Interpretacja indywidualna z dnia 18 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.372.2023.2.MSU

- Uznanie za podatnika w związku ze sprzedażą budynku będącego we współwłasności małżeńskiej, - Zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy i brak obowiązku rejestracji jako podatnik VAT, a w konsekwencji brak obowiązku złożenia deklaracji VAT-7 i wykazanie sprzedaży związanej z tą transakcją, - Zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy do dostawy budynku będącego we współwłasności małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 24 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-uznania Pana za podatnika w związku ze sprzedażą budynku będącego we współwłasności małżeńskiej,

-zastosowania zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy i braku obowiązku rejestracji jako podatnik VAT, a w konsekwencji braku obowiązku złożenia deklaracji VAT-7 i wykazania sprzedaży związanej z tą transakcją,

-zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy do dostawy budynku będącego we współwłasności małżeńskiej.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 lipca 2023 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

... (dalej wnioskodawca) wraz z żoną jest właścicielem budynku o przeznaczeniu mieszkalno-usługowym. Między małżonkami występuje małżeńska wspólność majątkowa. Powierzchnia budynku w 66% (I i II piętro) przeznaczona jest na cele mieszkaniowe a w pozostałej części (parter) na cele usługowe.

Nieruchomość położona jest w ….. Budynek został wybudowany przez Pana w roku 2005 i oddany do użytkowania. Część budynku wykorzystuje Pan na własne potrzeby mieszkaniowe oraz Pana rodziny a część wynajmuje. Najemca wykorzystuje wynajmowaną część obiektu na cele działalności gospodarczej krótkotrwałego zakwaterowania oraz usług gastronomicznych. Przychody z najmu rozlicza Pan na zasadach przewidzianych dla najmu prywatnego zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 2540). Prowadził Pan w latach 1993-2014 indywidualną działalność gospodarczą w przedmiocie produkcji elektrycznego sprzętu oświetleniowego (PKD 27.40.Z) Wyżej wymieniony budynek nie stanowił środka trwałego w prowadzonej przez Pana działalności i nie podlegał amortyzacji. Budynek nie był też w inny sposób wykorzystywany do prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej (działalności gospodarczej prowadzonej w latach 1993-2014 w rozumieniu art. 3 ustawy prawo przedsiębiorców).

Nie odliczał Pan podatku naliczonego zawartego w materiałach i usługach wykorzystanych do budowy budynku. Nie dokonywał Pan też odliczenia podatku naliczonego związanego z ulepszeniem, modernizacją bądź remontem budynku. Pana Małżonka nie prowadziła w przeszłości i nie prowadzi działalności gospodarczej. Podjął Pan w roku bieżącym decyzję, że chce sprzedać budynek. Budynek będzie sprzedawany jako całość w ramach jednej transakcji. Działania związane ze sprzedażą budynku planuje Pan przeprowadzić we własnym zakresie. W celu znalezienia nabywcy planuje Pan zamieścić ogłoszenia o sprzedaży w lokalnej prasie oraz mediach społecznościowych. W ostatnich 5 latach nie dokonał Pan sprzedaży żadnej innej nieruchomości i nie nabył żadnej nieruchomości w celu jej sprzedaży.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, iż korzysta ze zwolnienia jakie przysługuje podatnikom na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 z późn. zm.)

Umowa najmu części usługowej budynku (parter) i części mieszkalnej (1 piętro) została podpisana przez obojga małżonków.

Przychody z najmu części budynku (parter + 1 piętro) rozliczane są przez obojga małżonków.

Wartość sprzedaży całości budynku, tj. części wynajmowanej i części przeznaczonej na własne cele mieszkaniowe w danym roku podatkowym, w którym dokonana będzie sprzedaż, przekroczy kwotę 200.000 zł. Ponadto kwota uzyskana ze sprzedaży przypadająca na każdego z małżonków także przekroczy 200.000 zł.

Nie wykonuje Pan czynności o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług.

Najem części budynku ma charakter działalności podstawowej w prowadzonej działalności gospodarczej. Sprzedaż budynku ma charakter transakcji pomocniczej. Ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy, nie zdefiniował pojęcia charakter „pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych dyrektyw interpretacyjnych. Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa -http://synonim.net/synonim/pomocniczy), synonimami do słowa "pomocniczy" są pojęcia: "pomocny, wspierający, poboczny, akcesoryjny, dodatkowy, dopływowy, posiłkowy, subsydialny, subsydiarny, uzupełniający, wspomagający". Zatem transakcje pomocnicze to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.

Pana działalność gospodarcza ogranicza się do najmu. Sprzedaż budynku w tym jego części parterowej będzie czynnością incydentalną w stosunku do czynności stanowiących podstawę działalności. Sprzedaż budynku będzie transakcją jednorazową i w konsekwencji spowoduje zakończenie działalności.

Budynek został wybudowany w celu zaspokojenia Pana potrzeb mieszkaniowych i Pana rodziny, a część usługowa budynku z braku środków na zagospodarowanie została oddana w najem.

Planuje Pan jeszcze przed sprzedażą dokonać termomodernizacji budynku oraz odnowienia elewacji frontowej. Czynności te były zaplanowane przez Pana jeszcze przed podjęciem decyzji o sprzedaży i mają na celu podniesienie komfortu osób zamieszkujących w budynku oraz ze względu na potrzebę ograniczenia kosztów ogrzewania.

Odstąpi Pan od wykonania tych prac jedynie ze względu na ewentualne oczekiwania nabywcy w tym względzie.

Posiada Pan inne nieruchomości o charakterze mieszkaniowym, które są obecnie wynajmowane. Po sprzedaży budynku będącego przedmiotem niniejszej interpretacji, nieruchomości te zostaną przeznaczone na Pana cele mieszkaniowe.

Nie dokonywał Pan nigdy wcześniej sprzedaży nieruchomości zabudowanych czy niezabudowanych.

Nie ponosił Pan nakładów na ulepszenie budynku w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym przekraczających 30% wartości początkowej budynku.

Pytania

1.Czy w okolicznościach wyżej przedstawionych sprzedaż budynku będzie czynnością związaną z działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 a tym samym wnioskodawca wystąpi w roli podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT?

2.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na zadane wyżej pytanie 1) proszę o odpowiedź: Czy w związku z tym, że po przeprowadzeniu transakcji sprzedaży nieruchomości, wartość sprzedaży przekroczy limit uprawniający podatnika do zwolnienia podmiotowego (art. 113 ) wnioskodawca winien złożyć zawiadomienie VAT-R i zarejestrować się jako podatnik VAT czynny a w konsekwencji tego złożyć deklarację VAT-7 i wykazać sprzedaż związaną z tą transakcją?

3.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na zadane powyżej pytanie 2) proszę o odpowiedź: Czy transakcja sprzedaży budynku będzie korzystać ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, transakcja sprzedaży budynku nie będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - zwanej dalej „ustawą”: opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy: przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, na podstawie art. 8 ust. 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy: obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej.

Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej. Na gruncie prawa wspólnotowego, należy wskazać, że zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie i w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Działalność gospodarcza definiowana jest jako wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów. Za działalność gospodarczą uznaje się również wykorzystywanie w sposób ciągły majątku rzeczowego i wartości niematerialnych i prawnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. W tym kontekście tych regulacji należy odwołać się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, J. S. przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz E. K., H. J.-K. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). We wskazanym wyroku Trybunał stwierdził, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej, sama liczba i zakres transakcji sprzedaży dokonanych nie ma charakteru decydującego.

Podobnie okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast – zdaniem TSUE – w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu, albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, w związku z czym w takiej sytuacji dostawy terenu budowlanego nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że uznanie, iż dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług wymaga ustalenia, że prowadzi on zawodowo, w sposób profesjonalny działalność gospodarczą w danym zakresie. Wymaga to każdorazowo zbadania, czy dana dostawa towarów (usług) została wykonana w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w tym konkretnym zakresie, gdyż podatnika definiuje się w związku z pojęciem działalności gospodarczej. Nie wystarczy zatem stwierdzenie, iż w ogóle dany podmiot prowadzi działalność gospodarczą, ale musi to być działalność o określonym profilu, bowiem wykonanie danej czynności nawet wielokrotnie nie przesądza o jej opodatkowaniu. Przyjęcie więc, iż dana osoba fizyczna działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną (np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze). Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie pojedynczych z tych okoliczności (por. wyroki NSA z dnia: 27 października 2009 r., sygn. akt I FSK 1043/08; 7 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1289/10; 16 listopada 2011 r., sygn. akt I FSK 1654/11; wyrok NSA z dnia 24 listopada 2017 r., I FSK 172/16; wyrok NSA z dnia 9 maja 2018 r., I FSK 1136/16). W kontekście powyższych kryteriów odróżnienia działalności gospodarczej od zarządu majątkiem prywatnym sprzedaż budynku nie będzie wpisywać się w definicję działalności gospodarczej z tego względu, że wnioskodawca nie wykazywał zawodowego działania odnoszącego się do handlu nieruchomościami.

Dotychczasowe postępowanie wnioskodawcy nie wskazuje na to by w momencie budowy budynku oraz w okresie następującym po wybudowaniu prowadził czynności zmierzające do jego sprzedaży w okolicznościach wskazujących na profesjonalne (zawodowe) działanie.

Użytkował Pan budynek przez 18 lat nie wykonując w tym okresie żadnych czynności związanych z profesjonalnym obrotem nieruchomościami. Budynek będzie sprzedawany w takim stanie w jakim funkcjonował dotychczas. Nie dokonał Pan żadnych typowych czynności mogących wpłynąć na cenę nieruchomości, np. w postaci podziału i wyodrębnieniu samodzielnych lokali. W Pana ocenie, transakcja sprzedaży nie będzie wykraczała poza zwykły zarząd prawem własności.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, iż w przedmiocie pytania pierwszego po uzupełnieniu wniosku w zakresie opisu stanu faktycznego sprawy podtrzymuje Pan swoje stanowisko co do oceny zastosowania art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W zakresie pytania nr 2 stoi Pan na stanowisku, że w przypadku uznania czynności sprzedaży budynku jako wypełniającej znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 znajdzie zastosowanie przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT. Zgodnie z którym do o limitu określonego w art. 113 ust. 1 (tj. 200.000 zł bez kwoty podatku VAT) nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższych uregulowań wynika, że zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W przedmiotowej sprawie kwota uzyskana przez Pana z tytułu sprzedaży budynku nie powinna być wliczona do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, ponieważ opisana sprzedaż ww. lokalu, wykorzystywanego w prowadzonej przez Pana w działalności gospodarczej mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, a jednocześnie dostawa ta stanowiła transakcję związaną z nieruchomościami, która miała charakter czynności pomocniczej.

Podsumowując, zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy, nie ma Pan obowiązku wliczenia kwoty uzyskanej ze sprzedaży ww. lokalu do limitu sprzedaży określonego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Mając na względzie powyższe należy uznać, że sprzedaż budynku nie będzie zaliczana do limitu o którym mowa w art. 113 ust. 1, a tym samym nie wystąpi u Pana obowiązek rejestracyjny do VAT w wyniku utraty zwolnienia.

Odnosząc się do pytania nr 3, w oparciu o uzasadnienie przedstawione w pytaniu nr 2 stoi Pan na stanowisku, że transakcja sprzedaży budynku będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Tut. Organ informuje, że dla zachowania spójności niniejszej interpretacji, w pierwszej kolejności udzielono odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku numerem 1, a następnie na pytanie oznaczone we wniosku numerem 3 i numerem 2.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, ze zm.).

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Stosownie do art. 198 ustawy Kodeks cywilny:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 powołanego wyżej Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości lub udziału w nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że zamierza Pan sprzedać budynek o przeznaczeniu mieszkalno-usługowym. Wraz z żoną jest Pan właścicielem ww. budynku. Powierzchnia budynku w 66% (I i II piętro) przeznaczona jest na cele mieszkaniowe a w pozostałej części (parter) na cele usługowe. Część budynku wykorzystuje Pan na własne potrzeby mieszkaniowe oraz Pana rodziny a część wynajmuje. Ponadto z okoliczności sprawy wynika, że wynajmuje Pan parter budynku oraz część mieszkalną (1 piętro).

Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia czy dla opisanej transakcji sprzedaży budynku będącego we współwłasności małżeńskiej będzie występował Pan w roli podatnika.

Wskazania wymaga, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C- 91/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Na podstawie art. 659 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 659 § 2 ww. Kodeksu cywilnego:

Tak więc najem stanowi umowę dwustronnie zobowiązującą i wzajemną nakładającą na strony – zarówno wynajmującego jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Oddanie w ramach umowy najmu osobie trzeciej nieruchomości skutkuje uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie podmiotu dokonującego wynajmu.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do parteru i I piętra budynku będącego we współwłasności małżeńskiej świadczy Pan usługi najmu, co stanowi działalność gospodarczą. Fakt zawarcia umowy najmu spowodował wyłączenie budynku w tej części z Pana majątku osobistego. Taki sposób wykorzystania przez Pana budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w tej części spowodował, że jest on w tej części wykorzystywany w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, a nie w ramach majątku osobistego.

W konsekwencji, sprzedaż budynku (parter i I piętro) będącego we współwłasności małżeńskiej w części wykorzystywanej w działalności gospodarczej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż będzie działał Pan w odniesieniu do budynku w tej części w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Natomiast sprzedaż budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w pozostałej części (II piętro), która nie była przedmiotem najmu, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności, która wykraczałaby poza ramy wykonywania prawa własności majątkiem prywatnym. Budynek w pozostałej części był przez Pana wykorzystywany do celów mieszkaniowych Pana i Pana rodziny. Zatem w odniesieniu do sprzedaży budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części, która nie była przedmiotem najmu, nie będzie Pan podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącym działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a będzie dokonywał Pan dostawy budynku w tej części w ramach majątku prywatnego.

Tym samym sprzedaż budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części wynajmowanej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, natomiast sprzedaż budynku w pozostałej części nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem oceniając całościowo Pana stanowisko w odniesieniu do pytania nr 1 należało uznać je za nieprawidłowe, bowiem upatrywał Pan braku opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży całego budynku.

Odpowiadając na postawione przez Pana pytanie nr 3 należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata.

Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadku doszło do korzystania z budynku.

W przypadku budynków/budowli niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Na mocy art. 29a ust. 8 ustawy:

Tak więc, co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione.

Jak wynika z opisu sprawy, budynek został wybudowany przez Pana w roku 2005 i oddany do użytkowania. Ponadto nie ponosił Pan nakładów na ulepszenie budynku w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym przekraczających 30% wartości początkowej budynku. Zatem pierwsze zasiedlenie miało miejsce w 2005 r., a więc pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą przedmiotowego budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Ponadto w opisie sprawy wskazał Pan, że planuje jeszcze przed sprzedażą dokonać termomodernizacji budynku oraz odnowienia elewacji frontowej. Przy czym z opisu sprawy wynika, że budynek nie stanowił środka trwałego w prowadzonej przez Pana działalności i nie podlegał amortyzacji.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że termin „ulepszenia” zawarty w ustawie o podatku od towarów i usług, odwołuje się do przepisów o podatku dochodowym.

Stosownie do art. 22g ust. 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Ulepszeniem środka trwałego - w rozumieniu ww. przepisu - jest więc:

-przebudowa środka trwałego, tj. wykonanie takich prac, w wyniku których nastąpi jego dostosowanie do zmienionych potrzeb funkcjonalnych, użytkowych lub technicznych,

-rozbudowa środka trwałego, tj. wykonanie takich prac, które powiększają ten środek trwały,

-rekonstrukcja środka trwałego, tj. wykonanie prac, w wyniku których nastąpi odtworzenie zniszczonego środka trwałego do jego poprzedniego stanu,

-adaptacja środka trwałego, tj. wykonanie prac mających na celu przystosowanie danego środka trwałego do spełniania odmiennych funkcji od tych, dla których został zbudowany lub użytkowany,

-modernizacja środka trwałego, tj. unowocześnienie środka trwałego.

Tym samym nakłady na ulepszenie środków trwałych zmierzają do podjęcia bądź rozszerzenia działalności w drodze budowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, powodujących istotną zmianę cech użytkowych.

Powyższy przepis wskazuje, że na gruncie prawa podatkowego „ulepszenie” jest pojęciem, które dotyczy wyłącznie składników majątku będących środkami trwałymi. Pod pojęciem tym należy rozumieć takie czynności, jak przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja środka trwałego, które podnoszą jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu, niż pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi innych cech użytkowych.

Zatem nieruchomości (budynki), które nie będą stanowić u podatnika środka trwałego, nie mogą ulec ulepszeniu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ponieważ pojęcie ulepszenia, do którego odwołuje się ustawodawca w art. 2 pkt 14 ustawy, odsyłając do przepisów o podatku dochodowym, dotyczy ulepszenia środków trwałych.

Tym samym dostawa budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części wykorzystywanej przez Pana w prowadzonej działalności gospodarczej (parter i I piętro) będzie podlegać zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ pomiędzy datą pierwszego zasiedlenia budynku a jego planowaną obecnie dostawą, upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Z uwagi na fakt, że dostawa budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w ww. części będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia tej dostawy wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

Reasumując, transakcja sprzedaży budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części wykorzystywanej przez Pana w prowadzonej działalności gospodarczej (parter i I piętro) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko Pana w odniesieniu do pytania nr 3 należało uznać je za nieprawidłowe, bowiem upatrywał Pan zwolnienia z podatku VAT sprzedaży całego budynku.

Odnosząc się z kolei do Pana wątpliwości objętych pytaniem nr 2 należy wskazać, że stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy:

Stosownie do art. 113 ust. 9 ustawy:

Zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy:

Z art. 113 ust. 11 ustawy wynika, że:

Podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami art. 113 ust. 1-10 ustawy pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.

W myśl tego przepisu:

Z art. 96 ust. 1 ustawy wynika, że:

Z kolei zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy:

Stosownie do art. 96 ust. 4 ustawy:

Ponadto w myśl art. 96 ust. 5 ustawy:

Odnosząc się do możliwości korzystania przez Pana ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, w pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, że w myśl powołanego wyżej przepisu art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw: budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b – tj. w ramach pierwszego zasiedlenia lub gdy od tego zasiedlenia nie upłynął jeszcze okres 2 lat. W takim przypadku dostawa budynku, budowli lub ich części jest opodatkowana podatkiem VAT, a podatnik nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie ze wskazanym wyżej rozstrzygnięciem, sprzedaż budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części zostanie dokonana w wykonaniu czynności zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie wyłączenie, o którym mowa w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c ustawy, nie będzie mieć zastosowania.

Ponadto, w kwestii ustalenia wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, podkreślić należy, że jak wynika z art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy, do kwoty sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jak wskazał Pan w opisie sprawy, sprzedawany budynek nie stanowił u Pana środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. W konsekwencji nie wystąpią przesłanki umożliwiające nieuwzględnienie przez Pana kwoty z tytułu sprzedaży budynku w części, która była przedmiotem najmu, przy obliczaniu kwoty sprzedaży na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy w oparciu o art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 288 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), dalej Dyrektywa 2006/112/WE Rady:

Dokonane zatem od dnia 1 stycznia 2014 r. zmiany w ustawie w sposób ściślejszy odwzorowują przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady, która w art. 288 ust. 1 lit. e również stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.

W Memorandum Wyjaśniającym do artykułu 9 (2) (a) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (będącego odpowiednikiem art. 47 Dyrektywy 2006/112/WE Rady) wskazano, że opodatkowanie usług związanych z nieruchomościami jest bardziej racjonalne w miejscu, w którym dana nieruchomość się znajduje. Należy zatem uznać, że wprowadzenie takiego rozwiązania miało przede wszystkim zapewnić realizację podstawowej zasady wspólnego systemu VAT, jaką jest zasada opodatkowania transakcji w miejscu faktycznej konsumpcji towaru lub usługi. Efekt czynności związanych z nieruchomościami jest bowiem w większości przypadków wykorzystywany w miejscu lokalizacji nieruchomości.

Zatem jak wynika z powyższej analizy, Dyrektywa 2006/112/WE w art. 288 ust. 1 lit. e również stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Analizując treść ww. art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy, wskazać ponadto należy, że „Słownik języka polskiego PWN” pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Warszawa 2008, definiuje słowo „transakcja” jako operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług albo umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług i samo zawarcie takiej umowy.

Ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy nie zdefiniował pojęcia „charakter pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów, dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych dyrektyw interpretacyjnych. Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa – http://synonim.net/synonim/pomocniczy), synonimami do słowa „pomocniczy” są pojęcia: „pomocny, wspierający, poboczny, akcesoryjny, dodatkowy, dopływowy, posiłkowy, subsydialny, subsydiarny, uzupełniający, wspomagający”.

Przepisy unijnej dyrektywy w zakresie VAT posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne”. Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego (Słownika Wydawnictwa Naukowego PWN) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”, natomiast termin „uboczny” oznacza „dotyczący czegoś pośrednio, mniej istotny lub dodatkowy”. Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika.

Także w wersji francuskiej VI Dyrektywy użyto określenia „accessoire”, a w wersji niemieckiej „Hilfsumsaetze”, co wskazuje, że w analizowanym kontekście istotne jest, aby były to czynności poboczne, czy też pomocnicze do zasadniczej działalności podatnika (wspomniane powyżej trzy wersje językowe VI Dyrektywy są kompatybilne i wskazują na pomocniczy, poboczny charakter omawianych czynności). Podobnie, polska wersja językowa Dyrektywy 2006/112/WE Rady, która zastąpiła VI Dyrektywę, odstępuje od sformułowania „transakcje sporadyczne” i określa omawiane czynności jako „transakcje pomocnicze”.

Transakcje pomocnicze zatem to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze. Aby więc ocenić, czy określona transakcja ma charakter „pomocniczy”, należy wziąć pod uwagę to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika.

Niewątpliwie usługi w zakresie najmu nieruchomości, o których mowa we wniosku - związane są ściśle z wykorzystywaniem, używaniem i użytkowaniem nieruchomości. Wskazane usługi – bez nieruchomości – nie mogą być bowiem realizowane.

Z okoliczności sprawy wynika, że najem jest przedmiotem Pana „podstawowej” działalności gospodarczej, a więc nie ma charakteru transakcji pomocniczej do „innej” działalności. Najem stanowi dla Pana transakcje podstawowe – wykonywane przez Pana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Również dostawa części budynku (parter i I piętro), która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, będzie stanowiła Pana przedmiot działalności gospodarczej i nie będzie miała charakteru transakcji pomocniczej. Z tytułu dostawy budynku w części, która była wynajmowana, zostanie Pan uznany za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji stwierdzić należy, że sprzedaż budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w tej części będzie powiązana z Pana zasadniczą działalnością gospodarczą, skoro dokonując tej dostawy wystąpi Pan w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że wartość dostawy budynkubędącego we współwłasności małżeńskiej w części (parter i I piętro), w jakiej będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, jako transakcja związana z nieruchomościami, która nie ma charakteru transakcji pomocniczych, winna być wliczona do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności podkreślenia wymaga, że jeżeli wartość sprzedaży budynku w części (parter i I piętro) spowoduje, że wartość Pana sprzedaży przekroczy 200.000 zł, to utraci Pan prawo do korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, w świetle przedstawionego opisu sprawy, jeżeli wartość sprzedaży budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części (parter i I piętro), spowoduje przekroczenie kwoty 200.000,00 zł uprawniającej do korzystania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, to w konsekwencji spowoduje utratę przez Pana prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

W takiej sytuacji, stosownie do art. 96 ust. 5 ustawy, zobowiązany będzie Pan zarejestrować się jako podatnik VAT czynny i wykazać w deklaracji sprzedaż budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części (parter i I piętro).

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 99 ust. 7c ustawy:

W myśl art. 99 ust. 11b ustawy:

Jak stanowi art. 99 ust. 11c ustawy:

Z kolei zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy:

W myśl art. 109 ust. 3b ustawy:

Zgodnie z art. 109 ust. 14 ustawy:

Elementy nowego JPK_VAT określa rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1988 ze zm.) które weszło w życie z dniem 1 października 2020 r. oraz opracowane na jego podstawie wzory struktury logicznej JPK_VAT, w formie JPK_V7M i JPK_V7K.

Zatem od 1 października 2020 r. dotychczasowe deklaracje VAT-7 i VAT-7K i informacja o ewidencji zostały zastąpione przez przesyłany łącznie jeden dokument elektroniczny JPK_VAT, w formie JPK_V7M lub JPK_V7K.

Zatem analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że jeżeli wartość sprzedaży budynku będącego we współwłasności małżeńskiej w części (parter i I piętro), spowoduje przekroczenie kwoty 200.000,00 zł uprawniającej do zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, to w konsekwencji spowoduje utratę przez Pana prawa do zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. W takim przypadku obowiązany Pan będzie złożyć zawiadomienie VAT-R i zarejestrować się jako podatnik VAT czynny, a w konsekwencji tego przesłać dokument elektroniczny JPK_VAT, w formie JPK_V7M lub JPK_V7K i wykazać sprzedaż związaną z tą transakcją.

Tym samym Pana stanowisko objęte pytaniem nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Zatem należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana sytuacji prawnopodatkowej i nie wywiera skutków prawnych dla Pana małżonki.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja Pana musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, ze zm.).