Interpretacja indywidualna z dnia 13 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.563.2023.2.MK

Możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem złożonym 5 października 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni jest architektem prowadzącym od 1 października 2022 r. jednoosobową działalność gospodarczą, polegającą na świadczeniu usług projektowych w specjalności architektonicznej.

Wnioskodawczyni świadczy usługi w zakresie projektowania architektonicznego, będącego przedmiotem praw autorskich w rozumieniu ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wnioskodawczyni tworzy koncepcje architektoniczne i opracowuje kompletne dokumentacje projektowe  (projekt zagospodarowania terenu, projekt architektoniczno-budowlany). Projekty te noszą każdorazowo charakter indywidualny i niepowtarzalny – Wnioskodawczyni nie wykonuje projektów tzw. typowych, służących do wielokrotnego powielania. Wnioskodawczyni posiada uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej.

Wnioskodawczyni świadczy usługi na rzecz innego biura projektowego, z którym współpracuje. Za sporządzony projekt (utwór) pobiera opłatę oraz przenosi na jego nabywcę prawa autorskie, co znajduje potwierdzenie m.in. w adnotacji na końcu każdej dokumentacji projektowej. Nabywca może dowolnie dysponować stworzonym przez Wnioskodawczynię projektem (utworem) i czerpać z niego korzyści majątkowe.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni dodała, że oczekuje, aby wydana interpretacja indywidualna obejmowała lata podatkowe 2022 i 2023, tj. okres, w którym rozpoczęła i prowadzi działalność gospodarczą, począwszy od dnia 12 października 2022 r. do chwili obecnej.

Zgodnie z wpisem do CEiDG, zakres prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności według klasyfikacji PKD, obejmuje:

-71.11.Z - działalność w zakresie architektury;

-74.90.Z - pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej nie sklasyfikowana.

Działalność gospodarcza jest prowadzona na zasadach ogólnych (opodatkowanie na zasadach ogólnych, skala podatkowa). Działalność, jaką Wnioskodawczyni wykonuje zgodnie z Jej wyuczonym zawodem i ze zdobytymi uprawnieniami, ma charakter indywidualny i niepowtarzalny. Wnioskodawczyni jest autorką koncepcji i projektów różnorodnych obiektów budowlanych i urbanistycznych, które są odwzorowaniem Jej wizji i kreatywności oraz wizji zamawiającego. Każdy opracowany przez Wnioskodawczynię projekt posiada indywidualne cechy, będące najczęściej odpowiedzią na zapotrzebowania i wymagania Inwestorów. Podczas ścieżki zawodowej, trwającej już bez mała 30 lat, Wnioskodawczyni nigdy nie zaprojektowała dwóch takich samych obiektów – każdy z nich jest inny, cechujący się indywidualnym charakterem. Aby wykreować i zaprojektować obiekt bądź przestrzeń, dopasowaną do najróżniejszych i nierzadko unikalnych potrzeb klienta/zamawiającego, Wnioskodawczyni musi być wszechstronnym artystą – twórcą.

Wnioskodawczyni wykonuje działalność twórczą w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 z póżn. zm.). Efektem Jej działalności jest utwór – przedmiot prawa autorskiego – opracowany projekt o indywidualnym charakterze. Kreując budynek, układ funkcjonalny wnętrza czy też założenie urbanistyczne, Wnioskodawczyni jest jego twórcą w rozumieniu ww. ustawy. W rozumieniu prawa autorskiego, jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

Wszystkie wykonane przez Wnioskodawczynię projekty stanowią utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którą przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Efektem pracy twórczej Wnioskodawczyni są zarówno budynki zaprojektowane od podstaw, jak i nadbudowy, przebudowy, rozbudowy istniejących obiektów, parkingi, place, zagospodarowania terenu, parki i tereny zielone oraz mała architektura. W każdym z opracowywanych tematów Wnioskodawczyni musi wykazać się kreatywnością, pomysłowością i znajomością przepisów prawa. W każdym przypadku oczekiwania inwestora/zamawiającego są inne, inne są również uwarunkowania terenowe oraz prawo miejscowe. Z tego też powodu utwory, które Wnioskodawczyni tworzy, zawsze cechują się indywidualnością i niepowtarzalnością oraz zawierają obiektywnie nową wartość. Utwory stanowią rezultat samodzielnej nieszablonowej pracy twórczej Wnioskodawczyni oraz działalności kreacyjnej, która prowadzi do powstania subiektywnie nowego wytworu intelektu. Wykonane (wykreowane) przez Wnioskodawczynię projekty architektoniczne –niezależnie od skali – nie mają powtarzalnego charakteru i są efektem wymyślenia koncepcji, wytworzenia rysunków i opisów stanowiących całkowicie niezależny i indywidualny projekt architektoniczny (projekt koncepcyjny, projekt budowlany, projekt techniczny, projekt zagospodarowania terenu).

Utwory, które Wnioskodawczyni tworzy, nie są efektem pracy czysto technicznej – u podstawy każdego z nich leży pomysł, wizja oraz poczucie estetyki. Aby wykreować i zaprojektować obiekt bądź przestrzeń dopasowaną do najróżniejszych i niepowtarzalnych potrzeb klienta, Wnioskodawczyni musi być przede wszystkim artystą, a w następnej kolejności technikiem, co gwarantuje Jej wykształcenie zawodowe. Rezultaty pracy Wnioskodawczyni mają charakter niepowtarzalny. Praca intelektualna o charakterze twórczym jest przeciwieństwem pracy o charakterze technicznym, która polega na wykonywaniu czynności wymagających jedynie określonej wiedzy i sprawności oraz użycia określonych narzędzi, surowców i technologii. Cechą pracy o charakterze technicznym jest przewidywalność i powtarzalność osiągniętego rezultatu. Proces tworzenia, w przeciwieństwie do pracy technicznej, polega na tym, że rezultat podejmowanego działania stanowi projekcję Jej wyobraźni. Utwory, które Wnioskodawczyni tworzy, są twórczą realizacją wszystkich Jej projektów.

Wnioskodawczyni wystawia faktury bez wyodrębnienia na nich kwoty honorarium za prace twórcze i przeniesienie praw autorskich. W tytule faktury wpisuje „za usługę projektową”. Całość świadczonej przez Wnioskodawczynię usługi to przygotowanie konkretnego projektu oraz pozostałe obowiązki projektanta wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych do przygotowanego projektu. Wartość wynagrodzenia z tytułu przeniesienia majątkowych praw autorskich jest określana przez Wnioskodawczynię każdorazowo przy wystawianej fakturze, a prawa autorskie do danego utworu (projektu) są przenoszone na podstawie umowy zawieranej w formie pisemnej między Wnioskodawczynią a nabywcą utworu.

Kwota honorarium, którą Wnioskodawczyni wpisuje na fakturze, jest określana przez Wnioskodawczynię indywidualnie do każdej usługi projektowej. Przy ustalaniu wartości honorarium autorskiego Wnioskodawczyni bierze pod uwagę czas pracy poświęconej na działania twórcze wyrażone w formie projektów, dokumentacji, ale również wszystkie pozostałe czynności, dokonane w procesie tworzenia projektów i dokumentacji, które stanowią podstawę wytworzenia projektu czy też dokumentacji, a są niezbędne do ich wykonania i powstają w związku z tworzeniem takiego utworu.

Kwota honorarium jest określana przez Wnioskodawczynię subiektywnie, z uwzględnieniem realiów rynkowych i gospodarczych w kraju. Nabywca utworu akceptuje tą kwotę przyjmując wystawioną przez Wnioskodawczynię fakturę i płacąc za usługę.

Pytania

1)Czy w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego można zakwalifikować przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię z tytułu praw autorskich, jako przychód z praw majątkowych, i zastosować 50% koszty uzyskania przychodu?

2)Jeżeli można zastosować 50% koszty uzyskania przychodu, to czy Wnioskodawczyni może zrobić stosowną korektę zeznań rocznych, gdzie nie były one zastosowane? Jeżeli tak, to za jaki okres Wnioskodawczyni może dokonać korekty?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Ad 1

Wnioskodawczyni wykonuje działalność twórczą w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2509 ze zm.). W świetle przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawczyni uznaje, że spełnione zostały wszystkie warunki umożliwiające zastosowanie przez Nią 50% kosztów uzyskania przychodu, co zostało uregulowane w art. 22 ust. 9 pkt 3 i ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.). Koszty uzyskania przychodu będą obliczane od przychodu pomniejszonego o potrącone przez Wnioskodawczynię (płatnika) w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Ad 2

Ponieważ przedstawiony przez Wnioskodawczynię stan faktyczny był i jest taki sam przez cały czas prowadzenia przez Nią jednoosobowej działalności gospodarczej, ma prawo do złożenia korekty zeznań podatkowych za rok 2022 i za rok 2023, tj. od dnia rozpoczęcia działalności (12 października 2022 r.) do dnia wydania interpretacji indywidualnej. W skorygowanych zeznaniach podatkowych zostaną uwzględnione 50% koszty uzyskania przychodu. Korekta zeznań podatkowych zostanie dokonana zgodnie z art. 81 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W art. 10 ust. 1 pkt 3 i pkt 7 ww. ustawy, wyszczególniono odrębne źródła przychodów w postaci:

·pozarolniczej działalności gospodarczej (pkt 3),

·kapitałów pieniężnych i praw majątkowych (pkt 7).

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ww. ustawy:

Z kolei w myśl art. 5b ust. 1 ww. ustawy:

Ww. przepis zawiera przesłanki negatywne, których spełnienie wyklucza uznanie danej działalności za działalność gospodarczą.

W myśl art. 14 ust. 1 omawianej ustawy:

Treść art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Dla uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez podmiot uprawniony z praw autorskich lub z praw pokrewnych albo z rozporządzania tymi prawami konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek:

1)wystąpienie przedmiotu praw majątkowych w postaci utworu lub artystycznego wykonania;

2)osiągnięcie przychodu w postaci wynagrodzenia bezpośrednio powiązanego z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzania tymi prawami.

Co do zasady przychody powinny być przypisywane do tego ze źródeł, którego opis w sposób bardziej szczegółowy odpowiada sposobowi jego powstania, chyba że ustawa nakazuje wprost zaliczenie ich do przychodów z innego źródła.

Jeżeli w ramach działalności gospodarczej wykonywanej zarobkowo, w sposób zorganizowany i ciągły, we własnym imieniu, na własny lub cudzy rachunek, podatnik osiąga przychody, które jednocześnie odpowiadają opisowi przychodów z innego niż pozarolnicza działalność gospodarcza źródła przychodu i nie zostały zaliczone w sposób jednoznaczny do tego źródła, to przychody te należy zakwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej. Inaczej mówiąc, jeżeli działalność gospodarcza polega na uzyskiwaniu określonego rodzaju przychodów, to nawet jeśli przychody te mogłyby być zaliczone do innego źródła, uznać je należy za przychody z działalności gospodarczej.

Zgodnie z powyższym, jeżeli dana działalność twórcy polega na korzystaniu z praw autorskich, rozporządzaniu tymi prawami i jest wykonywana zarobkowo, w sposób zorganizowany i ciągły, we własnym imieniu, na własny rachunek, to działalność taka będzie miała charakter pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy zauważyć, że kwalifikacja uzyskanych przychodów do odpowiedniego źródła przychodów determinuje sposób ustalania kosztów uzyskania tych przychodów. Koszty uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej i z praw majątkowych ustalane są według różnych zasad.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W związku z powyższym, podstawową cechą kosztów podatkowych z działalności gospodarczej jest związek faktycznie poniesionych i właściwie udokumentowanych wydatków z przychodem albo związek z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów podatkowych, pod warunkiem że dany koszt nie został wymieniony w katalogu kosztów negatywnych zawartym w art. 23 ust. 1 ww. ustawy.

Natomiast podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich oraz praw pokrewnych przez artystów wykonawców, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, określa art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Jednocześnie w myśl art. 22 ust. 9b ww. ustawy:

Jednocześnie, zgodnie z art. 22 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z ww. przepisów, możliwość rozliczania kosztów uzyskania przychodów poprzez zastosowanie normy procentowej nie dotyczy jednak wszystkich źródeł przychodów. Z treści cyt. powyżej art. 22 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że do przychodów, o których mowa w art. 14, nie mają zastosowania koszty uzyskania przychodów określone w ust. 9. Podatnicy rozliczający koszty uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą zatem odliczyć faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane wydatki, mające związek z przychodem albo związek z zachowaniem albo zabezpieczeniem tego źródła przychodów. Ponadto, dla źródła przychodu jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza ustawodawca przewidział szczególne zasady ustalania dochodu, które zostały określone w art. 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, aby możliwe było zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodu, warunkiem koniecznym jest, aby podatnik wytworzył przedmiot praw majątkowych (autorskich) w postaci utworu oraz dokonał rozporządzania prawami albo skorzystał ze swoich praw. Należy uznać, że w zakresie pojęć „korzystanie” i „rozporządzanie” mieści się m.in. przeniesienie praw autorskich lub udzielanie licencji na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych. Powyższe nie dotyczy jednak podatników uzyskujących przychody z tego tytułu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeżeli umowy, co do których podatnikowi przysługują autorskie prawa majątkowe, są zawierane w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to przychód uzyskany z tego tytułu, należy kwalifikować do źródła przychodów „Pozarolnicza działalność gospodarcza”. W przypadku uzyskiwania przychodów z majątkowych praw autorskich, zaliczanych do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, nie mają zastosowania zryczałtowane 50% koszty uzyskania przychodów.

Z analizy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że klasyfikacja przychodów uzyskiwanych przez podatnika z tytułu świadczenia objętych prawami autorskimi usług do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej, eliminuje możliwość stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 ww. ustawy.

Przechodząc do kwestii korekty zeznań podatkowych wyjaśniamy, że stosownie do art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na przepis art. 3 pkt 5 ww. ustawy, który stanowi, że:

Stosownie do art. 81 § 2 ww. ustawy:

Korekta deklaracji ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji – o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym – poprawnym już – wypełnieniu jej formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.

Korekta deklaracji może dotyczyć każdej jej pozycji, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Może więc ona dotyczyć kwot odliczeń od dochodu z tytułu ulgi podatkowej. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.

Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).

W konsekwencji, w opisanej sytuacji, do Pani przychodów osiąganych w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. z tytułu wykonywania działalności projektowej w specjalności architektonicznej, nie mogą mieć zastosowania 50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 22 ust. 12 tej ustawy.

Tym samym nie ma Pani również prawa do dokonania korekty zeznań rocznych za lata podatkowe, w których prowadziła i prowadzi Pani działalność gospodarczą w zakresie projektowania architektonicznego, z uwagi na brak możliwości stosowania do osiąganych z tytułu prowadzenia tej działalności przychodów 50% kosztów uzyskania przychodu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Dyrektora KIS (art Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.).