pomieszczeń nie wpłynie negatywnie na dostępność tych pomieszczeń dla mieszkańców domu.

6. Osobom korzystającym z usług wsparcia krótkoterminowego:

1) w formie pobytu całodobowego zapewnia się co najmniej 3 posiłki dziennie, w tym jeden gorący, oraz napoje; w zakresie wyżywienia i organizacji posiłków stosuje się § 6 ust. 1 pkt 6 lit. b–f;

2) w formie dziennej zapewnia się co najmniej 2 posiłki dziennie, w tym jeden gorący oraz napoje; w zakresie wyżywienia i organizacji posiłków stosuje się § 6 ust. 1 pkt 6 lit. b i f.

7. Wskaźnik zatrudnienia pracowników świadczących usługi wsparcia krótkoterminowego wynosi w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy:

1) nie mniej niż 0,4 na jedną osobę korzystającą z usług wsparcia krótkoterminowego w formie pobytu całodobowego;

2) nie mniej niż 0,2 na jedną osobę korzystającą z usług wsparcia krótkoterminowego w formie dziennej.

8. Wskaźnik zatrudnienia, o którym mowa w ust. 7, dotyczy osób, które w sposób bezpośredni świadczą opiekę lub realizują usługi terapeutyczne na rzecz osób korzystających z usług wsparcia krótkoterminowego.

§ 12.[Zawiadomienie o terminie przyjęcia] 1. Dyrektor domu zawiadamia pisemnie osobę ubiegającą się lub jej przedstawiciela ustawowego o terminie przyjęcia do domu.

2. Osobę, która przybyła do domu, przyjmuje dyrektor lub osoba przez niego wyznaczona.

3. Dyrektor lub osoba przez niego wyznaczona przeprowadza rozmowę z osobą przyjmowaną oraz z jej przedstawicielem ustawowym, podczas której ustala jej aktualną sytuację, odnotowuje zmiany zaistniałe w jej sytuacji od momentu złożenia wniosku oraz ustala wstępne warunki pobytu, a także informuje o zakresie świadczonych usług.

4. [16] Dyrektor domu lub osoba przez niego wyznaczona przeprowadza rozmowę z osobą, która będzie korzystać z usług wsparcia krótkoterminowego oraz opiekunem na co dzień sprawującym opiekę nad tą osobą, podczas której ustala jej aktualną sytuację zdrowotną i rodzinną, odnotowuje zmiany zaistniałe w jej sytuacji od momentu złożenia wniosku oraz ustala warunki pobytu uwzględniające potrzeby i oczekiwania osoby korzystającej ze wsparcia, a także informuje o zasadach i zakresie świadczonych usług.

5. [17] Dyrektor domu lub osoba przez niego wyznaczona dokumentuje przebieg pobytu osób korzystających z usług wsparcia krótkoterminowego, w szczególności zakres udzielonego wsparcia.