Interpretacja indywidualna z dnia 8 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.286.2023.4.KW

W zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wypłaconego Ekwiwalentu na mocy umów opcyjnych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wypłaconego Ekwiwalentu na mocy umów opcyjnych (zarówno w wersji A jak i wersji B).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 21 sierpnia 2023 r. (wpływ 21 sierpnia 2023 r.) oraz pismem z 21 sierpnia 2023 r. (wpływ 21 sierpnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonywane przez Spółkę transakcje dostawy towarów oraz świadczenia usług nie są zwolnione od podatku VAT. Spółka prowadzi działalność w branży IT.

Przedmiotem działalności Spółki jest budowa systemów i rozwiązań informatycznych dotyczących sprzętu (tj. serwerów, macierzy, backupów), a także świadczenie usług wdrożeniowych oraz serwisowych.

Spółka zamierza wdrożyć program motywacyjny („Program”) dla swoich kilku kluczowych współpracowników, którzy w szczególny sposób przyczyniają się do rozwoju Spółki i osiąganych przez nią wyników finansowych („Uczestnicy programu”).

Celem programu jest stworzenie wieloletnich mechanizmów motywacyjnych dla kluczowych dla Spółki Uczestników programu, w tym zacieśnienie współpracy ze Spółką (zmniejszenia ryzyka odejścia kluczowych Uczestników programu), zachęcenie do kontynuacji zaangażowanej współpracy w kolejnych latach; ukierunkowanie na realizację długofalowej strategii rozwoju Spółki, dbanie o relacje ze Spółką i jej kontrahentami z perspektywy relacji inwestorskiej.

Uczestnicy programu współpracują ze Spółką w ramach umów o świadczenie usług zawartych w ramach prowadzonych przez nich pozarolniczych działalności gospodarczych, świadczone usługi w ramach ww. umów obejmują m.in. usługi pośrednictwa w sprzedaży usług i rozwiązań IT oraz usługi programistyczne związane z budową systemów.

Wykonywane usługi przez Uczestników wchodzą w zakres prowadzonych przez nich działalności gospodarczych. Uczestnicy programu są zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi. Program polegać będzie na zawarciu umów opcyjnych z Uczestnikami programu („Umowa opcyjna”) (zarząd spółki podejmie uchwałę o wskazaniu Uczestników programu, którym złożona zostanie oferta zawarcia umowy opcyjnej). Zawarcie umowy opcyjnej będzie dobrowolne. Umowy opcyjnie zostaną zawarte w dwóch wersjach (Wersja A / Wersja B).

Umowa opcyjna w Wersji A uprawniać będzie Uczestnika programu do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego („Ekwiwalent”) odpowiadającego określonemu procentowi wartości transakcji (ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki (wszystkich udziałów lub ich części). Uprawnienie do otrzymania Ekwiwalentu nie będzie mogło zostać przez Uczestnika zbyte; nie będzie podlegało dziedziczeniu; nie będzie możliwe przeniesienie tego uprawnienia przez Uczestnika na inną osobę lub podmiot, pod jakimkolwiek tytułem prawnym.

Zgodnie z umową opcyjną, uprawnienie do otrzymania Ekwiwalentu wygaśnie w przypadku likwidacji Spółki, ogłoszenia jej upadłości lub ogłoszenia w stosunku do niej otwarcia postępowania układowego lub restrukturyzacyjnego. W takim przypadku Uczestnik nie będzie miał prawa do odszkodowania lub dochodzenia jakichkolwiek roszczeń w stosunku do Spółki. Uprawnienie do otrzymania Ekwiwalentu wygaśnie w przypadkach wskazanych w Umowie opcyjnej, w tym w szczególności w przypadku rozwiązania Umowy o współpracę (bez względu na przyczynę rozwiązania), naruszenia przez Uczestnika obowiązku zachowania poufności czy zakazu konkurencji.

Umowa opcyjna w Wersji B uprawniać będzie Uczestnika programu do otrzymania określonej liczby wirtualnych opcji fantomowych, po spełnieniu dodatkowych warunków wskazanych w załączniku do umowy (np. osiągnięcia określonego targetu sprzedażowego).

Opcje fantomowe będą mogły być przyznane jednorazowo lub będą przyznawane okresowo (tzw. okres „vestingu”, np. co roku).

W przypadku sprzedaży całości lub części udziałów w Spółce, opcje fantomowe (zarówno w przypadku zawarcia umowy w wersji A lub w wersji B) będą uprawniały do wypłaty Ekwiwalentu, stanowiącego iloczyn ilości przyznanych opcji fantomowych oraz kwoty stanowiącej równowartość określonego procentu ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki.

Prawa wynikające z opcji fantomowych wygasną w szczególności w przypadku rozwiązania Umowy o współpracę (bez względu na przyczynę rozwiązania), naruszenia przez Uczestnika obowiązku zachowania poufności czy zakazu konkurencji.

Prawa wynikające z opcji fantomowych nie będą mogły być zbyte przez Uczestnika oraz nie będą podlegać dziedziczeniu; nie będzie także możliwe przeniesienie praw z przyznanych opcji fantomowych przez Uczestnika na inną osobę lub podmiot, pod jakimkolwiek tytułem prawnym. Opcje fantomowe zostaną umorzone w przypadku likwidacji Spółki, ogłoszenia jej upadłości lub ogłoszenia w stosunku do niej otwarcia postępowania układowego. W takim przypadku Uczestnikowi nie będzie przysługiwało prawo do odszkodowania lub dochodzenia jakichkolwiek roszczeń w stosunku do Spółki.

Opcje fantomowe będą cywilnoprawnym zobowiązaniem Spółki wobec Uczestnika; nie będą papierem wartościowym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi („Ustawa o obrocie") ani pochodnym instrumentem finansowym, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit c-i Ustawy o obrocie.

Opcje fantomowe nie będą uprawniały do nabycia udziałów Spółki ani żadnych innych praw udziałowych w stosunku do Spółki, w tym prawa głosu ani prawa do dywidendy.

Na moment zawierania umowy opcyjnej: (i) Uczestnik programu nie będzie miał pewności, czy w ogóle otrzyma wypłatę Ekwiwalentu (wypłata Ekwiwalentu nie nastąpi w szczególności wtedy, gdy nie dojdzie do sprzedaży udziałów w Spółce; wypłata Ekwiwalentu nie nastąpi także w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o świadczenie usług na jakiejkolwiek podstawie prawnej) (ii) nie będzie znana wysokość Ekwiwalentu (na moment zawierania umowy opcyjnej nie będzie znana cena potencjalnej sprzedaży udziałów w Spółce)

Ocena spełnienia warunków do wypłaty Ekwiwalentu oraz wskazanie jego wysokości będzie podejmowana przez Zarząd lub inny organ, stosownie do zasad wskazanych w umowie opcyjnej lub aneksach do niej. Możliwe jest także, że wypłata Ekwiwalentu nastąpi na mocy odrębnego porozumienia pomiędzy stronami. Ekwiwalent będzie wypłacany przez Spółkę na podstawie faktur VAT wystawionych przez Uczestników. Ekonomiczny koszt Programu, w tym wypłaty Ekwiwalentu zostanie poniesiony przez Spółkę, w szczególności nie zostanie zwrócony przez potencjalnego inwestora lub udziałowców Spółki. 

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Zarówno w Wersji A jak i w Wersji B, sprzedaży całości lub części udziałów w Spółce dokonywać będą wspólnicy Spółki (obecnie większościowymi wspólnikami w Spółce są dwie osoby fizyczne, z których jedna jest pierwotnym założycielem Spółki). Uczestnicy programu nie są i nie będą wspólnikami Spółki (nie będą obejmować ani nabywać udziałów w Spółce).

Sprzedaż udziałów w Spółce oznacza sprzedaż udziałów przez jej wspólników (tzw. exit). Zapytanie nie dotyczy sprzedaży udziałów/ akcji/ papierów wartościowych posiadanych przez wspólników Spółki w innych podmiotach.

Sprzedaż udziałów Spółki będzie polegała na zawarciu umowy sprzedaży udziałów (tzw. exit). Umowa sprzedaży udziałów zostanie zawarta pomiędzy dotychczasowymi wspólnikami Spółki (obecnie większościowymi wspólnikami Spółki są osoby fizyczne, z których jedna jest jej założycielem) i inwestorem, który nie będzie podmiotem powiązanym ze Spółką, jej wspólnikami ani Uczestnikami programu.

Umowa Państwa spółki nie przewiduje ograniczeń w obrocie udziałami Spółki. Tym niemniej, wskazać należy, że Program nie zakłada nabywania udziałów w Spółce przez ich Uczestników.

Wirtualne opcje fantomowe, w momencie ich faktycznego przyznania (tj. spełnienia „Warunku Podstawowego”, zdefiniowanego w umowie opcyjnej) będą stanowić prawo majątkowe, gdyż są one bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym beneficjenta (Uczestnika programu), niezależnie od tego, czy można przypisać im w danym momencie faktyczną, definitywną wartość (np. w przypadku gdy umowa o świadczenie usług zostanie rozwiązana przez którąkolwiek ze stron, zanim dojdzie do sprzedaży udziałów w Spółce przez jej wspólników, Uczestnik nie otrzyma Ekwiwalentu, a przyznane wcześniej opcje fantomowe zostaną unicestwione). Do momentu spełnienia warunku Uczestnik będzie posiadał co najwyżej ekspektatywę tych praw.

Celem Programu jest zapewnienie długotrwałego zaangażowania Uczestnika jako kluczowego współpracownika Spółki w rozwój i wzrost wartości rynkowej Spółki, zapewnienie stabilnych mechanizmów prowadzenia sprzedaży oraz zapewnienie Uczestnikowi partycypacji w oczekiwanym wzroście wartości Spółki (tj. im wyższa będzie wartość Spółki w momencie tzw. exitu, tym Uczestnicy otrzymają wyższy Ekwiwalent). A zatem, celem Programu jest zwiększenie przychodów Spółki lub co najmniej utrzymanie źródła przychodów.

W ocenie Spółki, Programu nie należy zatem postrzegać jako mechanizmu zmierzającego do kreowania czy utrwalania pozytywnego wizerunku Spółki wobec innych podmiotów.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT i prowadzi wyłącznie sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT. A zatem, należy uznać, że usługi świadczone przez Uczestników Programu będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W umowie opcyjnej w Wersji A, Spółka, jako organizator Programu zobowiąże się do wypłaty wynagrodzenia (Ekwiwalentu pieniężnego) odpowiadającego określonemu procentowi wartości transakcji - ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki przez jej wspólników (zarówno w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży (tzw. exitu) będą wszystkie udziały w Spółce jak i w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży (tzw. exitu) będzie jedynie określony procent udziałów w Spółce.

W umowie opcyjnej w Wersji B, Spółka, jako organizator Programu zobowiąże się do wypłaty wynagrodzenia (Ekwiwalentu pieniężnego) stanowiącego iloczyn ilości przyznanych opcji fantomowych oraz kwoty stanowiącej równowartość określonego procentu ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki (wszystkich udziałów lub ich części) przez jej wspólników.

Uczestnicy programu (zarówno w Wersji A jak i w Wersji B) na mocy umów opcyjnych będą zobowiązani do prawidłowego wykonywania usług wynikających z łączących ich ze Spółką umów o świadczenie usług, przestrzegania obowiązków nałożonych klauzulą lub odrębną umową o zakazie konkurencji oraz przestrzegania nakazu zachowania poufności. Prawo do wypłaty Ekwiwalentu wygaśnie, w szczególności w sytuacji, w której umowa o świadczenie usług pomiędzy Uczestnikiem i Spółką wygaśnie lub zostanie rozwiązana na jakiejkolwiek podstawie prawnej.

Uprawnienie do otrzymania Ekwiwalentu nie będzie mogło być zbyte przez Uczestnika oraz nie będzie podlegać dziedziczeniu, nie będzie także możliwe przeniesienie tego uprawnienia przez Uczestnika na inną osobę lub podmiot, pod jakimkolwiek tytułem prawnym. W szczególności, wyłączone będzie uprawnienie do cesji wierzytelności o zapłatę Ekwiwalentu Pieniężnego.

Decyzja o propozycji zawarcia umowy opcyjnej w Wersji A lub w Wersji B z danym Uczestnikiem będzie podejmowana dyskrecjonalnie przez Zarząd Spółki.

Ekwiwalent (jeśli dojdzie do jego wypłaty) będzie stanowił dodatkowe wynagrodzenie (bonus) za usługi świadczone na rzecz Spółki przez Uczestników w ramach zawartych umów o świadczenie usług.

W umowie opcyjnej w Wersji A, wysokość Ekwiwalentu będzie odpowiadała określonemu procentowi wartości transakcji - ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki przez jej wspólników (zarówno w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży (tzw. exitu) będą wszystkie udziały w Spółce jak i w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży (tzw. exitu) będzie jedynie określony procent udziałów w Spółce).

W umowie opcyjnej w Wersji B, wysokość Ekwiwalentu będzie odpowiadała iloczynowi ilości przyznanych opcji fantomowych oraz kwoty stanowiącej równowartość określonego procentu ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki (wszystkich udziałów lub ich części) przez jej wspólników.

Podsumowując, zarówno w umowie opcyjnej w wersji A jak i w wersji B, wysokość Ekwiwalentu będzie powiązana z wysokością ceny sprzedaży udziałów w Spółce uzyskaną przez jej wspólników od niepowiązanego ze Spółką, jej wspólnikami ani Uczestnikami, inwestorem (tzw. exitu).

Wypłata Ekwiwalentu w ramach umowy opcyjnej zarówno w Wersji A jak i w Wersji B uzależniona będzie od:

1)dojścia do skutku transakcji (tzw. exitu, tj. umowy sprzedaży udziałów w Spółce zawartej pomiędzy wspólnikami Spółki i inwestorem) oraz nadejścia dnia rozliczenia transakcji (tj. otrzymania płatności należnej Wspólnikom z tytułu transakcji),

2)braku zaistnienia jakiejkolwiek okoliczności stanowiącej Bad Leaver (przesłanki Bad Leaver będą wskazane w umowie opcyjnej. W szczególności, okolicznością Bad Leaver będzie rozwiązanie umowy o świadczenie usług na jakiejkolwiek podstawie prawnej przed dniem rozliczenia transakcji) w okresie do danego dnia rozliczenia transakcji.

W przypadku umowy opcyjnej w Wersji B, warunkiem wypłaty Ekwiwalentu będzie również posiadanie opcji fantomowych.

Opcje fantomowe będą uprawniały Uczestników wyłącznie (na warunkach wskazanych w umowie opcyjnej) do otrzymania Ekwiwalentu (dodatkowego wynagrodzenia), którego wysokość będzie ustalona jako iloczyn ilości przyznanych opcji fantomowych oraz kwoty stanowiącej równowartość określonego procentu ceny uzyskanej ze sprzedaży udziałów Spółki (wszystkich udziałów lub ich części) przez jej wspólników na rzecz inwestora (podmiotu niepowiązanego ze wspólnikami, Spółką ani Uczestnikami). Prawa wynikające z Opcji Fantomowych nie będą mogły być zbyte przez Uczestnika oraz nie będą podlegały dziedziczeniu. W żadnym wypadku i w żadnej postaci nie będzie możliwe przeniesienie praw z przyznanych Opcji fantomowych przez Uczestnika na inną osobę lub podmiot, pod jakimkolwiek tytułem prawnym. W szczególności wyłączone będzie uprawnienie do cesji wierzytelności o zapłatę Ekwiwalentu. W określonych przypadkach Opcje fantomowe zostaną umorzone (np. w przypadku likwidacji Spółki).

Ekwiwalent będzie wypłacany zarówno w Wersji A jak i w Wersji B. Wypłata Ekwiwalentu będzie świadczeniem definitywnym (wypłacony Ekwiwalent nie będzie podlegał zwrotowi). Ekwiwalent będzie należny w związku z ze sprzedażą udziałów Spółki przez jej wspólników na rzecz inwestora (podmiotu niepowiązanego ze Spółką, jej wspólnikami ani Uczestnikami programu).

Świadczone przez Uczestników usługi, w ramach zawartych umów o świadczenie usług mają charakter usług ciągłych i rozliczane są zgodnie ze wskazanym w umowie o świadczenie usług okresem rozliczeniowym. Co do zasady, okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy. A zatem, Uczestnicy wystawiają faktury VAT w okresach miesięcznych. Co do zasady, na fakturze znajduje się jedna pozycja „Usługi zgodnie z umową w [nazwa miesiąca]” lub podobna.

Wypłata Ekwiwalentu nastąpi na podstawie faktury wystawionej przez Uczestnika, będzie to albo odrębna faktura (od faktury wystawianej za wykonywane usługi ciągłe na podstawie zawartych umów o świadczenie usług) albo odrębna pozycja na jednej z faktur dokumentujących wykonanie usług ciągłych na rzecz Spółki w danym okresie rozliczeniowym.

Zapłata za usługi wykonywane na podstawie zawartych umów o świadczenie usług następuje zgodnie z treścią zawartych umów, co do zasady termin płatności wynosi 7 dni. Umowy opcyjnie (zarówno w Wersji A jak i w Wersji B) będą przewidywać harmonogram dokonania wypłaty Ekwiwalentu. Przykładowo, termin płatności może wynosić 30 dni od doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT przez Uczestnika; prawo do wystawienia faktury VAT powstanie dopiero po podjęciu Uchwały o Wypłacie Ekwiwalentu Pieniężnego.

Pytania

1)Czy w związku z zawarciem z Uczestnikiem umowy opcyjnej w wersji A lub wersji B na Spółce będą ciążyły jakiekolwiek obowiązki płatnika w rozumieniu Ustawy PIT, w tym poboru zaliczki na podatek lub sporządzenia informacji podatkowej?

2)Czy w związku z przyznaniem opcji fantomowych Uczestnikowi na mocy umowy opcyjnej w wersji B, na Spółce będą ciążyły jakiekolwiek obowiązki płatnika w rozumieniu Ustawy PIT, w tym poboru zaliczki na podatek lub sporządzenia informacji podatkowej?

3)Czy w przypadku wypłaty Ekwiwalentu Uczestnikom stosownie do zawartych umów opcyjnych (w wersji A lub w wersji B) na Spółce będą ciążyły jakiekolwiek obowiązki płatnika w rozumieniu Ustawy PIT, w tym poboru zaliczki na podatek lub sporządzenia informacji podatkowej?

4)Czy Spółka będzie uprawniona do zaliczenia kwoty wypłaconego Ekwiwalentu na mocy umów opcyjnych (zarówno w wersji A jak i wersji B) do kosztów podatkowych?

5)Czy Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawionych przez Uczestników dokumentujących przyznanie Ekwiwalentu?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4 dotyczego podatku dochodowego od osób prawnych.

Natomiast w zakresie pytań nr 1,2,3,5, dotyczącego podatku od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług, wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 4

W ocenie Wnioskodawcy, Spółka będzie uprawniona do zaliczenia kwoty wypłaconego Ekwiwalentu na mocy umów opcyjnych (zarówno w wersji A jak i wersji B) do kosztów podatkowych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższa definicja kosztów uzyskania przychodów ma charakter ogólny. Mając jednak na uwadze ugruntowane stanowisko organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, należy wskazać, że wydatek może stanowić koszt uzyskania przychodu, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

I. wydatek został faktycznie poniesiony przez podatnika, tj. został pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

II. wydatek jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

III. wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

IV. wydatek poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów, przy czym związek ten może być zarówno bezpośredni jak i pośredni

V. wydatek został właściwie udokumentowany,

VI. wydatek nie został wyłączony z kosztów podatkowych w art. 16 ust. 1 Ustawy CIT.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Spółki wypłata Ekwiwalentu Uczestnikom programu będzie spełniała wszystkie powyższe warunki, tj.:

I. Ekwiwalent zostanie wypłacony kosztem majątku Spółki (Spółka poniesienie ekonomiczny ciężar wypłaty Ekwiwalentu),

II. Ekwiwalent będzie miał charakter definitywny (nie będzie podlegał zwrotowi),

III. Ekwiwalent będzie miał związek pośredni z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki (będzie kosztem związanym z usługami świadczonymi przez podwykonawców),

IV. Ekwiwalent będzie miał pośredni związek z przychodem (celem zawarcia umów opcyjnych, a w konsekwencji wypłaty Ekwiwalentu będzie wzrost wyniku finansowego Spółki i tym samym zwiększenie przychodów Spółki),

V. wyplata Ekwiwalentu nastąpi stosownie do postanowień umów opcyjnych oraz na podstawie prawidłowo wystawionych faktur VAT,

VI. wydatek w postaci Ekwiwalentu nie został wyłączony z katalogu kosztów podatkowych w art. 16 ust. 1 Ustawy CIT.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie jego stanowiska w sprawie

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Podatnik kwalifikując poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów powinien zatem kierować się podstawową zasadą zaistnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a możliwością osiągnięcia z tego tytułu przychodu, albowiem to na nim spoczywa ciężar udowodnienia, że poniesienie wydatku ma (lub może mieć) wpływ na wysokość osiąganych przychodów (lub na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów).

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
•  jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Katalog wydatków wyłączonych z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy, o którym mowa powyżej, ma charakter zamknięty. Należy wskazać, że wśród wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów ustawodawca wymienił m.in. - w pkt 28 tego przepisu – koszty reprezentacji.

Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT,

Należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnej definicji terminu reprezentacja. Próbę zdefiniowania tego pojęcia podejmowały wielokrotnie sądy administracyjne, w tym Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyroku z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11. Sąd ten stwierdził, że celem kosztów reprezentacyjnych jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności etc., wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami (klientami).

Oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, należy patrzeć właśnie przez pryzmat ich celu. Jeśli wyłącznym bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest wykreowanie takiego obrazu podatnika, to koszty te mają charakter reprezentacyjny. Wymienienie jako przykładowych kosztów reprezentacyjnych wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, że wydatki te zawsze muszą zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny uznał za zasadne odwołanie się do etymologii terminu reprezentacja.

Wyraz „reprezentacja” pochodzi od łacińskiego „repraesentatio” oznaczającego wizerunek. Upływ czasu nie zmienił jego znaczenia i formy. Oznacza to, że „reprezentacja” w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi działanie w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów. W podanym znaczeniu reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. W takiej sytuacji wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenie swojej zasobności, profesjonalizmu. Przy tak zdefiniowanym terminie „reprezentacji” kwestia wystawności, okazałości czy też ponadprzeciętności nie ma żadnego znaczenia.

W zakresie tak rozumianego pojęcia „reprezentacji” nie mieszczą się wskazane w wniosku wydatki związane z wypłaconym Ekwiwalentem na mocy umów opcyjnych.

Programy motywacyjne mają za zadanie motywowanie odbiorców programu (np. sprzedawców, pośredników) do zrealizowania założonego celu (np. wzrost sprzedaży danego produktu, usługi), poprzez oferowanie im w zamian pożądanych korzyści.

Podstawowym celem programu motywacyjno-lojalnościowego jest osiągnięcie określonych korzyści finansowych przez organizatora programu lub podmiot zlecający jego organizację a także zwiększenie motywacji, lojalności i wydajności uczestników programu poprzez, nagrodzenie najlepszych (zapłata za wymierne efekty a nie za starania).

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że Spółka z o.o. zamierza zorganizować program motywacyjny dla swoich kluczowych współpracowników. Uczestnicy programu współpracują ze Spółką w ramach umów o świadczenie usług zawartych w ramach prowadzonej przez nich pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika również, że w ramach realizowanego przez Spółkę programu o charakterze motywacyjnym Spółka będzie zawierała z Uczestnikami (osobami fizycznymi prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą) umowy opcyjnie w Wersji A i Wersji B.

Umowy opcyjnie:

• uprawniają Uczestnika programu do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego;
• uprawnienie do otrzymania ekwiwalentu nie będzie mogło zostać przez Uczestnika zbyte, nie będzie podlegało dziedziczeniu, nie będzie możliwe przeniesienie tego uprawnienia przez Uczestnika na inną osobę lub podmiot;
• wirtualne opcje fantomowe w Wersji B uprawniają Uczestnika do otrzymania Ekwiwalentu;
• wskazują, że prawa wynikające z opcji fantomowych nie będą mogły być zbyte przez Uczestnika, nie będą podlegać dziedziczeniu, nie będzie możliwe przeniesienia na inną osobę lub podmiot,
• wskazują, że nie będzie znana wysokość Ekwiwalentu (na moment zawierania umowy opcji nie będzie znana cena potencjalnej sprzedaży udziałów w Spółce),
• wskazują, że opcje fantomowe nie będą papierami wartościowymi, o których mowa w art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi ani pochodnym instrumentem finansowym,
• ekwiwalent (jeśli dojdzie do jego wypłaty) będzie stanowił dodatkowe wynagrodzenie (bonus) za usługi świadczone na rzecz Spółki przez Uczestników w ramach zawartych umów o świadczenie usług.

Ideą wskazanego we wniosku programu motywacyjnego jest stworzenie wieloletnich mechanizmów motywacyjnych dla kluczowych dla Spółki Uczestników programu, w tym zacieśnienie współpracy ze Spółką (zmniejszenia ryzyka odejścia kluczowych Uczestników programu), zachęcenie do kontynuacji zaangażowanej współpracy w kolejnych latach, ukierunkowanie na realizację długofalowej strategii rozwoju Spółki, dbanie o relacje ze Spółką i jej kontrahentami z perspektywy relacji inwestorskiej.

Celem Programu jest zapewnienie długotrwałego zaangażowania Uczestnika jako kluczowego współpracownika Spółki w rozwój i wzrost wartości rynkowej Spółki, zapewnienie stabilnych mechanizmów prowadzenia sprzedaży oraz zapewnienie Uczestnikowi partycypacji w oczekiwanym wzroście wartości Spółki (tj. im wyższa będzie wartość Spółki w momencie tzw. exitu, tym Uczestnicy otrzymają wyższy Ekwiwalent). A zatem, celem Programu jest zwiększenie przychodów Spółki lub co najmniej utrzymanie źródła przychodów.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy Spółka będzie uprawniona do zaliczenia kwoty wypłaconego Ekwiwalentu na mocy umów opcyjnych (zarówno w wersji A jak i wersji B) do kosztów podatkowych w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania i przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że wskazane we wniosku wydatki poniesione w związku z programem motywacyjnym tj. wypłata ekwiwalentu pieniężnego dla Uczestników programu współpracujących ze Spółką, Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, albowiem jak wynika z opisu wniosku celem Programu jest zwiększenie przychodów Spółki lub co najmniej utrzymanie źródła przychodów.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych oraz wyroków sądów należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację.

Powołane interpretacje i wyroki sądów nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tutejszy organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).