Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 18 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.416.2023.2.MM
Brak uznania realizacji Umów 1, 3, 4 za transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa i opodatkowanie podatkiem VAT ww. czynności oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji Umowy 2.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku uznania realizacji Umów 1, 3, 4 za transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa i opodatkowania podatkiem VAT ww. czynności oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji Umowy 2.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 5 września 2023 r. (wpływ 5 września 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni jest spółką jawną, której wspólnikami są osoby fizyczne. Wnioskodawczyni jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej również: podatek VAT).
Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu detalicznego i hurtowego (…). W obecnej formie prawnej po przekształceniu ze spółki komandytowej istnieje od 2021 r. W poprzedniej formie prawnej (spółki komandytowej) podmiot funkcjonował na rynku od 2012 r.
Wnioskodawczyni rozpoczęła rozmowy i negocjacje w celu nawiązania współpracy z dwoma podmiotami: A. S.A. (dalej również: A) oraz B. Sp. z o.o. (dalej również: B). Podmioty te są członkami międzynarodowej Grupy (…) (dalej: „Grupa”), globalnego lidera w (…), a więc w obszarze zbieżnym z zakresem funkcjonowania Wnioskodawczyni.
Zgodnie z podziałem funkcji istniejącym w ramach Grupy (…):
1)B. odpowiedzialny jest za usługi finansowe, logistyczne, magazynowe i marketingowe na szczeblu centralnym oraz prowadzi działania HR dla pozostałych spółek wchodzących w skład Grupy. B. pełni również funkcję dystrybucyjną, tj. odpowiedzialny jest za zakup i odsprzedaż towarów do spółek operacyjnych na terenie Polski, w tym do A;
2)A. wraz z innymi spółkami operacyjnymi, pełni funkcję podmiotu dystrybucyjnego, którego zadaniem jest sprzedaż towarów do odbiorców końcowych (tj. sprzedaż poza Grupę). A. dysponuje rozbudowaną siecią hurtowni (…) w całej Polsce, oferując (…). A. w przyjętym w Grupie modelu działania nie dokonuje nabycia towarów handlowych od innych podmiotów niż B.
Aktualnie rozważana jest koncepcja, aby rozpoczęcie współpracy odbyło się poprzez zawarcie 4 umów między Wnioskodawczynią i odpowiednio A. oraz B. (dalej: „Transakcja”), które łącznie stanowiłyby całość porozumienia między stronami, w tym:
1)umowy pomiędzy A. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 1”), na podstawie której A. nabyłby od Wnioskodawczyni bazę klientów (dalej: „Baza Klientów”) oraz przejąłby pracowników Wnioskodawczyni (dalej: „Transfer Pracowników”), i jednocześnie Wnioskodawczyni zostałaby objęta zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej (dalej: „Zakaz Konkurencji”) wobec dotychczasowej działalności Wnioskodawczyni,
2)umowy pomiędzy A. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 2”), na podstawie której A. stałby się wyłącznym podwykonawcą Wnioskodawczyni przy realizacji umów na dostawy towarów (dalej zbiorczo: „Główny Kontrakt”) z głównym odbiorcą (dalej: „Główny Odbiorca”) towarów handlowych zbywanych przez Wnioskodawczynię (podwykonawstwo oznacza, że A. będzie dokonywała dostaw na rzecz Wnioskodawczyni, a następnie Wnioskodawczyni będzie dokonywała dostaw na rzecz Głównego Odbiorcy),
3)umowy pomiędzy A. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 3”), na podstawie której A. wynajmowałby od Wnioskodawczyni (dalej: „Usługi Najmu”) niektóre aktywa wykorzystywane przez Wnioskodawczynię do prowadzenia działalności biznesowej,
4)umowy pomiędzy B. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 4”), na podstawie której B. dokonałby nabycia od Wnioskodawczyni zapasów magazynowych (dalej: „Zapasy Magazynowe”).
Ad 1)
Zgodnie z rozważaną koncepcją w ramach Umowy 1:
- nabycie Bazy Klientów będzie stanowić istotny z perspektywy A. element całej Transakcji z uwagi na zwiększenie obszaru działalności (nabycie dodatkowej części rynku) uprzednio obsługiwanego przez Wnioskodawczynię;
- Baza Klientów zawierać będzie zorganizowany i zidentyfikowany zbiór poufnych informacji dotyczących zarówno aktualnych, jak i potencjalnych klientów Wnioskodawczyni (np. nazwę, NIP, KRS (jeśli dotyczy), nr telefonu, adres e-mail, osoby do kontaktu), w tym wybrane informacje dotyczące relacji handlowych z Wnioskodawczynią;
- Baza Klientów stanowi know-how i podstawę działalności Wnioskodawczyni;
- Baza Klientów postrzegana jest jako tajemnica przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233), tj. obejmuje informacje handlowe Wnioskodawczyni, które nie są powszechnie znane, w tym osobom zajmującym się tym rodzajem informacji, a Wnioskodawczyni podjęła działania mające na celu utrzymanie Bazy Klientów w poufności;
- dane wchodzące w skład Bazy Klientów zostały pozyskane i przetwarzane w sposób legalny zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych; Dz.U.UE.L. z 2016 r. poz. 119.1);
- Baza Klientów nie będzie przedmiotem jakiejkolwiek umowy licencji ani nie będzie obciążona jakimkolwiek innym prawem osoby trzeciej;
- przejęcie Bazy Klientów ma zapewnić A. możliwość wejścia w posiadanie niezbędnych informacji na temat każdego z klientów Wnioskodawczyni oraz korzystania z bezpośredniego, wypracowanego kontaktu z tymi klientami;
- przejęcie Bazy Klientów, ze względu na zakres i charakter zawartych w Bazie Klientów danych i informacji, może przyczynić się do polepszenia pozycji konkurencyjnej A. na rynku;
- Wnioskodawczyni przeniesie na A. własność wszelkich praw do Bazy Klientów (w tym prawo do pobierania i zmiany danych oraz prawo do ich wtórnego wykorzystania);
- Wnioskodawczyni wyda A. nośnik w określonej postaci fizycznej (np. pendrive), na którym Baza Klientów została utrwalona, a A. zobowiąże się odebrać/przyjąć prawa do Bazy Klientów wraz z nośnikiem i uiścić cenę zgodnie z ustaleniami w ramach Umowy 1;
- Wnioskodawczyni wprowadzi A. w zakres uprawnień, zmierzających do skutecznego wykonywania prawa do Bazy Klientów; Wnioskodawczyni będzie udzielać A. wszelkich informacji o stosunkach faktycznych i prawnych, mogących wpływać na zakres wykonywanego prawa;
- Przez zawarcie Umowy 1 i wydanie Bazy Klientów Wnioskodawczyni utraci jakiekolwiek prawa do Bazy Klientów, w tym dostęp do Bazy Klientów;
- Jednym z celów Transakcji będzie m.in. wstąpienie przez A. w prawa i obowiązki Wnioskodawczyni wynikające ze stosunków pracy z pracownikami w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, tj. przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę;
- Wnioskodawczyni zapewni A, że przez ustalony okres czasu, który zostanie wspólnie uzgodniony (przekraczający okres roku) od dnia zawarcia Umowy 1, Wnioskodawczyni nie będzie prowadzić działalności konkurencyjnej wobec działalności A. na określonym obszarze terytorialnym i rzeczowym zakresu działalności A. (z pewnymi wyjątkami, które zostaną uzgodnione przez A. i Wnioskodawczynię);
- W zamian za powstrzymywanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej A. zapłaci Wnioskodawczyni jednorazowe wynagrodzenie;
- A. i Wnioskodawczyni ustalą cenę nabycia przedmiotu Umowy 1 na określoną kwotę, na którą składać się będą ceny jednostkowe poszczególnych składników przedmiotu Umowy 1, tj.:
a)prawa do Bazy Danych,
b)Transferu Pracowników;
- Umowa 1 podlegać będzie prawu polskiemu.
Jak wynika z powyższego, zgodnie z założeniami, Zakaz Konkurencji nie obejmie realizacji Głównego Kontraktu, który nadal wykonywany będzie przez Wnioskodawczynię. W ramach przeniesienia zakładu pracy transferowi między Wnioskodawczynią i A. będą podlegali wszyscy pracownicy. Dodatkowo, w A. zostanie zatrudniony jeden ze wspólników Wnioskodawczyni. Transfer pracowników nie wyklucza możliwości kontynuowania działalności przez Wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni, ze względu na swoją formę prawną, będzie mogła prowadzić działalność poprzez czynności podejmowane bezpośrednio przez jej wspólnika (wspólników). Planuje się, że jeden z pracowników Wnioskodawczyni, po transferze do A, będzie nadal wykonywał pracę (w niepełnym wymiarze czasu) na rzecz Wnioskodawczyni.
Zgodnie z założeniami, Baza Klientów będzie wykorzystywana w działalności A. przez okres dłuższy niż rok. Baza Klientów została wypracowana w toku wieloletniej działalności Wnioskodawczyni na rynku polskim.
Ad 2)
Zgodnie z rozważaną koncepcją w ramach Umowy 2:
1)przedmiotem Umowy 2 będzie ustanowienie A. wyłącznym podwykonawcą Wnioskodawczyni przy realizacji Głównego Kontraktu (przy czym Umowa 2 może dopuszczać możliwość nabycia towarów u innych dostawców przez Wnioskodawczynię, na które zamówienia zostały złożone przez Wnioskodawczynię przed zawarciem Umowy 2 oraz innych wyjątkowych sytuacjach, które zostaną ustalone przez Wnioskodawczynię i A);
2)Wnioskodawczyni powierzy A, jako podwykonawcy, wykonanie obowiązków Wnioskodawczyni wynikających z Głównego Kontraktu w zakresie dostawy towarów dla Głównego Odbiorcy;
3)za wykonanie przedmiotu Umowy 2, Wnioskodawczyni zapłaci A. wynagrodzenie netto, które umożliwi Wnioskodawczyni realizację określonej marży na zakupie towarów od A. i odsprzedaży do Głównego Odbiorcy;
4)Strony nie wykluczają w przyszłości rozszerzenia zakresu Umowy 2, na podwykonawstwo innych umów zawartych pomiędzy Wnioskodawczynią a Głównym Odbiorcą (np. poprzez zawarcie aneksu do Umowy 2).
Realizacja Umowy 2 oznacza w praktyce, że:
1)nadal dostawcą na rzecz Głównego Odbiorcy pozostanie Wnioskodawczyni, ale towary na potrzeby realizacji głównego kontraktu nabywane będą przez Wnioskodawczynię od A;
2)Wnioskodawczyni będzie częściowo kontynuowała działalność w analogicznym zakresie jak przed zawarciem Umów 1-4, tj. Wnioskodawczyni będzie prowadziła w ograniczonym zakresie sprzedaż towarów elektrycznych. Poza Głównym Kontraktem, Wnioskodawczyni nie współpracuje z odbiorcami w ramach długoterminowych umów. Realizacja dostaw przez Wnioskodawczynię w pozostałych przypadkach nie ma postaci sformalizowanej i odbywa się w formie bieżących zakupów albo poprzez realizację określonych zamówień.
Ad 3)
Zgodnie z rozważaną koncepcją w ramach Umowy 3:
1)na warunkach określonych w Umowie, Wnioskodawczyni odda A. w najem określone aktywa (w szczególności magazyn wraz z placem oraz środki transportu, do używania przez czas nieoznaczony), a A. zobowiąże się płacić Wnioskodawczyni czynsz najmu i przestrzegać innych postanowień ustalonych między A. i Wnioskodawczynią;
2)przez czas obowiązywania Umowy 3, A. będzie płaciła Wnioskodawczyni czynsz najmu na warunkach określonych w umowie;
3)czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych.
W świetle powyższego podkreślenia wymaga, że przedmiotem Usług Najmu będą lokale użytkowe, a nie lokale o charakterze mieszkalnym. Jednocześnie, aktywa pozyskane do użytkowania przez A. w ramach Umowy 3 będą wykorzystywane do prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży towarów. Nie będą one w szczególności używane do świadczenia przez A. dalszych usług podnajmu, poddzierżawy czy też innych podobnych umów. Umowa 3 zgodnie z założeniami nie obejmie budynku biurowego położonego w odrębnej lokalizacji, który pozostanie do używania nadal jedynie przez Wnioskodawczynię.
Ad 4)
Zgodnie z rozważaną koncepcją w ramach Umowy 4, przedmiotem Umowy 4 byłyby należące do Wnioskodawczyni zapasy magazynowe wyrobów z branży elektrycznej i elektroenergetycznej, których dokładny stan, ilość i rodzaj mają zostać wskazane w Umowie 4. Zapasy Magazynowe nabyte przez B. zostaną docelowo odsprzedane na rzecz spółek dystrybucyjnych. Dostawa tych towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Część z nabytych towarów może zostać dostarczona również do A.
Zawarcie umów przez dwa podmioty z Grupy, tj. B. i A. ma uzasadnienie biznesowe związane z podziałem ról (funkcji) w Grupie i nie jest motywowane w żaden sposób przesłankami podatkowymi.
W praktyce powyższe oznacza, że do działalności handlowej po realizacji Transakcji, A. będzie zobowiązana zaangażować własne aktywa w szczególności zapasy handlowe, w celu nabycia których wykorzystywać będzie zawarte we własnym imieniu kontrakty handlowe.
Aktywa będące przedmiotem Umów 1-4 nie są wyodrębnione w sposób formalny w strukturze Wnioskodawczyni (np. na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze). Nie funkcjonują one również w postaci działu czy wydziału Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni prowadzi księgi handlowe zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Księgi rachunkowe prowadzone są w sposób umożliwiający określenie zysku / straty Wnioskodawczyni w ujęciu rachunkowym oraz podatkowym w stosunku do całego przedsiębiorstwa.
W ramach Umów 1-4 w żadnej formie nie zostaną przeniesione na A:
1)rachunki bankowe Wnioskodawczyni,
2)środki pieniężne Wnioskodawczyni,
3)należności handlowe Wnioskodawczyni,
4)zobowiązania handlowe Wnioskodawczyni,
5)zobowiązania finansowe (np. umowy dotyczące finansowania) Wnioskodawczyni,
6)księgi rachunkowe Wnioskodawczyni,
7)umowy na świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz Wnioskodawczyni,
8)umowy z dostawcami towarów dla Wnioskodawczyni,
9)oznaczenie przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni.
Możliwe jest, że po zawarciu Umów 1-4 w ramach odrębnych porozumień jeden ze wspólników Wnioskodawczyni za pośrednictwem Wnioskodawczyni będzie na rzecz A:
1)wykonywać projekty instalacji fotowoltaicznych,
2)pozyskiwać nowych klientów dla A. (rozważa się wprowadzenia wynagrodzenia w formie prowizji).
Wskazane powyżej czynności nie są przedmiotem Transakcji.
B, A. i Wnioskodawczyni są zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi. B. i A. wykonują wyłącznie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (nie wykonują czynności korzystających ze zwolnienia z podatku VAT), w szczególności w zakresie odpłatnych dostaw towarów na terytorium Polski.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Wątpliwości Wnioskodawczyni w zakresie Umowy 2 dotyczą tego, że w tym samym czasie, oprócz Umowy 2, zawierany będzie szereg umów, które kompleksowo regulować będą współpracę pomiędzy stronami. Wnioskodawczyni chce mieć pewność, że charakter tej umowy, w połączeniu z pozostałymi czynnościami opisanymi szczegółowo we wniosku o interpretację, nie wskazuje na to, że całość przedsięwzięcia ma charakter zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa. Inaczej mówiąc, Umowa 2 stanowi jeden z elementów stanu faktycznego, którego ujęcie we wniosku jest konieczne do scharakteryzowania całości zdarzenia przyszłego.
W nadesłanym do wniosku uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania Organu wskazali Państwo:
1)czy w ramach realizacji Umowy 2 Wnioskodawca przeniesie na rzecz A. jakiekolwiek składniki majątku przedsiębiorstwa?
Odp. Nie, w ramach realizacji Umowy 2 Wnioskodawczyni nie przeniesie na rzecz A. jakichkolwiek składników majątku przedsiębiorstwa.
2)jakie usługi na rzecz A. będzie świadczył Wnioskodawca na podstawie zawartej Umowy 2?
Odp. W ramach Umowy 2 Wnioskodawczyni nie będzie świadczyła na rzecz A. usług.
3)jakie wynagrodzenie otrzyma Wnioskodawca od A. w związku z Umową 2?
Odp. W związku z Umową 2 Wnioskodawca nie otrzyma od A. wynagrodzenia. To A. będzie wystawiać faktury VAT z tytułu świadczonego podwykonawstwa, a Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty z tego tytułu wynagrodzenia.
Pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie uzupełniającym z 5 września 2023 r.)
1.Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym realizacja umów 1, 3, 4 skutkować będzie powstaniem po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku VAT?
2.Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym Wnioskodawczyni będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT z tytułu realizacji Umowy 2?
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie uzupełniającym z 5 września 2023 r.)
Ad 1
Zdaniem Wnioskodawczyni, prawidłowym jest stanowisko, zgodnie z którym realizacja Umów 1, 3, 4 skutkować będzie powstaniem po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku VAT, ponieważ analiza całokształtu transakcji objętych Umowami 1, 2, 3, 4 prowadzi do wniosku, że nie stanowią one transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ad 2
Zdaniem Wnioskodawczyni prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym będzie ona miała prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT z tytułu realizacji Umowy 2.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, dalej: ustawa o VAT), przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W praktyce zatem o opodatkowaniu podatkiem VAT transakcji decydować będzie jej przedmiot. Jeżeli przedmiotem transakcji będzie przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część, czynność ta nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o VAT. A. contrario - w przypadku, gdy przedmiot transakcji będą stanowić składniki majątku, których nie będzie można sklasyfikować jako przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, czynności opisane w zdarzeniu przyszłym będą podlegać opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: k.c.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5.koncesje, licencje i zezwolenia;
6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8.tajemnice przedsiębiorstwa;
9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W odniesieniu do tak sformułowanej definicji, Wnioskodawczyni zauważa, że przywołana powyżej regulacja wskazuje jedynie przykładowe składniki materialne i niematerialne, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
W ocenie Wnioskodawcy, nie jest konieczne, aby w skład przedsiębiorstwa wchodziły wszystkie składniki wymienione w art. 551 k.c.
W aspekcie istnienia bądź nieistnienia przedsiębiorstwa najistotniejsze jest, aby zespół składników materialnych i niematerialnych tworzył funkcjonalną całość i pozwalał na prowadzenie działalności gospodarczej w sposób samodzielny.
Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 maja 2022 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.130.2022.1.MD: „Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej”.
Przedmiot transakcji zbycia przedsiębiorstwa musi zatem odznaczać się pełną odrębnością. Zbycie dotyczyć musi takich składników majątkowych, które łącznie pozwalają na samodzielne prowadzenie działalności przy ich pomocy.
Ponadto, zgodnie z interpretacją z 25 maja 2019 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.154.2019.2.MD: „(...) zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy”.
Biorąc pod uwagę powyższą definicję „przedsiębiorstwa” zawartą w k.c. oraz przedstawione zdarzenie przyszłe, przedmiotem Transakcji w ocenie Wnioskodawczyni nie jest przedsiębiorstwo, gdyż:
1)w szerokiej perspektywie w wyniku Transakcji nie dojdzie do przeniesienia wszystkich elementów majątkowych za pomocą których Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą,
2)w ujęcie węższym:
a)część z elementów nie zostanie zbyta przez Wnioskodawczynię, a będzie wykorzystywana przez A. w ramach Usług Najmu (Umowa 3),
b)charakteru zbycia przedsiębiorstwa nie można niewątpliwie przypisać realizacji Umowy 4, której zakres ogranicza się do zbycia Zapasów Magazynowych przez Wnioskodawczynię na rzecz B.
Artykuł 2 pkt 27e ustawy o VAT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Kwalifikacji zbycia danego zakresu aktywów jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy dokonywać per transakcja. Innymi słowy, jeżeli dany podmiot dokonuje transferu aktywów na rzecz kilku odrębnych prawnie podmiotów, to ocena transakcji powinna być dokonywana na bazie konkretnego zestawu składników zbywanego na rzecz określonego nabywcy (tak np. WSA. w Bydgoszczy w wyroku z 7 kwietnia 2021 r., I SA/Bd 101/21).
Przekładając powyższe na grunt rozpatrywanej sytuacji, określenia zbioru składników jako ZCP należy dokonywać odrębnie w relacjach, jaką tworzy Transakcja między:
1)Wnioskodawczynią i B. (nabycie Zapasów Magazynowych w ramach Umowy 4) oraz
2)między Wnioskodawczynią i A. (realizacja Umów 1-3).
Ad 1) Rozliczenie między Wnioskodawczynią i B.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W ramach Umowy 4, przedmiotem sprzedaży są Zapasy Magazynowe. Zapasy Magazynowe stanowią niewątpliwie towary zgodnie z definicją wskazaną w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.
W orzeczeniu z sprawie C-444/10 z 10 listopada 2011 r., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że „przekazanie [...] całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, iż obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, lecz nie obejmuje samego zbycia towarów jak sprzedaż zapasu produktów (zob. ww. wyroki: w sprawie Zita Modes, pkt 40; w sprawie SKF, pkt 37)”.
Zapas Magazynowy nie może więc samodzielnie stanowić zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku z tym, sprzedaż Zapasów Magazynowanych przez Wnioskodawczynię na rzecz B. powinna być kwalifikowana tak jak regularne dostawy towarów wykonywane przez Wnioskodawczynię na rzecz innych kontrahentów.
Dla kwalifikacji podatkowej tej transakcji nie ma znaczenia, co stanie się z Zapasem Magazynowym po jego nabyciu przez B.
Innymi słowy na powyższą konkluzję odnośnie braku zorganizowanej czynności przedsiębiorstwa nie wpływa okoliczność, że Zapasy Magazynowe mogą zostać zbyte na rzecz A.
Powyższe prowadzi do konkluzji, że realizacja Umowy 4 i sprzedaż Zapasów Magazynowych przez Wnioskodawczynię na rzecz B. nie stanowi transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Ad 2) Rozliczenie między Wnioskodawczynią i A.
Uwzględniając sposób przeprowadzenia Transakcji między Wnioskodawczynią i A. w ramach umów o różnym charakterze, konieczne jest wstępnie uwzględnienie, że pojęcie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Pojęcie „zbycia” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, darowizna, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej. Stanowisko takie potwierdzają organy podatkowe, przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 13 sierpnia 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.349.2018.1.AKO. Oznacza to, że realizacja danej transakcji w formie najmu (gdy nie są spełnione do kwalifikacji jej jako leasingu finansowego stanowiącego kwalifikowaną formę dostawy towarów na gruncie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT) wyklucza jej kwalifikację jako „zbycia” zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W kontekście uprzednio przytoczonej definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w orzecznictwie zwraca się uwagę (wyrok WSA. w Bydgoszczy z 7 kwietnia 2021 r., sygn. akt I SA/Bd 101/21), że:
1)analizując kwestię wyodrębnienia organizacyjnego należy mieć na uwadze, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa w strukturze podatnika w sposób, który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze, np. w postaci działu czy wydziału przedsiębiorstwa zbywcy;
2)wyodrębnienie finansowe wskazuje na sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności oraz zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa; możliwym powinno być zatem oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów zorganizowanej jego części,
3)w przypadku wyodrębnienia funkcjonalnego należy uwzględnić, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa jest w stanie realizować zadania gospodarcze. Musi przy tym mieć ona zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a elementami składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe i obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza. W praktycznym ujęciu przy kwalifikacji zorganizowanej części przedsiębiorstwa istotna jest ocena, czy przenoszony zespół składników umożliwia prowadzenia działalności gospodarczej przez nabywcę.
Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 26 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP4-1.4012.349.2021.1.SK: „(...) w świetle poglądów doktryny i orzecznictwa, przy definiowaniu przedmiotu zbycia jako przedsiębiorstwa najistotniejsze jest ustalenie, czy zespół przenoszonych składników majątkowych umożliwia nabywcy samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej z ich wykorzystaniem, a w przypadku wyłączenia z transakcji niektórych aktywów wchodzących uprzednio w skład przedsiębiorstwa, czy takie wyłączenie ma wpływ na funkcjonowanie pozostałych składników objętych transakcją jako przedsiębiorstwo”.
Oceny tej należy dokonywać z perspektywy zbywcy, a nie nabywcy. Innymi słowy, zbywany majątek powinien umożliwiać prowadzenie działalności gospodarczej samodzielnie, a nie dopiero w połączeniu z określonymi aktywami, będącymi już w posiadaniu nabywcy.
Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy). Powyższe oznacza, że analiza statusu zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinna być dokonywana na moment transferu.
Zgodnie z tezą postawioną przez Ministra Finansów w Objaśnieniach z 11 grudnia 2018 r. („Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych”), w przypadku, „(...) gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa”.
W tym kontekście kluczowa staje się odpowiedź na dwa pytania, tj. czy nabywany zespół składników umożliwia kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę (por. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 24 września 2020 r., nr 0113-KDIPT1-2.4012.493.2020.2.SM):
1)bez konieczności angażowania przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji;
2)bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalność gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.
Jednocześnie organy podatkowe zgadzają się, że wyłączenie z danej transakcji istotnych składników majątkowych takich jak:
1)zapasy czy prawa z umów, w szczególności na dostawy towarów (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 16 maja 2022 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.160.2022.1.AA),
2)należności, zobowiązania, środki pieniężne (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 28 listopada 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.543.2018.1.IT)
- skutkuje brakiem możliwości klasyfikacji przenoszonych składników majątkowych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W ocenie Wnioskodawczyni, w ramach Transakcji nie dojdzie do zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, bowiem:
1)przeprowadzenie transakcji nie doprowadzi do zaprzestania wykonywania działalności przez Wnioskodawczynię w zakresie handlu towarami elektrotechnicznymi,
2)A. w ramach Umowy 1 nie przejmie Zapasów Magazynowych (zostaną one nabyte przez B),
3)jedynie faktycznie nabytym szeroko rozumianym „aktywem” będą pracownicy Wnioskodawczyni i Baza Klientów (w ramach Umowy 1),
4)przejęty zakres aktywów (Pracownicy, Baza klientów) nie jest wyodrębniony formalnie w strukturze Wnioskodawczyni,
5)A. użytkować będzie wybrane aktywa jedynie w ramach Usług Najmu (w ramach Umowy 3), a taka forma użytkowania - jak wskazano uprzednio - wyklucza klasyfikację Umowy 3 jako „zbycia” zorganizowanej części przedsiębiorstwa,
6)Z transferu w ramach Transakcji zostanie wykluczonych szereg składników majątkowych takich jak:
a)rachunki bankowe Wnioskodawczyni,
b)środki pieniężne Wnioskodawczyni,
c)należności handlowe Wnioskodawczyni,
d)zobowiązania handlowe Wnioskodawczyni,
e)zobowiązania finansowe (np. umów dotyczących finansowania) Wnioskodawczyni,
f)księgi rachunkowe Wnioskodawczyni,
g)umowy na świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz Wnioskodawczyni,
h)umowy w zakresie dostawy mediów na rzecz Wnioskodawczyni (np. energii elektrycznej),
i)umowy z dostawcami towarów dla Wnioskodawczyni,
j)oznaczenie Wnioskodawczyni,
- co uniemożliwia uznanie, że w ramach Umów 1-3 dojdzie do zbycia zorganizowanej przez Wnioskodawczynię na rzecz A; prowadzenie działalności w zakresie handlu towarami nie jest w szczególności możliwe bowiem bez posiadania ich zapasów czy przejęcia umów z dostawcami towarów handlowych.
W ramach umów pomiędzy Wnioskodawczynią a B. i A. nie wejdą również żadne zobowiązania, które wprost wymienione zostały w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT jako niezbędny element zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym, nie sposób uznać, aby przedmiotem umów opisanych w zdarzeniu przyszłym było przedsiębiorstwo albo zorganizowana część przedsiębiorstwa, a więc aby transakcje te były wyłączone z opodatkowania VAT w myśl art. 6 ustawy o VAT.
Tym samym, a contrario, transakcje opisane w zdarzeniu przyszłym będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, a obowiązek podatkowy powstanie po stronie Wnioskodawczyni.
Przestrzeganie Zakazu Konkurencji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług.
Zgodnie z treścią powołanego wyżej art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Powstrzymywanie się od wykonywania określonych działań o charakterze konkurencyjnym zawiera się bezpośrednio w dyspozycji powołanego przepisu.
Stanowisko Wnioskodawczyni znajduje uzasadnienie m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 grudnia 2022 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.453.2022.2.DS: „Powołany przepis wskazuje wyraźnie, że na gruncie Ustawy czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie nie tylko samo działanie, ale także zaniechanie. W związku z czym, za świadczenie usług na gruncie ustawy, może być również uznane powstrzymywanie się przez podatnika od wykonywania działalności konkurencyjnej”.
Analogicznie, za świadczenie usług - mając na uwadze szeroką jego definicję na gruncie regulacji ustawy o VAT - należy uznać:
1)odpłatną czynność między Wnioskodawczynią i A. w zakresie Transferu Pracowników, co zostało potwierdzone w m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 maja 2020 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.201.2020.2.JO;
2)odpłatną czynność między Wnioskodawczynią i A. w zakresie przeniesienia Bazy Klientów, co zostało potwierdzono m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2022 r., nr 0112-KDIL3.4012.419.2021.2.AK oraz w interpretacji z 28 listopada 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.543.2018.1.IT,
3)odpłatną czynność w zakresie Usług Najmu, co zostało potwierdzono m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2022 r., nr 0112-KDIL3.4012.419.2021.2.AK.
Zgodnie z powyższym, w ocenie Wnioskodawczyni, przeniesienie Bazy Klientów, Transfer Pracowników, przestrzeganie Zakazu Konkurencji i Usługi Najmu, z racji tego, że mieszczą się w zakresie pojęciowym świadczenia usług, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek podatkowy związany z tymi umowami.
W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za prawidłowe w całości.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610), zgodnie z którym:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5.koncesje, licencje i zezwolenia;
6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8.tajemnice przedsiębiorstwa;
9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, ustawodawca wyłączył ponadto z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy oraz zobowiązań, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy lub przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego uwzględnić należy następujące okoliczności:
- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.), w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.
Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.
Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni rozpoczęła rozmowy i negocjacje w celu nawiązania współpracy z dwoma podmiotami: A. S.A. (dalej również: A) oraz B. Sp. z o.o. (dalej również: B). Podmioty te są członkami międzynarodowej Grupy (…) (dalej: „Grupa”), globalnego lidera w hurtowej dystrybucji (…), a więc w obszarze zbieżnym z zakresem funkcjonowania Wnioskodawczyni. Rozważana jest koncepcja, aby rozpoczęcie współpracy odbyło się poprzez zawarcie 4 umów między Wnioskodawczynią i odpowiednio A. oraz B. (dalej: „Transakcja”), które łącznie stanowiłyby całość porozumienia między stronami, w tym:
1)umowy pomiędzy A. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 1”), na podstawie której A. nabyłby od Wnioskodawczyni bazę klientów (dalej: „Baza Klientów”) oraz przejąłby pracowników Wnioskodawczyni (dalej: „Transfer Pracowników”), i jednocześnie Wnioskodawczyni zostałaby objęta zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej (dalej: „Zakaz Konkurencji”) wobec dotychczasowej działalności Wnioskodawczyni,
2)umowy pomiędzy A. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 2”), na podstawie której A. stałby się wyłącznym podwykonawcą Wnioskodawczyni przy realizacji umów na dostawy towarów (dalej zbiorczo: „Główny Kontrakt”) z głównym odbiorcą (dalej: „Główny Odbiorca”) towarów handlowych zbywanych przez Wnioskodawczynię (podwykonawstwo oznacza, że A. będzie dokonywała dostaw na rzecz Wnioskodawczyni, a następnie Wnioskodawczyni będzie dokonywała dostaw na rzecz Głównego Odbiorcy),
3)umowy pomiędzy A. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 3”), na podstawie której A. wynajmowałby od Wnioskodawczyni (dalej: „Usługi Najmu”) niektóre aktywa wykorzystywane przez Wnioskodawczynię do prowadzenia działalności biznesowej,
4)umowy pomiędzy B. a Wnioskodawczynią (dalej: „Umowa 4”), na podstawie której B. dokonałby nabycia od Wnioskodawczyni zapasów magazynowych (dalej: „Zapasy Magazynowe”).
Zgodnie z rozważaną koncepcją w ramach Umowy 1 nabycie Bazy Klientów będzie stanowić istotny z perspektywy A. element całej Transakcji z uwagi na zwiększenie obszaru działalności (nabycie dodatkowej części rynku) uprzednio obsługiwanego przez Wnioskodawczynię. Baza Klientów stanowi know-how i podstawę działalności Wnioskodawczyni. Jednym z celów Transakcji będzie m.in. wstąpienie przez A. w prawa i obowiązki Wnioskodawczyni wynikające ze stosunków pracy z pracownikami w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, tj. przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę. Dodatkowo, w A. zostanie zatrudniony jeden ze wspólników Wnioskodawczyni. Planuje się, że jeden z pracowników Wnioskodawczyni, po transferze do A, będzie nadal wykonywał pracę (w niepełnym wymiarze czasu) na rzecz Wnioskodawczyni. A. i Wnioskodawczyni ustalą cenę nabycia przedmiotu Umowy 1 na określoną kwotę, na którą składać się będą ceny jednostkowe poszczególnych składników przedmiotu Umowy 1, tj.: prawa do Bazy Danych i Transferu Pracowników. Wnioskodawczyni zapewni A, że przez ustalony okres czasu, który zostanie wspólnie uzgodniony (przekraczający okres roku) od dnia zawarcia Umowy 1, Wnioskodawczyni nie będzie prowadzić działalności konkurencyjnej wobec działalności A. na określonym obszarze terytorialnym i rzeczowym zakresu działalności A. (z pewnymi wyjątkami, które zostaną uzgodnione przez A. i Wnioskodawczynię). Zakaz Konkurencji nie obejmie realizacji Głównego Kontraktu, który nadal wykonywany będzie przez Wnioskodawczynię. W zamian za powstrzymywanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej A. zapłaci Wnioskodawczyni jednorazowe wynagrodzenie.
W ramach Umowy 2 Wnioskodawczyni powierzy A, jako podwykonawcy, wykonanie obowiązków Wnioskodawczyni wynikających z Głównego Kontraktu w zakresie dostawy towarów dla Głównego Odbiorcy. Za wykonanie przedmiotu Umowy 2, Wnioskodawczyni zapłaci A. wynagrodzenie netto, które umożliwi Wnioskodawczyni realizację określonej marży na zakupie towarów od A. i odsprzedaży do Głównego Odbiorcy. Zgodnie z Państwa wskazaniem w ramach realizacji Umowy 2 Wnioskodawczyni nie przeniesie na rzecz A. jakichkolwiek składników majątku przedsiębiorstwa oraz ramach Umowy 2 Wnioskodawczyni nie będzie świadczyła na rzecz A. usług, lecz Umowa 2 stanowi jeden z elementów stanu faktycznego, którego ujęcie we wniosku jest konieczne do scharakteryzowania całości zdarzenia przyszłego.
W ramach Umowy 3 na warunkach określonych w Umowie, Wnioskodawczyni odda A. w najem określone aktywa (w szczególności magazyn wraz z placem oraz środki transportu, do używania przez czas nieoznaczony), a A. zobowiąże się płacić Wnioskodawczyni czynsz najmu (płatny w okresach miesięcznych) i przestrzegać innych postanowień ustalonych między A. i Wnioskodawczynią. Przedmiotem Usług Najmu będą lokale użytkowe, a nie lokale o charakterze mieszkalnym. Umowa 3 zgodnie z założeniami nie obejmie budynku biurowego położonego w odrębnej lokalizacji, który pozostanie do używania nadal jedynie przez Wnioskodawczynię.
W ramach Umowy 4, przedmiotem Umowy 4 byłyby należące do Wnioskodawczyni zapasy magazynowe wyrobów z branży elektrycznej i elektroenergetycznej, których dokładny stan, ilość i rodzaj mają zostać wskazane w Umowie 4. Zapasy Magazynowe nabyte przez B. zostaną docelowo odsprzedane na rzecz spółek dystrybucyjnych.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności budzi kwestia, czy realizacja Umów 1, 3, 4 będzie stanowić transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Państwa zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Kupującą w oparciu o nabyte składniki.
Podstawowym wymogiem do uznania dostawy majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środków pieniężnych), podlegający wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz opis sprawy wskazać należy, że opisany we wniosku przedmiot Transakcji określony w Umowach 1, 3, 4 nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ nie odznacza się odrębnością organizacyjną i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Ponadto w ramach realizacji Umów nie zostaną przeniesione żadne zobowiązania.
Warunek wyodrębnienia organizacyjnego składników majątkowych będących Przedmiotem Umowy należy uznać za niespełniony, gdyż gdyż aktywa będące przedmiotem Umów 1, 3, 4 nie są wyodrębnione w sposób formalny w Państwa strukturze (np. na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze), nie funkcjonują one również w postaci działu czy wydziału.
Natomiast o braku wyodrębnienia funkcjonalnego świadczy fakt, że przedmiotem przeniesienia na rzecz A. w ramach realizacji Umowy 1 będzie wyłącznie Baza Klientów, Transfer Pracowników i przestrzeganie Zakazu Konkurencji, w ramach Umowy 3 Usługi Najmu, natomiast na rzecz B. w ramach Umowy 4 przedmiotem przeniesienia byłyby Zapasy Magazynowe. Do działalności handlowej po realizacji Transakcji, A. będzie zobowiązana zaangażować własne aktywa w szczególności zapasy handlowe, w celu nabycia których wykorzystywać będzie zawarte we własnym imieniu kontrakty handlowe. Tym samym A. czy B. nie będzie miała faktycznej możliwości prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej w niezmienionym zakresie, wyłącznie w oparciu o nabyte składniki, bez konieczności angażowania dodatkowych składników lub podejmowania dodatkowych działań.
W analizowanej sprawie, należy uznać, iż jedynie warunek wyodrębnienia finansowego przenoszonych aktywów związanych z przedmiotem Umów zostanie wypełniony, gdyż na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności. Jednak jak wskazano wyżej, brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Na powyższą ocenę nie wpływa fakt, że A. i B. prowadzą działalność w obszarze zbieżnym z zakresem Państwa działalności, gdyż należy podkreślić, że przedmiot transakcji na moment sprzedaży powinien stanowić już w Państwa działalności zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze. Należy wskazać, że nie chodzi o zespół składników majątkowych, które po włączeniu do majątku Nabywcy i podjęciu określonych działań będzie mógł funkcjonować jako niezależny zakład (dział, wydział itp.), a o przekazanie takiego zespołu składników majątkowych, który już jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania w takim charakterze.
Uwzględniając całokształt okoliczności związanych z transakcją należy zatem uznać, że będące przedmiotem Umów 1, 3, 4 składniki Państwa majątku nie będą na tyle zorganizowane, aby umożliwiały kontynuację Państwa działalności bez dodatkowych nakładów przez A. i B. W konsekwencji, realizacja Umów 1, 3 z A. oraz realizacja Umowy 4 z B. nie może być traktowana jako zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.
Należy również zwrócić uwagę, że realizacja Umów 1, 3, 4 nie będzie obejmowała szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa, m.in. oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorstwo, należności handlowych, zobowiązań handlowych i finansowych, ksiąg rachunkowych, rachunków bankowych i środków pieniężnych. W związku z tym przedmiot Transakcji nie będzie stanowił przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 ustawy Kodeks cywilny. Sprzedawane na rzecz A. i B. poszczególne składniki Państwa majątku z całą pewnością nie stanowią zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych, które mogą być przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej. Jak wyjaśniono wyżej sprzedawane aktywa bez zaangażowania innych aktywów nabywców nie mogą być samodzielnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.
Tym samym w rozpatrywanej sprawie przedmiotem Transakcji nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, ani zorganizowana część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. Nie dojdzie więc do zastosowania wyłączenia spod przedmiotowego zakresu opodatkowania VAT przewidzianego w art. 6 pkt 1 ustawy. W związku z czym planowana realizacja Umów 1, 3, 4 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Państwa stanowisko należy więc uznać za prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również tego, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji Umowy 2.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ww. ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.
Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Jak wskazali Państwo we wniosku, Państwa Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu detalicznego i hurtowego (…). W ramach realizacji Umowy 2 powierzą Państwo A, jako podwykonawcy, wykonanie Państwa obowiązków wynikających z Głównego Kontraktu w zakresie dostawy towarów dla Głównego Odbiorcy. A. będzie wystawiać faktury VAT z tytułu świadczonego podwykonawstwa, a Państwo będziecie zobowiązani do zapłaty z tego tytułu wynagrodzenia.
W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, należy stwierdzić, że będą Państwo mieli prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z wystawionych przez A. z tytułu realizacji Umowy 2. Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, gdyż Państwa Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a z okoliczności sprawy wynika, że usługi świadczone przez A. będą służyły Państwu do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.
Państwa stanowisko należy więc uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie sformułowanych we wniosku pytań, tj. braku uznania realizacji Umów 1, 3, 4 za transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa i opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. czynności oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji Umowy 2, zatem kwestia ewentualnego opodatkowania /zwolnienia składników majątkowych czy usług będących przedmiotem realizacji Umów nie była przedmiotem oceny, gdyż w tym zakresie nie zadali Państwo pytania oraz nie przedstawili własnego stanowiska.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musicie się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right