Interpretacja indywidualna z dnia 29 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB-3-1.4012.500.2023.1.ICZ

Czy odszkodowanie wypłacane Spółce zgodnie z treścią umowy dzierżawy, na podstawie Porozumienia, za utracony przedmiot dzierżawy (towar) podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji Spółka zobowiązana będzie na kwotę tego odszkodowania wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż?

 Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo, stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek ORD-IN o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania:

- czy odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towary) wypłacane Spółce zgodnie z treścią umowy dzierżawy i na podstawie Porozumienia podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji Spółka zobowiązana będzie na kwotę tego odszkodowania wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż? (kwestia objęta pyt. nr 1);

- czy w związku z postanowieniem Porozumienia stanowiącym o tym, iż Spółka nie będzie dochodziła należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokonanym na podstawie Porozumienia zwrotem Kontrahentowi uiszczonego dotychczas czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia, Spółka może dokonać obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z wystawionych Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia, dokonując korekt (in minus) tych faktur? (kwestia objęta pyt. nr 2).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Umowa dzierżawy.

Spółka Akcyjna z siedzibą w .... (wcześniej pod firmą ....) jako Wydzierżawiający zawarła z Kontrahentem (dalej ...) jako Dzierżawcą umowę, której przedmiotem jest dzierżawa(....). Umowa dotyczy dzierżawy (....).

Umowa określa maksymalną wartość przedmiotu umowy w kwotach netto wraz z należnym podatkiem VAT wyliczonym zgodnie z obowiązującymi przepisami - odrębnie dla poszczególnych zadań, dla których zawarto umowę dzierżawy. W umowie strony ustaliły dobowe stawki czynszu dzierżawnego w wysokości netto, zróżnicowane dla poszczególnych zadań. Spółka otrzymuje czynsz dzierżawny w kwotach netto powiększonych o kwotę VAT wyliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami. Spółka wystawia faktury za realizację przedmiotu dzierżawy. Kontrahnet dokonuje płatności faktur dokumentujących czynsz dzierżawny we wskazanym w umowie terminie. Stawki czynszu dzierżawnego dla danego (...) obowiązują od dnia następnego po dokonanym odbiorze danego (...), który jest każdorazowo potwierdzany stosowanym protokołem.

Umowa określa gwarantowany okres dzierżawy każdego (...) (poprzez podanie liczby dni kalendarzowych) oraz maksymalną liczbę dni, o którą (na pisemny wniosek Kontrahenta) okres najmu może zostać skrócony. Naliczanie czynszu dzierżawnego rozpoczyna się dla każdego (....) od dnia następnego po uruchomieniu przedmiotu dzierżawy w miejscu zainstalowania. Uruchomienie potwierdza się odpowiednim protokołem.

Czynsz naliczany jest za miesięczne okresy rozliczeniowe obejmujące miesiąc kalendarzowy, z wyłączeniem pierwszego okresu rozliczeniowego, który obejmuje okres od dnia następnego po uruchomieniu przedmiotu dzierżawy w miejscu zainstalowania do końca miesiąca kalendarzowego, w którym rozpoczęto naliczanie czynszu dzierżawnego dla danego (...). Naliczanie czynszu dzierżawnego kończy się z dniem rozpoczęcia demontażu, lecz nie wcześniej niż przed upływem gwarantowanego okresu dzierżawy. Naliczanie czynszu dzierżawnego na wniosek Kontrahenta jest zawieszane w przypadku zmiany lokalizacji przedmiotu dzierżawy na okres uzgodniony przez strony, łącznie nie dłuższy jednak niż wskazana w umowie liczba dni. W takim przypadku czas obowiązywania umowy zostaje przedłużony o czas zawieszenia naliczania czynszu dzierżawnego.

Umowa przewiduje, iż w przypadku przymusowego, nieprzewidzianego wcześniej, postoju przedmiotu dzierżawy spowodowanego czynnikami naturalnymi takimi jak konieczność(...), następuje zawieszenie naliczenia stawki dzierżawy na okres uzgodniony przez strony nie dłużej jednak niż 90 dni. Po tym okresie, nawet jeżeli urządzenie nie zostanie uruchomione, Spółka ma prawo do naliczania czynszu dzierżawnego zgodnie z umową. Rozpoczęcie zawieszenia następuje z dniem pisemnego poinformowania Spółki o przyczynach postoju, podjętych działaniach i dalszych zamierzeniach. Jeżeli w trakcie tego postoju zostanie wznowiona eksploatacja, to z dniem pisemnego poinformowania Spółki o tym fakcie następuje wznowienia naliczania czynszu dzierżawnego.

Czas trwania umowy zostaje każdorazowo wydłużony o okres zawieszenia naliczania stawki czynszu dzierżawnego, bez konieczności zawierania aneksu do umowy.

Jeżeli eksploatacja przedmiotu dzierżawy nie zostanie rozpoczęta w ciągu 90 dni postoju to strony uzgadniają wypłatę odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy zgodnie z paragrafem umowy zatytułowanym:

„Warunki odszkodowania” :

Umowa stanowi, iż w przypadku wypłaty odszkodowania za utracony (...) Spółka zwróci Kontrahentowi czynsz dzierżawny naliczony po 90 dniowym okresie zawieszenia. Po zakończeniu okresu dzierżawy Kontrahent powinien wydać Spółce przedmiot dzierżawy do 30 dni lub w innym wzajemnie uzgodnionym przez strony terminie. Za ten okres nie jest naliczany czynsz dzierżawny. Po zakończeniu dzierżawy przedmiotem zwrotu może być tylko kompletny przedmiot dzierżawy. Umowa stanowi, iż wszelkie ryzyko przypadkowej utraty, zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotu umowy, przechodzi na Kontrahenta z chwilą rozpoczęcia rozładunku przedmiotu umowy ze środków transportu Spółki w zakładzie Kontrahenta. Ryzyko to przechodzi powtórnie na Spółkę po zakończeniu okresu dzierżawy z chwilą zakończenia załadunku przedmiotu umowy na środki transportu Spółki w zakładzie Kontrahenta. Kontrahent ma obowiązek ubezpieczyć na własny koszt przedmiot dzierżawy.

Umowa zawiera postanowienia dotyczące kar umownych.

Kary umowne przewidziano w szczególności w przypadku następujących okoliczności:

- każda ze stron jest zobowiązana do zapłaty kary umownej w wysokości 10% wartości netto niezrealizowanej części umowy (obliczanej z uwzględnieniem niewykorzystanego czasu trwania umowy obliczonego z uwzględnieniem gwarantowanego okresu trwania umowy dla każdego ....), jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z przyczyn, za które ponosi odpowiedzialność;

- kara umowna płacona przez Spółkę do Kontrahenta w przypadku zwłoki w dostawie przedmiotu dzierżawy oraz za brak możliwości z winy Spółki przeprowadzenia odbioru technicznego przedmiotu dzierżawy z pozytywnym wynikiem;

- kara umowna, którą Spółka może obciążyć Kontrahenta za brak zwrotu przedmiotu dzierżawy w terminie określonym w umowie, w wysokości dobowej stawki czynszu dzierżawnego netto za każdy dzień zwłoki.

Umowa zawiera paragraf zatytułowany: „Warunki odszkodowania”.

Określono w nim wartość przedmiotu dzierżawy (poszczególnych .....będących przedmiotem dzierżawy) w kwotach netto. Zgodnie z dalszymi postanowieniami tego paragrafu w przypadku, gdy Kontrahent utraci przedmiot dzierżawy, Kontahent zapłaci Spółce odszkodowanie. Wysokość tego odszkodowania to określony procent (np. 80%, 60% lub 40%) wartości netto przedmiotu dzierżawy (poszczególnych ......będących przedmiotem dzierżawy) - w zależności od tego, w którym okresie eksploatacji przedmiotu dzierżawy (licząc od dnia uruchomienia) miało miejsce zdarzenie (przykładowo: 80% wartości netto przedmiotu dzierżawy w przypadku, gdy zdarzenie miało miejsce w okresie eksploatacji przedmiotu dzierżawy wynoszącym do 12 miesięcy, licząc od dnia uruchomienia; 60% wartości netto przedmiotu umowy w przypadku, gdy zdarzenie miało miejsce w okresie eksploatacji przedmiotu dzierżawy wynoszącym od 12 do 24 miesięcy, licząc od dnia uruchomienia; 40% wartości netto przedmiotu umowy w przypadku, gdy zdarzenie miało miejsce w okresie eksploatacji przedmiotu dzierżawy wynoszącym powyżej 24 miesięcy, licząc od dnia uruchomienia).

Paragraf „Warunki odszkodowania” przewiduje dalej, iż Kontrahent w przypadku, gdy wypłaci Spółce odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy, zastrzega sobie prawo do:

- jednostronnego odstąpienia od umowy, w zakresie utraconego przedmiotu dzierżawy, które nie skutkuje dochodzeniem przez Spółkę zapłaty kar umownych określonych w umowie oraz roszczeń za utracone korzyści z tytułu braku możliwości zrealizowania do końca umowy, lub

- dostarczenia przez Spółkę przedmiotu dzierżawy o parametrach nie gorszych niż utracony celem kontynuacji umowy dzierżawy do jej zakończenia, z zachowaniem stawki czynszu dzierżawnego wynikającego z umowy dla danego towaru.

W paragrafie „Warunki odszkodowania” zawarto ponadto postanowienie, iż w przypadku zapłaty Spółce odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy, Kontrahent nabywa prawo własności do niego. W umowie zamieszczono paragraf dotyczący siły wyższej. Stwierdza się w nim, iż strony są zwolnione z odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, jeżeli jej realizację uniemożliwiły okoliczności siły wyższej. Umowa specyfikuje przypadki, w których może nastąpić rozwiązanie, odstąpienie lub wypowiedzenie umowy (lub jej części) a także przypadki zmiany umowy.

2. Zdarzenie w okresie dzierżawy.

W okresie trwania dzierżawy ......, których dotyczy opisana wyżej umowa dzierżawy, Kontrahent poinformował pisemnie Spółkę o zdarzeniu polegającym na......., w której znajdowały się ..... będące przedmiotem umowy dzierżawy, wskazując datę tego zdarzenia (dalej Dzień zdarzenia). Na skutek tego zdarzenia doszło do, w których znalazły się (...) będące przedmiotem dzierżawy. Kontrahent zawnioskował o zawieszenie stawki dzierżawy z dniem wskazanym w tym piśmie.

Spółka mając na uwadze postanowienia umowy dzierżawy, po Dniu zdarzenia, po wyczerpaniu maksymalnego (90 dniowego) przewidzianego w umowie okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy, wznowiła dla każdego z .... naliczanie stawki dzierżawnej według wskazanych w umowie stawek czynszu dzierżawnego. Powyższe oznacza, iż po upływie 90 dniowego okresu zawieszenie naliczenia stawki dzierżawy, bez względu na to, czy urządzenia zastały uruchomione, Spółka zgodnie z umową ponownie rozpoczęła naliczanie Kontrahentowi czynszu dzierżawnego (według stawek czynszu dzierżawnego wskazanych w umowie). Naliczony w ten sposób czynsz dzierżawny został udokumentowany wystawionymi przez Spółkę fakturami (dalej Faktury za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia). Należności wymagalne z już wystawionych faktur zostały w całości zapłacone przez Kontrahenta.

3. Porozumienie do umowy.

Spółka i Kontrahent nie dokonały dotychczas uzgodnień dotyczących wypłaty odszkodowania za utracone towary......, tj. nie zrealizowały postanowienia umowy dzierżawy, z którego wynika, iż strony uzgadniają wypłatę odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy zgodnie z paragrafem umowy pn. „Warunki odszkodowania”. W celu uregulowania powstałej sytuacji, będącej konsekwencją zaistnienia w okresie dzierżawy opisanego powyżej zdarzenia, strony zamierzają zawrzeć porozumienie do umowy dzierżawy (dalej Porozumienie).

Porozumienie będzie zawierane w celu ustalenia dalszej realizacji umowy dzierżawy – w odniesieniu do (...) będących przedmiotem dzierżawy, w szczególności w zakresie wzajemnych rozliczeń stron z tytułu czynszu dzierżawy oraz wy płaty odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy. W treści Porozumienia strony zgodnie potwierdzą, iż przewidziany w umowie dzierżawy maksymalny dopuszczalny limit zawieszenia naliczania stawki dzierżawy w związku z przymusowym i niemożliwym do przewidzenia wcześniej postojem przedmiotu dzierżawy, wynoszący 90 dni, został w całości wyczerpany. Wobec czego Spółka uprawniona jest do dalszego (po upływie 90 dniowego okresu zawieszania) naliczania stawki dzierżawnej. Dalej strony potwierdzą, iż zgodnie z treścią umowy dzierżawy, w przypadku wy płaty odszkodowania za utracone towary, Spółka zwróci Kontrahentowi czynsz dzierżawny, naliczony po 90 dniowym okresie zawieszenia, a który został uiszczony przez Kontrahenta.

Mają na uwadze powyższe, w treści Porozumieniu strony zgodnie postanowią, iż:

- Spółka od wskazanych w treści Porozumienia dat (tj. po upływie 90 dniowego okresu zawieszania) nalicza czynsz dzierżawny i dokonuje rozliczeń z tego tytułu zgodnie z postanowieniami umowy dzierżawy - jednakże z zastrzeżeniem dalszych (wskazanych poniżej) postanowień Porozumienia;

- zgodnie z oświadczeniem Kontarhent, na podstawie aktualnych warunków ....., w jakich znajduje się przedmioty dzierżawy, nie jest możliwe jego odzyskanie oraz eksploatacja, zatem wydanie (...) na rzecz Spółki jest niemożliwe;

- Porozumienie stanowi podstawę do wystawienia (....) przez Spółkę dokumentu z tytułu wypłaty odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy z przyczyn leżących po stronie (...) w wysokości wynikającej z treści umowy dzierżawy, tj. ustalonej jako odpowiedni procent wartości netto przedmiotu dzierżawy (towarów);

- potwierdzają, iż dniem zaistnienia zdarzenia uzasadniającego wypłatę odszkodowania jest Dzień zdarzenia oraz uzgadniają wypłatę tego odszkodowania i podstawę do wyliczenia jego wysokości, podając kwotę wyliczonego w ten sposób odszkodowania dla każdego z towarów;

- uzgadniają termin wypłaty odszkodowania jako określoną liczbę dni od daty wystawienia Kontrahentowi dokumentu z tytułu wypłaty odszkodowania;

- w przypadku wypłaty Spółce przez Kontrahenta odszkodowania za utracone towary na warunkach określonych w Porozumieniu, tj. we wskazanej w treści Porozumienia kwocie oraz terminie, Spółka nie będzie dochodziła należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy, które nie zostały jeszcze uiszczone przez Kontrahenta, a także dokona zwrotu Kontrahentowi uiszczonego dotychczas czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy;

- Kontahent dokonując wypłaty Spółce odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy dokona (częściowego) potrącenia z wierzytelnością Kontrahenta względem Spółki z tytułu zwrotu czynszu dzierżawnego zapłaconego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy, tj. uiszczonego Spółce na podstawie Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia; potrącenie dotyczyć będzie kwot netto z Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia;

- w przypadku dokonania przez Kontrahenta zapłaty odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy na warunkach określonych w Porozumieniu, Kontrahent nabywa z dniem zapłaty tego odszkodowania prawa własności do przedmiotu dzierżawy (towarów), a więc zgodnie z postanowieniem umowy dzierżawy, iż w przypadku zapłaty Spółce odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy, Kontrahnet nabywa prawo własności do niego.

Z treści Porozumienia wynikać będzie dalej, iż strony zgodnie oświadczają, iż na mocy Porozumienia rozwiązują umowę dzierżawy w zakresie utraconych przedmiotów dzierżawy (towarów). Ponadto, iż rozwiązanie umowy dzierżawy dokonane w ten sposób nie będzie skutkowało dochodzeniem przez Spółkę zapłaty kar umownych określonych w umowie dzierżawy i/lub odszkodowania, w tym za utracone korzyści z tytułu braku możliwości realizowania umowy dzierżawy we wskazanym zakresie do końca okresu jej obowiązywania. Za dzień rozwiązania umowy dzierżawy strony przyjmą datę podpisania Porozumienia.

W treści Porozumienia strony zawrą ponadto postanowienia mające na celu ustalenie sytuacji prawnej związanej z ubezpieczeniem przedmiotu dzierżawy (towaru) po wypłacie odszkodowania przez kontrahenta na rzecz Spółki.

Zgodnie z nimi, na podstawie porozumienia - w zakresie dotyczącym przedmiotu dzierżawy - Spółka przeniesie na rzecz Kontrahenta wszelkie prawa wnikające z umowy generalnej ubezpieczenia, które przysługują Spółce jako podmiotowi ubezpieczonemu. Przeniesienie praw wynikających z umowy generalnej ubezpieczenia nastąpi pod warunkiem rozwiązującym, że Kontrahent nie dokona zapłaty na rzecz Spółki wszystkich należności wskazanych w treści Porozumienia (w łącznej kwocie odpowiadającej wysokości odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy), tj. w przypadku braku zapłaty wskazanej kwoty w uzgodnionym terminie.

Porozumienie traci moc, a Spółka staje się ponownie wyłącznie uprawnionym z tytułu umowy generalnej ubezpieczenia w zakresie wynikającym z treści tej umowy ubezpieczenia.

Pytania oznaczone jak we wniosku

1. Czy odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towar) wypłacane Spółce zgodnie z treścią umowy dzierżawy i na podstawie Porozumienia podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji Spółka zobowiązana będzie na kwotę tego odszkodowania wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż?

2. Czy w związku z postanowieniem Porozumienia stanowiącym o tym, iż Spółka nie będzie dochodziła należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokonanym na podstawie Porozumienia zwrotem kontrahenta uiszczonego dotychczas czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia, Spółka może dokonać obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z wystawionych Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia, dokonując korekt (in minus) tych faktur?

Państwa stanowisko w sprawie

1. W ocenie Spółki odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towar) wypłacane Spółce zgodnie z treścią umowy dzierżawy i na podstawie Porozumienia podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług a w konsekwencji Spółka zobowiązana będzie wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż.

2. W ocenie Spółki postanowienie Porozumienia stanowiące o tym, iż Spółka nie będzie dochodziła należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokonany na podstawie Porozumienia zwrot Kontrahentowi uiszczonego dotychczas czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia - nie upoważnia Spółki do obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z wystawionych Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia oraz nie upoważnia Spółki do dokonania korekt (in minus) tych faktur.

Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej VAT) podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ustawa o VAT w sposób szeroki definiuje podlegające opodatkowaniu świadczenie usług.

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Usługą jest w szczególności także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji (art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT). Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT definiuje z kolei dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z powołanych przepisów wynika, iż przez usługę dla celów VAT należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przez świadczenie nie należy przy tym rozumieć wyłącznie działania aktywnego. W szczególności art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności albo sytuacji. W konsekwencji, przez świadczenie, o którym mowa w definicji usług dla celów VAT, trzeba rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane zarówno z działaniem, jak i zaniechaniem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 3 grudnia 2009 r. o sygn. akt III SA/Wa 1371/09 wskazał: „Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji”.

Na gruncie rozpatrywanego przypadku nie powinno ulegać wątpliwości, iż dochodzi do świadczeń ze strony Spółki w powyższym rozumieniu. Świadczenia te mają przy tym zarówno charakter aktywnego działania jak i zaniechania (nieczynienia bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na podstawie Porozumienia Spółka godzi się na rozwiązanie umowy dzierżawy, akceptując przy tym (tolerując) brak dochodzenia od Kontrahenta zapłaty kar umownych określonych w umowie dzierżawy i/lub odszkodowania, w tym za utracone korzyści z tytułu braku możliwości realizowania umowy dzierżawy do końca okresu jej obowiązywania. Świadczenie Spółki polega wobec powyższego na znoszeniu (tolerowaniu) stanu polegającego na rozwiązaniu umowy dzierżawy bez możliwości dochodzenia przez Spółkę wskazanych roszczeń. Ponadto zawierając Porozumienie Spółka godzi się na niedochodzenie należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy (toleruje brak zapłaty tych należności) i na dokonanie zwrotu Kontrahentowi czynszu dzierżawnego uiszczonego dotychczas przez Kontrahenta na podstawie Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia. O aktywnym działaniu ze strony Spółki należy mówić w odniesieniu do przeniesienia na Kontrahenta własności przedmiotu dzierżawy. Przy tym działanie to nie może być kwalifikowane jako dostawa towarów, gdyż faktycznie nie można mówić o przeniesieniu przez Spółkę prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ze względu na warunki (…) w jakich znajdują się towary (przedmioty dzierżawy), nie jest możliwe ich odzyskanie oraz eksploatacja. Z tego też powodu kontrahent nie ma możliwości wydania przedmiotu dzierżawy Spółce. W tej sytuacji nie sposób mówić o przeniesieniu prawa do rozporządzania towarami będącymi przedmiotem umowy. Faktycznie nie jest wiadomo w jakim stanie towary te znajdują się oraz czy i kiedy będzie możliwy swobodny dostęp do nich. O aktywnym działaniu i w konsekwencji o świadczeniu należy ponadto mówić w odniesieniu do przeniesienia przez Spółkę na podstawie Porozumienia na rzecz Kontrahenta praw wnikających z umowy generalnej ubezpieczenia w zakresie dotyczącym utraconego przedmiotów dzierżawy. Wskazać należy dalej, iż usługą dla celów VAT może być jednak tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca tego świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). „Elementem koniecznym do uznania, że umowa obejmowała świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, jest wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia” (prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009 r. o sygn. akt III SA/Wa 154/09).

Aby świadczenie było usługą musi istnieć ktoś, kto odnosi lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w prawomocnym wyroku z dnia 25 stycznia 2011 r. o sygn. akt III SA/Wa 3068/10, usługą jest świadczenie, które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (konsument) odnosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. Dla wskazanych powyżej świadczeń występuje ich odbiorca (konsument), odnoszący z tych świadczeń konkretne (i co najmniej potencjalne) korzyści o charakterze majątkowym. Odbiorcą tych świadczeń jest Kontrahent.

W związku z zwarciem Porozumienia - Kontrahent uzyskuje korzyść w postaci:

- rozwiązania umowy dzierżawy - bez konieczności zapłaty kar umownych i/lub odszkodowania na rzecz Spółki, w tym przede wszystkim odszkodowania za utracone korzyści z tytułu braku możliwości realizowania umowy dzierżawy do końca okresu jej obowiązywania. Stanowi to o wymiernych korzyściach majątkowych, które Kontrahent uzyskuje w związku z zawarciem Porozumienia.

- Nie ulega także wątpliwości, iż konkretny wymiar majątkowy z punktu widzenia Kontrahent ma również rezygnacja przez Spółkę z dochodzenia należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokonanie zwrotu Kontrahent czynszu dzierżawnego uiszczonego już dotychczas na podstawie Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia.

- Potencjalne (dalsze) korzyści majątkowe, których odbiorcą (konsumentem) w związku z zawarciem Porozumienia staje się Kontrahent, to przeniesie na rzecz Kontrahent wszelkich praw wnikających z umowy generalnej ubezpieczenia w zakresie dotyczącym towarów (utraconego przedmiotu dzierżawy) i uregulowanie ich sytuacji własnościowej (nabycia prawa własności do przedmiotu dzierżawy).

Kolejnym warunkiem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest to, iż co do zasady usługa podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy ma charakter odpłatny. „(...) aby uznać czynność za opodatkowaną podatkiem VAT, pomiędzy stronami umowy musi istnieć wzajemny stosunek zobowiązaniowy oznaczający, że dany podmiot w zamian za wynagrodzenie zobowiązany jest do spełnienia na rzecz innego podmiotu określonego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem między stronami stosunku prawnego. Wystąpić musi zatem bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami”.

Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 15 czerwca 2012 r. o sygn. akt I SA/Wr 407/12. Także i ta przesłanka w sprawie jest spełniona.

Wzajemny stosunek zobowiązaniowy między Spółką a Kontrahentem wynika z Porozumienia. Istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniami wykonywanymi przez Spółkę na rzecz Kontrahenta a odszkodowaniem za utracony przedmiot dzierżawy (towary), które Kontrahent wypłaci Spółce zgodnie z postanowieniami Porozumienia. W ten sposób świadczenia Spółki na rzecz Kontrahenta mają charakter odpłatny.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż Spółka wykona na rzecz Kontrahenta odpłatne usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i w związku z tym dokona sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 tej ustawy.

Odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towary) wypłacane Spółce przez Kontrahent stanowić będzie zapłatę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, którą Spółka jako usługodawca otrzyma z tytułu tej sprzedaży od usługobiorcy, tj. od Kontrahenta.

W konsekwencji, odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towary) wypłacane Spółce zgodnie z treścią umowy dzierżawy i na podstawie Porozumienia podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 106a pkt 1 ustawy o VAT przepisy tej ustawy dotyczące faktur stosuje się do sprzedaży.

Jak wynika dalej z treści art. 106b ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż.

Powyższe oznacza, iż Spółka zobowiązana będzie wystawić fakturę dokumentującą powyższą sprzedaż, opiewającą na kwotę odszkodowania.

Jako uzasadnienie prezentowanego stanowiska powołać można przez analogię orzecznictwo dotyczące traktowania dla celów podatku od towarów i usług rekompensat (opłat) za wcześniejsze/ przedterminowe rozwiązanie umów (kontraktów), w tym przede wszystkim umów najmu.

Potwierdza ono, iż tego rodzaju rekompensaty (opłaty) podlegają opodatkowaniu jako świadczenie usług. Wskazać można w tym miejscu między innymi na następujące wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 7 lutego 2014 r. o sygn. akt I FSK 1664/12, z dnia 10 czerwca 2014 r. o sygn. akt I FSK 981/13, z dnia 7 lipca 2016 r. o sygn. akt I FSK 226/15 oraz z dnia 11 maja 2017 r. o sygn. akt I FSK 819/15.

Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zgodnie z treścią art. 29a ust. 10 ustawy o VAT podstawę opodatkowania obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z treści art. 29a ust. 13 ustawy o VAT wynikają warunki dokonania obniżania podstawy opodatkowania w przypadkach, o których mowa powyżej w ust. 10 pkt 1-3 oraz wskazanie okresu rozliczeniowego, w którym takiego obniżenia dokonuje się.

Z kolei zgodnie z treścią art. 29a ust. 14 ustawy o VAT przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna. Przypadki, w których wystawia się fakturę korygującą specyfikuje art. 106j ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku gdy po wystawieniu faktury: 1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie, 2) (uchylony) 3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, 4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 (tj. zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży); 5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury.

W ocenie Spółki na gruncie przedstawionego przypadku nie zachodzą żadne z wymienionych powyżej okoliczności (przesłanek), uprawniających Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania i wystawienia faktur korygujących (in minus). Okoliczność, iż Spółka nie będzie dochodziła należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokona zwrotu Kontrahentowi czynszu już wcześniej zapłaconego na podstawie Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia, nie może być utożsamiana z żadną z ustawowych przesłanek obniżenia podstawy opodatkowania oraz wystawienia faktury korygującej (in minus). W szczególności, nie następuje zmiana podstawy opodatkowania w związku z udzielanym po dokonaniu sprzedaży opustem lub obniżką ceny.

Z treści Porozumienia nie wynika, aby Spółka udzielała Kontrahentowi jakiegokolwiek upustu lub obniżki do stawek czynszu naliczonych zgodnie z umową dzierżawy po 90 dniowym okresie zawieszenia (zresztą musiałby to być rabat/upust w wysokości 100% stawki czynszu). Stawki dzierżawy pozostają bez zmian.

Spółka natomiast rezygnuje z dochodzenia należności z tytułu czynszu dzierżawnego obliczonego z zastosowaniem tych stawek. W przypadku Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia, które zostały już zapłacona, wykonanie tego postanowienia Porozumienia (o rezygnacji z dochodzenia należności z tytułu czynszu dzierżawnego) następuje poprzez zwrot Kontrahentowi wcześniej zapłaconego na podstawie tych faktur czynszu.

W sprawie nie można także mówić o pomyłce w jakiejkolwiek pozycji wystawionych Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia. Faktury te zostały wystawione poprawnie, tj. zgodnie z treścią umowy dzierżawy, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Kontrahenta.

Czynsz dzierżawny naliczony po 90 dniowym okresie zawieszenia jest uzgodnionym wcześniej (w tej umowie dzierżawy) elementem rozliczeń stron z tytułu dzierżawy towarów. Wystawienie Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia i wykazanie przez Spółkę dla celów podatku od towarów i usług obrotu wynikającego z tych faktur pozostaje prawidłowe (poprawne). Nie jest wynikiem pomyłki. Co więcej, potwierdzać to będzie treść Porozumienia. Strony zgodnie potwierdzą w nim, iż Spółka od wskazanych w treści Porozumienia dat (tj. po upływie 90 dniowego okresu zawieszania) nalicza czynsz dzierżawny i dokonuje rozliczeń z tego tytułu zgodnie z postanowieniami umowy dzierżawy.

Prawidłowość prezentowanego stanowiska znajduje potwierdzenie na gruncie interpretacji indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W interpretacji z dnia 20 grudnia 2018 r. o nr 0115-KDIT1-1.4012.809.2018.1.KM stwierdza się: „Takim ustępstwem w przedmiotowej sprawie jest rezygnacja przez Wnioskodawcę z części należności będąca rezultatem zawartego porozumienia. Sytuacji tej nie należy jednak utożsamiać ze zmniejszeniem wartości sprzedanych towarów i usług na skutek obniżenia ich ceny. Zawarte porozumienie (ugoda) dotyczy bowiem jedynie rozliczeń pomiędzy kontrahentami (rezygnacji z dochodzenia określonej części należności). Reasumując, w świetle powyższego stwierdzić należy, że zawarcie przedmiotowego porozumienia nie stanowi przesłanki do wystawienia faktur korygujących, zmniejszających obrót Wnioskodawcy.”

Podobne stanowisko wyraził wcześniej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2010 r. o nr IPPP-443-168/10-2/PR. Organ podatkowy stwierdził w niej, że: "(...) Takim ustępstwem w przedmiotowej sprawie jest rezygnacja przez Kontrahenta z części należności będąca rezultatem zawartej ugody. Sytuacji tej nie należy jednak utożsamiać ze zmniejszeniem wartości sprzedanych towarów i usług na skutek obniżenia ich ceny. Zawarta ugoda dotyczy bowiem jedynie rozliczeń pomiędzy kontrahentami (rezygnacji z dochodzenia określonej części należności). Reasumując, w świetle powyższego stwierdzić należy, że zawarcie przedmiotowej ugody nie stanowi przesłanki do wystawienia faktur korygujących, zmniejszających obrót kontrahenta Wnioskodawcy.”

Dodatkowo przez analogię powołać można w tym miejscu stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które było wyrażane w odniesieniu do przypadków rezygnacji przez jednostki budżetowe z dochodzenia wierzytelności dotyczących zapłaty czynszu najmu przedsiębiorcom, u których doszło do pogorszenia płynności finansowej w związku z sytuacją związaną z COVID-19. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazywał wówczas, iż w takiej sytuacji nie ma możliwości wystawienia faktury korygującej (por. np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 września 2020 roku o nr 0114- KDIP1-1.4012.333.2020.2.KOM oraz z dnia 4 grudnia 2020 r. o nr 0111-KDIB3-1.4012.710.2020.1.AB).

Organy podatkowe generalnie konsekwentnie prezentują stanowisko, iż same tylko odstąpienie od dochodzenia należności nie oznacza, że warunki pierwotnej umowy najmu (dzierżawy) uległy jakiejkolwiek zmianie.

Przeciwnie, wynajmujący (wydzierżawiający) jedynie wyraża wolę rezygnacji z przysługujących mu należności. Oznacza to jednak (jak wskazują organy podatkowe), iż w relacji wynajmujący-najemca (wydzierżawiający- dzierżawa) występuje kwota należna, od dochodzenia której wynajmujący (wydzierżawiający) odstępuje. W tej sytuacji wynajmujący (wydzierżawiający) wyłącznie rezygnuje z dochodzenia należnej mu wierzytelności. Nie zmieniają się natomiast warunki pierwotnej umowy. Zatem także cena najmu (dzierżawy) nie zmienia się - nie ma do niej zastosowania rabat ani opust.

W konsekwencji nie zachodzi żadna z okoliczności wskazanych w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy VAT.

Podstawa opodatkowania wynikająca z zawartej umowy, w związku z uzgodnieniem o rezygnacji z dochodzenia należności, nie ulega zmianie i stanowi ją wciąż pierwotna kwota wynikająca z zawartej umowy najmu (dzierżawy). Wskazać należy dodatkowo, iż Istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych.

Natomiast rezygnacja z dochodzenia należności (jak wykazano powyżej) nie przekreśla ważności uprzednio prawidłowo wystawionej faktury. Nie wyłącza prawidłowości uprzednio dokonanej dostawy towarów lub wykonanej usługi. Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż po stronie Spółki brak będzie okoliczności do obniżenia podstawy opodatkowania i wystawienia faktur korygujących.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, w kwestii objętej pytaniami nr 1 i 2, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Podobnie w orzeczeniu TSUE z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden TSUE podkreślił, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy,

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że:

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z opisu sprawy wynika, że Państwo - jako Wydzierżawiający zawarli z Kontrahentem - jako Dzierżawcą umowę, której przedmiotem jest dzierżawa towarów. Umowa dotyczy dzierżawy towarów.

Umowa określa gwarantowany okres dzierżawy każdego towaru (poprzez podanie liczby dni kalendarzowych) oraz maksymalną liczbę dni, o którą (na pisemny wniosek Kontrahenta) okres najmu może zostać skrócony. Naliczanie czynszu dzierżawnego rozpoczyna się dla każdego towaru od dnia następnego po uruchomieniu przedmiotu dzierżawy w miejscu zainstalowania.

Spółka i Kontrahent nie dokonały dotychczas uzgodnień dotyczących wypłaty odszkodowania za utracone towary, tj. nie zrealizowały postanowienia umowy dzierżawy, z którego wynika, iż strony uzgadniają wypłatę odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy zgodnie z paragrafem umowy pn. „Warunki odszkodowania”. W celu uregulowania powstałej sytuacji, będącej konsekwencją zaistnienia w okresie dzierżawy opisanego powyżej zdarzenia, strony zamierzają zawrzeć porozumienie do umowy dzierżawy (dalej Porozumienie).

Porozumienie będzie zawierane w celu ustalenia dalszej realizacji umowy dzierżawy – w odniesieniu do towarów będących przedmiotem dzierżawy, w szczególności w zakresie wzajemnych rozliczeń stron z tytułu czynszu dzierżawy oraz wypłaty odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy. W treści Porozumienia strony zgodnie potwierdzą, iż przewidziany w umowie dzierżawy maksymalny dopuszczalny limit zawieszenia naliczania stawki dzierżawy w związku z przymusowym i niemożliwym do przewidzenia wcześniej postojem przedmiotu dzierżawy, wynoszący 90 dni, został w całości wyczerpany. Wobec czego Spółka uprawniona jest do dalszego (po upływie 90 dniowego okresu zawieszania) naliczania stawki dzierżawnej. Dalej strony potwierdzą, iż zgodnie z treścią umowy dzierżawy, w przypadku wypłaty odszkodowania za utracone towary, Spółka zwróci Kontrahentowi czynsz dzierżawny, naliczony po 90 dniowym okresie zawieszenia, a który został uiszczony przez Kontrahenta.

Państwa wątpliwości, w kwestii objętej pytaniem nr 1, dotyczą ustalenia czy odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towary) wypłacany Państwu zgodnie z treścią umowy dzierżawy i na podstawie Porozumienia podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji Państwo będą zobowiązani na kwotę tego odszkodowania wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż.

W odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wskazać, że przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Kwestie odszkodowań, jak i kar umownych z tytułu niewywiązania się z warunków umowy regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego,

zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy, lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego,

dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata taka nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

TSUE w sprawie o sygnaturze C-277/05 Societe Thermale D`Eugenie - Les - Bains stwierdził, że: „Artykuły 2 ust. 1 i 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują przepisy Działu II „Skutki niewykonania zobowiązań” ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego,

można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Z cyt. wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań. Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne należy wskazać, że kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem w znaczeniu wyżej opisanym.

Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością, mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Odwołując się zatem do art. 361 i art. 471 Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie występuje świadczenie w zamian za wynagrodzenie, a zatem otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Także w przypadku, gdy odszkodowanie wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jego istota sprowadza się do naprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody. Innymi słowy, przesłanką odszkodowania przewidzianego w art. 471 Kodeksu cywilnego jest nie samo niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, a spowodowanie tym szkody w rozumieniu art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego.

Przenosząc powołane przepisy na grunt niniejszej sprawy należy uznać, że odszkodowanie za utracony przedmiot dzierżawy (towary) wypłacane Państwu zgodnie z treścią umowy dzierżawy i na podstawie Porozumienia podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług a w konsekwencji będą Państwo zobowiązani wystawić fakturę dokumentującą świadczenie usług.

Uzasadniając powyższą tezę należy wyjaśnić, że wypłacane odszkodowanie wynika ze stosunku prawnego istniejącego pomiędzy stronami, jakim są Umowa dzierżawy oraz Porozumienie do umowy dzierżawy określające wypłaty odszkodowania za utracone towary. Umowa stanowi, że jeżeli eksploatacja przedmiotu dzierżawy nie zostanie rozpoczęta w ciągu 90 dni postoju to strony uzgadniają wypłatę odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy zgodnie z paragrafem umowy zatytułowanym „Warunki odszkodowania” - w przypadku wypłaty odszkodowania za utracony towar Spółka zwróci Kontrahentowi czynsz dzierżawny naliczony po 90 dniowym okresie zawieszenia. Po zakończeniu okresu dzierżawy Kontrahent powinien wydać Spółce przedmiot dzierżawy do 30 dni lub w innym wzajemnie uzgodnionym przez strony terminie. Za ten okres nie jest naliczany czynsz dzierżawny. W umowie określono wartość przedmiotu dzierżawy (poszczególnych towarach będących przedmiotem dzierżawy) w kwotach netto. Zgodnie z dalszymi postanowieniami tego paragrafu w przypadku, gdy Kontrahent utraci przedmiot dzierżawy, Kontrahent zapłaci odszkodowanie. Wysokość tego odszkodowania to określony procent (np. 80%, 60% lub 40%) wartości netto przedmiotu dzierżawy (poszczególnych towarach będących przedmiotem dzierżawy) - w zależności od tego, w którym okresie eksploatacji przedmiotu dzierżawy miało miejsce zdarzenie.

Ponadto odszkodowanie zostanie wypłacone w zamian za konkretne i zindywidualizowane świadczenie dokonane przez Państwa na rzecz Kontrahenta i jest nim:

- rozwiązanie umowy dzierżawy - bez konieczności zapłaty kar umownych i/lub odszkodowania na Państwa rzecz, w tym przede wszystkim odszkodowania za utracone korzyści z tytułu braku możliwości realizowania umowy dzierżawy do końca okresu jej obowiązywania.

- rezygnacja przez Państwa z dochodzenia należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokonanie zwrotu Kontrahentowi czynszu dzierżawnego uiszczonego już dotychczas na podstawie Faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia.

- przeniesienie na rzecz Kontrahenta wszelkich praw wnikających z umowy generalnej ubezpieczenia w zakresie dotyczącym towarów (utraconego przedmiotu dzierżawy) i uregulowanie ich sytuacji własnościowej (nabycia prawa własności do przedmiotu dzierżawy).

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, iż w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie określone w odrębnej umowie – Porozumieniu. Jak stwierdzono wyżej, świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że dochodzi do świadczeń z Państwa strony na rzecz Kontrahenta. Świadczenia te mają charakter aktywnego działania jak i zaniechania działań. Na podstawie Porozumienia wyrażają Państwo zgodę na rozwiązanie umowy dzierżawy, akceptując przy tym brak dochodzenia od Kontrahenta zapłaty kar umownych określonych w umowie dzierżawy i/lub odszkodowania, w tym za utracone korzyści z tytułu braku możliwości realizowania umowy dzierżawy do końca okresu jej obowiązywania.

Zatem czynności wykonywane przez Państwa polegające na rozwiązaniu umowy dzierżawy bez możliwości dochodzenia przez Państwa wskazanych roszczeń, stanowią świadczenie polegające na tolerowaniu pewnego stanu, co w konsekwencji przynosi wymierne korzyści po stronie Kontrahenta. Ponadto zawierając Porozumienie wyrażają Państwo zgodę na niedochodzenie należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy i na dokonanie zwrotu czynszu dzierżawnego uiszczonego po upływie okresu zawieszenia. Również o aktywnym działaniu z Państwa strony należy mówić w odniesieniu do przeniesienia na Kontrahenta własności przedmiotu dzierżawy.

Wobec powyższego podjęli Państwo określone działania, za które otrzymają Państwo wynagrodzenie w postaci odszkodowania. Z kolei Państwa Kontrahent stanie się niewątpliwie beneficjentem tego działania.

Wobec powyższego istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniami wykonywanymi przez Państwa na rzecz Kontrahenta a wypłaconym odszkodowaniem za utracony przedmiot dzierżawy (towary) stanowiącym wynagrodzenie za świadczenie usług, które Kontrahent wypłaci Państwu zgodnie z postanowieniami Porozumienia.

Powyższe powoduje, że można wskazać bezpośredniego beneficjenta czynności wykonywanej przez Państwa i podmiotem tym jest Kontrahent. Zatem wypłata odszkodowania na podstawie Porozumienia za utracony przedmiot dzierżawy, będzie świadczeniem ekwiwalentnym, a beneficjentem tej czynności jest Kontrahent.

Zatem pomiędzy Państwem a Kontrahentem powstanie więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl art. 8 ust. 1, stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT.

Przechodząc do dokumentowania otrzymanego odszkodowania, należy stwierdzić, że zgodnie z cytowanym wyżej art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku.

Faktury są dokumentami sformalizowanymi i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze.

Jak wynika z opisu sprawy, porozumienie stanowi podstawę do wystawienia Kontrahentowi przez Spółkę dokumentu z tytułu wypłaty odszkodowania za utracony przedmiot dzierżawy z przyczyn leżących po stronie Kontrahenta w wysokości wynikającej z treści umowy dzierżawy, tj. ustalonej jako odpowiedni procent wartości netto przedmiotu dzierżawy (towary).

Strony potwierdzają, iż dniem zaistnienia zdarzenia uzasadniającego wypłatę odszkodowania jest Dzień zdarzenia oraz uzgadniają wypłatę tego odszkodowania i podstawę do wyliczenia jego wysokości, podając kwotę wyliczonego w ten sposób odszkodowania dla każdego z towarów.

W konsekwencji wcześniejszych rozważań i stwierdzenia, że świadczenie, za które otrzymują Państwo wynagrodzenie w postaci odszkodowania mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to należy wskazać, że są Państwo zobowiązani do wstawienia faktury dokumentującej tą czynność, ponieważ – jak wynika z powołanego wyżej przepisu z art. 106b ust. 1 ustawy – faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 1, jest prawidłowe.

Dokonując oceny Państwa stanowiska, w kwestii objętej pytaniem nr 2 należy wskazać co następuje :

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy,

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy,

podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W mysl art. 29a ust. 7 ustawy,

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

 1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

 2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

 3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Zgodnie z art. 29a ust. 10 ustawy,

podstawę opodatkowania obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, których mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy,

w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy,

przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

W myśl art. 106j ust. 1 ustawy,

w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2) (uchylony)

3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Zgodnie z brzmieniem cytowanych wyżej przepisów podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku gdy po wystawieniu faktury określone zdarzenia gospodarcze mające wpływ na zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz cytowany stan prawny należy stwierdzić, że nie zachodzą przesłanki z wymienione w cytowanych przepisach, uprawniające Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania i wystawienia faktur korygujących.

Okoliczność, iż Państwo nie będą dochodzili należności z tytułu czynszu dzierżawnego za okres po upływie 90 dniowego okresu zawieszenia naliczania stawki dzierżawy oraz dokonają zwrotu Kontrahentowi czynszu już wcześniej zapłaconego na podstawie faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia, nie może być utożsamiana z żadną z ustawowych przesłanek obniżenia podstawy opodatkowania oraz wystawienia faktury korygującej.

W szczególności, nie następuje zmiana podstawy opodatkowania w związku z udzielanym po dokonaniu sprzedaży opustem lub obniżką ceny.

Z treści Porozumienia nie wynika, aby Państwo udzielali kontrahentowi jakiegokolwiek upustu lub obniżki do stawek czynszu naliczonych zgodnie z umową dzierżawy po 90 dniowym okresie zawieszenia. Stawki dzierżawy pozostają bez zmian.

Jak Państwo wyjaśnili, rezygnują Państwo z dochodzenia należności z tytułu czynszu dzierżawnego. W przypadku faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia, które zostały już zapłacona, wykonanie tego postanowienia Porozumienia (o rezygnacji z dochodzenia należności z tytułu czynszu dzierżawnego) następuje poprzez zwrot Kontrahentowi wcześniej zapłaconego na podstawie tych faktur czynszu.

Ponadto w przedmiotowej sprawie nie występuje przesłanka mówiąca o pomyłce w jakiejkolwiek pozycji wystawionych faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia. Jak Państwo wyjaśnili faktury te zostały wystawione poprawnie, tj. zgodnie z treścią umowy dzierżawy, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Kontrahenta.

Czynsz dzierżawny naliczony po 90 dniowym okresie zawieszenia jest uzgodnionym wcześniej (w tej umowie dzierżawy) elementem rozliczeń stron z tytułu dzierżawy towarów. Wystawienie faktur za czynsz dzierżawny po upływie okresu zawieszenia i wykazanie przez Państwa dla celów podatku od towarów i usług obrotu wynikającego z tych faktur pozostaje prawidłowe.

Skoro cena dzierżawy towarów nie zmienia się - nie ma więc w omawianej sprawie zastosowania żadna z okoliczności wskazana w ww. art. 29a ust. 10 ustawy.

Wobec tego podstawa opodatkowania wynikająca z zawartej przez Państwa umowy dzierżawy oraz Porozumienia z Kontrahentem, w związku z jednostronnym oświadczeniem woli o rezygnacji z dochodzenia należności za wnioskowany okres, nie ulega zmianie i stanowi ją kwota wynikająca z zawartej umowy.

Tym samym, mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w omawianej sprawie nie zachodzą żadne okoliczności powodujące obniżenia podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług, na podstawie cytowanych wyżej przepisów art. 29a ustawy o VAT.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 2, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.