Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 31 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.297.2023.2.PRM
Uznania czynności wykonywanych przez Wspólnotę na podstawie Porozumienia za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jak również, że wynagrodzenie Wspólnoty wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy o VAT, a także zobowiązania tej Wspólnoty do naliczenia podatku VAT z tytułu wykonania ww. czynności. Uprawnienia Dewelopera do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Wspólnotę (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), dokumentującej wykonanie usług określonych w Porozumieniu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
25 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 25 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
- uznania czynności wykonywanych przez Wspólnotę na podstawie Porozumienia za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jak również, że wynagrodzenie Wspólnoty wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy o VAT, a także zobowiązania tej Wspólnoty do naliczenia podatku VAT z tytułu wykonania ww. czynności;
- uprawnienia Dewelopera do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Wspólnotę (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), dokumentującej wykonanie usług określonych w Porozumieniu.
Uzupełnili go Państwo pismem z 25 maja 2023 r. (data wpływu 25 maja 2023 r.), pismem z 26 maja 2023 r. (data wpływu 1 czerwca 2023 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 lipca 2023 r. (data wpływu 13 lipca 2023 r.) i pismem z 13 lipca 2023 r. (data wpływu 17 lipca 2023 r.), a także pismem z 18 lipca 2023 r. (data wpływu 18 lipca 2023 r.).
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
A;
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A (dalej: „Wnioskodawca 1” lub „Spółka” lub „Inwestor” lub „Deweloper”) prowadzi działalność gospodarczą polegającą na realizacji przedsięwzięć deweloperskich, w szczególności w zakresie wznoszenia budynków przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem. Działalność Spółki w zakresie sprzedaży i/lub wynajmu nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Deweloper na nieruchomości położonej w (…), stanowiącej działkę 1 nr (dalej: „Nieruchomość Dewelopera”) zamierza zrealizować przedsięwzięcie deweloperskie polegające na budowie budynku usługowego z funkcją zamieszkania zbiorowego wraz z garażem podziemnym oraz niezbędną infrastrukturą techniczną i zagospodarowania terenu (dalej: „Przedsięwzięcie Deweloperskie”). Przedsięwzięcie Deweloperskie będzie wykorzystywane przez Dewelopera do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, tj. lokale będą przedmiotem sprzedaży lub wynajmu, podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
B (dalej: „Wnioskodawca 2” lub „Partner” lub „Wspólnota”) prowadzi działalność związaną z prowadzeniem gospodarki mieszkaniowej na rzecz właścicieli lokali. Wspólnota jest zarejestrowanym zwolnionym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wspólnota mieszkaniowa założona została przez właścicieli nieruchomości sąsiedniej do Nieruchomości Dewelopera, tj. nieruchomości zlokalizowanej w (…), stanowiącej działkę nr 2 (dalej: Nieruchomość Partnera).
W związku z realizacją Przedsięwzięcia Deweloperskiego, Deweloper wraz ze Wspólnotą zamierzają zawrzeć porozumienie dobrosąsiedzkie (dalej: Porozumienie), zgodnie z którym Inwestor zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz Wspólnoty wynagrodzenia (dalej: Wynagrodzenie) za udział w realizacji wspólnego zadania inwestycyjnego poprzez udostępnienie Nieruchomości Partnera i za wykonanie przez Partnera zobowiązań wynikających z Porozumienia.
Zgodnie z Porozumieniem Inwestor i Wspólnota zamierzają wspólnie zrealizować zadanie inwestycyjne polegające na:
- wybudowaniu wspólnego, poszerzonego zjazdu z ul. (…) z poszerzeniem drogi dojazdowej w celu umożliwienia bezkolizyjnego dwukierunkowego ruchu do Nieruchomości Partnera i Nieruchomości Dewelopera (Zadanie Inwestycyjne 1) oraz
- włączenia się przez Dewelopera w infrastrukturę techniczną (tj. układ kanalizacji i wodociąg) znajdującą się w drodze dojazdowej na terenie Nieruchomości Partnera i związaną z tym przebudową istniejącej infrastruktury technicznej (Zadanie Inwestycyjne 2).
Z nowopowstałego zjazdu z ul. (…) będą mogli korzystać każdorazowi właściciele lokali mieszkalnych oraz użytkownicy lokali użytkowych położonych na Nieruchomości Partnera oraz na Nieruchomości Dewelopera. Wykonanie Zadania Inwestycyjnego 2 będzie opcjonalne i uzależnione od decyzji Dewelopera. (Zadanie Inwestycyjne 1 oraz Zadanie Inwestycyjne 2 dalej łącznie: Zadanie Inwestycyjne).
Zgodnie z Porozumieniem, Zadanie Inwestycyjne będzie realizowane na koszt Dewelopera.
W ramach zawartego Porozumienia Wspólnota udzieli Deweloperowi prawa do dysponowania Nieruchomością Partnera na cele budowlane dla drogi wewnętrznej:
- do celów przygotowania projektów i uzgodnienia z gestorami mediów projektu drogi wspólnej i przyłączy;
- do celów wykonania prac budowlanych.
Jednocześnie, zgodnie z Porozumieniem, Wnioskodawca 2 zobowiązuje się m.in.:
- do nieskładania jakichkolwiek środków zaskarżenia albo podejmowania jakichkolwiek działań mających na celu uchylenie lub unieważnienie decyzji o pozwoleniu na realizację Przedsięwzięcia Deweloperskiego lub Zadania inwestycyjnego oraz wszelkich innych zezwoleń z nimi związanych;
- nie podejmować jakichkolwiek działań, które miałyby na celu uniemożliwienie, utrudnienie lub opóźnienie realizacji Przedsięwzięcia Deweloperskiego oraz Zadania Inwestycyjnego. Partner zapewni, że żadnego z ww. działań nie podejmie właściciel żadnego lokalu położonego na Nieruchomości Partnera;
- do współpracy z Deweloperem w zakresie uzyskania wszelkich niezbędnych uzgodnień i zgód, decyzji i postanowień związanych z realizacją Zadania Inwestycyjnego i Przedsięwzięcia Deweloperskiego oraz do nieutrudniania realizacji Zadania Inwestycyjnego oraz Przedsięwzięcia Deweloperskiego w inny sposób, w tym nieskładania odwołań, protestów itp.;
- na prośbę Inwestora, potwierdzenia pisemnego wszelkich zgód wymaganych przez gestorów sieci oraz jednostki administracji publicznej, potrzebnych do realizacji Zadania inwestycyjnego i Przedsięwzięcia Deweloperskiego,
- w razie konieczności wynikających z wymagań gestorów sieci, dostarczy dokumenty potwierdzające ustanowienie służebności przesyłu na rzecz odpowiednich gestorów sieci;
- wyrażenia zgody na przebudowę instalacji oraz urządzeń zlokalizowanych na Nieruchomości Partnera, których to przebudowa będzie niezbędna do poprawnego wykonania Zadania Inwestycyjnego i Przedsięwzięcia Deweloperskiego;
- do czasu wykonania przez inwestora docelowego wjazdu na Nieruchomość Dewelopera, Partner wyrazi zgodę na dojazd do Nieruchomości Dewelopera przez drogę wewnętrzną należącą do Partnera (działka nr 2) pojazdów Inwestora oraz realizujących zlecenia na rzecz Inwestora;
- do zawarcia z Deweloperem umowy użyczenia oraz ustanowienia służebności na części Nieruchomości Partnera na rzecz każdoczesnego właściciela lub użytkownika wieczystego Nieruchomości Dewelopera, na czas nieokreślony, począwszy od dnia oddania do użytkowania Zadania Inwestycyjnego, polegającej na:
a) prawie przejścia i przejazdu przez działkę nr 2 do działki nr 1 zgodnie ze stosownym oznaczeniem zawartym w Porozumieniu;
b) prawie umieszczenia infrastruktury technicznej w postaci przyłącza wodociągowego i przyłącza kanalizacyjnego w pasie terenu działki nr 2 zgodnie z oznaczeniem przedstawionym w Porozumieniu, celem włączenia ich do istniejących tam sieci wodociągowych i kanalizacyjnej;
c) w przypadku gdy realizacja Przedsięwzięcia Deweloperskiego będzie wymagała wstępu na Nieruchomość Partnera, Wspólnota udzieli zgody na zajęcie przez Dewelopera pasa o szerokości do 70 cm od granicy Nieruchomości.
Zgodnie z Porozumieniem, Inwestor zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Partnera kwoty do wysokości 1.200.000 złotych tytułem wynagrodzenia za udział w realizacji wspólnego Zadania Inwestycyjnego poprzez udostępnienie Nieruchomości Partnera i za wykonanie przez Partnera zobowiązań z Porozumienia. Wynagrodzenie zostanie powiększone o obowiązujący podatek VAT. Wpłata zostanie dokonana w dwóch transzach:
1)pierwsza transza w kwocie 500.000 złotych zostanie wpłacona na depozyt notarialny prowadzony przez Kancelarię Notarialną w terminie podpisania przez Dewelopera Porozumienia i zostanie zwolniona na konto wskazane przez Partnera w dniu spełnienia wszystkich poniższych warunków:
i. przedstawienia notariuszowi Porozumienia podpisanego przez Partnera i Inwestora;
ii. przedstawienia przez Partnera notariuszowi ważnie podjętej uchwały właścicieli lokali położonych na Nieruchomości Partnera upoważniającej zarząd Partnera do zawarcia Porozumienia oraz
iii. braku złożenia przez Partnera jakichkolwiek środków zaskarżenia od Pozwolenia na Budowę oraz dostarczenia oświadczenia podpisanego przez Zarząd Partnera nie wcześniej niż 31 marca 2023 r. potwierdzającego, że żaden taki środek zaskarżenia nie został złożony. W przypadku niespełnienia wszystkich ww. warunków do 10 października 2023 r. lub w przypadku złożenia przez Partnera jakiegokolwiek środka zaskarżenia od Pozwolenia na Budowę wpłacona kwota zostanie zwrócona przez notariusza Inwestorowi i staje się nienależna.
2)druga transza w kwocie 700.000 złotych zostanie wpłacona na depozyt notarialny prowadzony przez Kancelarię w terminie 14 dni od spełnienia wszystkich poniższych warunków:
i. spełnienia warunków do wypłaty zgodnie z pkt 1) powyżej i braku zajścia przesłanki do jej zwrotu, o których Inwestor poinformowałby notariusza;
ii. rozpoczęcia przez Inwestora budowy w ramach Przedsięwzięcia Deweloperskiego na podstawie Pozwolenia na Budowę;
iii. przedstawienie przez Partnera Inwestorowi skutecznie podjętej uchwały B w sprawie zatwierdzenia Zadania Inwestycyjnego i ustanowienia służebności najpóźniej do 10 października 2023 r.
Powyższa kwota zostanie zwolniona na rzecz Partnera niezwłocznie po zawarciu umowy/umów użyczenia i ustanowienia służebności, pod warunkiem że do tego czasu uchwała zarządu Partnera nie zostanie zaskarżona do sądu przez żadnego z członków Wspólnoty.
W przypadku nie wypełnienia przez Partnera warunków Porozumienia, obowiązany on będzie do zwrotu wynagrodzenia na rzecz Spółki. W przypadku uzyskania pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1 zadane w niniejszym wniosku oraz po spełnieniu warunków określonych w Porozumieniu, Partner udokumentuje wykonanie czynności określonych w Porozumieniu oraz opisie zdarzenia przyszłego fakturą VAT wystawioną na rzecz Dewelopera.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Na Nieruchomości Wspólnota prowadzi działalność związaną z prowadzeniem gospodarki mieszkaniowej na rzecz właścicieli lokali tj. zarządzaniem nieruchomością wspólną (budynek i grunt). W szczególności są to czynności takie jak:
- zapewnienie właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości;
- zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości;
- zapewnienie właściwej gospodarki energetycznej w rozumieniu przepisów prawa energetycznego;
- bieżące administrowanie nieruchomością;
- utrzymanie nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem;
- uzasadnione inwestowanie w nieruchomość.
Dodatkowo, Wspólnota zawiera umowy najmu części ciągów komunikacyjnych (korytarzy) w części wspólnej budynku Wspólnoty przy ul. (…) przylegających bezpośrednio do lokalu właściciela lub lokali właścicieli, do ich wyłącznego użytku na okres 30 lat, na rzecz właścicieli przylegających lokali.
Z tytułu zawieranych umów najmu, Wspólnota otrzymuje wynagrodzenie w wysokości jednorazowej opłaty za cały okres najmu kalkulowanej jako stawka x m2 płatnej w momencie zawarcia umowy najmu oraz miesięcznej opłaty kalkulowanej jako stawka x m2 za utrzymanie części wspólnych.
Jednocześnie, Wspólnota za wynagrodzeniem udostępnia fragment drogi należącej do Wspólnoty, właścicielowi nieruchomości sąsiedniej w celu umożliwienia mu alternatywnego wjazdu na teren jego posesji.
Pytania
1)Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy 2, zgodnie z którym czynności wykonywane przez Wnioskodawcę 2 na podstawie Porozumienia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji Wnioskodawca 2 będzie zobowiązany do naliczenia VAT z tytułu wykonania tych czynności a wynagrodzenie Wnioskodawcy 2 wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy o VAT?
2)W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy Wnioskodawca 1 (Deweloper) będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę 2 (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), dokumentującej wykonanie usług określonych w Porozumieniu?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
W ocenie Wnioskodawcy 2, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę 2 na podstawie Porozumienia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji Wnioskodawca 2 będzie zobowiązany do naliczenia VAT z tytułu wykonania tych czynności a wynagrodzenie Wnioskodawcy 2 wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy o VAT.
Ad 2
W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, Wnioskodawca 1 (Deweloper) będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę 2 (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), dokumentującej wykonanie usług określonych w Porozumieniu.
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych
Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Przy czym przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii – o czym stanowi art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zdaniem Zainteresowanych, z brzmienia art. 8 ustawy o VAT wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, które nie stanowi dostawy towarów, przy czym należy zwrócić uwagę na ust. 1 pkt 2 tego artykułu, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć również zobowiązanie podmiotu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
Tym samym, przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika – niebędące dostawą towarów – na rzecz innego podmiotu. Z treści cytowanego przepisu wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też należy stwierdzić, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług lub dostawy towarów, to – co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jest spełnienie przesłanki odpłatności.
Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.
Na uwagę zasługuje także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.
W konsekwencji należy stwierdzić, że aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy przy tym podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie - jako usługa - podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jednocześnie w ust. 2 niniejszego artykułu wskazane jest, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Cytowane przepisy stanowią implementację regulacji wspólnotowych. Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.) „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w obrocie gospodarczym. Ponadto, z cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy wynika, że pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć także czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W tym przypadku decydujące znaczenie ma stałość, ciągłość wykorzystywania majątku. Nie oznacza to jednak, że podmiot, który wykona np. tylko jedną transakcję, nie uzyska statusu podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą.
Zdaniem Zainteresowanych, świadczenia Wnioskodawcy 2 określone w Porozumieniu i opisane w opisie zdarzenia przyszłego, polegające na wykonaniu określonych czynności (np. udzielenia prawa do dysponowania Nieruchomością Partnera na cele budowlane) oraz polegające na powstrzymaniu się od wykonywania określonych czynności (np. nieskładania środków zaskarżania dotyczących pozwolenia na budowę), stanowią działalność gospodarczą wykonywaną przez Wnioskodawcę 2, jako podatnika VAT w rozumieniu powyższych przepisów. W szczególności, wykonywane przez Wnioskodawcę 2 czynności (lub powstrzymanie się od wykonywania określonych czynności) będą miały cel zarobkowy, będą wykonywane przez Wnioskodawcę 2 działającego jako usługodawca oraz będą wykonywane w sposób ciągły (np. z samej natury świadczenia udostępnienie Nieruchomości Partnera będzie trwało przez określony okres czasu).
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanych, w przedmiotowym przypadku zostaną spełnione wszystkie przesłanki powodujące, że świadczenia wykonane przez Wnioskodawcę 2 będą stanowiły usługę podlegającą opodatkowaniu VAT, tj.:
- świadczenia będą wykonywane przez Wnioskodawcę 2, działającego jako podatnik VAT, w ramach działalności gospodarczej;
- istnieją określone świadczenia, których zakres został szczegółowo opisany w opisie zdarzenia przyszłego, które będą wykonywane przez Wnioskodawcę 2 i polegać będą na działaniu (np. udzieleniu prawa do dysponowania Nieruchomością Partnera na cele budowlane) lub zaniechaniu / tolerowaniu określonych działań (np. nieskładania środków zaskarżania dotyczących pozwolenia na budowę);
- w zamian za wykonanie przez Wnioskodawcę 2 określonych świadczeń zostało określone Wynagrodzenie, którego wypłata uzależniona jest od spełnienia warunków określonych w Porozumieniu;
- pomiędzy Wnioskodawcą 1 i Wnioskodawcą 2 będzie istniał stosunek prawny w postaci Porozumienia, obligujący Wnioskodawcę 2 do wykonania określonych świadczeń oraz Wnioskodawcę 1 do zapłaty wynagrodzenia będącego ekwiwalentem za wykonane świadczenia (których beneficjentem będzie Wnioskodawca 1).
W konsekwencji, zdaniem Zainteresowanych, wykonanie przez Wnioskodawcę 2 czynności wynikających z Porozumienia będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług (w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT) podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji, wynagrodzenie pieniężne otrzymane zgodnie z Porozumieniem będzie stanowiło wynagrodzenie za świadczoną usługę, podlegającą opodatkowaniu VAT.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w następujących interpretacjach podatkowych:
- interpretacji indywidualnej z 29 grudnia 2022 r., wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0114-KDIP4-2.4012.465.2022.2.MŻA:
„W przedstawionych we wniosku okolicznościach istnieje bezpośredni związek pomiędzy wykonanym świadczeniem (Porozumienie), a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na tolerowanie określonych czynności, za które Zainteresowani niebędący stroną postępowania otrzymają określoną kwotę pieniężną od Spółki, należy traktować jako skonkretyzowane świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane przez Zainteresowanych niebędących stroną postępowania na podstawie zawartego Porozumienia stanowi formę wynagrodzenia za umownie uzgodnione działania. Zapłata kwoty określonej w Porozumieniu wiąże się ze świadczeniem usługi na rzecz A, zatem jako wynagrodzenie za usługę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Tym samym w związku z wykonywaniem na rzecz Spółki opisanych we wniosku świadczeń, Zainteresowani niebędący stroną postępowania są podatnikami podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, którzy w związku z tymi czynnościami prowadzą działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy – odpłatnie świadczą usługi na rzecz Spółki zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy.”
- interpretacji indywidualnej z 13 września 2017 r., wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0114-KDIP1-1.4012.335.2017.1.AM:
„Zatem, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności w związku z wyżej przytoczonym oświadczeniem zawartym w porozumieniu, że Państwo J. nie mają żadnych roszczeń dotyczących Inwestycji oraz zrzekają się ewentualnych przyszłych roszczeń wskazuje, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług w myśl art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Otrzymana przez Pana J. na podstawie porozumienia płatność nie stanowi więc formy zadośćuczynienia lecz wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, lub tolerowania czynności lub sytuacji, które wprost wymienione zostało w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Zapłata Panu J. kwoty określonej w porozumieniu wiąże się ze świadczeniem usługi na rzecz C., zatem jako wynagrodzenie za usługę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Faktura jest dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego. W myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Należy dodać, że faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Należność wynikająca z zawartego porozumienia została wypłacona Panu J. jako przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą. Zatem, Pan Zbigniew J. jako czynny podatnik VAT jest zobowiązany do wystawienie faktury dokumentującej wykonanie usługi wynikającej z zawartego porozumienia.”
Jednocześnie, zdaniem Zainteresowanych, przychód uzyskany z zawartego Porozumienia, powinien być wliczony do wartości sprzedaży określonej w art. 113 ustawy o VAT.
Jak wynika z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT – zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 nie wlicza się:
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
- odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
- odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
W myśl art. 113 ust. 5 ustawy o VAT – jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Z literalnej wykładni art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku (na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy), jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy o VAT, Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić inne niż określone w art. 43-81 zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień.
W wykonaniu tej delegacji Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.
W myśl § 3 ust. 1 pkt 10 ww. rozporządzenia, zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.
Natomiast zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia, zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1610, z 2017 r. poz. 1442 i 1529 oraz z 2018 r. poz. 374) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 133 i 138), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że przedmiotem usług wykonywanych przez Wnioskodawcę 2 na podstawie Porozumienia nie będzie
(i)wynajem lokali na cele mieszkaniowe ani
(ii)wykonywanie usług na rzecz właścicieli lokali tworzących wspólnotę ani
(iii)świadczenia usług na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokali należących do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową.
W związku z powyższym, świadczenia wykonywane przez Wnioskodawcę 2 nie będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania VAT.
W konsekwencji, do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, należy wliczyć wartość sprzedaży z tytułu wynagrodzenia określonego w Porozumieniu, które otrzyma Wnioskodawca 2 od Wnioskodawcy 1.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji z 30 grudnia 2020 r., wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0114-KDIP4-2.4012.555.2020.2.KS: „Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie czynności Wnioskodawcy - Wspólnoty Mieszkaniowej w postaci ustanowienia służebności gruntowej, nie mają charakteru pomocniczego. Nie są to bowiem czynności, które nie są związane z zasadniczą działalnością Wnioskodawcy, a przychody z ich tytułu są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. W świetle powyższych okoliczności, odnosząc ww. rozważania do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy stwierdzić, że w oparciu o przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy, Wnioskodawca winien wliczać do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, wartość sprzedaży uzyskanej z tytułu świadczonej usługi ustanowienia służebności gruntowej. Jest to bowiem obrót dotyczący transakcji związanych z nieruchomościami, które nie mają charakteru transakcji pomocniczych. W świetle powyższego należy stwierdzić, że obrót z tytułu ustanowienia służebności gruntowej na rzecz Miasta jako dotyczący transakcji związanych z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych, wliczany jest do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.”
Podsumowując, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę 2 na podstawie Porozumienia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji Wnioskodawca 2 będzie zobowiązany do naliczenia VAT z tytułu wykonania tych czynności a wynagrodzenie Wnioskodawcy 2 wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania 2
Zgodnie z generalną zasadą podatku od towarów i usług wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, ustawy o VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W takim wypadku, kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
(i) nabycia towarów i usług,
(ii)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Jak wskazano w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca 1 dokona nabycia usług od Wnioskodawcy 2 na podstawie Porozumienia w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (realizacją Przedsięwzięcia Deweloperskiego). Przeznaczeniem nabywanego składnika majątku (Nieruchomości) jest jego wykorzystanie do realizacji czynności opodatkowanych VAT, tj. wynajmu lub sprzedaży lokali wybudowanych w ramach Przedsięwzięcia Deweloperskiego.
Zatem aby rozstrzygnąć o uprawnieniu Wnioskodawcy 1 do obniżenia kwoty VAT należnego o VAT naliczony na nabyciu usług opisanych w opisie zdarzenia przyszłego, w myśl art. 86 ust. 10 oraz 10b pkt 1 ustawy o VAT, niezbędne jest ustalenie, czy:
(i)usługi będące przedmiotem planowanego nabycia będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę 1 do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT oraz czy
(ii)ich nabycie będzie podlegało VAT.
Wnioskodawca 1 jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny. Spółka nabędzie usługi na cele prowadzenia swojej, opodatkowanej VAT działalności gospodarczej polegającej na realizacji Przedsięwzięcia Deweloperskiego w celu późniejszego wynajmu lub sprzedaży lokali. Wnioskodawca 1 będzie zatem wykorzystywać nabyte usługi do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT. W konsekwencji usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę 1, będącego podatnikiem VAT, do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Wnioskodawca 1 wskazuje jednocześnie, że warunkiem odliczenia VAT jest brak wystąpienia okoliczności określonych w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, w myśl którego podatnik nie jest uprawniony do obniżenia kwoty VAT należnego o VAT naliczony w sytuacji, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie jest opodatkowana VAT lub jest zwolniona z VAT.
Uprawnienie Spółki do odliczenia podatku naliczonego będzie zatem przysługiwało, jeżeli:
(i)Transakcja zostanie uznana przez Organ za podlegający opodatkowaniu podatkiem VAT (kwestia objęta pytaniem 1 niniejszego wniosku);
(ii)Świadczenie usług nie będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania VAT (uwagi w zakresie braku zastosowania zwolnienia do czynności określonych w Porozumieniu zostały przedstawione w uzasadnieniu do pytania 1 niniejszego wniosku).
W świetle powyższego, po zrealizowaniu warunków Porozumienia i otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury, Wnioskodawcy 1 będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o VAT naliczony z tytułu nabycia usług, gdyż spełniony będzie warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia, określony w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
W myśl art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 oraz ust. 11 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstanie w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych usług, jednak nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym Wnioskodawca 1 otrzyma od Wnioskodawcy 2 fakturę dokumentującą wykonanie usług wynikających z Porozumienia.
W rezultacie, nabycie usług wypełni przesłanki pozwalające na odliczenie podatku naliczonego, tj. Wnioskodawca 1 jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT oraz nabywane usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Jednocześnie, nabycie przez Dewelopera usług od Wnioskodawcy 2 (Wspólnoty mieszkaniowej) nie spełnia określonych w art. 88 ustawy o VAT przesłanek uniemożliwiających odliczenie podatku naliczonego.
Z powyższych względów, w ocenie Wnioskodawcy 1, w przypadku uznania przez Organ, że usługi podlegają opodatkowaniu VAT, ma on prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem tych usług od Wnioskodawcy 2.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w następujących interpretacjach organów podatkowych:
- Interpretacji indywidualnej z 29 grudnia 2022 r., wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0114-KDIP4-2.4012.465.2022.2.MŻA:
„Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.
Z uwagi na obowiązujące przepisy prawa i przedstawiony opis sprawy należy wskazać, że wypłata kwoty wynikającej z zawartego pomiędzy Stronami Porozumienia związana jest z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością deweloperską. Zespół budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami wraz z infrastrukturą towarzyszącą, który Wnioskodawca zamierza wybudować będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Mianowicie, po jego wybudowaniu Spółka dokona sprzedaży zlokalizowanych w inwestycji lokali.
Zatem Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Zainteresowanych niebędących stroną postępowania dotyczącej zawartego Porozumienia, gdyż pozostaje w bezpośrednim związku z wykonywaniem przez Spółkę czynności opodatkowanych. Ponadto Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem, przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy należy uznać za spełnione.”
- Interpretacji indywidualnej z 14 grudnia 2022 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0114-KDIP4-1.4012.640.2022.1.MK:
„Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy wskazać, że pomiędzy wydatkami poniesionymi na realizację Inwestycji Drogowej a czynnościami opodatkowanymi VAT istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, funkcjonowanie Inwestycji Biurowej będzie zależało od powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych. Realizacja Inwestycji Drogowej jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania Inwestycji Biurowej oraz otaczających ją terenów. Ponadto jako inwestor planujący w dalszej perspektywie wynająć/sprzedać lokale biurowe i usługowe w Inwestycji Biurowej, są Państwo zainteresowani uzyskaniem jak najwyższej ceny z tytułu najmu/sprzedaży. Brak odpowiedniego połączenia z siecią dróg publicznych uniemożliwiałby lub utrudniał korzystanie z Inwestycji Biurowej, co w konsekwencji oznaczałoby znacznie niższą wartość rynkową i możliwy do uzyskania przychód z najmu/sprzedaży lokali biurowych i usługowych w Inwestycji Biurowej.
Zatem wydatki na nabycie towarów i usług związanych z realizacją Inwestycji Drogowej będą miały związek z wykonywaniem przez Państwa w przyszłości czynności opodatkowanych, polegających na najmie/sprzedaży lokali oraz miejsc postojowych w garażu podziemnym.
Wobec tego w niniejszej sprawie zostaną spełnione podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku od towarów i usług, określone w art. 86 ust. 1 ustawy, ponieważ wydatki ponoszone w związku z ww. Inwestycją Drogową będą miały związek w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.
W konsekwencji, będą mieli Państwo – na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej. Przy czym prawo to będzie przysługiwać, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.”
W konsekwencji, w przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, Wnioskodawca 1 (Deweloper) będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę 2 (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), dokumentującej wykonanie usług określonych w Porozumieniu.
Biorąc pod uwagę powyższe wnoszą Państwo o potwierdzenie stanowiska przedstawionego przez Zainteresowanych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.
Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie - jako usługa - podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”). Przykładowo, w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.
Podobnie w orzeczeniu TSUE z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden TSUE podkreślił, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.
Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem, jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towarów lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.
A zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ad 1
W pierwszej kolejności wątpliwości Zainteresowanych dotyczą ustalenia czy czynności wykonywane przez Wspólnotę na podstawie Porozumienia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji Wspólnota będzie zobowiązana do naliczenia VAT z tytułu wykonania tych czynności a Jej wynagrodzenie wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Deweloper zamierza zrealizować Przedsięwzięcie Deweloperskie polegające na budowie budynku usługowego z funkcją zamieszkania zbiorowego wraz z garażem podziemnym oraz niezbędną infrastrukturą techniczną i zagospodarowania terenu. Deweloper zamierza zawrzeć ze Wspólnotą, jako właścicielem Nieruchomości (działki nr 2) Porozumienie, zgodnie z którym Deweloper zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz Wspólnoty Wynagrodzenia za udział w realizacji wspólnego Zadania Inwestycyjnego 1 i opcjonalnie Zadania Inwestycyjnego 2, poprzez udostępnienie Nieruchomości.
W ramach Porozumienia Wspólnota zobowiązała się do m.in.:
- udzielenia Deweloperowi prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane,
- nieskładania jakichkolwiek środków zaskarżenia albo podejmowania działań mających na celu uchylenie lub unieważnienie decyzji o pozwoleniu na realizację Przedsięwzięcia Deweloperskiego lub Zadania Inwestycyjnego 1 i/lub 2,
- niepodejmowania jakichkolwiek działań, które miałyby na celu uniemożliwienie, utrudnienie lub opóźnienie realizacji Przedsięwzięcia Deweloperskiego lub opóźnienie realizacji Zadania Inwestycyjnego,
- zapewnienia, że żadnego z ww. działań nie podejmie właściciel żadnego lokalu położonego na Nieruchomości,
- wyrażenia zgody na przebudowę instalacji oraz urządzeń zlokalizowanych na Nieruchomości,
- współpracy z Deweloperem w zakresie uzyskania wszelkich niezbędnych uzgodnień, zgód i decyzji związanych z Przedsięwzięciem Deweloperskim lub Zadaniem Inwestycyjnym oraz nieskładania odwołań i protestów od ww. dokumentów.
W ramach Porozumienia Deweloper zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wspólnoty – za wykonanie przez Wspólnotę zobowiązań wynikających z Porozumienia – Wynagrodzenia powiększonego o podatek VAT.
W rozpatrywanej sprawie kwestią wymagającą wyjaśnienia jest ustalenie, czy otrzymana kwota, w związku z zawartym porozumieniem, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z opisem sprawy, w związku z inwestycją realizowaną przez Dewelopera, Wspólnota na podstawie Porozumienia, które zamierza zawrzeć z Deweloperem zobowiąże się do dokonania określonych tym Porozumieniem czynności polegających na działaniu tj. udzielenia Deweloperowi prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane oraz wyrażenia zgody na przebudowę instalacji oraz urządzeń zlokalizowanych na Nieruchomości, a także współpracy z Deweloperem w zakresie uzyskania wszelkich niezbędnych uzgodnień, zgód i decyzji związanych z Przedsięwzięciem Deweloperskim lub Zadaniem Inwestycyjnym. Ponadto, Wspólnota zobowiąże się do wykonania czynności na rzecz Dewelopera polegających na zaniechaniu takich jak nieskładanie jakichkolwiek środków zaskarżenia, niepodejmowaniu działań, które miałyby na celu uniemożliwienie lub opóźnienie realizacji zamierzenia Dewelopera, nieskładania odwołań i protestów od uzyskanych niezbędnych uzgodnień, zgód i decyzji związanych z Przedsięwzięciem Deweloperskim lub Zadaniem Inwestycyjnym. W zamian Wspólnota otrzyma od Dewelopera wynagrodzenie.
W omawianej sprawie spełnienie przez Wspólnotę warunków wynikających z zawartego przez strony Porozumienia oraz wypłacenie przez Dewelopera w związku ze spełnieniem tych warunków określonej kwoty na rzecz Wspólnoty, stanowi odpłatne świadczenie usług. Kwota, którą otrzyma Wspólnota, stanowi wynagrodzenie za określone w Porozumieniu zachowanie - tj. zarówno działanie jak i powstrzymanie się od podjęcia określonych czynności.
W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zaniechanie oraz podjęcie określonych czynności, za które Wspólnota otrzyma określoną kwotę pieniężną, należy traktować jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie oczywistą korzyścią dla Dewelopera jest otrzymanie decyzji, zgód i pozwoleń w celu realizacji Przedsięwzięcia Deweloperskiego oraz Zadania Inwestycyjnego 1 i/lub 2, do których to realizacji niezbędne jest udostępnienie Nieruchomości należącej do Wspólnoty.
W konsekwencji, czynność Wspólnoty w postaci podjęcia działań wskazanych w Porozumieniu oraz powstrzymaniu się od podjęcia określonych działań, stanowić będzie odpłatne świadczenie usług przez Wspólnotę na rzecz Dewelopera, o którym mowa w art. 8 ust. 1, które podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Odnosząc się natomiast do wątpliwości Zainteresowanych, czy Wspólnota będzie zobowiązana do naliczenia VAT z tytułu wykonania tych czynności a Jej wynagrodzenie wynikające z Porozumienia powinno być wliczone do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ustawy, należy wskazać, że stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami, pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Ponadto, z cytowanego brzmienia art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 (czyli uprawniającej do zwolnienia podmiotowego) nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku (na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy), jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
Za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.
Transakcje pomocnicze natomiast to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli natomiast dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.
Jednakże dla rozstrzygnięcia czy omawiana usługa, wynikająca z Porozumienia, stanowi dla Wspólnoty transakcję zasadniczą, czy też pomocniczą, niezbędna jest w pierwszej kolejności analiza kwestii możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla tego rodzaju usługi.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2195 oraz z 2021 r. poz. 11, 1177 i 1243).
Istotą przedmiotowego zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy jest cel wynajmu. Z brzmienia przepisu wynika, że aby usługi najmu były objęte ww. zwolnieniem, konieczne jest łączne spełnienie trzech przesłanek:
- usługi najmu muszą być świadczone na własny rachunek podatnika,
- przedmiotem najmu musi być nieruchomość o charakterze mieszkalnym,
- najem musi być realizowany wyłącznie w celach mieszkaniowych.
Zgodnie natomiast z art. 82 ust 3 ustawy:
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić inne niż określone w art. 43-81 zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień, uwzględniając:
1) specyfikę wykonywania niektórych czynności oraz uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami;
2) przebieg realizacji budżetu państwa;
3) potrzebę uzyskania dostatecznej informacji o towarach będących przedmiotem zwolnienia;
4) przepisy Unii Europejskiej.
Stosowanie zatem do powyższej dyspozycji wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień ( t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 955).
W myśl § 3 ust. 1 pkt 10 ww. rozporządzenia:
Zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.
Na podstawie § 3 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia:
Zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1623), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Podkreślić należy, że zwolnienie od podatku w oparciu o cyt. przepis możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do opłat pobieranych przez Wspólnotę od członków tej wspólnoty lub innych użytkowników zamieszkujących w lokalach będących własnością członków tej wspólnoty.
Jak wynika z opisu sprawy czynności wykonywane przez Wspólnotę zgodnie z zawartym z Deweloperem Porozumieniem nie będą podlegały ww. zwolnieniom. Wynika to z faktu, że Wspólnota udostępni Deweloperowi część Nieruchomości, lecz nie na cele mieszkaniowe i nie o charakterze mieszkalnym. Czynności wykonane przez Wspólnotę mają na celu wybudowanie poszerzonego zjazdu oraz włączenia się przez Dewelopera w infrastrukturę techniczną (tj. układ kanalizacji i wodociąg). Po wykonaniu postanowień sąsiedzkiego Porozumienia Wspólnota zawrze odpowiednie umowę/umowy użyczenia i ustanowienia służebności, udostępniając efekty współpracy z Deweloperem mieszkańcom. Dodatkowo, za wykonane czynności w ramach Porozumienia, Wspólnota nie będzie pobierała opłat od swoich członków lub innych użytkowników zamieszkujących w lokalach będących własnością członków Wspólnoty oraz przedmiotowe usługi nie będą związane z lokalami mieszkalnymi wykorzystywanymi wyłącznie na cele mieszkaniowe.
W związku z powyższym, charakter świadczonych przez Wspólnotę usług nie wypełnia warunków do objęcia ich ww. przepisami. Tym samym, czynności te nie są wymienione w art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy. W konsekwencji, ww. wynagrodzenie, uzyskane przez Wspólnotę, należy wliczyć do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Wskazaliście Państwo również, że za udział w realizacji wspólnego Zadania Inwestycyjnego poprzez udostępnienie Nieruchomości Wspólnoty i za wykonanie przez Nią zobowiązań z Porozumienia, Deweloper zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wspólnoty kwoty do wysokości 1.200.000 zł tytułem wynagrodzenia, z czego pierwsza z dwóch transz będzie wypłacona na depozyt notarialny w wysokości 500.000 zł. i zostanie zwolniona na konto wskazane przez Wspólnotę w dniu spełnienia określonych wszystkich poniższych warunków:
i. przedstawienia notariuszowi Porozumienia podpisanego przez Partnera i Inwestora;
ii. przedstawienia przez Partnera notariuszowi ważnie podjętej uchwały właścicieli lokali położonych na Nieruchomości Partnera upoważniającej zarząd Partnera
do zawarcia Porozumienia oraz
iii.braku złożenia przez Partnera jakichkolwiek środków zaskarżenia od Pozwolenia na Budowę oraz dostarczenia oświadczenia podpisanego przez Zarząd Partnera nie wcześniej niż 31 marca 2023 r. potwierdzającego, że żaden taki środek zaskarżenia nie został złożony. W przypadku niespełnienia wszystkich ww. warunków do 10 października 2023 r. lub w przypadku złożenia przez Partnera jakiegokolwiek środka zaskarżenia od Pozwolenia na Budowę wpłacona kwota zostanie zwrócona przez notariusza Inwestorowi i staje się nienależna.
Druga transza w kwocie 700.000 złotych zostanie wpłacona na depozyt notarialny prowadzony przez Kancelarię w terminie 14 dni od spełnienia wszystkich poniższych warunków:
i. spełnienia warunków do wypłaty zgodnie z pkt 1) powyżej i braku zajścia przesłanki do jej zwrotu, o których Inwestor poinformowałby notariusza;
ii. rozpoczęcia przez Inwestora budowy w ramach Przedsięwzięcia Deweloperskiego na podstawie Pozwolenia na Budowę;
iii. przedstawienie przez Partnera Inwestorowi skutecznie podjętej uchwały Wspólnoty w sprawie zatwierdzenia Zadania Inwestycyjnego i ustanowienia służebności najpóźniej do 10 października 2023 r.
Powyższa kwota zostanie zwolniona na rzecz Partnera niezwłocznie po zawarciu umowy/umów użyczenia i ustanowienia służebności, pod warunkiem że do tego czasu uchwała zarządu Partnera nie zostanie zaskarżona do sądu przez żadnego z członków Wspólnoty.
Wskazać w tym miejscu należy na powołany wcześniej art. 113 ust. 5 ustawy. Osiągając wartość sprzedaży określonej w Porozumieniu, Wspólnota utraci prawo do korzystania ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, przysługujące Jej do momentu przekroczenia kwoty określonej w tym przepisie. Zwolnienie to utraci moc począwszy od czynności, którą Wspólnota przekroczy kwotę wskazaną w art. 113 ust. 1 ustawy.
Wspólnota będzie tym samym zobowiązana do zarejestrowania się jako czynny podatnik podatku VAT oraz do naliczenia podatku VAT z tytułu przedmiotowej transakcji.
Ad 2
Kolejne wątpliwości Zainteresowanych dotyczą kwestii czy Wnioskodawca 1 (Deweloper) będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę 2 (Wspólnotę) (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), dokumentującej wykonanie usług określonych w Porozumieniu.
Należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Z przywołanych przepisów wynika, że – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.
Mając na uwadze powyższe okoliczności oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy należy stwierdzić, że z tytułu sprzedaży usług w ramach Porozumienia, Wspólnota (Wnioskodawca 2) będzie podmiotem dokonującym czynności opodatkowanej podatkiem VAT i będzie Ona występowała w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, tym samym, będzie zobowiązana udokumentować fakturą sprzedaż uzyskaną z tytułu świadczonych usług udostępnienia swojej Nieruchomości i wykonania zobowiązań z Porozumienia.
Natomiast podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.
Podkreślić należy, że w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Natomiast w każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
W myśl art. 86 ust. 10 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Artykuł 86 ust. 10c ustawy stanowi, że:
Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.
W myśl art. 86 ust. 11 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa z art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Ponadto, na mocy art. 86 ust. 13 pkt 1 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Zatem prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. W stosunku do faktur podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku:
- w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy po otrzymaniu faktury, lub
- za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych,
- przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
I tak, na podstawie przepisu art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika także, że nabywcą usług świadczonych przez Wspólnotę w ramach sąsiedzkiego Porozumienia będzie Deweloper – Spółka zarejestrowana jako czynny podatnik VAT, a transakcja sprzedaży – jak wyżej wskazano – będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT i nie będzie korzystać ze zwolnienia. Spółka nabędzie usługi na cele prowadzenia swojej, opodatkowanej VAT działalności gospodarczej polegającej na realizacji Przedsięwzięcia Deweloperskiego w celu późniejszego wynajmu lub sprzedaży lokali. Deweloper będzie zatem wykorzystywać nabyte od Wspólnoty usługi do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT. Usługi te będą więc wykorzystywane przez Spółkę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Skoro więc Deweloper, jako czynny podatnik podatku VAT będzie wykorzystywać przedmiotowe usługi do czynności opodatkowanych tym podatkiem, to przesłanka pozytywna z art. 86 ust. 1 ustawy zostanie spełniona. Ponadto, art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie będzie miał w niniejszej sprawie zastosowania.
Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.
Podsumowując więc, skoro w przedmiotowej sprawie:
- dojdzie do faktycznego nabycia usług w ramach Porozumienia,
- powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych ww. usług,
- Spółka będzie w posiadaniu faktur dokumentujących transakcję nabycia ww. usług z naliczonym podatkiem VAT,
- faktury nie będą dotyczyły przypadków wymienionych w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, oraz
- Spółka jest podatnikiem podatku VAT oraz będzie wykorzystywała nabyte usługi do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
to Spółka będzie miała prawo - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie przedmiotowych usług, wystawionej przez Wspólnotę (Wnioskodawcę 2).
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Spółka (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right