Interpretacja indywidualna z dnia 11 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.444.2023.1.MK

Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z inwestycją oraz brak opodatkowania otrzymanego dofinansowania na realizację inwestycji.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z inwestycją „(…)” oraz braku opodatkowania otrzymanego dofinansowania na realizację inwestycji.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, składającym do urzędu skarbowego pliki JPK_V7M, zawierające część ewidencyjną i deklaracyjną, w których wykazuje m.in. podatek należny VAT z tytułu dostawy wody.

Gmina jest właścicielem infrastruktury wodociągowej (w tym stacji uzdatniania wody oraz studni głębinowych), która jest wykorzystywana przede wszystkim w prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie odpłatnego dostarczania wody. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego prowadzi działalność niepodlegającą podatkowi od towarów i usług oraz działalność gospodarczą opodatkowaną i zwolnioną. Infrastruktura wodociągowa służy Gminie przede wszystkim w prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie dostarczania wody. Czynności wykonywane przy pomocy infrastruktury wodociągowej, w przeważającej mierze, polegają na prowadzeniu działalności na rzecz odbiorców zewnętrznych, tj. m.in. mieszkańców Gminy, jak również lokalnych przedsiębiorców lub różnego rodzaju instytucji zewnętrznych, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (transakcje zewnętrzne podlegające VAT).

Na mocy ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280), w dniu 1 stycznia 2017 r. doszło do scentralizowania rozliczeń VAT Gminy (…) i jej jednostek budżetowych. Jednostki organizacyjne nie stanowią odrębnych od Gminy podatników VAT - obroty osiągane przez jednostki są wykazywane w łącznych rozliczeniach podatku VAT Gminy. W strukturze organizacyjnej Gminy (…) funkcjonują następujące jednostki budżetowe:

1)Urząd Gminy w (…),

2)Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w (…),

3)Publiczna Szkoła Podstawowa w (…),

4)Publiczna Szkoła Podstawowa w (…),

5)Publiczna Szkoła Podstawowa w (…).

Gmina realizuje swoje ustawowe zadania wynikające z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.), który stanowi, że gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina w ramach realizacji zadań własnych odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556, 2687) w art. 403 ust. 2 w zw. z art. 400a ust. 1 pkt 5 i pkt 42 określa, że wspomaganie realizacji zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, jest zadaniem własnym gmin. Wskazane przepisy art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 403 ust. 2 w zw. z art. 400a ust. 1 pkt 5 i pkt 42 ustawy Prawo ochrony środowiska, stanowią podstawę prawną działania Gminy w zakresie realizacji inwestycji, o których mowa we wniosku o interpretację.

Ze stanowiska sądów powszechnych wynika, że jeśli gmina prowadzi działalność w zakresie dostawy wody to należy uznać ją za przedsiębiorcę wodociągowego. Stanowisko takie wynika z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2017 r., sygn. akt III CZP 3/17, zgodnie z którą „W literaturze przedmiotu i orzecznictwie przyjmuje się jednolicie, iż za przedsiębiorcę w rozumieniu art. 305¹ i 305² k.c., będącego jednocześnie przedsiębiorcą wodno-kanalizacyjnym zgodnie z art. 2 pkt 4 u.z.z.w., można uznać gminę, jeżeli prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrywania w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków przez gminne jednostki organizacyjne czy też urząd gminy”. W ramach prowadzonej działalności w zakresie dostarczania wody Gmina:

• wykonuje, na podstawie umów cywilnoprawnych, odpłatne czynności w zakresie zaopatrzenia w wodę na rzecz podmiotów zewnętrznych, tj. mieszkańców Gminy oraz działających na jej terenie przedsiębiorstw, którzy są obciążani kosztami zużycia wody na podstawie wystawianych przez Gminę faktur VAT,
• wykonuje czynności w zakresie zaopatrzenia w wodę na rzecz jednostek organizacyjnych oraz na cele ochrony przeciwpożarowej (czynności „wewnętrzne” Gminy). Gmina nie dokonuje obciążenia jednostek organizacyjnych z tytułu dostawy wody oraz nie pobiera opłat z tytułu zużycia wody na cele ochrony przeciwpożarowej.

W latach 2023-2025 realizowana jest inwestycja - „(…)”. Inwestycja obejmuje następujące zadania: (...)

Termin realizacji inwestycji wynosi:

• dla cz. I 17 miesięcy od dnia podpisania umowy,
• dla cz. II 15 miesięcy od dnia podpisania umowy,
• dla cz. III 15 miesięcy od dnia podpisania umowy,
• dla cz. IV 6 miesięcy od dnia podpisania umowy.

Umowy z wykonawcami zostały podpisane w dniu:

• na część I 28 czerwca 2023 r. na kwotę (…) zł,
• na część II 5 lipca 2023 r. na kwotę (…) zł,
• na część III 28 czerwca 2023 r. na kwotę (…) zł,
• na część IV 12 czerwca 2023 r. na kwotę (…) zł.

Łączna wartość robót budowlanych wynosi: netto (…) zł, podatek VAT w wysokości 23% (…) zł, wartość brutto: (…) zł.

Łączna wartość dostaw wynosi: netto (…) zł, podatek VAT w wysokości 23% (…) zł, wartość brutto: (…) zł.

Ponadto Gmina ponosi koszty nadzoru budowlanego wynoszące netto (…) zł VAT (…) zł brutto: (…) zł.

Środki finansowe na realizację inwestycji pochodzić będą z budżetu Gminy oraz z dofinansowania w wysokości (…) zł na podstawie umowy o przyznaniu pomocy Nr (…) z dnia 25 kwietnia 2023 r. zawartej z Samorządem Województwa (…) (środki pochodzą z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020). Gmina otrzyma dofinansowanie po zakończeniu realizacji inwestycji.

Gmina nie dokonywała odliczeń podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji części I-IV. Wykonawcy są w trakcie realizacji zadań i nie zostały wystawione faktury. Planowany termin zakończenia zadania:

• Część I 28 listopad 2024 r.
• Część II 5 październik 2024 r.
• Część III 28 listopad 2024 r.
• Część IV 12 grudzień 2023 r.

Na fakturach Gmina będzie oznaczona jako nabywca towarów i usług. Zapłata należnego wynagrodzenia i wystawienie faktur odbędzie się w następujących terminach:

• Część I do dnia 28 grudnia 2024 r. (30 dni od dnia wystawienia faktury),
• Część II do dnia 4 listopada 2024 r. (30 dni od dnia wystawienia faktury),
• Część III do dnia 28 grudnia 2024 r. (30 dni od dnia wystawienia faktury),
• Część IV do dnia 11 stycznia 2024 r. (30 dni od dnia wystawienia faktury).

Inwestycja w zakresie Stacji Uzdatniania Wody przede wszystkim będzie służyła zaspokajaniu potrzeb mieszkańców Gminy, w szczególności zapewni w sposób kompleksowy dostęp do wody w sytuacjach kryzysowych. Planowany do budowy zbiornik retencyjny o pojemności 300 m³ ma zapewnić grawitacyjne dostarczenie wody przy braku zasilana z sieci do 24h, po tym czasie stacja uzdatniania wody pracować będzie na zasilaniu awaryjnym - energia elektryczna wytwarzana z planowanego do zakupu agregatu prądotwórczego. Nowoczesne zastosowane technologie uzdatniania wody spowodują poprawę życia mieszkańców. Użycie energooszczędnych urządzeń wpłynie na ograniczenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

Wykonanie nowych odcinków sieci wodociągowej pozwoli na dostarczanie wody do mieszkańców w czasie usuwania awarii na innych jej odcinkach, gdzie chwilowy brak wody będzie dotyczył tylko kilku gospodarstw rolnych, a nie jak do tej pory całego sołectwa.

Z wykonanych hydrantów w Części 3 zadania korzystać będzie mogła straż pożarna w przypadku pożaru. Wykorzystanie hydrantów w celach przeciwpożarowych nie wystąpi lub będzie marginalne (pożary wymagające użycia hydrantów i dostarczanej przez nie wody zdarzają się niezwykle rzadko). Hydranty mogą służyć również sporadycznie odpowietrzaniu sieci wodociągowej. Odpowietrzanie takie ma na celu m.in. zapewnienie prawidłowego ciśnienia wody w sieci wodociągowej. Ponadto, hydranty mogą być również stosowane w celach technologicznych do płukania wodociągów w celu usunięcia osadów. Oznacza to, że hydranty mogą służyć zarówno marginalnej działalności związanej z ochroną przeciwpożarową, jak i dostawie wody na rzecz odbiorców zewnętrznych oraz kompleksu sportowego. Zakupiony ciągnik i wóz asenizacyjny będą wykorzystywane wyłącznie w gospodarce wodno-ściekowej (do usług wywozu nieczystości z przydomowych szamb oraz osadów z przydomowych oczyszczalni ścieków, a ciągnik także przy pracach związanych z infrastrukturą wodociągową).

Mieszkańcy Gminy oraz przedsiębiorcy nie partycypują w kosztach inwestycji. Mieszkańcy Gminy oraz przedsiębiorcy podłączeni do sieci wodociągowej dokonują zapłaty na rzecz Gminy wyłącznie za usługi dostawy wody.

Przedmiotowe dofinansowanie nie będzie stanowiło (w całości ani w części) dopłaty do ceny konkretnych usług świadczonych przez Gminę. Otrzymane dofinansowanie nie spowoduje, iż podmioty, dla których Gmina świadczy usługi dostawy wody będą uiszczały niższe ceny. Pozyskane dofinansowanie będzie miało wyłącznie charakter „zakupowy” tzn. zostanie przeznaczone na częściowe pokrycie wydatków ponoszonych w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. „(…)”. Wydatki inwestycyjne są bezpośrednio i wyłącznie związane z rozbudową infrastruktury wodociągowej, budową oczyszczalni ścieków oraz nabyciem zestawu asenizacyjnego (ciągnik rolniczy + wóz asenizacyjny) i będą wykorzystywane wyłącznie w gospodarce wodociągowo- ściekowej. Wydatki poniesione na zadania części I-IV stanowią nakłady na środek trwały będący własnością Gminy, które zostaną przyjęte do ewidencji środków trwałych Gminy, podlegające amortyzacji na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nakłady wyniosą powyżej 15 tys. zł. Wydatki ponoszone w związku z przebudową stacji uzdatniania wody wraz z budową zbiornika retencyjnego oraz budowa nowych odcinków sieci wodociągowych, stanowią nakłady na wytworzenie nieruchomości w rozumieniu art. 2 ust. 14a ustawy o VAT.

Realizowana inwestycja „(…)” służy czynnościom mieszanym (opodatkowanym, zwolnionym i niepodlegającym VAT). Z poszczególnych części inwestycji korzystać będą:

1)Część I: Przebudowa stacji uzdatniania wody wraz z budową zbiornika retencyjnego - podmioty zewnętrzne (mieszkańcy oraz działający na terenie Gminy przedsiębiorcy - czynności opodatkowane), Urząd Gminy (czynności opodatkowane, zwolnione, niepodlegające VAT) i jednostki budżetowe (wykorzystywanie do czynności niepodlegających VAT),

2)Część II: Budowa oczyszczalni ścieków obsługującej budynek Urzędu Gminy. W budynku znajduje się Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna Biblioteka Publiczna, apteka (odpłatny wynajem pomieszczeń), Poczta Polska - użytkowanie wieczyste oraz budynek Banku Spółdzielczego (sąsiaduje z budynkiem UG ale odrębna własność), nastąpi wykorzystywanie do czynności opodatkowanych, zwolnionych, niepodlegających VAT,

3)Część III: Budowa nowych odcinków sieci wodociągowych - podmioty zewnętrzne (mieszkańcy Gminy oraz działające na terenie gminy przedsiębiorstwa - do czynności opodatkowanych) oraz kompleks sportowy - obecnie w trakcie realizacji budowy, który będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych oraz niepodlegających VAT (nieodpłatne udostępnienie),

4)Część IV: Dostawa zestawu asenizacyjnego służącego do wywozu ścieków - podmioty zewnętrzne (mieszkańcy Gminy oraz działające na terenie gminy przedsiębiorstwa) oraz Urząd Gminy, jednostki budżetowe (wykorzystywanie do czynności opodatkowanych, zwolnionych, niepodlegających VAT).

Z inwestycji korzystać będą mieszkańcy Gminy oraz lokalni przedsiębiorcy (czynności opodatkowane), a także jednostki organizacyjne Gminy (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w (…), Publiczna Szkoła Podstawowa w (…), Publiczna Szkoła Podstawowa w (…), Publiczna Szkoła Podstawowa w (…) (wykorzystywanie do czynności niepodlegających VAT), Urząd Gminy - czynności opodatkowane, zwolnione i niepodlegające) oraz nastąpi ewentualne zużycie na cele przeciwpożarowe (wykorzystanie do celów niepodlegających VAT). Podatek VAT dotyczący inwestycji podlega odliczeniu według proporcji.

Gmina nie jest w stanie dokonać bezpośredniego przyporządkowania ponoszonych wydatków związanych z przebudową stacji uzdatniania wody wraz z budową zbiornika retencyjnego, budową oczyszczalni ścieków, budową nowych odcinków sieci wodociągowych oraz z nabyciem zestawu asenizacyjnego do poszczególnych rodzajów czynności (opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT).

Infrastrukturą wodną, tj. sieciami wodociągowymi, stacjami uzdatniania wody i studniami głębinowymi, na terenie Gminy zarządza Gmina (…). Gmina zawiera umowy cywilnoprawne z odbiorcami zewnętrznymi (m.in. mieszkańcami Gminy, lokalnymi przedsiębiorcami) na dostawę wody oraz wystawia faktury za dostawę wody. Gmina w związku z nabyciem zestawu asenizacyjnego w przypadku dokonywania usług na rzecz odbiorców zewnętrznych również dokonywać będzie czynności opodatkowanych i wystawiać będzie faktury za odbiór ścieków.

Realizowane przez Gminę odpłatne czynności polegające na dostawie wody oraz planowane czynności w zakresie odbioru ścieków, wykonywane na rzecz podmiotów trzecich, stanowią odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Dochody z dostawy wody oraz z odbioru ścieków są i będą dochodami Gminy. Gmina będzie wykazywać na podstawie wystawionych faktur (odbiorcom zewnętrznym) w plikach JPK i odprowadzać z tego tytułu podatek VAT należny. Gmina wykonuje czynności cywilnoprawne i w tym zakresie jest podatnikiem podatku VAT, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Pytania

1)Czy w związku z realizowaną inwestycją „(…)” Gmina ma prawo do odliczenia:

a)części podatku naliczonego według prewspółczynnika i współczynnika, od wydatków z tytułu nadzoru budowlanego dotyczącego całej inwestycji oraz wydatków związanych z realizacją Części I, II zadania oraz nabyciem zestawu asenizacyjnego dotyczącego Część IV zadania, które będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT,

b)części podatku naliczonego według prewspółczynnika, od wydatków związanych z realizacją Części III zadania, która będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych i niepodlegających VAT,

- niezależnie od źródła finasowania - środków własnych, dofinansowania?

2)Czy otrzymane dofinansowanie na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa (…) z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „(…)”, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Gminie przysługiwać będzie częściowe prawo do odliczenia od wydatków:

a)dotyczących usługi nadzoru budowlanego związanej z całą inwestycją oraz związanych z realizacją Części I, II zadania, a także z nabyciem zestawu asenizacyjnego dotyczącego Część IV zadania, które będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT - według prewspółczynnika i współczynnika,

b)związanych z realizacją Części III zadania, która będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych i niepodlegających VAT - według prewspółczynnika.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 1, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Realizowana inwestycja natomiast będzie służyć sprzedaży opodatkowanej, zwolnionej oraz niepodlegającej podatkiem VAT. Jeśli towary i usługi, przy nabyciu których naliczono podatek, są wykorzystywane do czynności mieszanych wówczas stosuje się odliczenie częściowe (prewspółczynnik i/lub współczynnik).

Odliczenie częściowe podatku naliczonego przysługuje niezależnie od źródła finansowania - ze środków własnych lub z otrzymanego dofinansowania.

2)Otrzymane dofinansowanie przeznaczone przez Gminę na realizację inwestycji nie będzie stanowić dopłaty do ceny świadczonych usług, w związku z tym nie zwiększa ono podstawy opodatkowania i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzasadnienie

Ad 1

Zdaniem Gminy, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wydatki związane z realizowaną inwestycją „(…)” w Części I i II zadania oraz nabycie zestawu asenizacyjnego dotyczącego Część IV zadania, a także usługi nadzoru budowlanego dotyczącego całej inwestycji będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT, natomiast w Części III zadania, będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych i niepodlegających VAT. W przypadku otrzymanych faktur dotyczących powyższych wydatków nie jest możliwe wyodrębnienie wartości poniesionych wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz czynności niepodlegające VAT.

Zasady odliczenia podatku naliczonego w przypadku wydatków związanych z czynnościami mieszanymi reguluje art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Stosownie do treści wymienionego przepisu, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz do celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”.

Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Powyższy przepis reguluje zasady odliczania naliczonego podatku VAT w sytuacji, gdy Gmina nie jest w stanie przyporządkować poniesionych wydatków do działalności gospodarczej oraz czynności pozostałych.

Gmina stoi na stanowisku, iż skoro powyższe wydatki są związane z czynnościami mieszanymi, to przysługuje jej prawo do częściowego odliczenia podatku VAT naliczonego, w wysokości ustalonej w oparciu o prewspółczynnik oraz i/lub współczynnik.

Dokonując wydatków na „(…)” oraz na usługi nadzoru budowlanego związane z całą inwestycją, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia odpowiedniej części podatku naliczonego od poniesionych wydatków, ustalonej zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

W art. 86 ust. 2a ustawy o VAT ustawodawca wskazał wyraźnie, iż sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Ponadto, zgodnie z art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

W konsekwencji, na mocy powyższej delegacji, Minister Finansów wydał Rozporządzenie, w którym wskazał m.in. dla jednostek samorządu terytorialnego sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r. poz. 999), w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Sposób obliczenia proporcji dla gmin został przewidziany w § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia.

W odniesieniu do wydatków poniesionych w ramach realizacji inwestycji, w stosunku do których Gmina nie będzie w stanie dokonać bezpośredniej alokacji do prowadzonej działalności, Gmina powinna dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego przy zastosowaniu tzw. prewspółczynnika z rozporządzenia.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 23 marca 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.903.2021.2.RG, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż „odnośnie wydatków ponoszonych w związku z realizacją ww. projektu, które będą wykorzystywane do celów prowadzonej działalności gospodarczej oraz do celów innych niż działalność gospodarcza, i nie będziecie Państwo mieli możliwości przypisania tych wydatków do działalności gospodarczej, Państwa Centrum Kultury będzie przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją ww. projektu w powyższym zakresie, na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz przepisów ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.”. Analogiczne stanowisko zawarł Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 16 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.39.2021.2.APR, w której uznał, że „w odniesieniu do ponoszonych przez Gminę wydatków na termomodernizację budynku Urzędu Miejskiego, skoro towary i usługi nabyte w ramach realizacji ww. inwestycji Gmina będzie wykorzystywała zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i Gmina nie będzie miała możliwości jednoznacznego przyporządkowania wydatków ponoszonych na realizację ww. inwestycji do celów prowadzonej działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, Wnioskodawca w pierwszej kolejności będzie zobowiązany, na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy, do obliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, przy uwzględnieniu przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.”.

W związku z wydatkami dotyczącymi „(…)” oraz nadzoru budowlanego, Gmina w pierwszej kolejności do realizowanych Części I-IV ma obowiązek zastosowania prewspółczynnika.

Gmina dodatkowo zastosuje proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, do wydatków dotyczących do Części I, II oraz IV zadania, gdyż powstałe środki trwałe będą także wykorzystywane do czynności zwolnionych.

Takie stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej z dnia 8 maja 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.196.2020.2.MH, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż „w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych przez Wnioskodawcę zarówno do działalności gospodarczej (opodatkowanej oraz zwolnionej), jak również do celów innych niż działalność gospodarcza (niepodlegających opodatkowaniu), a Wnioskodawca nie ma możliwości przypisania tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej, to wówczas Wnioskodawca do tych wydatków będzie zobowiązany do stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy i przepisów ww. rozporządzenia w sprawie sposobu określenia proporcji”. Analogiczne stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 maja 2023 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.233.2023.1.MH, w której uznano, że „W sytuacji gdy - jak wynika z opisu sprawy - Państwa Gmina nie zna sposobu, aby wydatki związane z Termomodernizacją bezpośrednio i wyłącznie przyporządkować odpowiednio do czynności opodatkowanych VAT, zwolnionych z VAT lub też do zdarzeń w ogóle niepodlegających regulacjom VAT, to Państwa Gmina, w pierwszej kolejności, jest/będzie zobowiązana do obliczenia podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem przepisu § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. W dalszej kolejności, skoro towary i usługi nabyte w związku z realizacją inwestycji, są/będą wykorzystywane przez Państwa Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i zwolnionych od podatku od towarów i usług, i Państwa Gmina nie ma/nie będzie miała możliwości przyporządkowania całości lub części kwot podatku naliczonego w ramach realizacji ww. projektu do poszczególnych rodzajów czynności, to Państwa Gmina jest/będzie zobowiązana dokonać kolejnego podziału podatku naliczonego w oparciu o zasady wskazane w art. 90 ust. 2, 3 i następne ustawy. W związku z powyższym, od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji pn. „...”, Państwa Gmina ma/będzie miała prawo do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem przepisu § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia oraz przepisów art. 90 ust. 2 i następne ustawy”.

Według Gminy do wydatków dotyczących „(…)” oraz do usług nadzoru budowlanego, należy w pierwszej kolejności do Części I-IV zadań zastosować odliczenie podatku naliczonego według prewspółczynnika (art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT), a do Części I, II i IV zadania oraz usług nadzoru budowlanego dodatkowo zastosować odliczenie według współczynnika (art. 90 i kolejne ustawy o VAT).

Odliczenie częściowe (według prewspółczynnika i/lub współczynnika) przysługuje Gminie niezależnie od źródła finansowania wydatków przez Gminę - środki własne, dofinansowanie.

Ad 2

Otrzymane przez Gminę dofinansowanie na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa (…) z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „(…)”, nie będzie stanowić dopłaty do ceny świadczonych usług i w związku z tym nie będzie zwiększać podstawy opodatkowania.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT, podstawę opodatkowania VAT stanowi wszystko to, co może być uznane za zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Zdaniem Gminy, otrzymane dofinansowanie jest opodatkowane podatkiem VAT tylko w przypadku, kiedy wpływa na wysokość ceny towarów i usług. Z ustawy o podatku VAT wynika, że dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę towarów i usług, należy włączyć do podstawy opodatkowania VAT, czyli warunkiem zaliczenia dotacji do podstawy opodatkowania jest jej bezpośredni związek z ceną (wpływ na poziom ceny). Bezpośredni związek dopłaty z ceną (a więc cenotwórczy charakter tej dopłaty) występuje jedynie w przypadku, gdy w sposób jednoznaczny można określić jej wpływ na poziom ceny konkretnego towaru lub usługi. Jest to możliwe w przypadku, gdy dotację można uznać za „korelat” świadczonej usługi lub dostarczonego towaru, tzn. gdy wypłacana jest tylko w razie świadczenia konkretnych usług lub dostawy konkretnego towaru, kwotowo również zależy od ilości świadczonych usług lub dostarczonych towarów.

Elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania czy też dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.

Aby otrzymana należność w postaci dopłaty lub dofinansowania zwiększała podstawę opodatkowania stwierdzone powinno zostać, że:

1)dofinansowanie związane jest z identyfikowalnym świadczeniem wzajemnym, przy czym nie ma konieczności, by kwota dofinansowania odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczanego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a dofinansowaniem, które może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (wyrok TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Office des produits wallons ASBL, ECLI:EU:C:2001:629, pkt 17),

2)dopłata przyznawana jest konkretnie po to, aby podmiot dofinansowany dostarczał określonego towaru lub wykonywał określoną usługę (pkt 12 i 13 wyroku TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00),

3)nabywcy towarów lub usługobiorcy czerpią zysk z dofinansowania przyznanego beneficjentowi (wyrok TSUE z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-463/02 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Szwecji, ECLI:EU:C:2004:455, pkt 34),

4)dofinansowanie przyznawane sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał dofinansowania (pkt 14 wyroku TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00).

Powyższe wskazuje, że nie wszystkie dopłaty podlegają opodatkowaniu VAT. Przy realizacji inwestycji przez Gminę brak będzie bezpośredniego wpływu otrzymanej subwencji na cenę świadczenia usług. Gmina otrzyma środki, które przeznaczy na pokrycie kosztów związanych z „(…)”, czyli różne wydatki (m.in. na roboty budowlane, nadzór). W tym przypadku mamy do czynienia ze środkami o charakterze zakupowym, a nie dotacją/dopłatą mającą na celu sfinansowanie ceny sprzedaży.

Powyższe potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 2 marca 2022 r. znak pisma: 0112-KDIL1-3.4012.627.2021.2.AKR, w której uznał, że „włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze, związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Podstawę opodatkowania zwiększają tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę konkretnego towaru, czy konkretnego rodzaju usługi. W konsekwencji, w opisanych we wniosku okolicznościach otrzymana przez Gminę dotacja będąca dofinansowaniem do zakupionych towarów i usług na potrzeby zrealizowania inwestycji, nie stanowi dotacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, bowiem jest to jedynie zwrot ponoszonych kosztów. Podsumowując, otrzymane dofinansowanie (...) na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „(...)”, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”. Analogiczne stanowisko przedstawił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.725.2022.2.ŻR, w której potwierdził, że „otrzymana przez Państwa Gminę dotacja będąca dofinansowaniem do zakupionych towarów i usług na potrzeby zrealizowania Inwestycji, nie stanowi dotacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, bowiem jest to jedynie zwrot ponoszonych kosztów. (...) nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Uzyskane przez Gminę dofinansowanie przeznaczone na inwestycję, której Gmina będzie właścicielem (sieci wodociągowych, stacji uzdatniania wody, oczyszczalni ścieków, zestawu asenizacyjnego), nie powinno być wliczone w podstawę opodatkowania i nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem VAT należnym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Uprawnienie do dokonania odliczenia kwoty podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupów z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem, które:

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Zgodnie z § 2 pkt 8 ww. rozporządzenia:

W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia:

Zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia:

W myśl § 2 pkt 9 rozporządzenia:

Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Zauważyć należy, że powołany art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych od podatku, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 90 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy:

Ponadto, zgodnie z art. 90 ust. 10a ustawy:

W myśl art. 90 ust. 10b ustawy:

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status, wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy:

A zatem organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami VAT w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizowaną Inwestycją.

Analizując opis sprawy powtórzyć należy, że w celu odliczenia podatku naliczonego w  pierwszej kolejności podatnik powinien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i  niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem).

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, a w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych z  opodatkowania tym podatkiem - proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

W odniesieniu do ponoszonych wydatków z tytułu nadzoru budowlanego oraz przebudowy stacji uzdatniania wody wraz z budową zbiornika retencyjnego (Część I), budowy oczyszczalni ścieków (Część II) oraz nabyciem zestawu asenizacyjnego (Część IV), będą Państwo w pierwszej kolejności zobowiązani do obliczenia podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., wskazującym sposób ustalenia proporcji dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego. Następnie będą Państwo zobowiązani do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika proporcji – wskaźnika struktury sprzedaży - o którym mowa w art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy. We wniosku wskazali Państwo bowiem, że przebudowa stacji uzdatniania wody wraz z budową zbiornika retencyjnego, budowa oczyszczalni ścieków, nabycie zestawu asenizacyjnego będą służyć czynnościom opodatkowanym, zwolnionym i niepodlegającym VAT. Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika również, że w związku z realizacją Inwestycji będą Państwo ponosić koszty nadzoru budowlanego dotyczące całej Inwestycji. Skoro realizowana Inwestycja będzie służyła czynnościom: opodatkowanym, niepodlegającym oraz zwolnionym z opodatkowania VAT, wydatki na nadzór inwestorski będą dotyczyły czynności mieszanych. Ponadto, nie są Państwo w stanie przyporządkować kwot podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów czynności.

W konsekwencji, będzie przysługiwało Państwu prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących nadzoru budowlanego oraz przebudowy stacji uzdatniania wody wraz z budową zbiornika retencyjnego (Część I), budowy oczyszczalni ścieków (Część II) oraz nabyciem zestawu asenizacyjnego (Część IV). Prawo to będzie przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Następnie, skoro nabywane towary i usługi będą wykorzystywane również do czynności zwolnionych z podatku od towarów i usług, będą Państwo zobowiązani zastosować przepisy art. 90 ust. 2 i 3 ustawy, tj. zastosować wskaźnik struktury sprzedaży.

Wskazali Państwo również, że budowa nowych odcinków sieci wodociągowych będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz nie są Państwo w stanie przyporządkować kwot podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów czynności.

Zatem w odniesieniu do ponoszonych wydatków z tytułu budowy nowych odcinków sieci wodociągowych (Część III), będą Państwo zobowiązani do obliczenia podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., wskazującym sposób ustalenia proporcji dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

W konsekwencji, będzie Państwu przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących budowy nowych odcinków sieci wodociągowych (Część III). Prawo to będzie przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników.

Zaznaczyć jednocześnie należy, że prawo do odliczenia podatku przysługuje, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Ponadto należy wskazać, że odliczenie przysługuje niezależnie od tego z jakich źródeł pochodzą środki finansowe, gdyż cytowane przepisy dotyczące prawa do odliczenie nie uzależniają tego prawa od tego, kto finansuje wydatki.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznano za prawidłowe.

Sformułowali Państwo również wątpliwości, czy otrzymane dofinansowanie na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących projektu, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Art. 29a ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą towarów lub świadczeniem usług, jako pokrycie części lub całości ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie dotacje stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są dotacjami związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko dotacje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne dotacje nie wchodzą do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT. Jednocześnie nie ma znaczenia status podmiotu wypłacającego dofinansowanie ani pochodzenie środków, z których dofinansowanie jest wypłacane.

Dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy niezbędne jest zatem wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym kontekście istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach:

• C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State),
• C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena, jaką płaci nabywca, musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku z 13 czerwca 2002 r. w sprawie C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki. Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywane dofinansowanie (dotacja) jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związany z ceną danego świadczenia/danej dostawy (tj. świadczenie/dostawa dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca/nabywca otrzymuje je za darmo), takie dofinansowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dofinansowanie nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować je jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Bezpośrednio z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

We wniosku wskazali Państwo, że na realizację zadania pn. „(…)” otrzymają Państwo dofinasowanie na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa (…) z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Mieszkańcy Gminy oraz przedsiębiorcy nie partycypują w kosztach inwestycji. Mieszkańcy Gminy oraz przedsiębiorcy podłączeni do sieci wodociągowej dokonują zapłaty na Państwa rzecz wyłącznie za usługi dostawy wody. Przedmiotowe dofinansowanie nie będzie stanowiło (w całości ani w części) dopłaty do ceny konkretnych usług świadczonych przez Państwa. Otrzymane dofinansowanie nie spowoduje, iż podmioty, dla których świadczą Państwo usługi dostawy wody będą uiszczały niższe ceny. Pozyskane dofinansowanie będzie miało wyłącznie charakter „zakupowy” tzn. zostanie przeznaczone na częściowe pokrycie wydatków ponoszonych w związku z realizacją zadania inwestycyjnego.

Tym samym, w przedmiotowej sprawie w odniesieniu do otrzymanego przez Państwa dofinansowania na realizację inwestycji, nie będzie zachodziła sytuacja, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie, bowiem w tym przypadku otrzymana dotacja będzie stanowiła dofinansowanie wyłącznie wskazanego we wniosku zadania. Otrzymane dofinansowanie na realizację zadania będzie więc dotacją kosztową - do kosztu realizacji inwestycji. Otrzymane przez Państwa dofinansowanie zostanie przekazane na pokrycie wydatków zadania i nie będzie stanowiło dla Państwa wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz nie będzie miało wpływu na cenę świadczonych przez Państwa usług. W związku z tym, nie będzie stanowiło ono podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Zatem, otrzymane na realizację inwestycji dofinansowanie nie będzie zwiększało podstawy opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, a tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).