Interpretacja indywidualna z dnia 30 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDWB.4010.98.2023.1.AW

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dot. ustalenia czy dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia jest neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 września 2023 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy umorzenie bez wynagrodzenia posiadanych przez Drugiego udziałowca Spółki udziałów będzie dla Wnioskodawcy czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. po stronie Wnioskodawcy nie powstanie z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A Sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce. Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi doradztwa podatkowego. B Sp. z o.o. (NIP: (…)) (dalej: „Pierwszy udziałowiec Spółki” lub „B”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce. B w ramach działalności gospodarczej świadczy usługi outsourcingowe m.in. w zakresie zarządzania i księgowości. B jest większościowym udziałowcem posiadającym 70% udziałów w Spółce. Drugim udziałowcem Spółki, posiadającym 30% udziałów jest Pan (…) („Drugi udziałowiec Spółki”). Drugi udziałowiec Spółki jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce.

W związku z reorganizacją struktury właścicielskiej Spółki, Drugi udziałowiec Spółki rozważa w przyszłości dobrowolne umorzenie bez wynagrodzenia wszystkich posiadanych udziałów w Spółce. Rozważane umorzenie udziałów Drugiego udziałowca Spółki w kapitale zakładowym Spółki będzie przeprowadzone na podstawie art. 199 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm., dalej: „KSH”), tj. dobrowolnie, za zgodą Drugiego udziałowca Spółki w drodze nabycia tych udziałów przez Spółkę, celem umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia. Podstawą umorzenia udziałów Spółki będzie uchwała zgromadzenia wspólników, podjęta w oparciu o uprzednią zgodę umarzanego wspólnika na umorzenie należących do niego udziałów w Spółce bez wynagrodzenia. Podstawę umorzenia stanowić będzie ww. zgoda umarzanego wspólnika oraz uchwała umorzeniowa podejmowana przez zgromadzenie wspólników Spółki, tj. Wnioskodawcę oraz Drugiego udziałowca Spółki.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest kwestia ustalenia, czy wskutek planowanego umorzenia udziałów należących do Drugiego udziałowca po stronie Wnioskodawcy (Spółki) powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przeprowadzenie transakcji w opisany powyżej sposób ma na celu osiągnięcie celów prawnych, tj. umożliwienie przeprowadzenia umorzenia w sposób zgodny z regulacjami Kodeksu Spółek Handlowych oraz celów ekonomicznych, tj. doprowadzeniu do stanu, w którym wyłącznym (100%) udziałowcem Spółki będzie B. Zdaniem Wnioskodawcy nie można uznać że głównym lub jednym z głównych celów przeprowadzanej transakcji (która zostanie przeprowadzona zgodnie z regulacjami Kodeksu Spółek Handlowych) jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Innymi słowy, uwarunkowania gospodarcze uzasadniają przeprowadzenie w sposób opisany we wniosku i skorzystanie z określonych regulacji prawnych oraz podatkowych.

Pytania

Czy umorzenie bez wynagrodzenia posiadanych przez Drugiego udziałowca Spółki udziałów będzie dla Wnioskodawcy czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. po stronie Wnioskodawcy nie powstanie z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie bez wynagrodzenia posiadanych przez Drugiego udziałowca Spółki udziałów będzie dla Wnioskodawcy czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. po stronie Wnioskodawcy nie powstanie z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

 Co do zasady, umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym jak i korporacyjnym, wynikających z posiadania udziałów. Tryb umarzania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością został uregulowany w art. 199 KSH. Umorzenie może być przeprowadzone:

- za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę - tzw. umorzenie dobrowolne;

- bez zgody wspólnika - tzw. umorzenie przymusowe;

- w razie ziszczenia się określonego zdarzenia - tzw. umorzenie automatyczne.

Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W myśl § 2 ww. przepisu, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie. Ponadto, umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz wspólnika, którego udziały są umarzane. Na powyższe wskazuje literalne brzmienie art. 199 § 3 KSH. W takim przypadku dochodzi do nieodpłatnego nabycia udziałów przez spółkę od jej udziałowca w celu ich umorzenia.

Zgodnie z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, wystąpienie Drugiego udziałowca Spółki ze Spółki nastąpiłoby w formie dobrowolnego umorzenia wszystkich udziałów posiadanych przez tego udziałowca w kapitale zakładowym Spółki. Umorzenie udziałów zostałoby przeprowadzone zgodnie z przepisami KSH. Podstawą umorzenia udziałów Drugiego udziałowca Spółki będzie uchwała zgromadzenia wspólników Spółki, podjęta w oparciu o uprzednią zgodę umarzanego wspólnika (Drugiego udziałowca Spółki), w której wyrazi on zgodę na umorzenie udziałów bez wynagrodzenia. Wyłączną podstawę umorzenia stanowić będzie ww. zgoda umarzanego wspólnika (Drugiego udziałowca Spółki) oraz uchwała umorzeniowa podejmowana przez zgromadzenie wspólników Spółki.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT, dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Wykładnia ww. przepisów prowadzi do wniosku, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z ustawą o CIT, stanowią odpowiednio dochód albo przychód. Zatem, jeśli określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ustawodawca nie wprowadził do ustawy o CIT ogólnej definicji przychodu podatkowego. Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, należy uznać, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Skutek w postaci powstania przychodów w rozumieniu ww. ustawy może być również następstwem zdarzeń prawnych, których skutkiem jest zmniejszenie pasywów podatnika, tj. jego zobowiązań. Treść art. 12 ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że zostały wskazane jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów. Natomiast, art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu. Co do zasady, przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny).

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. KSH nie definiuje pojęcia umorzenia, jego regulacje skupiają się na warunkach, sposobie i trybie umorzenia. Wnioskodawca posiada dwóch wspólników, tj.: B oraz Drugiego udziałowca Spółki będącego osobą fizyczną. Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, rozważane jest dokonanie dobrowolnego umorzenia udziałów jednego ze wspólników bez wynagrodzenia. Mając na uwadze powyższe przepisy i przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, planowane dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez Drugiego udziałowca Spółki w kapitale Wnioskodawcy, bez wypłaty wynagrodzenia, nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o CIT, i nie skutkuje przyrostem majątku Wnioskodawcy. Pomimo, że Wnioskodawca dokona nieodpłatnego nabycia udziałów należących do Drugiego udziałowca Spółki w celu ich umorzenia, to Wnioskodawca nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, tj. nie powiększy się stan aktywów Wnioskodawcy. W konsekwencji, nie znajdzie zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Wnioskodawcę w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Wnioskodawcy ani otrzymaniem przez niego jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Wnioskodawcy (Spółki).

 Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia, pomimo że następuje bez wynagrodzenia, nie prowadzi do uzyskania realnego przysporzenia, w wyniku którego następuje powiększenie majątku Wnioskodawcy. W procedurze dobrowolnego umorzenia udziałów można wyróżnić czynność nabycia udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia oraz czynność umorzenia udziałów. Tym niemniej, te czynności nie powinny być traktowane jako odrębne czynności, lecz jako kompleksowa czynność nabycia w celu umorzenia, są one bowiem częściami jednej procedury prowadzącej do umorzenia udziałów. Należy zwrócić uwagę, iż spółka nabywająca udziały w celu umorzenia (Wnioskodawca) nie ma swobody w dysponowaniu nimi. Wręcz przeciwnie, udziały te są nabywane wyłącznie w celu ich unicestwienia (umorzenia), a co za tym idzie, nie mogą przynieść Wnioskodawcy (Spółce) żadnych korzyści, a Wnioskodawca nabywając udziały w celu umorzenia realizuje wyłącznie swoje zobowiązanie wynikające z podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, do nabycia udziałów, jak i następnie do ich unicestwienia. W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma swobody ani w nabyciu udziałów, ani w dysponowaniu nimi po ich nabyciu. Wyklucza to przyjęcie, iż otrzymał w związku z nabyciem swoich udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia jakiekolwiek przysporzenie.

Dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie będzie również spełniać dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku wyrażenia zgody przez wspólnika (Drugiego udziałowca Spółki) na nieodpłatne umorzenie należących do niej udziałów w Spółce, po stronie Wnioskodawcy (Spółki) nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Drugiego udziałowca Spółki. Tym samym, nie może również dojść do umorzenia zobowiązania. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych m.in. w następujących interpretacjach:

- interpretacja z dnia 18 lipca 2023, nr 0114-KDIP2-2.4010.265.2023.1.ASK Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził że: „Przepisy ustawy o CIT nie zawierają definicji legalnej przychodu podatkowego. W art. 12 ust. 1 tej ustawy zawarto jedynie przykładowe wyliczenie przysporzeń, których uzyskanie powoduje powstanie przychodu podatkowego. Katalog ten nie jest jednak zamknięty, na co wskazuje użycie przez ustawodawcę we wskazanym artykule sformułowania „przychodami są (...) w szczególności”. W piśmiennictwie i judykaturze, przyjmuje się jednak zgodnie, że przychodami są wszystkie przysporzenia majątkowe o charakterze definitywnym, które skutkują zwiększeniem aktywów lub zmniejszeniem pasywów podatnika. Ponadto w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, wskazano enumeratywnie zdarzenia, które nie stanowią przychodu. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o CIT: do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów (akcji) w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz takiej spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia. Analizując przepis art. 12 ustawy o CIT można stwierdzić, że co do zasady, przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną - przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego uzyskania przez podatnika. Tym samym na gruncie ustawy o CIT przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podatkowy może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy. I tak, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, że w wyniku dobrowolnego umorzenie bez wynagrodzenia udziałów należących do dotychczasowego udziałowca Pana B., po Państwa stronie nie dojdzie do powstania żadnego przysporzenia majątkowego. Nieodpłatny charakter takiej operacji skutkuje tym, że Państwo nie otrzymają w związku z nabyciem udziałów w celu umorzenia żadnych realnych, określonych wartości w sensie ekonomicznym. Brak jest zatem przesłanek do uznania, że w wyniku nabycia udziałów bez wynagrodzenia w celu umorzenia, po Państwa stronie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Umorzenie bez wynagrodzenia udziałów należących do dotychczasowego udziałowca Pana B., będzie dla Państwa Spółki czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. po Państwa stronie nie powstanie z tego tytułu dochód/przychód, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.”

- interpretacja z dnia 7 lipca 2023, nr 0111-KDIB1-1.4010.286.2023.1.RH Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził że: „Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy umorzenie bez wynagrodzenia udziałów należących do dotychczasowego udziałowca Pana B.S. będzie powodować dla Spółki jakiekolwiek konsekwencje prawne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepisy ustawy o CIT nie zawierają definicji legalnej przychodu podatkowego. W art. 12 ust. 1 tej ustawy zawarto jedynie przykładowe wyliczenie przysporzeń, których uzyskanie powoduje powstanie przychodu podatkowego. Katalog ten nie jest jednak zamknięty, na co wskazuje użycie przez ustawodawcę we wskazanym artykule sformułowania „przychodami są (...) w szczególności”. W piśmiennictwie i judykaturze, przyjmuje się jednak zgodnie, że przychodami są wszystkie przysporzenia majątkowe o charakterze definitywnym, które skutkują zwiększeniem aktywów lub zmniejszeniem pasywów podatnika. Ponadto w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, wskazano enumeratywnie zdarzenia, które nie stanowią przychodu. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o CIT: do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów (akcji) w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz takiej spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia. Analizując przepis art. 12 ustawy o CIT można stwierdzić, że co do zasady, przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną - przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego uzyskania przez podatnika. Tym samym na gruncie ustawy o CIT przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podatkowy może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy. I tak, przykładowo, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, że w wyniku dobrowolnego umorzenie bez wynagrodzenia udziałów należących do dotychczasowego udziałowca Pana B.S., po stronie Wnioskodawcy nie dojdzie do powstania żadnego przysporzenia majątkowego. Nieodpłatny charakter takiej operacji skutkuje tym, że Państwo nie otrzymają w związku z nabyciem udziałów w celu umorzenia żadnych realnych, określonych wartości w sensie ekonomicznym. Brak jest zatem przesłanek do uznania, że w wyniku nabycia udziałów bez wynagrodzenia w celu umorzenia, po Państwa stronie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Umorzenie bez wynagrodzenia udziałów należących do dotychczasowego udziałowca Pana B.S., będzie dla Państwa Spółki czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. po Państwa stronie nie powstanie z tego tytułu dochód/przychód, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.”

- Interpretacja z dnia 27 czerwca 2023, nr 0111-KDIB1-3.4010.226.2023.2.MBD Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził że: „Analizując przepis art. 12 ustawy o CIT, można stwierdzić, że co do zasady, przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną - przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego uzyskania przez podatnika. Tym samym, na gruncie ustawy o CIT, przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podatkowy może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy. I tak, przykładowo, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Zgodnie więc z przepisami ustawy o CIT, warunkiem koniecznym dla osiągnięcia przychodu jest uzyskanie definitywnego przysporzenia majątkowego. Natomiast, umorzenie przez Spółkę udziałów bez wynagrodzenia nie powoduje powstania przychodu w tej Spółce. W sensie ekonomicznym nie następuje po stronie Spółki żadne przysporzenie majątkowe. Zatem, dobrowolne umorzenie udziałów w Spółce bez wynagrodzenia należących do osoby fizycznej, tj. wspólnika M za jego zgodą, bez obniżania kapitału zakładowego Spółki, nie spowoduje powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie ustalenia, czy wskutek dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia należących do osoby fizycznej, tj. wspólnika M udziałów w Spółce za jego zgodą, bez obniżania kapitału zakładowego Spółki, takie umorzenie udziałów będzie dla Spółki czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód/dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, należy uznać za prawidłowe.”

- Interpretacja z dnia 17 listopada 2020, nr 0114-KDIP2-2.4010.259.2020.1.AG Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał poniższe stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe: „Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego wystąpienie Spółki A ze Spółki B nastąpi w formie dobrowolnego umorzenia wszystkich udziałów posiadanych przez Spółkę A w kapitale zakładowym Spółki B. Umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami KSH. Podstawą umorzenia udziałów Spółki A będzie uchwała zgromadzenia wspólników Spółki B podjęta w oparciu o uprzednią zgodę umarzanego wspólnika (Spółki A), w której wyrazi on zgodę na umorzenie należących do niego udziałów bez wynagrodzenia. Decyzja o umorzeniu udziałów oraz określenie warunków umorzenia następuje bez zaangażowania Spółki B, zaś wyłączną podstawę umorzenia stanowi wspomniana wyżej zgoda umarzanego wspólnika (Spółki B) oraz uchwała umorzeniowa podejmowana przez zgromadzenie wspólników Spółki A. Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawców jest m.in. kwestia ustalenia czy wskutek planowanego umorzenia udziałów należących do Spółki A w Spółce B, po stronie Spółki A lub Spółki B powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. (...) Należy zauważyć, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy o CIT, ogólnej definicji przychodu podatkowego. Treść art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, wskazuje, że zostały wskazane jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o CIT przychodami są m.in.: (...) Natomiast, art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu. Umorzenie udziałów nie zostało wprost wymienione w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT jako zdarzenie, z którym wiąże się powstanie przychodu po stronie spółki umarzającej udziały. Oczywiście katalog wymieniony w tym przepisie nie jest katalogiem zamkniętym, jednak umorzenie udziałów jako takie nie może samo w sobie spowodować powstania przychodu po stronie Spółki. Należy jednak zauważyć, iż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Należy zatem rozważyć, czy umorzenie udziałów bez wynagrodzenia jest świadczeniem nieodpłatnym, a umorzenie za wynagrodzeniem poniżej wartości rynkowej świadczeniem częściowo odpłatnym. Zgodnie z poglądem wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2002 r. (sygn. akt FPS 9/02) potwierdzonym także w późniejszym orzecznictwie (vide Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06) pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Za świadczenia nieodpłatne w rozumieniu przepisów ustawy o CIT należy zatem uznać te świadczenia, które przynoszą wymierną korzyść finansową dla podatnika (korzyść ta nie powinna być dostępna w sposób powszechny dla innych podmiotów) i jednocześnie nie wiążą się z koniecznością poniesienia świadczenia wzajemnego, bądź innego wydatku. Nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia, nawet jeżeli następuje bez wynagrodzenia (albo częściowo odpłatnie), nie prowadzi do uzyskania realnego przysporzenia, w wyniku którego następuje powiększenie majątku spółki, której udziały są umarzane. Należy podkreślić, że pomimo, iż w całej procedurze umorzenia udziałów można wyróżnić czynność nabycia udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia oraz czynność umorzenia udziałów, to tych czynności nie można sztucznie traktować jako dwóch odrębnych czynności. Są one bowiem częściami jednej procedury prowadzącej do umorzenia udziałów. Należy zwrócić uwagę, iż spółka nabywająca udziały w celu umorzenia nie ma swobody w dysponowaniu nimi. Wprost przeciwnie, udziały te są nabywane wyłącznie w celu ich unicestwienia, a co za tym idzie, nie mogą przynieść spółce żadnych korzyści, a sama spółka nabywając udziały w celu umorzenia realizuje wyłącznie swoje zobowiązanie wynikające z podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, do nabycia udziałów, jak i następnie ich unicestwienia. Spółka nie ma zatem swobody ani w nabyciu udziałów, ani w dysponowaniu nimi po ich nabyciu. Wyklucza to przyjęcie, iż otrzymała w związku z nabyciem swoich udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym niż rynkowe jakiekolwiek przysporzenie. Pogląd ten został przyjęty w orzecznictwie sadów administracyjnych (wyrok WSA w Poznaniu z 28 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Po 874/13, LEX nr 1401133, wyrok NSA z 8 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1384/10, wyrok NSA z 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1950/10, wyrok NSA z 4 października 2013 r., sygn. akt II FSK 2753/11 oraz wyrok WSA w Krakowie z 11 października 2012 r., sygn. akt I SA/Kr 1152/12, wyrok WSA w Poznaniu z 17 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 102/11, wyrok WSA w Białymstoku z 23 stycznia 2013 r., sygn. akt I SA/Bk 393/12, wyrok NSA z 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1950/10). W opisanych orzeczeniach przyjęto pogląd, iż nie mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem majątku spółki w zamian za własne udziały w celu umorzenia, gdyż spółka nie otrzymuje żadnego przysporzenia - nabyte w celu umorzenia własne udziały nie stanowią przysporzenia. Generalnie należy uznać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). W niniejszym zdarzeniu przyszłym, jakkolwiek Spółka B dokona nieodpłatnego nabycia udziałów należących do Spółki A w celu ich umorzenia, to jednocześnie Spółka B nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie znajdzie w sprawie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę B w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Spółki B ani otrzymaniem przez nią jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Spółki B. Ponadto, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia dla Spółki A nie będzie również znajdować się w zakresie dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawców, w wyniku wyrażenia zgody przez wspólnika (Spółkę A) na nieodpłatne umorzenie należących do niej udziałów w Spółce B, po stronie Spółki B nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Spółki A, nie może zatem również dojść do umorzenia zobowiązania. Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego uznać należy, że umorzenie udziałów w Spółce B bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o CIT i nie skutkuje przyrostem majątku Spółki B. Zatem, w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów należących do Spółki A w Spółce B bez wynagrodzenia, po stronie Spółki B nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Brak przysporzenia po stronie Spółki B wynikającego z umorzenia jej udziałów bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz jej wspólnika - Spółki A - skutkuje zatem brakiem przychodu po stronie Spółki B.”

- w interpretacji z dnia 28 sierpnia 2020 nr 0111-KDIB2-1.4010.254.2020.1.AP Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał że: „Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Sp. z o.o.), będzie wspólnikiem nowo powstałej spółki, która będzie posiadała trzech wspólników: Wnioskodawcę oraz dwie osoby fizyczne, które obecnie są wspólnikami Wnioskodawcy. Planowane jest uproszczenie struktury, polegające na tym, aby Pośredni Właściciele (wspólnicy Wnioskodawcy) posiadali bezpośrednio udziały w kapitale nowo powstałej spółki. Udziałowcem większościowym będzie Wnioskodawca. Planowane jest umorzenie udziałów Wnioskodawcy w kapitale nowo powstałej spółki tak, aby Właściciele Pośredni stali się jedynymi udziałowcami nowo powstałej spółki. Umorzenie udziałów Wnioskodawcy ma być dokonane dobrowolnie, za zgodą Wnioskodawcy w drodze nabycia tych udziałów przez nowo powstałą spółkę, celem umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia. Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia, czy w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę w kapitale nowo powstałej spółki, bez wypłaty wynagrodzenia, po stronie nowo powstałej spółki powstanie przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z ustawą o CIT. Odnosząc powyżej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że planowane dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę w kapitale nowo powstałej spółki, bez wypłaty wynagrodzenia nie spowoduje powstania po stronie Spółki, której Wnioskodawca będzie wspólnikiem przychodu podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych. Umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 updop, i nie skutkuje przyrostem majątku Spółki. Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.”

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Drugiego udziałowca Spółki w kapitale Wnioskodawcy (Spółki), bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy (Spółki) nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Końcowo należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną do odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.