Interpretacja indywidualna z dnia 25 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.308.2023.4.NF

Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży niezabudowanej działki.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w części dotyczącej niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży niezabudowanej działki gruntu (część pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2) – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

3 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 22 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·nieopodatkowania podatkiem VAT sprzedaży niezabudowanej działki gruntu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2) oraz

·zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla sprzedaży niezabudowanej działki gruntu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 sierpnia 2023 r. (wpływ 1 września 2023 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

Pani A;

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan B.

Opis zdarzenia przyszłego

A i B (dalej również razem jako Wnioskodawcy), polscy rezydenci podatkowi, są właścicielami niezabudowanej działki gruntu nr 1 (…).

(…) 1995 r. Wnioskodawcy zawarli z Gminą umowę, na mocy której stali się użytkownikami wieczystymi ww. działki. W chwili nabycia prawa użytkowania wieczystego na działce znajdowały się nakłady poczynione na budowę budynku piekarni, przy czym budowę przerwano w roku 1989 i nigdy jej nie dokończono, zaś pozostałości po tej budowie Wnioskodawcy usunęli z gruntu w roku 2000. Wnioskodawcy nie byli inwestorami tej budowy. W akcie notarialnym oddania gruntu w wieczyste użytkowanie zawarto zapis, w którym wskazano, że nabycie prawa wieczystego użytkowania zostało dokonane w celu prowadzenia na przedmiotowej nieruchomości działalności gospodarczej.

Następnie (…) 1996 r. Wnioskodawcy nabyli prawo własności opisywanej nieruchomości. Nabycia własności dokonali za środki pochodzące z ich majątku dorobkowego, do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Do dnia złożenia niniejszego wniosku umów majątkowych małżeńskich nie zawierali.

Działka nr 1 sklasyfikowana jest w ewidencji gruntów i budynków jako RVI – grunty orne (powierzchnia (…) ha) oraz Bp – zurbanizowane terany niezabudowane lub w trakcie zabudowy (powierzchnia (…) ha).

Działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Dla działki nie były wydawane decyzje o warunkach zabudowy ani pozwolenia na budowę.

Działka ma dostęp do drogi publicznej, leży w zasięgu pełnego uzbrojenia technicznego. Wnioskodawcy nie uzbrajali działki od dnia jej nabycia. Przy nabyciu działki nie była wystawiona faktura VAT. Przy nabyciu działki Wnioskodawcom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Pani A nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest czynnym podatnikiem VAT. Pan B prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem jest działalność rozrywkowa i rekreacyjna. Jest czynnym podatnikiem VAT. Dochody z działalności opodatkowane są na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli podatkiem liniowym. Działka nr 1 nigdy nie stanowiła majątku przedsiębiorstwa Pana B: nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych, nie były czynione na nią żadne nakłady związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, nie była tam prowadzona działalność gospodarcza Wnioskodawcy. Działka nie stanowi przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Działka nie była nabyta z zamiarem dalszej sprzedaży, o czym może świadczyć fakt, że Wnioskodawcy są w jej posiadaniu od xx lat.

Od grudnia 2019 r. część działki o powierzchni 0,25 ha jest dzierżawiona innemu przedsiębiorcy (podmiot niepowiązany) na prowadzenie tam komisu samochodowego. Z tytułu dzierżawy gruntu Wnioskodawcy pobierają czynsz w łącznej kwocie 250 zł miesięcznie (po 125 zł dla każdego ze współwłaścicieli). Przychód z tytułu dzierżawy opodatkowany jest ryczałtem ewidencjonowanym i wykazywany w zeznaniach rocznych PIT-28 składanych osobno przez każdego z małżonków. Przychód z tytułu dzierżawy nie jest kwalifikowany jako przychód z działalności gospodarczej.

Wnioskodawcy planują w przyszłości sprzedać ww. niezabudowaną działkę gruntu nr 1, a uzyskane z niej środki przeznaczyć na cele osobiste. W związku z planowaną sprzedażą Wnioskodawcy w lutym 2023 r. podpisali umowę z biurem pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. W celu wykonania umowy pośrednik zobowiązał się do podejmowania wszelkich niezbędnych czynności zmierzających do sprzedaży opisanej nieruchomości, w tym m.in. do podejmowania działań marketingowych i/lub reklamowych. Działania mające doprowadzić do sprzedaży działki pośrednik podejmuje według własnego uznania. Wnioskodawcy nie będą podejmować działań mających na celu przygotowanie przedmiotowej nieruchomości do sprzedaży, w szczególności nie będą dokonywali jej podziałów geodezyjnych, nie będą uzbrajali terenu, nie będą grodzić ani podejmować innych czynności mających na celu uatrakcyjnienie przyszłego przedmiotu sprzedaży. Wnioskodawcy samodzielnie nie będą podejmować w środkach masowego przekazu (Internecie, prasie, radio itp.) działań marketingowych i reklamowych dotyczących sprzedaży działki. Działania te leżą w gestii pośrednika.

Na dzień złożenia wniosku nabywca działki nie jest znany, tym samym nie wiadomo jakie będzie docelowe przeznaczenie gruntu.

Wnioskodawcy nie posiadają innych nieruchomości, które w najbliższym czasie chcieliby sprzedać. Wnioskodawcy w roku 2019 zbyli lokal mieszkalny, nabyty uprzednio do ich majątku prywatnego. Transakcja ta nie stanowiła czynności opodatkowanej VAT.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Ad 1a

W akcie notarialnym oddania działki w wieczyste użytkowanie zawarto zapis że nabycie zostało dokonane w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Zapis wynikał z tego że Pan B prowadził działalność gospodarczą. Wnioskodawcy nie pamiętają już, czy znalazł się on w akcie z ich inicjatywy, czy z inicjatywy notariusza. Z kolei w umowie sprzedaży takiego zapisu już nie ma. W momencie nabycia Wnioskodawcy nie mieli sprecyzowanego celu co do wykorzystywania działki na działalność gospodarczą, a co najwyżej liczyli się z takim zamiarem w przyszłości. Nigdy jednak plany co do prowadzenia działalności na tej działce nie były na tyle sprecyzowane, aby móc jednoznacznie wskazać, jaka i czyja działalność mogłaby być tam prowadzona.

Ad 1b

Zarówno w momencie ustanowienia użytkowania wieczystego jak i późniejszego nabycia działki działalność gospodarczą prowadził wyłącznie Pan B. Pani A nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej, ani nie zamierzała jej prowadzić. Taki stan rzeczy utrzymuje się również obecnie. Z racji tego, że pomiędzy małżonkami istniał i istnieje ustrój wspólności majątkowej, nabycie zostało dokonane do ich majątku wspólnego. Pan B nie zamierzał prowadzić tam swojej działalności gospodarczej.

Ad 1c

Niedokończony budynek piekarni był budowany w starej technologii, a z uwagi na niezakończenie inwestycji pozostawał narażony na działanie czynników zewnętrznych (warunki atmosferyczne, działanie człowieka), które doprowadziło do tego, że pozostałości po nim nie przedstawiały żadnego znaczenia ekonomicznego ani gospodarczego. Co więcej, z uwagi na stan techniczny, przebywanie w obiekcie lub jego bezpośredniej okolicy stało się niebezpieczne. Miejsce to przyciągało jednak bezdomnych, wandali i innych poszukiwaczy przygód, dlatego żeby ograniczyć ryzyko odpowiedzialności za ewentualny wypadek na terenie nieruchomości, Wnioskodawcy postanowili rozebrać pozostałości po budowie piekarni.

Ad 1d

Założenie dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej na działce stanowiącej przedmiot wniosku nie zostało zrealizowane. Działka została jedynie w części wydzierżawiona innemu przedsiębiorcy (podmiot niepowiązany z właścicielami) na prowadzenie komisu samochodowego. Wnioskodawcy nigdy nie prowadzili na działce działalności gospodarczej. Trudno mówić, żeby Wnioskodawcy mieli skonkretyzowany zamiar prowadzenia tam działalności gospodarczej, a co najwyżej ewentualność (opcję) jej prowadzenia, z której nigdy nie skorzystali.

Ad 1e

Od dnia objęcia w wieczyste użytkowanie (sierpień 1995 r.) do grudnia 2019 r. działka była nieużywana. W języku polskim nazywamy to „leżała odłogiem”. Od grudnia 2019 r. część jej powierzchni, tj. 0,25 ha jest zajęta przez komis samochodowy. Pozostała część jest nadal nieużywana. Taki stan rzeczy utrzyma się do momentu znalezienia potencjalnego kupca. W zależności od woli kupującego, umowa dzierżawy zostanie wtedy rozwiązana, a dzierżawca dokona uprzątnięcia terenu, który zajmował. Jeśli jednak kupujący będzie miał wolę kontynuowania umowy dzierżawy, to Wnioskodawcy nie wykluczają zawarcia umowy cesji dzierżawy, bez jej wypowiadania. W ten sposób nowy nabywca wstąpi w dotychczasowe prawa i obowiązki wydzierżawiających. Wnioskodawcy, do momentu sprzedaży nie zamierzają nic zmieniać w sposobie korzystania z działki, poza ewentualnym wypowiedzeniem umowy dzierżawy, ale jak wskazano powyżej, ta okoliczność jest zależna od kupującego. Trudno wskazać, jakoby działka zaspokajała osobiste cele Wnioskodawców, bo jak wskazano powyżej, była nieużywana i nic się tam nie działo. W związku z tym nie zaspokajała żadnych konkretnych celów, poza byciem lokatą kapitału.

Ad 2

Zgodnie z wiedzą Wnioskodawców, na dzień zbycia działka nie będzie objęta planem zagospodarowania przestrzennego.

Ad 3

Na dzień sprzedaży nie zostanie dla działki wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Ad 4

Dla działki na dzień sprzedaży nie zostanie wydana decyzja o pozwoleniu na budowę.

Ad 5a

Wnioskodawcy nie wykluczają zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży, ale jej warunki, forma oraz sama potrzeba zawarcia nie są jeszcze znane. Najpewniej w przedwstępnej umowie sprzedaży zostanie zawarta cena i sposób jej zapłaty, termin zawarcia umowy przyrzeczonej i termin wydania przedmiotu sprzedaży. Wnioskodawcy nie planują zawierania innych szczególnych zapisów.

Ad 5b

Na dzień sporządzenia wniosku osoba kupującego nie jest znana, ani nie są znane warunki zawarcia ewentualnej umowy przedwstępnej. Wnioskodawcy nie planują wydawania kupującemu działki przed zawarciem umowy sprzedaży, dlatego mało prawdopodobne jest, żeby przyszły nabywca przed zawarciem umowy sprzedaży inwestował w działkę będącą przedmiotem wniosku, w szczególności żeby ją zbroił, grodził itp.

Ad 6 a i b

Wnioskodawcy nie zamierzają udzielać nabywcy pełnomocnictwa do działania w ich imieniu w sprawach, które dotyczą działki.

Ad 7

Wnioskodawcy nie planują nabywania innych nieruchomości w celu ich dalszej odsprzedaży.

Ad 8

Działka nie była oddana w najem lub dzierżawę na podstawie innych umów, niż ta opisana we wniosku.

Pytanie

Czy dostawa niezabudowanej działki gruntu, opisanej powyżej, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług? (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2)

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawców sprzedaż opisanej powyżej niezabudowanej działki gruntu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej zwanej również ustawą o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) – art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działki), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Żeby jednak dana dostawa podlegała opodatkowaniu VAT, podmiot dokonujący tej dostawy musi być uznany za podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W ocenie Wnioskodawców planowana sprzedaż nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem VAT, a zatem Wnioskodawcy nie zostaną uznani za podatnika VAT przy dokonaniu przedmiotowej transakcji. Wnioskodawcy dokonując sprzedaży nieruchomości nie będą bowiem spełniali wskazanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 kryteriów uznania Ich za podatnika podatku VAT. Dokonana przez Wnioskodawców sprzedaż będzie bowiem stanowiła zwykły zarząd prawem własności prywatnego majątku, w związku z tym nie będzie się ona mieścić w zakresie zainteresowania podatku VAT.

Przedmiotowa sprzedaż nie będzie miała charakteru profesjonalnego, ani zawodowego, a tylko takie działania, które mają charakter profesjonalny i zbliżony do zawodowego działania handlowca mogą zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji z 4 marca 2019 r., 0111-KDIB3-2.4012.791.2018.2.MGO wskazał, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W niniejszym stanie faktycznym brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.

W związku z tym zbycie nieruchomości nie będzie stanowiło działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz będzie się mieścić w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

W wyroku z 6 lipca 2018 r. sygn. akt I FSK 1986/16 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż to, czy dana osoba fizyczna, sprzedając działki budowlane, działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną (np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze). Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z tych okoliczności.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego ciąg powyżej wskazanych okoliczności nie występuje. Wnioskodawcy nie nabyli nieruchomości w celach inwestycyjnych zmierzając do jej późniejszej odsprzedaży. Nadto, Wnioskodawcy nie podejmowali i nie podejmują działań podnoszących wartość nieruchomości, takich jak podział, uzbrojenie, ogrodzenie, otrzymanie warunków zabudowy. Niewątpliwe za przejaw działalności gospodarczej nie może być uznane skorzystanie z usług biura pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości; są to bowiem w pełni standardowe czynności, jakie podejmuje każda osoba zamierzająca sprzedać nieruchomość (por. wyrok NSA z 3 lipca 2020 r., I FSK 1888/17, LEX nr 3058799). W wyroku z 27 października 2021 r. III FSK 176/21 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że brak jest podstaw kwalifikowania do działalności gospodarczej podejmowanych przez podatnika czynności mieszczących się w zwykłym zarządzie majątkiem własnym, tzn. mających na celu prawidłowe gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb rodziny. Działań z zachowaniem – normalnych w takich przypadkach – reguł gospodarności nie należy z gruntu utożsamiać z działalnością gospodarczą, (por. wyrok NSA z 4 marca 2015 r., sygn. akt II FSK 855/14 czy też z 9 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 1423/14).

Mając zatem na uwadze powyższe planowana przez Wnioskodawców sprzedaż nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w części dotyczącej niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży niezabudowanej działki gruntu (część pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2) – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. w nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

W związku z powyższym, sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości gruntowej należy traktować jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Grunt spełnia bowiem definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.), zwana dalej k.r.o.

Stosownie do art. 31 § 1 k.r.o.:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 k.r.o.:

Natomiast w myśl art. 36 § 1 oraz § 2 k.r.o.:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 k.r.o.:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Stosownie do art. 43 § 1 k.r.o.:

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo właścicielami działki nr 1. Nabycia własności dokonali Państwo za środki pochodzące z majątku dorobkowego, do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Przy nabyciu działki nie była wystawiona faktura VAT. Przy nabyciu działki Wnioskodawcom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Od grudnia 2019 r. część działki o powierzchni 0,25 ha jest dzierżawiona innemu przedsiębiorcy (podmiot niepowiązany) na prowadzenie tam komisu samochodowego. Z tytułu dzierżawy gruntu pobierają Państwo czynsz w łącznej kwocie 250 zł miesięcznie (po 125 zł dla każdego ze współwłaścicieli). Przychód z tytułu dzierżawy opodatkowany jest ryczałtem ewidencjonowanym i wykazywany w zeznaniach rocznych PIT-28 składanych osobno przez każdego z Państwa. W przyszłości planują Państwo sprzedać ww. niezabudowaną działkę gruntu nr 1, a uzyskane z niej środki przeznaczyć na cele osobiste.

W celu odpowiedzi na Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy w związku ze sprzedażą działki będą działali Państwo jako podatnicy podatku VAT prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy (część pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2).

Z powyższych przepisów wynika, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, czy też prowadzenia działalności, ani też w trakcie posiadania nie został wykorzystany do działalności gospodarczej.

Należy również sięgnąć do wykładni wynikającej z orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla celów działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości czy jej części w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

W tej sprawie istotne jest, że część działki nr 1 była przedmiotem dzierżawy.

Zgodnie z treścią art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Natomiast, zgodnie z art. 693 § 2 Kodeksu cywilnego:

Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jej dzierżawcę.

W kontekście tej sprawy, należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing, itp.).

Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca za oddaną mu w dzierżawę rzecz płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Z treści przywołanego wyżej art. 8 ust. 1 ustawy i przedstawionych w tym zakresie objaśnień wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że świadczenie usług dzierżawy wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej. W konsekwencji dzierżawa nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z uwagi na powyższe przepisy, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Wobec tego podmiot świadczący usługę dzierżawy będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy dzierżawę będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem dzierżawy jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art.15 ust. 1 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje dzierżawy we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Zatem w sytuacji gdy dzierżawiona nieruchomość jest własnością obojga małżonków, podatnikiem będzie ten, który faktycznie dokonuje czynności związanych z dzierżawą, np. zawarł umowę, otrzymuje czynsz. Natomiast, jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W tej sprawie, to oboje Państwo dokonujecie czynności dzierżawy. Z tytułu dzierżawy gruntu pobierają Państwo czynsz w łącznej kwocie 250 zł miesięcznie (po 125 zł dla każdego ze współwłaścicieli). Przychód z tytułu dzierżawy opodatkowany jest ryczałtem ewidencjonowanym i wykazywany w zeznaniach rocznych PIT-28 składanych osobno przez każdego z Państwa.

Tym samym – w związku ze świadczoną usługą dzierżawy – oboje Państwo wykorzystujecie działkę nr 1 w działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy i każdy z Państwa działa jako podatnik podatku VAT.

W świetle powyższego należy wskazać, że w zakresie sprzedaży działki nr 1, będą Państwo zbywali majątek wykorzystywany w ramach działalności gospodarczej, ponieważ przedmiotowa nieruchomość nie służyła zaspokajaniu Państwa potrzeb osobistych. Działka nr 1 nie służyła bowiem wyłącznie Państwa celom osobistym, a celom działalności gospodarczej polegającej na jej dzierżawie. Takie wykorzystanie posiadanego majątku jest jednoznaczne z jego wyłączeniem z majątku prywatnego. Sposób wykorzystania działki nr 1 bezspornie wskazuje, że utraciła ona walor majątku prywatnego. Działka jest de facto wykorzystywana przez Państwa w działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że aby nieruchomość nie stanowiła majątku związanego z działalnością gospodarczą, nie może ona służyć takiej działalności w całym okresie jej posiadania.

Natomiast analiza przedstawionego we wniosku opisu sprawy, powołanych regulacji oraz aktualnego orzecznictwa, prowadzi do wniosku, że należy uznać, że w związku ze sprzedażą działki nr 1 działają Państwo jako podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, w związku ze sprzedażą działki nr 1 będą Państwo podatnikami podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącymi działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji ww. sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko zgodnie z którym sprzedaż opisanej niezabudowanej działki gruntu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należy uznać za nieprawidłowe (część pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży niezabudowanej działki gruntu (część pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2). Natomiast, w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości, tj. możliwości zastosowania zwolnienia (część pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2 i pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3) zostało wydane 25 września 2023 r. postanowienie o zastosowaniu do sprawy interpretacji ogólnej nr 0112-KDIL1-2.4012.429.2023.1.NF.

Wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 1) został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego. Oznacza to, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).