Konsekwencje nieopłacania składek ZUS przez płatnika składek

Płatnicy składek, którzy nieterminowo regulują swoje zobowiązania wobec ZUS (albo nie regulują ich wcale), są obciążani dodatkowymi kosztami. Są to np. odsetki od nieterminowej wpłaty, koszty upomnienia, egzekucji czy dodatkowa opłata. ZUS posiada także inne instrumenty służące do dyscyplinowania płatników składek. Może to być m.in. wydanie decyzji o wysokości zaległych składek na osoby trzecie, ustanowienie zastawu albo hipoteki na majątku płatnika. ZUS może również skierować wniosek o sądowy zakaz prowadzenia przez płatnika składek działalności gospodarczej oraz pełnienia określonej funkcji w organach zarządzających podmiotami.

W polskim systemie zabezpieczenia społecznego funkcjonuje zasada samoobliczania składek. Polega ona na tym, że płatnik składek oblicza podstawę oskładkowania, nalicza składki i odprowadza je do ZUS. ZUS natomiast posiada wiele możliwości służących do zmobilizowania płatników składek do terminowego opłacania składek. Część instrumentów służących dyscyplinie płatniczej stosuje się z mocy ustawy, inne zaś wymagają podjęcia działań przez ZUS. Warto pamiętać, że w uzasadnionych przypadkach ZUS na wniosek płatnika może wyrazić zgodę na rozłożenie na raty zobowiązania składkowego albo odroczenie jego terminu płatności, pozwala to na uniknięcie negatywnych konsekwencji związanych z nieopłacaniem składek.

Obowiązek składkowy 

Na płatnika składek nałożony został obowiązek obliczenia, rozliczenia i opłacenia należnych składek na ubezpieczenia za każdy miesiąc kalendarzowy. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) precyzyjnie wyznaczają terminy płatnikom składek na przekazanie do ZUS dokumentów rozliczeniowych (deklarację rozliczeniową oraz imienne raporty miesięczne) oraz opłacenie składek należnych za dany miesiąc. Obowiązki te wykonywane są zasadniczo co miesiąc z dołu, w następujących terminach: