Interpretacja indywidualna z dnia 2 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.73.2023.1.MM

Czy w przypadku wydania postanowienia w trybie art. 679 Kodeksu postępowania cywilnego, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do ponownego zgłoszenia nabycia spadku, czy też do korekty uprzedniego zgłoszenia?

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 11 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wydania postanowienia w trybie art. 679 Kodeksu postępowania cywilnego. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pan X zmarł w 2011 r. Na moment śmierci Pana X jedynymi znanymi spadkobiercami po Panu X była Wnioskodawczyni, Osoba A, Osoba B oraz Osoba C. W dniu 12 listopada 2012 r. zostało wydane przez Sąd Rejonowy postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, gdzie Sąd stwierdził nabycie spadku po Panu X w ten sposób, że:

a)Wnioskodawczyni nabyła udział w spadku w wysokości 1/3,

b)Osoba A (rodzic Wnioskodawczyni i żona Pana X) nabyła udział w spadku w wysokości 1/3,

c)Osoba B (dziecko brata Wnioskodawczyni) nabyła udział w spadku w wysokości 1/6,

d)Osoba C (dziecko brata Wnioskodawczyni) nabyła udział w spadku w wysokości 1/6.

Nabycie majątku po Panu X nastąpiło na podstawie przepisów regulujących dziedziczenie ustawowe (art. 931 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny), bowiem Pan X nie sporządził testamentu.

Wnioskodawczyni, celem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn w odniesieniu do odziedziczonego majątku, dokonała zgłoszenia na urzędowym formularzu nabycia w drodze dziedziczenia majątku po Panu X w trybie przewidzianym w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej jako: usid) z zachowaniem ówcześnie obowiązującego terminu na dokonanie zgłoszenia.

W ostatnim czasie Wnioskodawczyni powzięła informację, że prawdopodobnie istnieje jeszcze jedna osoba uprawniona do dziedziczenia majątku po Panu X, tj. Osoba D. Aktualnie trwa proces weryfikowania tej okoliczności. Jeśli powyższa okoliczność zostanie potwierdzona, to będzie to oznaczało, że Wnioskodawczynię i Osobę D łączy stosunek pokrewieństwa (Wnioskodawczyni i Osoba D będą rodzeństwem).

Wnioskodawczyni przewiduje, że zostanie wszczęte postępowanie o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku w trybie art. 679 § 1- § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: kpc). W ramach tego postępowania, w drodze zmiany uprzednio wydanego postanowienia, dojdzie do ujednolicenia stanu prawnego ze stanem rzeczywistym, tzn. zostanie stwierdzone, że:

a)Wnioskodawczyni nabyła udział w spadku w wysokości 1/4,

b)Osoba A nabyła udział w spadku w wysokości 1/4,

c)Osoba B nabyła udział w spadku w wysokości 1/8,

d)Osoba C nabyła udział w spadku w wysokości 1/8,

e)Osoba D nabyła udział w spadku w wysokości 1/4.

Pytania

1)Czy w przypadku wydania postanowienia w trybie art. 679 kpc, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do ponownego zgłoszenia nabycia w drodze dziedziczenia majątku po Panu X w trybie przewidzianym w art. 4a ust. 1 pkt 1 usid, czy też Wnioskodawczyni powinna złożyć korektę dokonanego przez Wnioskodawczynię uprzedniego zgłoszenia ze wskazaniem prawidłowego udziału w spadku przypadającego na rzecz Wnioskodawczyni?

2)W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe w jakim terminie należy złożyć korektę dokonanego przez Wnioskodawczynię zgłoszenia?

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1 Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku wydania postanowienia w trybie art. 679 kpc, Wnioskodawczyni powinna złożyć korektę dokonanego przez Wnioskodawczynię zgłoszenia ze wskazaniem prawidłowego udziału w spadku przypadającego Wnioskodawczyni.

Ad. 2 Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe Wnioskodawczyni powinna złożyć korektę dokonanego przez Wnioskodawczynię zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wydanego w trybie art. 679 kpc.

Uzasadnienie w przedmiocie pytania nr 1

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 usid zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia na urzędowym formularzu nabycia w drodze dziedziczenia majątku po Panu X w trybie przewidzianym w art. 4a ust. 1 pkt 1 usid z zachowaniem ówcześnie obowiązującego terminu na dokonanie zgłoszenia.

Jednocześnie jednak, Wnioskodawczyni przewiduje, że zostanie wszczęte postępowanie o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku w trybie art. 679 § 1- § 3 kpc, w wyniku czego zmienione zostanie postanowienie Sądu Rejonowego z 12 listopada 2012 r. w ten sposób, że stwierdzone zostanie nabycie przez Wnioskodawczynię udziału w spadku po Panu X w wysokości niższej, niż wykazany w pierwotnie złożonym przez Wnioskodawczynię zgłoszeniu, dokonanym zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 1 usid.

Zgodnie z art. 81 § 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej jako: Op) jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Stosownie do art. 81 § 2 Op skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Na gruncie Op pod pojęciem deklaracji rozumie się również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci (art. 3 pkt 5 Op).

Z powyższych przepisów wynika zatem możliwość dokonania korekty zgłoszenia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 usid.

W interpretacji indywidualnej z 25 marca 2019 r., znak: 0111-KDIB4.4015.21.2019.2.ASZ w odniesieniu do korekty zgłoszenia określonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 usid Organ podkreślił, co następuje:

„Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, wskazać należy, że korekta zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) może dotyczyć jedynie wskazania błędnych informacji w złożonym zgłoszeniu, np. dotyczących wielkości nabytego udziału w rzeczy lub prawie majątkowym, miejsca ich położenia lub ich wartości rynkowej. Natomiast nabycie innych niż wykazane w zgłoszeniu SD-Z2 rzeczy i praw majątkowych należących do spadku, o których spadkobierca dowiedział się po złożeniu ww. zgłoszenia nie może być przedmiotem korekty dokonanego zgłoszenia. Ustawodawca nie przewidział w takim przypadku korekty złożonego wcześniej zgłoszenia o nabyciu, lecz nakazał obowiązek ponownego złożenia zgłoszenia.

Z wniosku wynika, że druk SD-Z2 został złożony przez Wnioskodawcę z zachowaniem ustawowego terminu. Jak wskazano powyżej korekta zgłoszenia może dotyczyć wartości wielkości nabytych rzeczy lub praw majątkowych. Zatem po dokonaniu wyceny nabytych w drodze spadku składników majątku Wnioskodawca może złożyć korektę ww. zgłoszenia, jeżeli w poprzednim zgłoszeniu wartość przedmiotów nabytych w drodze spadku wykazał w niewłaściwej wysokości. Korekta dotycząca wartości nabytych w spadku przedmiotów pozostanie bez wpływu na prawo Wnioskodawcy do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn”.

Biorąc pod uwagę fakt, że:

-ewentualne postępowanie o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku w trybie art. 679 kpc i dokonana na jego skutek zmiana uprzednio wydanego postanowienia nie będzie skutkowała zwiększeniem udziału Wnioskodawczyni w spadku po Panu X, lecz udział ten zostanie zmniejszony oraz

-dokonane przez Wnioskodawczynię zgłoszenie nabycia spadku w trybie art. 4a ust. 1 pkt 1 usid siłą rzeczy, poza udziałem w spadku, który zgodnie z rzeczywistością nie powinien przypadać Wnioskodawczyni, obejmowało także udział w spadku po Panu X, który jest zgodny z rzeczywistością,

-Wnioskodawczyni powinna dokonać korekty uprzednio złożonego zgłoszenia o nabyciu w drodze dziedziczenia majątku po Panu X wraz ze wskazaniem prawidłowego udziału spadku przypadającego na rzecz Wnioskodawczyni.

Uzasadnienie w przedmiocie pytania nr 2

Biorąc pod uwagę, że przepisy nie określają wprost terminu na złożenie korekty zgłoszenia nabycia majątku w drodze dziedziczenia w ocenie Wnioskodawczyni zasadnym jest przyjęcie, że takiej korekty należy dokonać w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wydanego w trybie art. 679 kpc, analogicznie do terminu przyjętego w art. 4a ust. 1 pkt 1 usid.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:

Zatem nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Moment, z jakim następuje nabycie spadku w sposób jednoznaczny i nie budzący żadnych wątpliwości interpretacyjnych, określony został w art. 925 Kodeksu cywilnego. Stosownie do tego przepisu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, mimo iż nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku, ani też nie uzyskał stwierdzenia nabycia spadku.

Dodatkowo należy wskazać, że postanowienie o nabyciu spadku potwierdza jedynie nabycie spadku (prawo spadkobiercy do spadku), które z mocy art. 925 Kodeksu cywilnego nastąpiło już wcześniej z chwilą otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy.

W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku określony przez przepisy Kodeksu cywilnego nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Wynika to z poniższych uregulowań.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:

Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje – co do zasady – z datą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Niezależnie od powyższego, ustawodawca przewidział zwolnienie podmiotowe w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z ww. art. 4a ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).

W myśl natomiast art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w 2011 r. zmarł spadkodawca, po którym nabyła Pani spadek. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku wydanym w 2012 r. Sąd stwierdził, że nabyła Pani udział w spadku w wysokości 1/3. Celem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn w odniesieniu do odziedziczonego majątku, dokonała Pani w obowiązującym terminie zgłoszenia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jednakże w ostatnim czasie powzięła Pani informację, że prawdopodobnie istnieje jeszcze jedna osoba uprawniona do dziedziczenia majątku po spadkodawcy. Przewiduje Pani, że zostanie wszczęte postępowanie o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku w trybie art. 679 ustawy Kodeks postępowania cywilnego i dojdzie do ujednolicenia stanu prawnego ze stanem rzeczywistym, tzn. zostanie stwierdzone, że nabyła Pani w spadku udział w wysokości 1/4.

Pani wątpliwość budzi to, czy w przypadku wydania postanowienia w trybie art. 679 Kodeksu postępowania cywilnego, będzie Pani zobowiązana do ponownego zgłoszenia nabycia spadku, czy też do korekty uprzedniego zgłoszenia.

Wzruszenie prawomocnego orzeczenia o stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić przez jego uchylenie lub zmianę w trybie art. 679 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.). Zgodnie z art. 679 § 1 ww. ustawy:

W myśl art. 679 § 3 ww. Kodeksu postępowania cywilnego:

Na skutek przeprowadzonego postępowania o uchylenie/zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wydaje nowe postanowienie, zmieniające postanowienie już istniejące i stwierdza nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. 

Skoro zatem w Pani przypadku zostanie uchylone/zmienione postanowienie sądu z 12 listopada 2012 r. i sąd orzeknie, że nabyła Pani udział w spadku w wysokości 1/4, to prawomocne postanowienie zmieniające postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku będzie orzeczeniem stwierdzającym nabycie przez Panią spadku.

Jak wskazano powyżej, zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Aby zatem nabyty przez Panią udział w majątku spadkowym był zwolniony z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się nowego orzeczenia, powinna Pani złożyć do urzędu skarbowego zgłoszenie na druku SD-Z2.

Podstawą do złożenia przez Panią nowego zgłoszenia będzie prawomocne postanowienie zmieniające postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. To na podstawie tego postanowienia zostanie stwierdzone Pani prawo do spadku. Tymczasem zwolnienie określone w art. 4a ww. ustawy ściśle jest powiązane z postanowieniem stwierdzającym nabycie spadku, wskazując, że zgłoszenie nabycia ma nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

W Pani przypadku korekta uprzednio złożonego zgłoszenia SD-Z2 w zakresie wskazania prawidłowego udziału nabytego w spadku, nie może mieć miejsca. Wykazana przez Panią w pierwotnym zgłoszeniu (SD-Z2) informacja dotycząca wielkości nabytego przez Panią udziału w spadku, nie wynika z Pani błędu. Była ona zgodna z postanowieniem Sądu z 12 listopada 2012 r. Skoro jednak postanowienie to zostanie zmienione w ten sposób, że Sąd wyda nowe postanowienie, w którym stwierdzi, że nabyła Pani spadek w udziale 1/4, to uchylone zostanie postanowienie, na podstawie którego złożyła Pani zgłoszenie nabycia spadku. Postanowienie z 12 listopada 2012 r. jako niezgodne ze stanem rzeczywistym zostanie zastąpione nowym orzeczeniem. W celu skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ww. ustawy, w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie przez Panią spadku w udziale 1/4, będzie Pani zobowiązana do ponownego złożenia zgłoszenia nabycia w drodze dziedziczenia majątku po spadkodawcy.

Tym samym odpowiedź na Pani pytanie o termin złożenia korekty zgłoszenia (oznaczone we wniosku nr 2) uznać należy za bezzasadną.

Pani stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).