Interpretacja indywidualna z dnia 1 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.331.2023.2.BS

Czy rabat pośredni wypłacany przez Spółkę w formie noty księgowej należy zaliczyć w koszty podatkowe w dacie zapłaty czy w dacie księgowania noty.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie momentu zaliczenia rabatu pośredniego w ciężar kosztów podatkowych.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 16 sierpnia 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (dalej również jako: „Spółka”) zajmuje się zarządzaniem siecią sklepów detalicznych, jest czynnym podatnikiem VAT oraz prowadzi księgi handlowe. Od producentów i dystrybutorów otrzymuje bonus, który zgodnie z zawartą umową franczyzową przekazuje w formie rabatu pośredniego do zrzeszonych w sieci sklepów detalicznych. Spółka nie może wystawiać korekt na obniżenie przychodów ze sprzedaży, ponieważ nie sprzedaje i nie będzie sprzedawała na rzecz sklepów w sposób bezpośredni żadnego towaru i w konsekwencji nie będzie wystawiała faktur VAT dokumentujących sprzedaż towarów na rzecz sklepów. Rabat służy motywowaniu sklepów do bardziej aktywnej sprzedaży produktów producenta, poprzez uatrakcyjnienie warunków zakupu danego towaru.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 16 sierpnia 2023 r., wskazali Państwo, że:

Spółka nie pośredniczy tylko w przekazaniu otrzymanego bonusu w formie rabatu pośredniego do sklepów detalicznych. Spółka otrzymując bonus staje się właścicielem środków pieniężnych, które wykazuje w przychodach podatkowych, natomiast przekazując rabat pośredni do zrzeszonych sklepów detalicznych ponosi wydatek, który ujmuje w koszty podatkowe w chwili jego wypłaty. Między wypłaconym rabatem pośrednim a powstaniem przychodów w Spółce istnieje ścisłe powiązanie, ponieważ rabat służy uatrakcyjnieniu sprzedaży towarów poprzez promocję czy obniżkę ceny. Im większe wypłacone rabaty pośrednie tym Spółka osiągnie większe przychody podatkowe.

Pytanie

Czy rabat pośredni wypłacany przez Spółkę w formie noty księgowej należy zaliczyć w koszty podatkowe w dacie zapłaty czy w dacie księgowania noty?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 16 sierpnia 2023 r.)

Spółka podtrzymuje stanowisko zaprezentowane we wniosku z dnia 22 sierpnia 2023 r. tj. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przyznany rabat pośredni w koszty podatkowe należy zaliczyć w momencie zapłaty (metoda kasowa).

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Natomiast art. 15 ust. 4e ww. ustawy stanowi, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W przypadku rabatu pośredniego nie mamy do czynienia z fakturą (rachunkiem) tylko z notą księgową i określenie „w dacie ich poniesienia” Spółka rozumie jako moment wypłaty środków pieniężnych z konta bankowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powołanego przepisu wynika, że podatnik ma możliwość zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, pod tym jednak warunkiem, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Tak więc, kosztami uzyskania przychodu są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem, a przychodem musi istnieć związek przyczynowo – skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Nie w każdym oczywiście wypadku związek ten jest wyraźny, co powoduje, że każdą sytuację należy oceniać odrębnie.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Wątpliwości Wnioskodawcy, zgodnie z treścią zadanego pytania, dotyczy ustalenia, czy rabat pośredni wypłacany przez Spółkę w formie noty księgowej należy zaliczyć w koszty podatkowe w dacie zapłaty czy w dacie księgowania noty.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości wskazać należy, że z opisu przedstawionego przez Państwa stanu faktycznego wynika m.in., że Wnioskodawca zajmuje się zarządzaniem siecią sklepów detalicznych. Od producentów i dystrybutorów otrzymuje bonus, który zgodnie z zawartą umową franczyzową przekazuje w formie rabatu pośredniego do zrzeszonych w sieci sklepów detalicznych. Spółka nie może wystawiać korekt na obniżenie przychodów ze sprzedaży, ponieważ nie sprzedaje i nie będzie sprzedawała na rzecz sklepów w sposób bezpośredni żadnego towaru i w konsekwencji nie będzie wystawiała faktur VAT dokumentujących sprzedaż towarów na rzecz sklepów. Rabat służy motywowaniu sklepów do bardziej aktywnej sprzedaży produktów producenta, poprzez uatrakcyjnienie warunków zakupu danego towaru.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że rabat pośredni wypłacany przez Spółkę może stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, bowiem podjęte działania przez Wnioskodawcę przyczyniają się do uznania, że rabat pośredni wypłacany przez Spółkę został poniesiony w celu uzyskania przychodu oraz w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jak wskazano w uzupełnieniu wniosku Spółka nie pośredniczy bowiem tylko w przekazaniu otrzymanego bonusu w formie rabatu pośredniego do sklepów detalicznych. Spółka otrzymując bonus staje się właścicielem środków pieniężnych, które wykazuje w przychodach podatkowych, natomiast przekazując rabat pośredni do zrzeszonych sklepów detalicznych ponosi wydatek, który ujmuje w ciężar kosztów podatkowych. Między wypłaconym rabatem pośrednim a powstaniem przychodów w Spółce istnieje zatem powiązanie, ponieważ rabat służy uatrakcyjnieniu sprzedaży towarów poprzez promocję czy obniżkę ceny. Im większe wypłacone rabaty pośrednie tym Spółka osiągnie większe przychody podatkowe.

Z możliwością zaliczenia wydatków w ciężar kosztów podatkowych wiąże się moment w którym zaliczenie takie może zostać dokonane.

W związku z powyższym wskazać należy, że koszty podatkowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych można podzielić na:

- koszty bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4-4c ustawy o CIT), oraz

- koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

Rozpoznanie kosztów podatkowych uwarunkowane jest zatem sposobem powiązania wydatku z przychodami.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji kosztu „bezpośrednio związanego z przychodami” oraz kosztu „innego niż bezpośrednio związany z przychodami” – brak takiej definicji związany jest z nieokreślonością tych pojęć i brakiem stałych, niezmiennych kryteriów oceny wystąpienia bezpośredniego lub jedynie pośredniego związku takich kosztów z przychodami osoby prawnej w konkretnym przypadku. W efekcie te same wydatki mogą być w danych warunkach bezpośrednimi, zaś w innych jedynie pośrednimi kosztami uzyskania przychodu. Ocena tej kwestii musi być więc dokonywana w każdym przypadku na tle określonej sytuacji, przy uwzględnieniu indywidualnych cech działalności podatnika, w warunkach której wydatki te są ponoszone. Przy czym, jeżeli określone wydatki można powiązać z osiąganiem konkretnego przychodu, to bez względu na możliwość jednoczesnego wywiedzenia pośredniego związku tych wydatków z ewentualnymi innymi przychodami, zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów ocenić należy w kontekście tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód z jej zbycia.

Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, a więc takie, którym nie można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np.: koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników. Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Tym samym, nie jest możliwe ustalenie, w którym okresie bądź roku podatkowym wystąpi przychód uzasadniający potrącenie takich kosztów.

W myśl art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:

koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Natomiast na podstawie art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, że wypłacany przez Spółkę rabat pośredni udokumentowany wystawioną notą księgową, ma pośredni związek z uzyskanym przez Spółkę przychodem (nie ma on bezpośredniego odzwierciedlenia w uzyskanych przez Spółkę przychodach z tytułu świadczonych usług, ale jego poniesienie jest warunkiem ich uzyskania). Tym samym, przedmiotowy rabat pośredni wypłacany przez Spółkę stanowi pośredni koszt uzyskania przychodów potrącalny w dacie poniesienia.

Przy czym, za dzień poniesienia, stosownie do art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, rozumie się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zatem, ww. rabat pośredni będzie stanowić koszt inny niż bezpośrednio związany z przychodami, które należy ująć w kosztach podatkowych w dacie poniesienia, jednak nie jak wskazał Wnioskodawca w dacie wypłaty środków pieniężnych z konta bankowego, tylko w dniu, na który koszt zostanie ujęty w księgach rachunkowych (zaksięgowany) na podstawie noty księgowej wystawionej przez Spółkę, która będzie potwierdzać ostatecznie definitywne poniesienie wydatku przez Spółkę.

W momencie na który ww. rabat pośredni zostanie ujęty w księgach rachunkowych powstaje roszczenie/wierzytelność zarządzanego sklepu wobec Spółki o wypłatę tego rabatu pośredniego. Sama wypłata (pobranie z rachunku bankowego) jest jedynie następstwem wcześniej powstałej wierzytelności wobec Spółki i po stronie Spółki fakt wypłaty nie rodzi skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z tego też względu, Państwa stanowisko, iż wskazany powyżej rabat pośredni może zostać uznany za koszt podatkowy w momencie zapłaty, przez który spółka rozumie moment wpłaty środków pieniężnych z konta bankowego należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będący przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).