Interpretacja indywidualna z dnia 28 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.356.2023.1.DS

Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

· niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT czynności w zakresie usuwania azbestu z nieruchomości mieszkańców (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

· braku prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT lub podatek) jako podatnik czynny.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które obejmują m.in. sprawy ochrony środowiska i przyrody oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Mając na uwadze powyższe, Gmina podejmuje na swoim terenie działania polegające na usuwaniu oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest, w ramach realizacji zadania pn. „(…)”.

W roku 2023 Gmina zamierza zrealizować zadanie obejmujące:

Zabezpieczenie, transport i utylizację odpadów zawierających azbest:

1.Zabezpieczenie odpadów zawierających azbest, uprzednio zdemontowanych przez mieszkańców Gminy i pozostawiony na ich posesjach.

2.Uporządkowanie terenu po zakończeniu prac i usunięcie odpadów.

3.Transport odebranych odpadów zawierających azbest specjalistycznym sprzętem zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.

4.Przekazanie odpadów do unieszkodliwienia na odpowiednio do tego celu przeznaczone składowisko odpadów niebezpiecznych.

Zadanie obejmuje usuwanie azbestu wyłącznie z prywatnych posesji osób trzecich, tj. mieszkańców Gminy. W związku z zamówieniami o wartości poniżej kwot o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 1710 ze zm.) – PZP (zamówienia klasyczne), Gmina wyłoni wykonawcę (dalej: Wykonawca), zgodnie z zapisami art. 44 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 1270 ze am.) oraz wewnętrznymi uregulowaniami prawnymi jednostki. Wybrany Wykonawca musi posiadać przewidziane przepisami prawa uprawnienia do wykonywania robót w wyżej wymienionym zakresie.

Gmina podpisze umowę z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: WFOŚiGW) o dofinansowanie zadania polegającego na zbieraniu, transporcie oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych. Koszty związane z usuwaniem azbestu z nieruchomości należących do mieszkańców Gminy zostaną pokryte w części z dotacji z WFOŚiGW – kwota do (…) zł oraz ze środków własnych Gminy. Całkowity koszt zadania szacowany jest na (…) zł.

W przypadku rzeczywistego kosztu realizacji zadania przekraczającego koszt szacowany, nadwyżka zostanie sfinansowana ze środków własnych Gminy.

W przypadku kosztu rzeczywistego niższego niż szacowany, proporcjonalnemu zmniejszeniu ulegnie też kwota dotacji z WFOŚiGW.

Mieszkańcy – beneficjenci projektu, nie będą zobowiązani do partycypowania w kosztach realizacji zadania. Obecnie Gmina posiada promesę na środki z dotacji z WFOŚiGW i przygotowuje się do podpisania umowy o udzielenie dotacji. Gmina nie ma możliwości przeznaczenia środków z dotacji na cele inne niż wskazane w opisie zadania.

Mieszkańcy zainteresowani usuwaniem azbestu będą zobowiązani do złożenia do Gminy wniosku o wykonanie tych czynności na ich posesji. Mieszkańcy nie będą zawierali z Gminą żadnych umów.

Na podstawie pozytywnie rozpatrzonych przez Gminę wniosków, Wykonawca wykona zadanie polegające na usunięciu wyrobów zawierających azbest z danej posesji. Mieszkańcy nie będą ponosili w tym zakresie odpłatności ani na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy.

Wydatki ponoszone przez Gminę w związku z usuwaniem azbestu będą udokumentowane fakturami VAT, z wykazanymi kwotami podatku naliczonego. Nabywcą usług wskazanych na fakturach będzie Gmina.

Gmina nie posiada, wydanej na jej wniosek, opinii Głównego Urzędu Statystycznego, co do właściwej klasyfikacji statystycznej przedmiotowych czynności. Niemniej jednak zadanie polega na usuwaniu oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest i Wnioskodawca dokonuje ich samodzielnej klasyfikacji do grupowania 38.12.1 PKWiU jako „Usługi związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych”.

Planowane zadanie w zakresie usuwania azbestu Gmina wykonuje w ramach realizacji zadań własnych.

Realizacja zadania nie jest uzależniona od uzyskania dofinansowania ze środków WFOŚiGW. Gmina w ramach realizacji przyjętego Uchwałą (…) jako równoważnego gminnemu programowi usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest „(…)” zobowiązana jest do podejmowania działań zmierzających do eliminacji materiałów zawierających azbest z terenu Gminy. W związku z powyższym Gmina planowała działania polegające na przeznaczeniu środków na wsparcie mieszkańców w podejmowaniu działań polegających na usuwaniu oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest. Uzyskane dofinansowanie z WFOŚiGW pozwoli jednak na realizację przedmiotowych działań w większym zakresie. Gmina realizowała będzie zadanie nawet w przypadku braku możliwości uzyskania dofinansowania na ten cel środków zewnętrznych.

Zgodnie z zasadami planowanej pomocy, wsparcie dla mieszkańców udzielane będzie w formie bezgotówkowej, tj. poprzez finansowanie do 100% kosztów prac związanych z realizacją ww. zadania. W związku z powyższym od mieszkańców nie będą pobierane żadne opłaty, a jego zasady będą jednakowe dla wszystkich mieszkańców Gminy. Różnice występować jednak mogą w obszerności prac objętych dofinansowaniem np. w ilości odbioru odpadów zawierających azbest z poszczególnych gospodarstwach domowych.

Zgodnie z zasadami udzielonej dotacji Gmina otrzyma środki finansowe w jednej racie wypłaconej po przedstawieniu rozliczenia świadczącego o rzeczywistym wykonaniu zadania. W związku z powyższym w trakcie realizacji zadania Gmina nie będzie zobowiązana do rozliczania otrzymanych środków finansowych.

Wysokość otrzymanego z WFOŚiGW nie jest uzależniona od ilości uczestników biorących udział w zadaniu. Kwota uzyskanej pomocy finansowej wyniesie, zgodnie ze złożonym przez Gminę wnioskiem, 70% kosztów kwalifikowanych związanych z realizacją zadania.

Warunki uzyskanego dofinansowania przewidują, iż Gmina będzie zobowiązana do zwrotu kwoty dotacji w przypadku rozwiązania umowy. Jedną z przesłanek rozwiązania umowy jest natomiast odstąpienie od realizacji zadania objętego dofinansowaniem.

W przypadku braku dofinansowania z WFOŚiGW zasady udzielania pomocy mieszkańcom nie uległyby zmianom. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż nawet w przypadku braku dofinansowania z WFOŚiGW mieszkańcy nie poniosą opłat związanych z realizacją zadania.

Termin rozpoczęcia realizacji przedsięwzięcia planowany jest na (...) r., termin zakończenia na (...) r. Planowany termin złożenia dokumentów do rozliczenia to (...) r.

W przedmiotowej sprawie Gmina posiada już interpretację indywidualną (…).

Pytania

1. Czy czynności w zakresie usuwania azbestu z nieruchomości stanowiących własność prywatną jej mieszkańców, należy uznać za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT?

2. Czy Gmina ma prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Realizowane przez Gminę czynności w zakresie usuwania azbestu z nieruchomości stanowiących własność prywatną mieszkańców nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

2. Gmina nie ma prawa do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania.

Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie

Ad 1.

Gmina w przypadku realizacji opisanego zadania nie działa w charakterze podatnika VAT.

Podejmowane czynności nie mają na celu osiągnięcie stałego dochodu.

Potwierdza to wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21, który wskazał, że okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.

Ad 2.

W związku z tym, że wskazane wyżej czynności nie są związane ze sprzedażą opodatkowaną Gmina nie może korzystać z prawa do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Według art. 8 ust. 2a ustawy:

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowana na potrzeby podatku VAT jako podatnik czynny. Gmina podejmuje na swoim terenie działania polegające na usuwaniu oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest, w ramach realizacji zadania pn. „(…)”. Zadanie obejmuje usuwanie azbestu wyłącznie z prywatnych posesji osób trzecich, tj. mieszkańców Gminy. Gmina wyłoni Wykonawcę. Planowane zadanie w zakresie usuwania azbestu Gmina wykonuje w ramach realizacji zadań własnych. Gmina podpisze umowę o dofinansowanie zadania. Koszty związane z usuwaniem azbestu z nieruchomości należących do mieszkańców Gminy zostaną pokryte w części z dotacji oraz ze środków własnych Gminy. Mieszkańcy – beneficjenci projektu, nie będą zobowiązani do partycypowania w kosztach realizacji zadania. Wsparcie dla mieszkańców udzielane będzie w formie bezgotówkowej, tj. poprzez finansowanie do 100% kosztów prac związanych z realizacją ww. zadania. Mieszkańcy zainteresowani usuwaniem azbestu będą zobowiązani do złożenia do Gminy wniosku o wykonanie tych czynności na ich posesji. Mieszkańcy nie będą zawierali z Gminą żadnych umów. Na podstawie pozytywnie rozpatrzonych przez Gminę wniosków, Wykonawca wykona zadanie polegające na usunięciu wyrobów zawierających azbest z danej posesji. Mieszkańcy nie będą ponosili w tym zakresie odpłatności ani na rzecz Gminy, ani na rzecz Wykonawcy. Realizacja zadania nie jest uzależniona od uzyskania dofinansowania. Gmina zobowiązana jest do podejmowania działań zmierzających do eliminacji materiałów zawierających azbest z terenu Gminy. W związku z powyższym Gmina planowała działania polegające na przeznaczeniu środków na wsparcie mieszkańców w podejmowaniu działań polegających na usuwaniu oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest. Uzyskane dofinansowanie pozwoli jednak na realizację przedmiotowych działań w większym zakresie. Gmina realizowała będzie zadanie nawet w przypadku braku możliwości uzyskania dofinansowania na ten cel środków zewnętrznych. Gmina otrzyma środki finansowe w jednej racie wypłaconej po przedstawieniu rozliczenia świadczącego o rzeczywistym wykonaniu zadania. W trakcie realizacji zadania Gmina nie będzie zobowiązana do rozliczania otrzymanych środków finansowych. Nawet w przypadku braku dofinansowania mieszkańcy nie poniosą opłat związanych z realizacją zadania. Wydatki ponoszone przez Gminę w związku z usuwaniem azbestu będą udokumentowane fakturami VAT, z wykazanymi kwotami podatku naliczonego. Nabywcą usług wskazanych na fakturach będzie Gmina.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia czy czynności w zakresie usuwania azbestu z nieruchomości stanowiących własność prywatną jej mieszkańców, należy uznać za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Gminę ww. zadania polegającego na zabezpieczeniu, transporcie i utylizacji odpadów zawierających azbest, będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności tezy zawarte w wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie L.), zapadłym w wyniku wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego w ramach sporu w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) w odniesieniu do przeprowadzonych na zlecenie gminy czynności związanych z usuwaniem azbestu oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności. W wyroku tym, TSUE rozstrzygnął, że art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.

W wyroku w sprawie C-616/21 TSUE wskazał, iż aby oferta usuwania azbestu z niektórych nieruchomości przedstawiona przez gminę jej mieszkańcom będącym właścicielami była objęta zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinna ona, po pierwsze, stanowić świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na ich rzecz w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, a po drugie, być realizowana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).

W pkt 33 wyroku Trybunał wskazał, że zgadzając się na udział w gminnym procesie usuwania azbestu ze swoich nieruchomości, zainteresowani właściciele ograniczają się do złożenia wniosku do gminy L., która weryfikuje, czy nieruchomości te kwalifikują się do usuwania azbestu. W konsekwencji nie powierzają oni tej gminie usuwania azbestu na ich rachunek, lecz oczekują, że będą beneficjentami programu usuwania azbestu. To zatem gmina – a nie zainteresowani właściciele – decyduje o powodzeniu tego procesu. Poza złożeniem wniosku nie mają oni wpływu na realizację usługi.

W konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy wskazać, że przesłanki stosowania art. 28 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, a zatem że gmina L. nie działała w imieniu zainteresowanych mieszkańców, o tyle należy jednak ustalić, czy może ona zostać uznana za podmiot świadczący usługi będące przedmiotem postępowania głównego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy (pkt 34).

Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braaov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27-29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina L. nie zatrudnia pracowników do usuwania azbestu i nie poszukuje klientów, lecz ogranicza się do przeprowadzenia, w ramach programu określonego na poziomie krajowym, czynności usuwania azbestu, które nastąpią po tym, jak właściciele nieruchomości położonych na terytorium gminy, których może dotyczyć ten program, wyrażą wolę korzystania z niego i zostaną uznani za uprawnionych. Ponadto czynność usuwania azbestu w danej gminie z definicji nie ma charakteru powtarzalnego, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 44).

Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina L. będzie oferować usunięcie azbestu z danych nieruchomości oraz odbiór wyrobów i odpadów zawierających azbest nieodpłatnie, podczas gdy wcześniej zapłaci ona danemu przedsiębiorstwu cenę rynkową (pkt 45). Trybunał wskazał, że miał już okazję orzec, że jeżeli gmina odzyskuje jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może wykluczać istnienie wynagrodzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Jest tak tym bardziej, gdy – jak w niniejszej sprawie – świadczenie wzajemne uiszczane przez usługobiorców nie istnieje (pkt 46).

W konsekwencji, nawet biorąc pod uwagę dotacje przyznane gminie L. przez fundusz ochrony środowiska, które wynoszą 40-100% poniesionych kosztów, charakter takiego świadczenia usług nie odpowiada podejściu, jakie przyjęłoby w danym wypadku przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu, które przy ustalaniu swoich cen starałoby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Ponadto nie podlegają zwrotowi koszty związane z organizacją przez ową gminę akcji usuwania azbestu u jej mieszkańców, a jedynie z czynnościami zleconymi wybranemu przedsiębiorstwu. W związku z tym ta sama gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku (pkt 47).

Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby takie przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu nie przenosiło żadnych poniesionych przez siebie kosztów na beneficjentów swoich usług, oczekując jednocześnie częściowej rekompensaty tych kosztów w formie dotacji. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, przede wszystkim ze względu na brak zysku, następnie brak zwrotu kosztów związanych z organizacją akcji usuwania azbestu i wreszcie znaczne wahania procentowe zwrotu kosztów, mogące oscylować między 40% a 100% kwot wypłaconych wybranemu przedsiębiorstwu, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane (pkt 48).

Podsumowując Trybunał uznał, że: „W konsekwencji nie wydaje się (…), by gmina L. wykonywała w niniejszym przypadku działalność o charakterze gospodarczym w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112” (pkt 49).

Ponadto w pkt 50 wyroku Trybunał wskazał: „Ponieważ gmina L. (…) nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy” oraz w pkt 51: „czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców (…), nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT”.

Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że Gmina realizując przedmiotowe zadanie nie będzie działać w celach zarobkowych tak jak przedsiębiorca, nie będzie pobierać od mieszkańców żadnego wynagrodzenia, które stanowiłoby ekwiwalentne świadczenie, a celem zadania będzie oczyszczanie Gminy z materiałów szkodliwych, tj. wyrobów zawierających azbest. Koszty związane z usuwaniem azbestu z nieruchomości należących do mieszkańców Gminy zostaną pokryte w części z dotacji oraz ze środków własnych Gminy. Gmina będzie nabywać przedmiotowe usługi od wyspecjalizowanego podmiotu (wyłoni Wykonawcę) – nie będzie zatem zatrudniać własnych pracowników celem świadczenia takich usług powszechnie jak inne przedsiębiorstwa trudniące się usuwaniem, wywozem i utylizacją azbestu. Mieszkańcy zainteresowani usuwaniem azbestu będą zobowiązani jedynie do złożenia do Gminy wniosku o wykonanie tych czynności na ich posesji. Mieszkańcy nie będą zawierali z Gminą żadnych umów. Realizacja zadania nie jest uzależniona od uzyskania dofinansowania. Gmina realizowała będzie zadanie nawet w przypadku braku możliwości uzyskania dofinansowania na ten cel środków zewnętrznych. Nawet w przypadku braku dofinansowania mieszkańcy nie poniosą opłat związanych z realizacją zadania – tym samym, realizacja zadania nie będzie miała na celu osiągania stałego dochodu.

W konsekwencji, działanie Gminy w związku z realizacją zadania polegającego na zabezpieczeniu, transporcie i utylizacji odpadów zawierających azbest z nieruchomości mieszkańców nie będzie stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i Gmina realizując projekt nie będzie wykonywała działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem realizacja zadania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, czynności w zakresie usuwania azbestu z nieruchomości stanowiących własność prywatną jej mieszkańców, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT, należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego, zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy:

W oparciu o art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT lub/i niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, stosownie do którego:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Według art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Jak już wcześniej wskazano realizacja przedmiotowego zadania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Gmina nie będzie dokonywać dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wobec powyższego, w niniejszej sprawie nie wystąpi związek pomiędzy dokonywanymi zakupami, a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją zadania. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją zadania.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).