Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 27 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.518.2023.2.AKU
Zwolnienie z opodatkowania odszkodowania wypłaconego na podstawie zawartej ugody sądowej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 lipca 2023 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 19 września 2023 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Posiada Pan obywatelstwo polskie i jedynie na terenie Polski jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (dochody ze stosunku pracy, zasiłek z Urzędu Pracy).
Do 31 lipca 2022 r. był Pan zatrudniony w …. W okresie od 1 maja do 31 lipca 2022 r. pozostawał Pan w okresie wypowiedzenia. Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu stosunku pracy zostało przez Pana zakwestionowane. Złożył Pan pozew do Sądu Rejonowego dla … w … o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. Podnosił Pan w postępowaniu sądowym argument fikcyjności podstaw złożonego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, a nadto, brak jego możliwości złożenia, z uwagi na pozostawanie przez Pana w okresie ochronnym (mniej niż 4 lata do uzyskania prawa do emerytury w związku z pracą w warunkach szczególnych).
Strony postępowania skierowane zostały przez Sąd do mediacji, podczas której zawarta została ugoda.
Ugoda została zawarta przed mediatorem 21 marca 2023 r., została zatwierdzona przez ww. Sąd w ramach postępowania pod sygn. akt …, które umorzono.
Na mocy ww. ugody sądowej przyznano Panu od byłego pracodawcy, odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem (płatne w terminie 3 miesięcy, liczonych od dnia zatwierdzenia ugody przez Sąd) w kwocie:
-31 354 zł 80 gr netto z odsetkami za opóźnienie – z tytułu odszkodowania w związku ze skierowaniem stron do mediacji przez Sąd Rejonowy dla … w …, sygn. akt …;
-61 145 zł 20 gr netto z odsetkami za opóźnienie – z tytułu odszkodowania w związku z zawarciem umowy o mediację za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Otrzymał Pan całość ww. kwot w ugodowo ustalonym terminie. Ugoda jednoznacznie wskazuje, że przyznane zostaje Panu odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, jest ono odszkodowaniem w kwocie netto, a na skutek ugody nie doszło do zmiany podstawy rozwiązania stosunku pracy (za wypowiedzeniem).
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że:
1)ugoda sądowa została zawarta w związku z postanowieniem Sądu Rejonowego dla … w …, z dnia 20 lipca 2022 r. o skierowaniu stron do mediacji na podstawie przepisu art. 1838 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (kopia postanowienia w załączeniu);
2)odszkodowanie zostało przyznane na podstawie przepisu art. 45 i 39 Kodeksu pracy, a jego wysokość wynikała z ustaleń między Panem i byłym pracodawcą (zmiarkowana podczas prowadzonej mediacji);
3)w ugodzie sądowej nie podano, że wysokość i zasady ustalania tego odszkodowania wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z postanowień układów zbiorowych pracy innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów, statutów;
4)w ugodzie sądowej wskazano naruszenie przez pracodawcę przepisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę - § 3 p. 1;
5)odszkodowanie zostało przyznane na podstawie przepisu art. 45 i 39 Kodeksu pracy, a jego wysokość wynikała z ustaleń między Panem i byłym pracodawcą (zmiarkowana podczas prowadzonej mediacji);
6)wskazane we wniosku odszkodowanie dotyczyło szkody rzeczywistej. Jako pracownik, któremu brakowało mniej niż 4 lata do otrzymania emerytury pozostawał Pan pod ochroną przed rozwiązaniem z Panem stosunku pracy. Zapisami ugody nie zmieniono sposobu rozwiązania stosunku pracy (wypowiedzenie ze strony pracodawcy), nie przywrócono Pana do pracy, a jedynie wypłacono wynagrodzenie ustalone między stronami stanowiącego jedynie część kwoty, którą zobowiązany byłby wypłacić Panu pracodawca przywracając Go do pracy;
7)odszkodowanie nie miało rekompensować Panu utraconychw wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewanych na przyszłość korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę;
8)środki tytułem odszkodowania wpłynęły w trzech ratach:
-kwota 31 354 zł 80 gr - 21 czerwca 2023 r.,
-kwota 31 354 zł 20 gr - 22 czerwca 2023 r.,
-kwota 30 000 zł - 23 czerwca 2023 r.
Pytania
1.Czy jest Pan zobowiązany do odprowadzenia za rok 2023 podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty 31 354 zł 80 gr netto, otrzymanej od byłego pracodawcy z tytułu odszkodowania w związku ze skierowaniem stron do mediacji przez Sąd Rejonowy dla … w sygn. akt , w ramach prowadzonego postępowania o niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę (odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem)?
2.Czy jest Pan zobowiązany do odprowadzenia za rok 2023 podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty 61 145 zł 20 gr netto, otrzymanej od byłego pracodawcy z tytułu odszkodowania w związku z zawarciem umowy o mediację, za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Nie jest Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodu z tytułu odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, uzyskanego na podstawie ugody zatwierdzonej przez Sąd Rejonowy dla … w … sygn. akt …., w kwocie 31 354 zł 80 gr netto.
Ad 2
Nie jest Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodu z tytułu odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, uzyskanego na podstawie ugody zatwierdzonej przez Sąd Rejonowy dla … w … sygn. akt … w kwocie 61 145 zł 20 gr netto.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.
Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6,9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa m.in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.
Należy zauważyć, że każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Odszkodowanie stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.
Jak już wyżej wskazano, każde odszkodowanie stanowi przysporzenie majątkowe, przychód podatkowy. Jednakże ustawodawca ze względów celowościowych, wprowadził w zakresie niektórych odszkodowań zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, które wynikają z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ww. ustawy.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Zwolnieniem określonym w przytoczonym powyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.
Ponadto należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.
Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.
Należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.
W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a więc jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465).
Jak stanowi art. 45 § 1 ustawy Kodeks pracy:
W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Na podstawie art. 45 § 2 ww. Kodeksu:
Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.
W myśl art. 45 § 3 Kodeksu pracy:
Przepisu § 2 zdanie pierwsze nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.
Jak stanowi art. 39 ustawy Kodeks pracy:
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Na podstawie art. 47 ww. Kodeksu:
Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego lub od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części - do dnia zakończenia tego urlopu, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Zgodnie z art. 471 ww. Kodeksu:
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
Jak z powyższego przepisu wynika, odszkodowanie to dotyczy wyrównania straty wynikającej z nieuzyskania przez pracownika należnego mu wynagrodzenia za określony okres, czyli wyrównania utraconego wynagrodzenia.
Z uwagi na fakt zawarcia w niniejszej sprawie ugody wskazać należy, że jest ona jako jeden z typów umowy – uregulowana przepisami ustawy Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 917 tego Kodeksu:
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron.
Z zaprezentowanego opisu sprawy wynika, że na mocy ugody sądowej zawartej 21 marca 2023 r., otrzymał Pan od byłego pracodawcy odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Odszkodowanie zostało przyznane na podstawie przepisu art. 45 i 39 Kodeksu pracy, a jego wysokość wynikała z ustaleń między Panem i byłym pracodawcą. W ugodzie sądowej nie podano, że wysokość i zasady ustalania tego odszkodowania wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów, statutów. Zapisy ugody nie zmieniły sposobu rozwiązania stosunku pracy (wypowiedzenie ze strony pracodawcy), nie przywrócono Pana do pracy, a wypłacono wynagrodzenie ustalone między stronami, stanowiące część kwoty, którą zobowiązany byłby wypłacić Panu pracodawca przywracając Go do pracy.
Z omawianego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że, aby wypłacona kwota korzystała ze zwolnienia na jego podstawie, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:
1)wypłacona kwota musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
2)jej wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,
3)podstawą jej przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa.
W omawianym przypadku niewątpliwie wystąpił element szkody, zaś przedmiotowe świadczenie stanowi świadczenie, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Otrzymał Pan przedmiotowe odszkodowanie z tej racji, że poniósł szkodę. Zatem, pierwszy warunek został spełniony.
Odnosząc się do drugiego warunku, zauważyć należy, że z informacji zawartych we wniosku wynika, iż strony sporu podjęły negocjacje w celu jego polubownego rozwiązania. W ich wyniku, w dniu 21 marca 2023 r. została zawarta ugoda sądowa, na mocy której otrzymał Pan odszkodowanie, którego kwota wynikała z ustaleń zawartych między stronami ugody. Zatem, kwota wypłacona na Pana rzecz ma charakter umowny, gdyż wynika jedynie z ustaleń pomiędzy stronami ugody, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Wobec powyższego określone w ugodzie świadczenie nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie można uznać, że został spełniony drugi warunek.
Analizując trzeci warunek, należy stwierdzić, że skoro otrzymane przez Pana odszkodowanie zostało przyznane na podstawie ugody sądowej, to należy uznać, że trzeci warunek został spełniony.
Zatem, w sytuacji gdy nie wszystkie trzy wskazane wyżej warunki zostały spełnione, przedmiotowe odszkodowanie nie będzie mogło korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zatem, jeżeli otrzymane odszkodowanie mieści się w pojęciu jednego z ww. wyjątków, stanowi wystarczający argument do braku skorzystania ze zwolnienia od podatku i powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak wskazał Pan w opisie sprawy, w ugodzie sądowej wskazano naruszenie przez pracodawcę przepisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę, a otrzymane odszkodowanie dotyczyło szkody rzeczywistej. Jako pracownik, któremu brakowało mniej niż 4 lata do otrzymania emerytury, pozostawał Pan pod ochroną przed rozwiązaniem z Panem stosunku pracy. Zapisami ugody nie zmieniono sposobu rozwiązania stosunku pracy (wypowiedzenie ze strony pracodawcy), nie przywrócono Pana do pracy, a jedynie wypłacono wynagrodzenie ustalone między stronami stanowiące jedynie część kwoty, którą zobowiązany byłby wypłacić Panu pracodawca przywracając Go do pracy. Odszkodowanie nie miało rekompensować Panu utraconych w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewanych na przyszłość korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.
Podstawową przesłanką zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymieniony przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jako wyłączone ze zwolnienia, podlega odszkodowanie otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to podlegałyby one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Odnośnie przesłanek wyłączających możliwość zwolnienia odszkodowania i zadośćuczynienia z podatku, które to przesłanki zostały przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy (otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono) wskazać należy, że w prywatnoprawnym ujęciu odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty. Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania.
Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, że wypłacone Panu na podstawie ugody sądowej odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podsumowując – mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymane przez Pana odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem kwota odszkodowania wynika z ustaleń zawartych między stronami ugody. Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przedmiotowe świadczenie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie ww. przepisu, bowiem przepis ten wymienia jako wolne od podatku odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie.
Wobec powyższego, nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymanego odszkodowania – Pana stanowisko należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, w tym nie analizuje załączonych dokumentów. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right