Interpretacja indywidualna z dnia 20 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.431.2023.1.ESD

Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu (usuwanie azbestu).

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług– jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT). Gmina 9 maja 2023 r. złożyła wniosek do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: WFOŚiGW) w sprawie udzielenia pomocy finansowej na realizację przedsięwzięcia pn. „(…)”.

Wysokość pomocy finansowej w formie dotacji na realizację ww. przedsięwzięcia jaką otrzyma Gmina, nie przekroczy kwoty (…) zł, tj. 70% dofinansowania WFOŚiGW. Pozostałe 30% kosztów związanych z realizacją zadania stanowić będzie wkład własny Gminy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt. 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które obejmują m.in. sprawy ochrony środowiska i przyrody oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Wnioskodawca zleci wykonanie zadania w ramach zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym.

Gmina będzie realizowała przedsięwzięcie polegające na zbieraniu, transporcie i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. W przedsięwzięciu udział będą brali mieszkańcy, którzy złożą do Gminy stosowny wniosek, który następnie zostanie zaakceptowany przez Gminę.

Zadanie, które będzie realizowała Gmina dotyczy usuwania azbestu z prywatnej posesji mieszkańców Gminy – fizycznych osób trzecich. Mieszkańcy nie będą zawierać z Gminą pisemnych umów cywilnoprawnych i nie będą partycypować w kosztach realizowanego przedsięwzięcia, nie będą zatem dokonywali żadnych płatności na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy (wyspecjalizowanej firmy).

W celu realizacji zadania Gmina nabędzie usługi od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się zbieraniem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia (dalej: Wykonawca). W tym celu Gmina zobowiązuje się przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówień na usługę zgodnie z przepisem art. 44 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 ze zm.). Z tytułu zrealizowania usług Gmina będzie otrzymywała od Wykonawcy faktury VAT z wykazanym podatkiem naliczonym.

Wysokość otrzymanej dotacji uzależniona będzie m.in. od ilości mieszkańców biorących udział w zadaniu. Po zakończeniu realizacji zadania Wnioskodawca – Gmina będzie zobowiązany do wypełnienia arkusza rozliczenia umowy dotacji, a także do okazania umowy z Wykonawcą, faktur, rachunków lub innych dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej oraz dostarczenia ich do WFOŚiGW. Niniejsze dokumenty będą podstawą do otrzymania pomocy finansowej – dotacji z WFOŚiGW na zadanie pn. „(…)”.

Towary i usługi nabywane w ramach realizacji zadania pn. „(…)” nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina z tytułu realizacji tego zadania nie będzie osiągała żadnych dochodów podlegających opodatkowaniu VAT. Również z tego tytułu nie będzie miała możliwości odliczenia podatku naliczonego.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „(…)”, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, to znaczy odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług gdy towary i usługi, z którym nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Zatem uprawnienie do dokonania obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje podatnikowi w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wnioskodawca w ramach realizacji zadania pn. „(…)” odbiera, transportuje i unieszkodliwia wyroby budowlane zawierające azbest, bez kosztów mieszkańców będących właścicielami tych wyrobów. Zatem nie ma związku między zakupem towarów i usług w ramach realizacji zadania, a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Dlatego też nie występuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur VAT za te wydatki. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2. Jednocześnie stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, za podatników nie uznaje się organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Organ władzy publicznej może zostać uznany za podatnika podatku VAT wtedy, gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Zatem unieszkodliwianie azbestu w ramach zadania „(…)” jest zadaniem własnym Gminy.

Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione w ramach zadania pn. „(…)”. Usuwanie materiałów budowlanych zawierających azbest z terenu Gminy jest zadaniem własnym Gminy, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina nie działa w ramach ww. zadania w charakterze podatnika VAT, a zakupione towary i usługi w ramach zadania nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanym podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku– jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle postanowień art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ww. ustawy:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). W tym tylko zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina złożyła wniosek do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o dofinansowanie na realizację przedsięwzięcia pn. „(…)”. Dotacja na ww. przedsięwzięcie jaką otrzyma Gmina nie przekroczy 70% kwoty dofinansowania. Pozostałe 30% kosztów na realizację zadania stanowić będzie wkład własny Gminy. Gmina wykonuje zadania publicznie w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zadań własnych Gminy, zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym należą m.in. sprawy ochrony środowiska i przyrody oraz unieszkodliwianie odpadów komunalnych. Przedsięwzięcie będzie polegać na zbieraniu, transporcie i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. W zadaniu będą brali udział mieszkańcy, którzy złożą stosowny wniosek do Gminy, następnie zostanie on zaakceptowany przez Gminę. Mieszkańcy nie będą zawierać z Gminą pisemnych umów cywilnoprawnych i nie będą partycypować w kosztach realizowanego przedsięwzięcia, nie będą dokonywali żadnych płatności na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy. W celu realizacji przedsięwzięcia Gmina nabędzie usługi od wyspecjalizowanej firmy, zajmującej się zbieraniem, transportem i unieszkodliwieniem odpadów zawierających azbest i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia. Z tytułu zrealizowania usług Gmina będzie otrzymywała od Wykonawcy faktury VAT z wykazanym podatkiem naliczonym. Po wykonaniu przedsięwzięcia Gmina jest zobowiązana do wypełnienia arkusza rozliczenia umowy dotacji, przedłożenia umowy z Wykonawcą, faktur, rachunków oraz innych dokumentów księgowych. Niniejsze dokumenty stanowią podstawę do otrzymania pomocy finansowej na realizację przedsięwzięcia pn. „(…)”. Ponadto jak wskazała Gmina, towary i usługi nabyte w ramach realizacji przedsięwzięcia nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina nie będzie z tego tytułu osiągała żadnych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „(…)”.

Z powyższych przepisów prawa wynika, iż rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Fundamentalnym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W analizowanej sprawie związek taki nie wystąpi. Gmina będzie realizowała zadanie pn. „(...)”, polegające na zbieraniu, transporcie i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. Gmina wskazała, że towary i usługi nabywane w ramach realizacji przedsięwzięcia nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina z tytułu realizacji przedsięwzięcia nie będzie osiągała żadnych dochodów podlegających opodatkowaniu VAT.

Zatem w analizowanej sprawie podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie będą spełnione. Tym samym w odniesieniu do ww. przedsięwzięcia – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z jego realizacją.

Podsumowując, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania pn. „(…)”.

Tym samym, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).