Interpretacja indywidualna z dnia 22 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.315.2023.2.MM

Możliwość rozliczenia dochodów i uzyskania nadpłaty podatku za zmarłą matkę.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełniony pismem z 8 sierpnia 2023 r. (wpływ do tutejszego organu 9 sierpnia 2023 r.) który dotyczy możliwości rozliczenia dochodów i uzyskania nadpłaty podatku za zmarłą matkę.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Sprawa spadkowa po Pana zmarłej mamie odbyła się w maju 2023 r. przed Sądem Rejonowym X. Postanowienie uprawomocniło się po siedmiu dniach i odebrał je Pan osobiście z Sądu Rejonowego w czerwcu 2023 r.

W dniu czerwcu 2023 r. został umieszczony dodatkowy dokument – zlecenie opłaty na portalu sądowym Sądu Rejonowego w X, w związku z dokonanym w czerwcu 2023 r. wpisem prawomocnego orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku z maja 2023 r. do Rejestru Spadkowego.

Pana mama (wdowa, emerytka) zmarła w styczniu 2023 r. w wieku 92 lat (urodziła się w kwietniu 1930 r.) – gdyby żyła, to otrzymałaby zapewne zwrot nadpłaty podatku w podobnej wysokości jak w latach poprzednich (w 2020 r. i w 2021 r.).

Pana mama pobierała emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Y..

Ze swoją mamą zamieszkał Pan na stałe od 2014 r. i opiekował się Pan nią z powodu jej podeszłego wieku.

W czerwcu bieżącego roku został Pan uznany przez Sąd Rejonowy w X. za jedynego spadkobiercę po swojej mamie. Uważa Pan, że śmierć mamy nie powinna zamykać drogi do ubiegania się o zwrot podatku za rok ubiegły w związku z wydatkami na IKZE i na darowizny poniesionymi przez Pana mamę w 2022 r. (która pozostawała z Panem we wspólnym gospodarstwie domowym, gdzie praktycznie wszystkie wydatki były wspólne).

Jednocześnie wskazuje Pan, że w 2022 r. ze środków Pana mamy poniesione zostały następujące wydatki, które uprawniają do odliczeń od podatku:

-wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) w Q. na łączną kwotę 7.402,50 zł,

-darowizny na cele charytatywne na łączną kwotę 420 zł na:(...).

Pytanie:

Czy może złożyć Pan zeznanie podatkowe (ewentualnie korektę zeznania podatkowego) za swoją zmarłą mamę, by uzyskać nadpłatę w podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem nie powinien/nie może Pan złożyć korekty zeznania podatkowego za zmarłą osobę, natomiast urząd skarbowy powinien sam tego dokonać i rozliczyć Pana zmarłą mamę.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Natomiast w myśl art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.):

Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych oraz daninę solidarnościową.

Przepis ten określa przedmiotowy oraz podmiotowy zakres zastosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jej przepisy obejmują osoby fizyczne, a przedmiotem regulacji jest opodatkowanie podatkiem dochodowym, dochodów osób fizycznych. Zasadą jest, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega osoba fizyczna od uzyskanych przez siebie dochodów.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osob fizycznych zawiera katalog źródeł przychodow podlegajacych opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Źródłem przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

Jak stanowi art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Stosownie do art. 26 ust. 1 pkt 2b i pkt 9 ww. ustawy:

Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g i art. 30j-30p, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot:

2b) wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonanych przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

9) darowizn przekazanych na cele:

a) określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e,

b) kultu religijnego,

c) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub jej składników,

d) kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe, o których mowa w art. 4 pkt 28a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, oraz publicznym placówkom i centrom, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy,

e) określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie (Dz.U.poz. 1551)

-w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu.

Stosownie do art. 26 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w ust. 1 pkt 9 nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6% dochodu, z tym że odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz:

1)osób fizycznych;

2)osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

W myśl art. 26 ust. 7 pkt 1-4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie:

1)dowodu wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku, inny niż rachunek płatniczy - w przypadku darowizny pieniężnej;

2)dowodu, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu - w przypadku darowizny innej niż pieniężna lub innej niż określona w ust. 1 pkt 9 lit. c;

3)zaświadczenia jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi o ilości bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników przez krwiodawcę;

4)dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty - w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.

Stosownie do treści art. 26 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio do darowizn odliczanych na podstawie odrębnych ustaw.

Natomiast z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1347) wynika, że:

Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym i podatkiem wyrównawczym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. W odniesieniu do darowizn na inne cele mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe.

Unormowania dotyczące darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą stanowią przepisy szczególne w odniesieniu do regulacji zawartej w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie stosownie do art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego sprawa spadkowa po Pana zmarłej mamie odbyła się w maju 2023 r. przed Sądem Rejonowym w X.. Postanowienie uprawomocniło się po siedmiu dniach i odebrał je Pan osobiście z Sądu Rejonowego w dniu 13 czerwca 2023 r.

Pana mama (wdowa, emerytka) zmarła w styczniu 2023 r. w wieku 92 lat (urodziła się w kwietniu 1930 r.) – gdyby żyła, to otrzymałaby zapewne zwrot nadpłaty podatku w podobnej wysokości jak w latach poprzednich (w 2020 r. i w 2021 r.).

Pana mama pobierała emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Y..

W czerwcu bieżącego roku został Pan uznany przez Sąd Rejonowy w X. za jedynego spadkobiercę po swojej mamie.

Jednocześnie wskazuje Pan, że w 2022 r. ze środków Pana mamy poniesione zostały następujące wydatki, które uprawniają do odliczeń od podatku:

-wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) w Q. na łączną kwotę 7.402,50 zł,

-darowizny na cele charytatywne na łączna kwotę 420 zł na: (...).

Stosownie do art. 81 § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

 § 1. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

§ 2. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Jednocześnie podkreślić należy, że zgodnie z art. 3 pkt 5 tej ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny oraz powołane uregulowania prawne stwierdzić należy, że Pana mama przy spełnieniu warunków wynikających z zacytowanych wyżej przepisów mogłaby odliczyć od dochodu za 2022 r. wydatki, które poniosła w ubiegłym roku z tytułu wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (których wysokość nie może przekroczyć 7 106,40 zł, czyli – stosownie do art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok przewidzianego w ustawie budżetowej za ten rok) oraz te wydatki na darowizny, które zostały dokonane na: kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą (w przypadku tych darowizn w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny kościelna osoba prawna zobowiązana jest przedstawić sprawozdanie o przeznaczeniu tej darowizny na ww. działalność), na cele kultu religijnego lub na działalność pożytku publicznego. Odliczenie darowizn na cele kultu religijnego oraz na działalność pożytku publicznego nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 6% dochodu Pana zmarłej mamy za 2022 r.

Jednak byt prawny podatnika, jako osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci.

Natomiast sukcesję praw i obowiązków podatkowych spadkobierców regulują przepisy Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 97 § 1 i § 4 ustawy Ordynacja podatkowa:

§ 1. Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

W myśl zaś art. 98 § 1 i § 2 ww. ustawy:

§ 1. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za:

1)zaległości podatkowe, w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 oraz art. 52a;

2)odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy;

3)pobrane, a niewpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta;

4)niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie;

5)opłatę prolongacyjną;

6)koszty postępowania podatkowego;

7)koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku.

Na mocy art. 100 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Organ podatkowy orzeka w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających z prawidłowych deklaracji.

Art. 100 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa stanowi zaś, że:

Jeżeli deklaracja złożona przez spadkodawcę jest nieprawidłowa lub deklaracji nie złożono, orzekając o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień spadkobierców, organ podatkowy jednocześnie ustala lub określa kwoty, o których mowa w art. 21 § 3 i 3a, art. 24 lub art. 74a.

Uwzględniając powyższe przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że skoro Pana mama w 2022 r. poniosła wydatki na wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego oraz dokonane darowizny (których nie zdążyła rozliczyć w zeznaniu podatkowym, gdyż zmarła w styczniu 2023 r.), to – na podstawie przepisów art. 97, art. 98 i art. 100 Ordynacji podatkowej – może zostać wszczęte postępowanie podatkowe w stosunku do Pana będącego jedynym spadkobiercą w sprawie orzeczenia o zakresie Pana odpowiedzialności podatkowej lub uprawnień jako jej spadkobiercy.

Przepisart. 100 § 2 Ordynacji podatkowej wprost obliguje organ podatkowy do wydania decyzji orzekającej o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień spadkobierców w przypadku gdy deklaracja złożona przez spadkodawcę jest nieprawidłowa lub deklaracji nie złożono.

Postępowanie podatkowe powinno obejmować ustalenie wszystkich źródeł przychodów oraz przysługujących zmarłemu podatnikowi ulg i odliczeń, przy uwzględnieniu spełnienia ustawowych przesłanek w tym zakresie. Orzekając o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień spadkobiercy z tego tytułu, w decyzji wydanej na podstawie art. 100 § 2 Ordynacji podatkowej organ podatkowy określi wysokość zobowiązania podatkowego lub nadpłatę w podatku dochodowym od osób fizycznych spadkodawcy, z uwzględnieniem odliczeń z tytułu wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego i dokonanych darowizn jeżeli przysługiwały spadkodawcy.

Tym samym zasadnie Pan wskazał, że nie powinien Pan/nie może Pan złożyć korekty zeznania podatkowego za zmarłą mamę.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).