Interpretacja indywidualna z dnia 16 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDWPT.4011.206.2020.9.MH

Możliwość preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu

- stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani:

1) ponownie rozpatruję sprawę Pani wniosku złożonego 7 października 2020 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 6 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 170/21 (data wpływu 31 sierpnia 2023 r.) oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2023 r., sygn. akt II FSK 884/21 (data wpływu 1 sierpnia 2023 r.),

2) stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 października 2020 r. wpłynął Pani wniosek z 3 września 2020 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2015 r., 2016 r., 2017 r., 2018 r. i 2019 r.  Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 2 listopada 2020 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wyrokiem Sądu Okręgowego w .., sygn. akt … z 5 grudnia 2012 r. Pani małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód. W wyroku powierzono obojgu rodzicom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem. Ustalono, że miejscem zamieszkania małoletniego jest miejsce zamieszkania matki. Sąd nie orzekł o sposobie kontaktów ojca z synem. Rodzice zawarli rodzicielski plan wychowawczy, który określił kontakty ojca z synem. Ponadto oboje rodzice zostali zobowiązani do ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania syna. Na rzecz małoletniego zostały zasądzone alimenty od ojca, płatne do Pani rąk do 10-tego dnia miesiąca.

Pani - matka dziecka - nie zawarła ponownie związku małżeńskiego. Samodzielnie ponosi Pani wszystkie koszty związane z edukacją, opieką medyczną i bieżącymi potrzebami dziecka. Alimenty płacone przez ojca w niewielkim stopniu przyczyniają się do zaspokojenia kosztów.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W uzupełnieniu wniosku złożonym 2 listopada 2020 r., wskazała Pani, że oczekuje wydania interpretacji indywidualnej w zakresie preferencyjnego rozliczenia dla osoby samotnie wychowującej dziecko w latach podatkowych: 2015 r., 2016 r., 2017 r., 2018 r. i 2019 r.

W wyżej wskazanych latach podatkowych osiągnęła Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z następujących tytułów:

Ponadto poinformowała Pani, że zarówno Pani, jak i ojciec dziecka, nie sprawują opieki naprzemiennej nad małoletnim synem.

Opieka naprzemienna występuje, gdy mamy do czynienia z dłuższymi, symetrycznymi okresami opieki każdego z rodziców nad dzieckiem. Okresy te następują po sobie np. tydzień, miesiąc. Obecnie ojciec kontaktuje się z synem w taki sposób, że:

-w każdy wtorek odbiera syna z treningu ze szkoły i odwozi go do szkoły w każdą środę rano;

-w każdy czwartek odbiera syna z treningu ze szkoły i odwozi go do szkoły w każdy piątek rano;

-w tygodnie nieparzyste, w co drugi piątek zabiera syna o godzinie 18.00 i odwozi w niedzielę o godzinie 19.00;

-spędza z synem tydzień ferii zimowych oraz minimum 3 tygodnie wakacji;

-w Święta Bożego Narodzenia - po jednym dniu,

-w Święta Wielkiej Nocy - po jednym dniu.

Wydatki związane w utrzymaniem dziecka:

Wyrok rozwodowy z 5 grudnia 2012 r. zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania syna i zasądził od ojca alimenty na rzecz syna w wysokości 800 zł miesięcznie. Do dnia dzisiejszego, ze względu na brak realnych szans egzekwowania wyższej kwoty alimentów, pozostają one w niezmienionej wysokości, mimo że w dniu rozwodu syn miał 6 lat, a obecnie ma 14 lat – jest nastoletnim chłopakiem, którego potrzeby znacznie się zmieniły (wzrosły).

Matka ponosi wszystkie koszty utrzymania dziecka, jak w tabeli poniżej:

Ojciec dziecka płaci regularnie alimenty, nie kupuje jednak dziecku nic dodatkowo poza prezentami na urodziny czy święta. Ojciec pokrywa koszty wakacji syna tylko w terminie, kiedy syn przebywa z nim. Koszty obozów i kolonii pokrywa matka.

Pani realizuje potrzeby dziecka, samodzielnie dokonuje zakupów, dostarcza niezbędnych dóbr materialnych. W Pani miejscu zamieszkania, syn ma zwierzęta (psa i gekony). W miejscu zamieszkania u Pani jest odwiedzany przez rówieśników. Dba Pani o kontakty syna z kolegami oraz jego relacje pozaszkolne.

Edukacja i rozwój intelektualny:

Decyzje oraz wybór dodatkowych zajęć edukacyjnych, tj. j. angielski, pozostają w Pani gestii. Zajęcia dodatkowe odbywają się w dni, kiedy syn jest z Panią, tj. w poniedziałki i środy.

Organizuje Pani przybory szkolne, jest w ciągłym kontakcie z placówką szkolną oraz trenerami. Dba Pani o wypełnianie obowiązków syna w szkole i pomaga mu w odrabianiu lekcji. Uczestniczy Pani samodzielnie (bez ojca) w wywiadówkach i konsultacjach szkolnych, od 2019 r. pełni funkcję skarbnika klasowego, uczestnicząc aktywnie w życiu klasy.

Kupuje Pani dziecku książki i gry planszowe, a wcześniej zabawki i klocki lego. Ojciec zapewnia odrabianie lekcji we wtorki i czwartki, kiedy syn śpi u niego. Wszystkie wydatki związane z edukacją pokrywa Pani.

Hobby:

Syn jest w VIII klasie SP, uczęszcza do klasy sportowej siatkarskiej. Dodatkowo należy do klubu …. Hobby syna wymaga ponoszenia dodatkowych kosztów przez Panią, związanych ze składkami klubowymi, opłatami za udział w turniejach oraz zakupem specjalistycznej odzieży sportowej, a przede wszystkim butów, które starczają na 3 m-ce z racji eksploatacji i szybkiego wzrostu syna (w ciągu roku urósł 10 cm, obecnie ma 177 cm).

Pani zawozi i odbiera syna na treningi w dni, kiedy syn przebywa u niej. Zapewnia synowi niezbędne wyposażenie sportowe i przygotowuje, pakuje na wyjazdy.

Ojciec odbiera syna z treningów we wtorki i czwartki, jest w kontakcie z trenerami i wspiera syna w zakresie kontynuacji tego sportu i zachowania tężyzny fizycznej. Uprawia wspólnie z synem sporty weekendowo, kiedy syn jest u niego (pływanie, snowboard, piłka siatkowa, plażowa).

Zdrowie:

Pani dba o zdrowie dziecka, podejmuje niezbędne działania w tym zakresie oraz ponosi koszty. Syn jest pod opieką ortodonty i alergologa oraz z racji trądziku - dermatologa. Ojciec w niewielkim zakresie odbywa wizyty lekarskie – tylko wtedy, kiedy dziecko jest pod jego opieką i jest taka pilna potrzeba.

Rozrywka:

Każde z rodziców we własnym zakresie ponosi koszty wyjść do kina, restauracji, na wystawy, koncerty – w weekendy kiedy dziecko przebywa u danego rodzica.

Ponadto informuje Pani, że w latach podatkowych, których dotyczy wniosek nie miały zastosowania do Pani ani do Jej dziecka przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, jak również ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W latach podatkowych, których dotyczy wniosek, Pani syn nie osiągnął żadnych dochodów, w tym w szczególności nie osiągnął dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy spełnia Pani warunki przewidziane do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, spełnia Pani warunki przewidziane do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje, m.in. dzieci małoletnie, podatek może być określony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w ustawie.

W przepisie tym ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego od samotnego wychowywania dziecka w roku podatkowym. Samotne wychowywanie nie musi przy tym mieć miejsca przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest zatem, aby stan taki w roku podatkowym zaistniał (wyrok NSA, sygn. akt II FSK 573/15). Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci (wyrok NSA, sygn. akt II FSK383/20). Art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przyznaje ulgę wszystkim rodzicom i opiekunom prawnym, niezależnie od przyczyn pozostawania cywilnie w stanie wolnym i niezależnie od tego, czy w ciągu roku podatkowego są takie dni, w których opiekę nad dzieckiem sprawuje drugi z rodziców. Nie ulega bowiem wątpliwości, że status „osoby samotnie wychowującej dziecko” może mieć każde z rodziców, niezależnie (wyrok WSA w Opolu, sygn. akt I SA/Op 112/19). W takiej sytuacji proces wychowania jest realizowany samotnie przez każde z rodziców, w innym czasie, w innym miejscu, bez udziału drugiego z rodziców. Prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wynikającego z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może mieć każde z rodziców (wyrok WSA we Wrocławiu, sygn. akt I SA/Wr 1234/17).

Sprawuje Pani opiekę nad małoletnim dzieckiem samotnie, bez udziału drugiego rodzica przez większą część roku podatkowego. Jednocześnie w stosunku do Pani nie mają zastosowania przepisy wymienione w art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tych względów, Pani zdaniem, spełnione są przez Panią warunki do zastosowania opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku złożonym 2 listopada 2020 r., poinformowała Pani, że nie zawarła ponownie związku małżeńskiego, nie jest również z nikim związana, zamieszkuje samodzielnie z małoletnim synem, samodzielnie ponosząc koszty utrzymania gospodarstwa domowego. Aby zapewnić lepsze warunki bytowe dziecku, w 2016 r. zmieniła Pani pracę, przekwalifikowała się z branży przemysłowej na IT. Samodzielnie ponosi Pani wszelkie starania, by zapewnić dziecku godne życie na dobrym poziomie. Sama podejmuje większość decyzji dotyczących bytu i rozwoju dziecka. Ojciec dziecka uczestniczy w wychowaniu syna w zasadzie tylko w czasie, gdy dziecko spędza z nim czas. Ojciec nie ma żadnego wpływu na sposób wychowania dziecka w czasie, gdy jest Ono z Panią (czyli przez większą część roku). Dba Pani, aby były zaspokojone potrzeby syna w zakresie utrzymania, ubrania, warunków mieszkaniowych, edukacji, zdrowia, sportu i rozrywki. W 2019 r. dokonała Pani gruntownego remontu pokoju syna - adekwatnie do potrzeb i wzrostu nastolatka. Koszt takiego remontu i wymiany mebli, w tym biurka i łóżka to ponad 7 000 zł.

W związku z powyższym, oraz w nawiązaniu do argumentów przedstawionych we wniosku, w Pani ocenie spełnia Pani przesłanki uprawniające do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, gdyż jest osobą samotnie wychowującą dziecko – rozwódką .

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Pani wniosek – 7 grudnia 2020 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0113-KDWPT.4011.206.2020.2.NM, w której uznałem Pani stanowisko za nieprawidłowe. Interpretację doręczono Pani 10 grudnia 2020 r.

Skarga na interpretację indywidualną

Pismem z 8 stycznia 2021 r. wniosła Pani skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarga wpłynęła do mnie 11 stycznia 2021 r.

Wniosła Pani o uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości oraz zasądzenie ode mnie na Pani rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny - wyrokiem z 6 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 170/21, uchylił skarżoną interpretację nr 0113-KDWPT.4011.206.2020.2.NM z 7 grudnia 2020 r.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 18 maja 2023 r., sygn. akt II FSK 884/21 oddalił skargę kasacyjną.

31 sierpnia 2023 r. do Organu podatkowego wpłynął odpis ww. prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

·uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

·ponownie rozpatruję Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - stwierdzam, że stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie wydania pierwotnej interpretacji w opisanym stanie faktycznym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Zasady opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci reguluje art. 6 ust. 4–4b i ust. 8–13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2019 r.:

Przepis ten w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2018 r. stanowił, że:

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy:

Z wniosku wynika, że w 2012 r. Pani małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód. W wyroku powierzono obojgu rodzicom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem. Ustalono, że miejscem zamieszkania małoletniego jest Pani miejsce zamieszkania. Oboje rodzice zostali zobowiązani do ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania syna. Na rzecz małoletniego zostały zasądzone alimenty od ojca, płatne do Pani rąk, do 10-tego dnia miesiąca. Sąd nie orzekał o sposobie kontaktów ojca z małoletnim synem. W tym zakresie, Pani i ojciec dziecka zawarli porozumienie. Obecnie ojciec kontaktuje się z synem w taki sposób, że: w każdy wtorek odbiera syna z treningu ze szkoły i odwozi go do szkoły w każdą środę rano; w każdy czwartek odbiera syna z treningu ze szkoły i odwozi go do szkoły w każdy piątek rano; w tygodnie nieparzyste, w co drugi piątek zabiera syna o godzinie 18.00 i odwozi w niedzielę o godzinie 19.00; spędza z synem tydzień ferii zimowych oraz minimum 3 tygodnie wakacji; w Święta Bożego Narodzenia i w Święta Wielkiej Nocy – po jednym dniu. Nie zawarła Pani ponownie związku małżeńskiego. Samodzielnie ponosi Pani wszystkie koszty związane z edukacją, opieką medyczną i bieżącymi potrzebami dziecka. Alimenty płacone przez ojca w niewielkim stopniu przyczyniają się do zaspokojenia kosztów. Ojciec dziecka płaci regularnie alimenty, nie kupuje jednak dziecku nic dodatkowo poza prezentami na urodziny, czy święta. Ojciec pokrywa koszty wakacji syna tylko w terminie, kiedy syn przebywa z nim. Koszty obozów i kolonii pokrywa matka. Pani realizuje potrzeby dziecka, samodzielnie dokonuje zakupów, dostarcza niezbędnych dóbr materialnych. W miejscu Pani zamieszkania, syn ma zwierzęta (psa i gekony). W miejscu zamieszkania u Pani jest odwiedzany przez rówieśników. Pani dba o kontakty syna z kolegami oraz jego relacje pozaszkolne. Decyzje oraz wybór dodatkowych zajęć edukacyjnych, tj. j. angielski pozostają w Pani gestii. Zajęcia dodatkowe odbywają się w dni, kiedy syn jest z Panią, tj. w poniedziałki i środy. Pani organizuje przybory szkolne, jest w ciągłym kontakcie z placówką szkolną oraz trenerami. Pani dba o wypełnianie obowiązków syna w szkole i pomaga mu w odrabianiu lekcji. Pani uczestniczy samodzielnie (bez ojca) w wywiadówkach i konsultacjach szkolnych. Pani kupuje dziecku książki i gry planszowe, a wcześniej zabawki i klocki lego. Ojciec zapewnia odrabianie lekcji we wtorki i czwartki, kiedy syn śpi u niego. Wszystkie wydatki związane z edukacją pokrywa Pani. Hobby syna wymaga ponoszenia dodatkowych kosztów przez Panią, związanych ze składkami klubowymi, opłatami za udział w turniejach oraz zakupem specjalistycznej odzieży sportowej. Pani zawozi i odbiera syna na treningi w dni, kiedy syn przebywa u Pani. Zapewnia synowi niezbędne wyposażenie sportowe i przygotowuje, pakuje na wyjazdy. Ojciec odbiera syna z treningów we wtorki i czwartki, jest w kontakcie z trenerami i wspiera syna w zakresie kontynuacji tego sportu i zachowania tężyzny fizycznej. Uprawia wspólnie z synem sporty weekendowo, kiedy syn jest u niego. Pani dba o zdrowie dziecka, podejmuje niezbędne działania w tym zakresie oraz ponosi koszty. Ojciec w niewielkim zakresie odbywa wizyty lekarskie lecz tylko wtedy kiedy dziecko jest pod jego opieką i jest taka pilna potrzeba. Każde z rodziców we własnym zakresie ponosi koszty wyjść do kina, restauracji, na wystawy, koncerty w weekendy kiedy dziecko przebywa u danego rodzica. Ponadto wskazała Pani, że zarówno Pani jak i ojciec dziecka nie sprawują opieki naprzemiennej nad małoletnim synem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z 6 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 170/21 podkreślił, że ustawodawca uzależnił prawo, określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób (rodziców), do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego, między innymi do tego, czy osoba ta w roku podatkowym samotnie wychowywała małoletnie dzieci. Przy czym ustawodawca nie uzależnił prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające, aby taki stan zaistniał w ciągu roku.

Sąd wskazał również, że w rozpoznawanej sprawie rodzice małoletniego zawarli rodzicielski plan wychowawczy określający kontakty ojca z synem, z którego wynika, że kontaktuje się on z małoletnim w taki sposób, że w każdy wtorek odbiera syna z treningu ze szkoły i odwozi go do szkoły w każdą środę rano, w każdy czwartek odbiera syna z treningu ze szkoły i odwozi go do szkoły w każdy piątek rano, w tygodnie nieparzyste, w co drugi piątek zabiera syna o godzinie 18 00 i odwozi w niedzielę o godzinie 19.00, spędza z synem tydzień ferii zimowych oraz minimum 3 tygodnie wakacji, w święta Bożego Narodzenia - po jednym dniu, w Święta Wielkiej Nocy - po jednym dniu.

Zatem zdaniem Sądu, nie powinno budzić wątpliwości, że w ramach tak sprawowanej opieki każde z rodziców wychowuje dziecko samotnie, ma więc prawo do ulgi, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku, wskazał, że analogiczny pogląd w zbliżonym stanie faktycznym wyraził Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 20 maja 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20 (wszystkie przywoływane orzeczenia sądów administracyjnych dostępne są w internetowej bazie orzeczeń NSA na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl), zgodnie z którym literalna, celowościowa i systemowa wykładania art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prowadzi do wniosku, że określone w tym przepisie kryterium samotnego wychowywania dzieci jest spełnione również wtedy, gdy dany rodzic, wychowuje dzieci naprzemiennie z drugim rodzicem, tj. bez udziału drugiego rodzica, samodzielnie wykonuje czynności stanowiące proces wychowania w innym miejscu i czasie niż drugi rodzic.

W uzasadnieniu powołanego wyroku NSA podkreślił, że dla potrzeb odkodowania znaczenia sformułowania „rodzic samotnie wychowujący dzieci", fundamentalne znaczenie ma wyraz „samotnie". Zgodnie z ujęciem słownikowym „samotność" lub „samotny" oznacza „przebywanie, życie w odosobnieniu, bez rodziny, bez towarzystwa", „niemający w nikim wsparcia, dziejący się bez wsparcia innych", „niemający żony lub niemająca męża", „znajdujący się gdzieś całkiem sam, zdany tylko na siebie" (sjp.pl; sjp.pwn.pl; SJP pod red. M. Szymczaka, t. III, s. 177, PWN, Warszawa 1981 r.). Leksykalne znaczenie wyrazu „samotny” („samotność") ukierunkowuje na odkodowanie sformułowania „rodzic samotnie wychowujący dzieci", jako rodzica wychowującego dzieci (dziecko) w odosobnieniu od drugiego rodzica dzieci (dziecka) i bez jego udziału, przebywającego z dziećmi (dzieckiem) w innym miejscu niż drugi rodzic. Bezsprzecznie kryterium „samotności" wyklucza się z kryterium „wspólności". Wyraz „wspólny" w jego zasadniczym znaczeniu oznacza m.in. „wykonywanie razem z innymi" (SJP jak wyżej). Jeśli zatem rozwiedziony rodzić nie wykonuje w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności, przy współudziale drugiego rodzica, składających się na proces jego czynności wychowawczych, to wręcz nielogiczne jest twierdzenie, że czyni to wspólnie z drugim rodzicem.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, wskazał, że w pełni podziela pogląd wyrażony w wyżej przytoczonym wyroku, wskazując że nie istnieje żadna z przyczyn uzasadniająca odstąpienie od literalnej wykładni art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Sądu, skoro w art. 6 ust. 4 ww. ustawy ustawodawca nie zastrzegł wprost, że z ustanowionej tym przepisem ulgi podatkowej może korzystać tylko jeden z rodziców dziecka, mając świadomość, iż zgodnie z art. 93 § 1 oraz art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska, która obejmuje wychowanie dziecka, przysługuje obojgu rodzicom oraz że co do zasady rozwód nie pozbawia żadnego z rodziców władzy rodzicielskiej (dziecko ma prawo do wychowywania przez oboje rodziców), lecz ustanowił jako warunek zwolnienia od podatku „samotne wychowywanie dzieci", to nieuprawniona jest taka wykładnia tego przepisu, która wyklucza spod jego działania jednego z rodziców wychowującego dziecko bez udziału drugiego rodzica, czyli samotnie. Inaczej mówiąc, prawidłowo dokonana wykładnia omawianego przepisu prowadzi do wniosku, że rodzic samotnie wychowujący dziecko (dzieci), w znaczeniu powyżej wskazanym, jest uprawniony do ulgi ustanowionej w tym przepisie, jeśli spełnia pozostałe warunki zwolnienia.

W dalszej części wyroku, Sąd wskazał, że wykładnię literalną art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wspiera wykładnia celowościowa i systemowa tego przepisu. Celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywaniem. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa, która na gruncie prawa podatkowego realizowana jest na wiele sposobów (m.in. odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych, zwolnienia podatkowe w podatku od spadków i darowizn). Zgodnie z art. 71 ust. 1 Konstytucji RP Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci.

Z kolei, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 maja 2023 r., sygn. akt II FSK 884/21 – rozpatrując przedmiotową sprawę – podziela wyrażane już w innych orzeczeniach tego sądu stanowisko i wspierającą ją argumentację, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2021 r. w sytuacji opieki naprzemiennej rodzic może skorzystać z możliwości, o jakiej mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego samotne wychowywanie dzieci przez cały rok podatkowy w rozumieniu, jakie nadaje temu pojęciu organ interpretacyjny w zaskarżonej interpretacji oraz w skardze kasacyjnej mogłoby być zrealizowane jedynie w odniesieniu do wdów, wdowców i osób rozwiedzionych, którym przyznano wyłączną władzę rodzicielską. Tymczasem art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na równi przyznaje ulgę wszystkim rodzicom i opiekunom prawnym wychowującym dzieci samotnie, niezależnie od przyczyny pozostawania cywilnie w stanie wolnym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz uwzględniając stanowisko wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 6 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 170/21 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2023 r., sygn. akt II FSK 884/21 należy uznać, że w opisanym stanie faktycznym – przy spełnieniu pozostałych warunków wynikających z zacytowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przysługiwało Pani prawo do skorzystania z możliwości rozliczenia osiągniętych dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za 2015 r., 2016 r., 2017 r., 2018 r. i 2019 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji:

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).