Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.242.2023.4.MKA
Opodatkowanie realizowanych przez Wspólnotę na rzecz Dewelopera świadczeń wynikających z zawartego Porozumienia oraz możliwości korzystania przez Wspólnotę ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ust.1 ustawy w przypadku otrzymania wynagrodzenia wynikającego z zawartego z Deweloperem Porozumienia.
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:
- prawidłowe - w zakresie opodatkowania realizowanych przez Wspólnotę na rzecz Dewelopera świadczeń wynikających z zawartego Porozumienia,
- nieprawidłowe - w zakresie możliwości korzystania przez Wspólnotę ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy w przypadku otrzymania wynagrodzenia wynikającego z zawartego z Deweloperem Porozumienia.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania realizowanych przez Wspólnotę na rzecz Dewelopera świadczeń wynikających z zawartego Porozumienia oraz możliwości korzystania przez Wspólnotę ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy w przypadku otrzymania wynagrodzenia wynikającego z zawartego z Deweloperem Porozumienia.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 lipca 2023 r. (wpływ 12 lipca 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wspólnota Mieszkaniowa „(...)” z siedzibą w (…) (dalej: „Wspólnota” lub „Wnioskodawca”) funkcjonująca na obszarze nieruchomości (dalej: „Nieruchomość”) jest podmiotem działającym na podstawie przepisów ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1048 ze. zm., dalej: „UoWL”).
Wspólnota powstała z mocy prawa, z chwilą ustanowienia odrębnej własności pierwszego lokalu, tj. 29 lipca 2008 r., do jej powstania nie była wymagana żadna umowa między właścicielami lokali ani uchwała przez nich podejmowana. Liczba lokali mieszkalnych wynosi (…), a niemieszkalnych (…) (lokale usługowe), 1 lokal użytkowy, tj. garaż wielostanowiskowy, który posiada odrębną księgę wieczystą. Sposób zarządu nieruchomością wspólną jest uregulowany całościowo w UoWL.
Właściciele lokali mają obowiązek, stosownie do treści art. 12 ust. 2 i art. 13 ust. 1 UoWL, ponosić wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej (kosztów zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej).
Wspólnota jest tworzona przez właścicieli lokali znajdujących się w budynku położonym w (…) w (…), na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr ewidencyjny 1/1 z obrębu (…) o powierzchni 10950 m2, dla której Sąd Rejonowy (…), Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (…) (dalej: „Budynek”).
Budynek Wspólnoty jest posadowiony na nieruchomości sąsiedniej do nieruchomości położonej przy ul. (…) w (…), stanowiącej działkę gruntu nr ewidencyjny 1/2 z obrębu (…) o powierzchni 0,3770 ha, dla której Sąd Rejonowy (…), Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…).
Właścicielem nieruchomości sąsiedniej jest Y. sp. z o.o. z siedzibą w (…) (dalej: „Deweloper”).
Deweloper planuje na sąsiedniej nieruchomości realizację inwestycji budowlanej polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym („Budynek Y.”), niezbędnymi urządzeniami infrastruktury technicznej i zagospodarowaniem terenu, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (dalej: „Inwestycja”).
Wspólnota obawiała się, że realizacja Inwestycji będzie powodowała zniszczenie Budynku Wspólnoty, ograniczenie możliwości pełnego korzystania z niego przez członków Wspólnoty oraz z zieleni istniejącej w najbliższym otoczeniu Inwestycji, stąd wniosła odwołanie od decyzji o pozwoleniu na budowę wydaną na rzecz Dewelopera.
Po kilku miesiącach Wspólnota i Deweloper doszli do konsensusu. W celu ochrony substancji Budynku Wspólnoty i lokali należących do właścicieli lokali w Budynku Wspólnoty w związku z planowaną przez Dewelopera realizacją Inwestycji na sąsiedniej nieruchomości i w celu ochrony zieleni istniejącej w najbliższym otoczeniu Inwestycji, Wspólnota i Deweloper zawarli przed notariuszem porozumienie 18 listopada 2022 r. (dalej: „Porozumienie”).
Na podstawie tego Porozumienia Wspólnota zobowiązała się zaniechać wnoszenia jakichkolwiek stanowisk uzupełniających odwołanie oraz cofnąć odwołanie, nie korzystać z nadzwyczajnych środków zaskarżenia wobec którejkolwiek z decyzji wydanych dla Dewelopera, nie występować z wnioskiem o zmianę, uchylenie bądź stwierdzenie wygaśnięcia którejkolwiek z decyzji wydanych na rzecz Dewelopera, cofnąć skargę kasacyjną i zaniechać podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zmiany wydanych na rzecz Dewelopera aktów prawnych (decyzji, wyroków, planów).
Deweloper zobowiązał się podjąć m.in. następujące działania ukierunkowane na zminimalizowanie uciążliwości dla Wspólnoty wynikających z prowadzenia przez Dewelopera robót budowlanych, do czyszczenia ulic i chodników w najbliższym sąsiedztwie inwestycji, do realizacji prac budowlanych w godzinach 7:00-17:00.
Deweloper zobowiązał się dokonać zapłaty na rzecz Wspólnoty kwoty (…) zł powiększonej o podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”), jeżeli będzie należny, tytułem rekompensaty (dalej: „Rekompensata”) z tytułu czasowych niedogodności związanych z realizacją inwestycji oraz z tytułu powstrzymywania się od realizacji uprawnień Wspólnoty związanych z realizacją Inwestycji przez Dewelopera.
Wspólnota do chwili zawarcia Porozumienia nie była zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Wspólnota opierała się na założeniu, że korzysta ze zwolnienia podmiotowego na gruncie ustawy o VAT z uwagi na nieprzekroczenie w którymkolwiek roku podatkowym łącznej wartości sprzedaży na poziomie określonym w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Wspólnota ostrożnościowo podjęła jednak decyzję o rejestracji jako czynny podatnik VAT w związku z zawartym Porozumieniem i wystawiła fakturę VAT na kwotę (…) zł netto i 23% VAT.
Wspólnota przeznaczyła otrzymane środki na fundusz remontowy i pokryła z nich remont elewacji zewnętrznej Budynku i balkonów.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)
1) Czy zawarte przez Wspólnotę z Deweloperem Porozumienie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2) Czy zawarte przez Wspólnotę z Deweloperem Porozumienie będzie korzystało ze zwolnienia podmiotowego od opodatkowania jako transakcja pomocnicza?
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu
1. Zdaniem Wnioskodawcy zawarte z Deweloperem Porozumienie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako usługa powstrzymywania się od występowania z roszczeniami na drogę sądową i administracyjną.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy dot. pytania nr 1
Odpłatne powstrzymanie się od wystąpienia na drogę sądową, administracyjną przez Wspólnotę będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:
a. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
b. eksport towarów;
c. import towarów na terytorium kraju;
d. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
e. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
a. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
b. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
c. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 czerwca 2012 r., sygn. IPTPP2/443-888/11-6/IR), aby dana czynność mogła zostać zaklasyfikowana jako usługa, łącznie spełnione zostać muszą następujące warunki:
a. obowiązek określonego świadczenia musi wynikać ze stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą,
b. musi istnieć konkretny podmiot, będący bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
c. świadczeniu usługodawcy musi odpowiadać świadczenie wzajemne (odpłatność) ze strony usługobiorcy tj. beneficjenta świadczenia.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że wszystkie wyżej wymienione punkty zostaną spełnione. Wspólnota opodatkowała VAT otrzymaną Rekompensatę. Niemniej jednak Wspólnota twierdzi, że transakcja dokonana z Deweloperem była incydentalna.
2. Zdaniem Wnioskodawcy zawarte z Deweloperem Porozumienie będzie korzystało ze zwolnienia podmiotowego od opodatkowania jako transakcja pomocnicza.
Uzasadnienie stanowiska na pytanie nr 2
Wspólnota mieszkaniowa może wybrać zwolnienie przysługujące wszystkim podatnikom, tj. wynikające z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, w myśl którego zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł.
Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Stosownie zaś do art. 113 ust. 9 ustawy o VAT sprzedaż dokonywana przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT jest zwolniona od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.
Zgodnie z art. 90 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących m.in. pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości.
Ustawodawca zdecydował, że do tej kwoty 200 000 zł wlicza się - na zasadzie wyjątku - zwolnione od podatku transakcje związane z nieruchomościami, chyba że mają one charakter transakcji pomocniczych (okazjonalnych, sporadycznych).
Wątpliwości budzi interpretacja pojęcia transakcji pomocniczych.
Przepisy ustawy o VAT nie określają jego definicji. Do „transakcji pomocniczych” odwołują się również przepisy art. 90 ustawy o VAT dotyczące ustalania wskaźnika proporcji odliczenia VAT przy wykonywaniu czynności dających prawo do odliczenia VAT naliczonego, a także tych niedających takiego prawa, ale tutaj również nie znajdziemy takiej definicji.
Do 31 grudnia 2013 r. ustawodawca w art. 90 ustawy o VAT posługiwał się pojęciem czynności dokonywanych sporadycznie.
Analizując aktualne orzeczenia sądów administracyjnych, w których słowa „sporadyczne” i „pomocnicze” niekiedy były stosowane zamiennie (np. w wyroku NSA z 14.02.2013 r., I FSK 571/12, LEX nr 1281355), należałoby przyjąć, że przy ustalaniu, czy daną transakcję uznać za „pomocniczą”, trzeba uwzględnić nie tyle liczbę zawartych transakcji czy ich wartość, ile całokształt wykonywanych przez podatnika czynności – w tym sposób zaangażowania majątku podatnika.
Transakcjami pomocniczymi są transakcje, które angażują bardzo ograniczoną ilość towarów i usług, nie stanowią stałego i koniecznego elementu w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Taka przesłanka zawarta jest np. w wyrokach C-77/01 Empresa de Desonvolvimento, oraz C-306/94 Régie dauphinoise.
Z orzecznictwa wynika również, że nie da się ustalić sztywnych kryteriów w tym zakresie i w związku z tym określenie, czy dana transakcja ma charakter „pomocniczy” za każdym razem będzie wymagało indywidualnej oceny (por. wyroki NSA: z 22.06.2011 r., I FSK 912/10, LEX nr 1082308, i z 28.09.2012 r., I FSK 1917/11, LEX nr 1381646).
Zasady obliczania wartości obrotu stanowiące podstawę stosowania zwolnienia podmiotowego określa art. 288 Dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z 28 listopada 2006 r. (dalej: „Dyrektywa”). Przewiduje on, że do kwoty limitu liczy się obroty z tytułu tych czynności, które podlegają opodatkowaniu, a także transakcje zwolnione z prawem do odliczenia (opodatkowane stawką 0%), transakcje w zakresie obrotu nieruchomościami, niektóre transakcje finansowe oraz usługi ubezpieczeniowe.
Polska wersja językowa Dyrektywy również posługuje się określeniem „transakcje pomocnicze”. W innych wersjach językowych stosowane są określenia o nieco innym znaczeniu.
W wersji angielskiej dyrektywy użyto określenia incidental, natomiast w wersji francuskiej - accessoires. Wersja niemiecka posługuje się zaś - najbliższym chyba znaczeniowo polskiemu określeniu „pomocnicze” – słowem Hilfsumsätze. Określenia używane w wersji polskiej (i niemieckiej), angielskiej i francuskiej wydają się różnić (znaczeniowo) między sobą. Ich wspólnym mianownikiem jest na pewno to, że takie transakcje (mające charakter pomocniczy, incydentalny czy też dodatkowy) nie są zasadniczą częścią (głównym przedmiotem) działalności danego podatnika.
W tym kontekście wskazuje się, że transakcje, o których mowa, to transakcje poboczne względem zasadniczej działalności podatnika (H. Bogdanowska, M. Chomiuk, Transakcje dotyczące papierów wartościowych na gruncie VAT, M. Pod. 2005/9, s. 23). Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) z 11 lipca 1996 r. (C-306/94, Régie Dauphinoise-Cabinet A. Forest SARL v. Ministre du Budget) wynika, że nie są transakcjami pomocniczymi takie transakcje, z których przychody są „bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem zasadniczej działalności firmy”.
Jak wynika z orzecznictwa TSUE, nie jest przy tym istotna częstotliwość wykonywania transakcji, o których mowa, ale ważny jest stopień zaangażowania aktywów i usług opodatkowanych przy wykonywaniu tychże czynności.
Przy niewielkim stopniu zaangażowania nawet transakcje regularne i powtarzające się mogą być objęte zakresem komentowanego przepisu (orzeczenie z 29 kwietnia 2004 r., C-77/01, Empresa de Desenvolvimento Mineiro SGPS SA (EDM), dawniej Empresa de Desenvolvimento Mineiro SA v. Fazenda Pública, LEX nr 155706).
W swojej opinii dotyczącej tej sprawy rzecznik generalny wskazał z kolei, że pomocniczość transakcji oznacza coś, co zdarza się w związku z głównym zdarzeniem lub wynika z niego, lub coś, co jest podporządkowane czemuś ważniejszemu. Wskazanie „pomocniczego” charakteru transakcji dotyczy zatem transakcji, które nie należą do zasadniczej działalności podatnika, chociaż są ściśle z nią związane, i których skala zasadniczo nie może być większa niż skala zasadniczej działalności, przy czym – już zdaniem TSUE – skala ta powinna być mierzona stopniem zaangażowania, a nie wielkością obrotów z poszczególnych części działalności.
Należy zatem uznać, że przy ocenie transakcji finansowych oraz transakcji dotyczących nieruchomości jako potencjalnie „pomocniczych” (w rozumieniu komentowanego przepisu) trzeba przede wszystkim brać pod uwagę stopień zaangażowania podatnika w tę działalność (oceniany głównie przez stopień zaangażowania nakładów rzeczowych oraz zakupów w tę działalność).
W wyroku z 14 grudnia 2016 r. (C-378/15, Mercedes Benz Italia v. Agenzia delle Entrate Direzione Provinciale Roma 3) TSUE stwierdził ponadto, że struktura wielkości obrotu podatnika stanowi element mający znaczenie dla ustalenia, czy transakcje należy uznać za „okazjonalne” w rozumieniu art. 19 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy, jednak należy również uwzględnić w tym celu stosunek tych transakcji do opodatkowanej działalności tego podatnika i w odpowiednim przypadku – wykorzystanie przez te transakcje towarów i usług, od których jest naliczany VAT.
W wyroku z 13 marca 2020 r., sygn. I FSK 833/19 NSA uznał, że dla przyjęcia pomocniczości transakcji (w tym przypadku chodziło o transakcje finansowe) istotne znaczenie mają stopień zaangażowania zasobów własnych, liczba świadczonych usług (pomocniczych), wysokość obrotu z transakcji pomocniczych w porównaniu z całym obrotem podatnika oraz okoliczność, że dane transakcje pomocnicze były świadczone tylko podmiotom powiązanym (bez świadczenia ich podmiotom zewnętrznym).
Mając powyższe na uwadze Wspólnota twierdzi, że zawarte Porozumienie z Deweloperem stanowi transakcję pomocniczą w stosunku do jej regularnej działalności, która polega na zarządzaniu Wspólnotą i nabywaniem mediów. Wspólnota nie zarabia na pozyskiwaniu rekompensat od wszystkich podmiotów na rynku. Transakcja ta ma charakter jednorazowy i wynika z konkretnych ustaleń między stronami Porozumienia. Wspólnota podkreśla, że uzyskane z tej transakcji środki zostały przeznaczone na remont elewacji zewnętrznej Budynku Wspólnoty i balkonów, a tym samym są przekazane na działania własne Wspólnoty polegające na pracach remontowych i utrzymaniu Budynku w stanie niepogorszonym.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
- prawidłowe - w zakresie opodatkowania realizowanych przez Wspólnotę na rzecz Dewelopera świadczeń wynikających z zawartego Porozumienia,
- nieprawidłowe - w zakresie możliwości korzystania przez Wspólnotę ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy w przypadku otrzymania wynagrodzenia wynikającego z zawartego z Deweloperem Porozumienia.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.
Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie - jako usługa - podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”). Przykładowo, w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.
Podobnie w orzeczeniu TSUE z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden TSUE podkreślił, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.
Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem, jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towarów lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.
A zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ad 1
W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy czynności wykonywane przez Wspólnotę na podstawie Porozumienia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Deweloper planuje na sąsiedniej nieruchomości, której jest właścicielem, realizację Inwestycji budowlanej polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym, niezbędnymi urządzeniami infrastruktury technicznej i zagospodarowaniem terenu, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Budynek Wspólnoty jest posadowiony na nieruchomości sąsiedniej do nieruchomości należącej do Dewelopera.
Wspólnota obawiała się, że realizacja Inwestycji będzie powodowała zniszczenie Budynku Wspólnoty, ograniczenie możliwości pełnego korzystania z niego przez członków Wspólnoty oraz z zieleni istniejącej w najbliższym otoczeniu Inwestycji, stąd wniosła odwołanie od decyzji o pozwoleniu na budowę wydaną na rzecz Dewelopera. Po kilku miesiącach Wspólnota i Deweloper doszli do konsensusu. W celu ochrony substancji Budynku Wspólnoty i lokali należących do właścicieli lokali w Budynku Wspólnoty w związku z planowaną przez Dewelopera realizacją Inwestycji na sąsiedniej nieruchomości i w celu ochrony zieleni istniejącej w najbliższym otoczeniu Inwestycji, Wspólnota i Deweloper zawarli przed notariuszem 18 listopada 2022 r. Porozumienie.
W ramach Porozumienia Wspólnota zobowiązała się do:
- zaniechać wnoszenia jakichkolwiek stanowisk uzupełniających odwołanie oraz cofnąć odwołanie,
- nie korzystać z nadzwyczajnych środków zaskarżenia wobec którejkolwiek z decyzji wydanych dla Dewelopera,
- nie występować z wnioskiem o zmianę, uchylenie bądź stwierdzenia wygaśnięcia którejkolwiek z decyzji wydanych na rzecz Dewelopera,
- cofnąć skargę kasacyjną i zaniechać podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zmiany wydanych na rzecz Dewelopera aktów prawnych (decyzji, wyroków, planów).
Deweloper zobowiązał się podjąć m.in. następujące działania ukierunkowane na zminimalizowanie uciążliwości dla Wspólnoty wynikających z prowadzenia przez Dewelopera robót budowlanych, tj. do czyszczenia ulic i chodników w najbliższym sąsiedztwie inwestycji, do realizacji prac budowlanych w godzinach 7:00-17:00.
W ramach Porozumienia Deweloper zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wspólnoty kwoty (…) zł powiększonej o podatek VAT tytułem rekompensaty z tytułu czasowych niedogodności związanych z realizacją inwestycji oraz z tytułu powstrzymywania się od realizacji uprawnień Wspólnoty związanych z realizacją Inwestycji przez Dewelopera.
Wspólnota ostrożnościowo podjęła decyzję o rejestracji jako czynny podatnik VAT w związku z zawartym Porozumieniem i wystawiła fakturę VAT na kwotę (…) zł netto i 23% VAT. Wspólnota przeznaczyła otrzymane środki na fundusz remontowy i pokryła z nich remont elewacji zewnętrznej Budynku i balkonów.
W rozpatrywanej sprawie kwestią wymagającą wyjaśnienia jest ustalenie, czy otrzymana kwota, w związku z zawartym Porozumieniem, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z opisem sprawy, w związku z Inwestycją realizowaną przez Dewelopera, Wspólnota na podstawie Porozumienia, które zawarła z Deweloperem, zobowiązała się do dokonania określonych tym Porozumieniem czynności polegających na zaniechaniu wnoszenia jakichkolwiek stanowisk uzupełniających odwołanie oraz cofnięciu odwołania, cofnięciu skargi kasacyjnej i zaniechaniu podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zmiany wydanych na rzecz Dewelopera aktów prawnych (decyzji, wyroków, planów). Ponadto, Wspólnota zobowiązała się do nie korzystania z nadzwyczajnych środków zaskarżenia wobec którejkolwiek z decyzji wydanych dla Dewelopera oraz do nie występowania z wnioskiem o zmianę, uchylenie bądź stwierdzenia wygaśnięcia którejkolwiek z decyzji wydanych na rzecz Dewelopera. W zamian Deweloper zobowiązał się podjąć działania ukierunkowane na zminimalizowanie uciążliwości dla Wspólnoty wynikających z prowadzenia przez Dewelopera robót budowlanych, tj. do czyszczenia ulic i chodników w najbliższym sąsiedztwie inwestycji, do realizacji prac budowlanych w godzinach 7:00-17:00. Wspólnota otrzymała z tytułu zawartego Porozumienia od Dewelopera wynagrodzenie.
W omawianej sprawie spełnienie przez Wspólnotę warunków wynikających z zawartego przez strony Porozumienia za które otrzymała od Dewelopera określoną kwotę wynagrodzenia, stanowi odpłatne świadczenie usług. Kwota, którą otrzymała Wspólnota, stanowi wynagrodzenie za określone w Porozumieniu zachowanie - tj. powstrzymanie się od podjęcia określonych czynności.
W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zaniechanie określonych czynności, za które Wspólnota otrzymała określoną kwotę pieniężną, należy traktować jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie oczywistą korzyścią dla Dewelopera jest to, że może On dokończyć realizację Inwestycji na swojej nieruchomości bez obawy, że Wspólnota się temu sprzeciwi występując na drogę sądową czy administracyjną przeciwko Deweloperowi.
W konsekwencji, czynności Wspólnoty wskazane w Porozumieniu dotyczące powstrzymaniu się od podjęcia określonych działań, za które Wspólnota otrzymała wynagrodzenie stanowi odpłatne świadczenie usług przez Wspólnotę na rzecz Dewelopera, o którym mowa w art. 8 ust. 1, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznaję za prawidłowe.
Ad 2
Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości, czy wynagrodzenie Wspólnoty wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy należy wskazać, że stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
W myśl art. 113 ust. 13 ustawy :
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami, pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Jak stanowi art. 288 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, ze zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE:
1. Kwota rocznego obrotu stanowiąca punkt odniesienia dla zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 284, obejmuje następujące kwoty, z wyłączeniem VAT:
a) wartość dostaw towarów i świadczenia usług w zakresie, w jakim byłyby one opodatkowane, gdyby zostały dokonane przez podatnika nieobjętego zwolnieniem;
b) wartość transakcji zwolnionych, z prawem do odliczenia VAT zapłaconego na poprzednim etapie, zgodnie z art. 98 ust. 2 lub art. 105a;
c) wartość transakcji zwolnionych zgodnie z art. 146-149 oraz art. 151, 152 i 153;
d) wartość transakcji zwolnionych zgodnie z art. 138, gdy zastosowanie ma zwolnienie przewidziane w tym artykule;
e) wartość transakcji związanych z nieruchomościami, transakcji finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. b)-g), oraz usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, chyba że transakcje te mają charakter transakcji pomocniczych (…).
Z cytowanego wyżej art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 (czyli uprawniającej do zwolnienia podmiotowego) nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku (na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy), jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
Za czynności związane z nieruchomościami, należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.
Powyższe pośrednio można wywieść z Dyrektywy 2006/112/WE, gdzie w art. 47 przewidziano, że:
Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług rzeczoznawców i agentów nieruchomości, usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, przyznawanie prawa użytkowania nieruchomości oraz usług związanych z przygotowywaniem i koordynacją prac budowlanych, takich jak usługi architektów i biur nadzoru budowlanego, jest miejsce, w którym znajduje się dana nieruchomość.
Transakcje pomocnicze natomiast to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli natomiast dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.
Ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy, nie zdefiniował pojęcia charakter „pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych dyrektyw interpretacyjnych. Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa - http://synonim.net/synonim/pomocniczy), synonimami do słowa „pomocniczy” są pojęcia: „pomocny, wspierający, poboczny, akcesoryjny, dodatkowy, dopływowy, posiłkowy, subsydialny, subsydiarny, uzupełniający, wspomagający”.
Dodatkowo, przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne”. Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego (Słownika Wydawnictwa Naukowego PWN) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”, natomiast termin „uboczny” oznacza „dotyczący czegoś pośrednio, mniej istotny lub dodatkowy”. Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika. Także w wersji francuskiej omawianej VI Dyrektywy użyto określenia „accessoire”, a w wersji niemieckiej „Hilfsumsaetze”, co wskazuje, że w analizowanym kontekście istotne jest, aby były to czynności poboczne, czy też pomocnicze do zasadniczej działalności podatnika (wspomniane powyżej trzy wersje językowe VI Dyrektywy są kompatybilne i wskazują na pomocniczy, poboczny charakter omawianych czynności). Podobnie, polska wersja językowa Dyrektywy 2006/112, która zastąpiła VI Dyrektywę, odstępuje od sformułowania „transakcje sporadyczne” i określa omawiane czynności jako „transakcje pomocnicze”.
Zatem transakcje pomocnicze to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.
Aby więc ocenić, czy wykonane usługi mają charakter „pomocniczy”, należy wziąć pod uwagę to, czy stanowią one uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika.
Za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.
Transakcje pomocnicze natomiast to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli natomiast dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.
Jednakże dla rozstrzygnięcia czy omawiana usługa, wynikająca z Porozumienia, stanowi dla Wspólnoty transakcję zasadniczą, czy też pomocniczą, niezbędna jest w pierwszej kolejności analiza kwestii możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla tego rodzaju usługi.
W myśl § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 955).:
Zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.
Na podstawie § 3 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia:
Zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1623), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Podkreślić należy, że zwolnienie od podatku w oparciu o cyt. przepis możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do opłat pobieranych przez Wspólnotę od członków tej wspólnoty lub innych użytkowników zamieszkujących w lokalach będących własnością członków tej wspólnoty.
Jak wynika z opisu sprawy czynności wykonywane przez Wspólnotę zgodnie z zawartym z Deweloperem Porozumieniem nie będą podlegały ww. zwolnieniom. Wynika to z faktu, że Wspólnota za wykonane w ramach Porozumienia czynności nie pobierała opłat od swoich członków lub innych użytkowników zamieszkujących w lokalach będących własnością członków Wspólnoty oraz przedmiotowe usługi nie są związane z lokalami mieszkalnymi wykorzystywanymi wyłącznie na cele mieszkaniowe. Ponadto, usługa świadczona przez Wspólnotę w postaci powstrzymania się od podjęcia określonych działań, za którą pobrane zostało wskazane w opisie sprawy wynagrodzenie nie jest związana ściśle z wykorzystywaniem, używaniem i użytkowaniem nieruchomości należącej do Wspólnoty. Kwota wynagrodzenia otrzymana od Dewelopera dotyczy prowadzonej przez Niego Inwestycji budowlanej na działce bezpośrednio sąsiadującej z budynkiem Wspólnoty. Wspólnota otrzymała wynagrodzenie tytułem rekompensaty za czasowe niedogodności związane z realizacją Inwestycji oraz z tytułu powstrzymywania się od realizacji uprawnień Wspólnoty związanych z realizacją Inwestycji przez Dewelopera na jego nieruchomości. Należy zauważyć, że inwestor nie buduje budynku Wspólnoty (stanowiącej jej własność) i nie wypłaca odszkodowania będącego rekompensatą usterek powstałych w trakcie tej budowy. W sytuacji opisanej we wniosku Deweloper prowadzi jedynie Inwestycję na działce obok budynku Wspólnoty, która do niej nie należy i nie można jej zaliczyć do zasobów Wspólnoty. I nie ma tu znaczenia, że Wspólnota przeznaczyła otrzymane wynagrodzenie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy i pokryła z niego remont elewacji zewnętrznej Budynku Wspólnoty i balkonów.
W związku z powyższym, charakter świadczonych przez Wspólnotę usług, za które otrzymała od Dewelopera wynagrodzenie w wysokości (…) zł, nie wypełnia warunków do objęcia ich ww. przepisami. Tym samym, jako że wynagrodzenie to jest wynagrodzeniem za czynności niewymienione w art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, to należy je wliczyć do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Wspólnota do dnia zawarcia Porozumienia korzystała ze zwolnienia podmiotowego z uwagi na nieprzekroczenie w którymkolwiek roku podatkowym łącznej wartości sprzedaży na poziomie określonym w art. 113 ust. 1 ustawy. Jednakże, mając na uwadze treść art. 113 ust. 5 ustawy i wysokość otrzymanego wynagrodzenia Wspólnota utraciła prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, bowiem przekroczona została kwota określona w ww. przepisie.
Prawidłowym zatem było działanie Wspólnoty polegające na rejestracji jako czynny podatnik VAT w związku z zawartym Porozumieniem i udokumentowaniu świadczonej na rzecz Dewelopera usługi powstrzymania się od występowania z roszczeniami na drogę sądową i administracyjną przeciwko Deweloperowi poprzez wystawienie faktury na kwotę wynikającą z Porozumienia.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznaję za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania dotyczące podatku od towarów i usług. W zakresie pytania dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Odnosząc się do przywołanych przez Państwa w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów należy zaznaczyć, że każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego, i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego. Specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodna, że niekiedy nawet podobne okoliczności faktyczne nie spowodują analogicznych konsekwencji prawnopodatkowych, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane. Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Państwa orzeczenia sądowe, choć stanowią element Państwa argumentacji, to nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm. dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA)
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right