Interpretacja indywidualna z dnia 28 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.101.2023.1.PB

W zakresie opodatkowania darowizn środków pieniężnych od rodziców i męża

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizn środków pieniężnych od rodziców i męża:

-w części dotyczącej otrzymania 8 darowizn w formie przelewów z rachunku w polskim banku – jest prawidłowe,

-w części dotyczącej otrzymania 2 darowizn w formie przelewów z rachunku w białoruskim banku oraz darowizny w formie gotówki – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lipca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 22 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizn środków pieniężnych od rodziców i męża. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą fizyczną, obywatelką Białorusi. W Polsce zamieszkała Pani pod koniec 2022 r., już po zakupie i remoncie mieszkania. Wcześniej razem z rodziną (mężem i małoletnimi dziećmi) na stałe mieszkała Pani na Białorusi. Pracowała Pani stacjonarnie na terytorium Białorusi.

Nie posiada Pani polskiego obywatelstwa.

Decyzją z (...) 2019 r. wydaną przez Wojewodę (…) uzyskała Pani zezwolenie na pobyt stały w Polsce, na podstawie art. 195 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach,  tzn. z uwagi na fakt, iż jest Pani osobą o polskim pochodzeniu. Od dnia uzyskania pozwolenia, aż do końcówki 2022 r. nie przebywała Pani na stałe w Polsce, w tym okresie mieszkała Pani na stałe wraz z rodziną na terytorium Białorusi.

W okresie od (...) 2020 r. do (...) 2021 r. otrzymała Pani tytułem darowizny od rodziców i męża darowizny w łącznej wysokości (...) dolarów amerykańskich. Darowizny były dokonywane na Pani rachunek w polskim banku. Łącznie dokonano 11 darowizn, w tym 8 w formie przelewów z rachunku w polskim banku, dwa przelewy  z rachunku z banku białoruskiego oraz jedną wpłatę w formie gotówki.

Otrzymała Pani ww. darowizny w dniach:

1) (...) maja 2020 r.

2)(...) maja 2020 r.

3)(...) maja 2020 r.

4)(...) maja 2020 r.

5)(...) maja 2020 r.

6)(...) czerwca 2020 r.

7)(...) czerwca 2020 r.

8)(...) października 2020 r.

9) (...) listopada 2020 r.

10) (...) listopada 2020 r.

11)(...) maja 2021 r.

Pani rodzice nie posiadają obywatelstwa polskiego, ani nie posiadają stałego miejsca pobytu na terytorium Polski. Pani mąż nie ma obywatelstwa polskiego, ani nie posiada stałego miejsca pobytu na terytorium Polski.

Zatem w dacie dokonania każdej z darowizn, ani obdarowana ani darczyńcy nie byli obywatelami Polski, ani nie posiadali miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Pytanie

Czy w stanie faktycznym zastosowanie znajdzie treść art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn i w konsekwencji darowizny otrzymane w okresie od (...) 2020 r. do (...) 2021 r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.), podatkowi od spadków  i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, wobec tego należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn – co do zasady – podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych znajdujących się/wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakże w art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca przewidział wyjątek od tej zasady.

Stosownie do art. 3 pkt 1 ww. ustawy, podatkowi nie podlega: nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podstawą wyłączenia od obowiązku podatkowego na gruncie powyższego przepisu, jest kumulatywne spełnienie trzech warunków:

1)przedmiotem darowizny są rzeczy ruchome znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

2)obdarowany nie posiada obywatelstwa polskiego ani miejsca stałego pobytu w Polsce oraz

3)darczyńca nie posiada obywatelstwa polskiego ani miejsca stałego pobytu w Polsce.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji stałego pobytu. Zgodnie  z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. 2010 Nr 217 poz. 1427), pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

W przepisach polskiego prawa podatkowego pojęcie „miejsca zamieszkania” nie zostało zdefiniowane. Jak stanowi art. 25 Kodeksu cywilnego, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej  w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.

Mając na uwadze fakt, iż w dacie otrzymania darowizn Wnioskodawczyni:

-na stałe razem z rodziną mieszkała na terytorium Białorusi, gdzie pracowała stacjonarnie,

-otrzymane darowizny przeznaczała na zakup i remont nieruchomości w Polsce,

-w Polsce zamieszkała na stałe pod koniec 2022 r., tj. już po zakupie i remoncie nieruchomości w Polsce.

Stwierdzić należy, iż Wnioskodawczyni w dacie otrzymania każdej z darowizn, tj. w okresie od (...) 2020 r. do (...) 2021 r., nie posiadała miejsca stałego pobytu w Polsce.

Mając na uwadze fakt, iż

1)Wnioskodawczyni nie posiada obywatelstwa polskiego,

2)W dacie otrzymania darowizn nie posiadała miejsca stałego pobytu na terytorium Polski,

3)Darczyńcy (rodzice i mąż Wnioskodawczyni) nie posiadają obywatelstwa Polskiego,

4)Darczyńcy nie posiadali miejsca pobytu na terytorium Polski,

stwierdzić należy, iż w przedmiotowym stanie faktycznym zastosowanie znajdzie treść art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem otrzymane darowizny nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na terytorium Polski.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku:

-w części dotyczącej otrzymania 8 darowizn w formie przelewów z rachunku w polskim banku – jest prawidłowe,

-w części dotyczącej otrzymania 2 darowizn w formie przelewów z rachunku w białoruskim banku oraz darowizny w formie gotówki – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774):

W myśl art. 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U.  z 2023 r. poz. 1610).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak z powyższych przepisów wynika, nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

- nabywane rzeczy znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub

- nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą; jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny nie podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

- nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą, jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca nie jest obywatelem polskim lub nie ma miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub,

- nabywane rzeczy ruchome znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale w dniu nabycia zarówno darczyńca jak i obdarowany nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że jest Pani obywatelką Białorusi. W Polsce zamieszkała Pani pod koniec 2022 r., już po zakupie i remoncie mieszkania. Wcześniej razem z rodziną (mężem i małoletnimi dziećmi) na stałe mieszkała Pani na Białorusi. Pracowała Pani stacjonarnie na terytorium Białorusi. Nie posiada Pani polskiego obywatelstwa. Decyzją z (...) 2019 r. wydaną przez Wojewodę (…) uzyskała Pani zezwolenie na pobyt stały w Polsce, na podstawie art. 195 ust. 1 pkt 3 ustawy  o cudzoziemcach, tzn. z uwagi na fakt, iż jest Pani osobą o polskim pochodzeniu. Od dnia uzyskania pozwolenia, aż do końcówki 2022 r. nie przebywała Pani na stałe w Polsce, w tym okresie mieszkała Pani na stałe wraz z rodziną na terytorium Białorusi. W okresie od (...) 2020 r. do (...) 2021 r. otrzymała Pani tytułem darowizny od rodziców i męża darowizny  w łącznej wysokości (...) dolarów amerykańskich. Darowizny były dokonywane na Pani rachunek w polskim banku. Łącznie dokonano 11 darowizn, w tym 8 w formie przelewów z rachunku w polskim banku, dwa przelewy z rachunku z banku białoruskiego oraz jedną wpłatę w formie gotówki.

Dokonując analizy przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przedmiot 8 darowizn, które stanowiły środki pieniężne, w chwili dokonania darowizn znajdował się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z treści wniosku jasno wynika, iż  darowizny te dokonano w formie przelewów z rachunku w polskim banku. Natomiast przedmiot pozostałych 3 darowizn, które stanowiły środki pieniężne, w chwili dokonania darowizn znajdował się na poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – na Białorusi. W treści wniosku wskazała Pani, iż 2 darowizny dokonano w formie przelewów  z rachunku z banku białoruskiego oraz jedną darowiznę wpłacono w formie gotówki. Odnośnie ostatniej wymienionej we wniosku darowizny Organ uznał, że skoro strony umowy darowizny (zarówno Pani jak i Pani rodzice oraz Pani mąż, gdyż nie jest wskazane od kogo otrzymała Pani tą darowiznę) w chwili jej zawarcia przebywały na terytorium Białorusi, to pieniądze, które otrzymała Pani w formie gotówki znajdowały się w chwili dokonania darowizny na Białorusi.

Równocześnie z wniosku wynika, że Pani rodzice oraz Pani mąż – darczyńcy – nie posiadają obywatelstwa polskiego, ani nie posiadają stałego miejsca pobytu na terytorium Polski.  W chwili nabycia środków pieniężnych od rodziców i męża tytułem darowizn nie była Pani obywatelem polskim. Decyzją z (...) 2019 r. wydaną przez Wojewodę (…) uzyskała Pani zezwolenie na pobyt stały w Polsce, na podstawie art. 195 ust. 1 pkt 3 ustawy  o cudzoziemcach. Od dnia uzyskania pozwolenia, aż do końcówki 2022 r. nie przebywała Pani na stałe w Polsce, w tym okresie mieszkała Pani na stałe wraz z rodziną na terytorium Białorusi.

Kwestie stałego pobytu cudzoziemców reguluje ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 519).

Warunki udzielania zezwolenia na pobyt stały zostały wymienione w art. 195 i nast. ustawy o cudzoziemcach. Zgodnie z art. 195 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach:

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz. U.  z 2022 r. poz. 1191):

W myśl art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o ewidencji ludności:

Na podstawie art. 25 ust. 1 ww. ustawy:

Organ wskazuje, że problematyka dotycząca obowiązku meldunkowego cudzoziemców została uregulowana w art. 40-43 ustawy o ewidencji ludności.

Na podstawie art. 40 ustawy o ewidencji ludności:

Zgodnie z art. 25 Kodeksu cywilnego:

Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.

Przenosząc powołane powyżej przepisy na grunt analizowanej sprawy należy zgodzić się z Panią, że pomimo posiadania zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w chwili zawarcia opisanych we wniosku umów darowizn nie miała Pani miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, skoro centrum Pani życiowej działalności w aspekcie Pani powiazań osobistych i gospodarczych znajdowało się na Białorusi – mieszkała Pani na stałe wraz z rodziną oraz pracowała Pani stacjonarnie na terytorium Białorusi.

Zatem, nabycie przez Panią środków pieniężnych od rodziców i męża na podstawie 8 darowizn w formie przelewów z rachunku w polskim banku nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, z uwagi na treść art. 1 w zw. z art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W dniu dokonania darowizn ani darczyńcy ani obdarowana nie byli obywatelami polskimi, ani nie posiadali miejsca stałego pobytu na terytorium Polski. Tym samym Pani stanowisko w tym zakresie uznano za prawidłowe.

Natomiast, odnosząc się do pozostałych darowizn, tj. 2 dokonanych w formie przelewów z rachunku z banku białoruskiego oraz jednej wpłaconej w formie gotówki, należy wskazać, że skoro przedmiot darowizn znajdował się w chwili dokonania darowizn poza terytorium Polski – na Białorusi, to w sprawie miał zastosowanie art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wobec tego Pani stanowisko w zakresie otrzymania 2 darowizn w formie przelewów z rachunku w białoruskim banku oraz darowizny w formie gotówkiuznać należało za nieprawidłowe.

Pomimo, że nie była Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn, Pani stanowisko należało w części uznać za nieprawidłowe ze względu na przedstawioną argumentację. Brak opodatkowania otrzymanych darowizn podatkiem od spadków  i darowizn nie wynikał tylko i wyłącznie z art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków  i darowizn, lecz częściowo z art. 2 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).