Interpretacja indywidualna z dnia 27 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.63.2023.2.MM

Ustalenie podstawy opodatkowania przy umowie o nieodpłatne zniesienie współwłasności działek, na których współwłaściciele wybudowali swoje budynki mieszkalne.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn:

- części dotyczącej sposobu określenia podstawy opodatkowania jaka wystąpi po stronie M. – jest nieprawidłowe;

- w części dotyczącej sposobu określenia podstawy opodatkowania jaka wystąpi po stronie P. – jest nieprawidłowe;

- w pozostałej części – jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 6 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 czerwca 2023 r. (wpływ 13 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania: …;

2) Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: …;

3) Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: …;

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawcy (podatnicy) są współwłaścicielami położonej na terytorium Polski nieruchomości gruntowej w udziałach:

- K. (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) – 1/4 części,

- M. ( Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) – 1/4 części,

- L. (Zainteresowany będący stroną postępowania) – 1/2 części.

L. swój udział otrzymał w 1995 r. w wyniku darowizny. Natomiast będące rodzeństwem (I grupa podatkowa) K. i M. otrzymały swoje udziały w 2014 r. w darowiźnie od matki. Są one dla P. siostrzenicami (zstępnymi rodzeństwa - II grupa podatkowa).

Podatnicy planują dokonanie częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności w ten sposób, że z całości wspólnej nieruchomości dokonają odłączenia jej fragmentów - 3 działek po jednej dla każdego z nich na wyłączną własność. Zniesienie odbędzie się nieodpłatnie, bez żadnych spłat i dopłat. W umowie Wnioskodawcy oświadczą, że dokonane nieodpłatne zniesienie współwłasności będzie ostatecznym i końcowym rozliczeniem między nimi i uwzględni ono w szczególności wzajemne roszczenia z tytułu posiadania przedmiotowego składnika majątku wspólnego, po czym z tego tytułu nie będą w przyszłości wnosić do siebie wzajemnie żadnych roszczeń.

Pozostała część gruntów nadal będzie objęta współwłasnością na dotychczasowych zasadach. Bez zmian pozostaną przypisane do nich obciążenia (hipoteka, służebność), ponieważ odłączane działki będą wolne od obciążeń. Wartość udziałów współwłaścicieli w tej pozostałej części gruntów, w stosunku do wartości tej części przed podziałem, nie ulegnie zmianie.

Łączna powierzchnia odłączanych gruntów wynosi 5696 m². Ponieważ rynkowa cena metra kwadratowego wszystkich ww. gruntów jest taka sama (ta sama lokalizacja i charakter), wartość udziałów przypadającą po podziale można przedstawić w metrach kwadratowych. Działki zostaną podzielone następująco:

- K. - otrzyma działkę nr 81/9 o pow. 1403 m², przy czym przypadający na nią udział 1/4 z 5696 m² wynosi 1424 m², otrzyma więc 21 m² poniżej udziału,

- M. - otrzyma działkę nr 81/10 o pow. 1600 m², przy czym przypadający na nią udział 1/4 z 5696 m² wynosi 1424 m², otrzyma więc 176 m² ponad udział,

- L. - otrzyma działkę nr 111/1 o pow. 2693 m², przy czym przypadający na niego udział 1/2 z 5696 m² wynosi 2848 m², otrzyma więc 155 m² poniżej udziału.

M. i L. są stanu wolnego. K. pozostaje w związku małżeńskim, ale udział we wspólnej nieruchomości należy do jej majątku odrębnego. Przypadająca jej w wyniku podziału działka również będzie stanowić jej majątek odrębny.

Na ww. działkach znajdują się dwa budynki mieszkalne:

- na działce nr 111/1, którą w wyniku częściowego zniesienia współwłasności otrzyma na wyłączną własność L., znajduje się dom mieszkalny jednorodzinny, który wybudował on ze swoich własnych środków,

- na działce 81/10, którą w wyniku planowanego częściowego zniesienia współwłasności otrzyma na wyłączną własność M. znajduje się dom mieszkalny jednorodzinny wybudowany przez rodziców obu sióstr ze środków objętych ich wspólnością majątkową małżeńską.

W stosunku do ww. działek współwłaściciele zawarli ustną umowę quoad usum, czyli umowę o podziale nieruchomości wspólnej do korzystania. Na podstawie tej umowy L. otrzymał działkę z wybudowanym przez siebie domem do wyłącznego korzystania, a drugą działkę na takich samych zasadach użytkowała matka Wnioskodawczyń (poprzednia współwłaścicielka), a obecnie M.

Ponieważ dom na działce 81/10 został wzniesiony na gruncie objętym współwłasnością, rodzicom Wnioskodawczyń przysługiwało prawo majątkowe żądania od pozostałych właścicieli gruntu zwrotu nakładów poniesionych na wybudowany dom (art. 405-411 Kodeksu cywilnego). Dokonana w 2014 r. przez matkę na rzecz córek darowizna udziału we współwłasności gruntów (który należał do jej majątku odrębnego), nie objęła prawa do zwrotu nakładów na wybudowany na nich dom. Po śmierci matki na podstawie dziedziczenia testamentowego prawo do żądania zwrotu nakładów odziedziczyły w częściach równych dwie córki - K. i M., natomiast ojciec Wnioskodawczyń zachował przypadającą na niego 1/2 udziału wynikającą z prawa do udziału w majątku wspólnym małżonków.

W planowanej umowie K. zrzeknie się nieodpłatnie na rzecz siostry swojego udziału w prawie do żądania zwrotu nakładów. Obie Wnioskodawczynie oświadczą, że nieodpłatne zniesienie współwłasności będzie ostatecznym i końcowym rozliczeniem między nimi i uwzględni ono w szczególności wzajemne roszczenia z tytułu posiadania przedmiotowego składnika majątku wspólnego, po czym z tego tytułu nie będą w przyszłości wnosić do siebie wzajemnie żadnych roszczeń.

Ojciec Wnioskodawczyń, posiadający udział w prawie żądania zwrotu nakładów na dom, nie będzie stroną umowy zniesienia współwłasności, a jego udział w prawie do żądania zwrotu nakładów na dom pozostanie nieskonkretyzowany.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że:

L. korzystał z wybudowanego przez siebie budynku w sposób wyłączny.

Rodzice K. i M. korzystali z wybudowanego przez siebie budynku w sposób wyłączny.

Umowa quoad usum została zawarta przed wybudowaniem obu budynków.

W związku z zawarciem umowy quoad usum do rozliczenia między właścicielami nie będzie miał zastosowania art. 207 i 226 Kodeksu cywilnego, ale art. 405 i następne Kodeksu (wg stanowiska zawartego w interpretacji Znak: 0111-KDIB2-3.4015.192.2021.2.BD). Zgodnie z treścią art. 408 zobowiązany do wydania korzyści może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie znalazły pokrycia w użytku, który z nich osiągnął. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość korzyści w chwili jej wydania.

Wnioskodawcy nie zgłaszają wobec siebie roszczeń dotyczących nakładów koniecznych. Przysługujące im roszczenia są skonkretyzowane i dotyczą tylko zwrotu „innych nakładów” - nakładów na wybudowanie domów, stanowiących nakłady na ulepszenie rzeczy, które zwiększyły jej wartość. Żądanie ich zwrotów jest podnoszone jako element rozliczenia przy planowanym zniesieniu współwłasności i ustaleniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 405-411 Kodeksu cywilnego L. posiada roszczenie w stosunku do pozostałych współwłaścicieli, tj. M. i K. o zwrot nakładów. Roszczenie to jest skonkretyzowane do zwrotu przez każdą z nich nakładów poniesionych przez niego na budowę budynku mieszkalnego na działce 111/1. Roszczenie nie uwzględnia korzyści uzyskanych przez niego z wyłącznego korzystania z rzeczy, gdyż te pomniejszają tylko roszczenia o nakłady konieczne, a istniejące roszczenia stanowią „inne nakłady”, dokonane w celu ulepszenia rzeczy.

Na podstawie tych samych przepisów i na tych samych zasadach rodzice M. i K. posiadali roszczenie w stosunku do P. o zwrot nakładów poniesionych przez nich na budowę budynku mieszkalnego na działce nr 81/10. Po śmierci matki Wnioskodawczyń, przysługującą jej 1/2 udziału w tym prawie majątkowym odziedziczyły wyłącznie obie córki w częściach równych (po 1/4 udziału w prawie każda), w związku z tym M. posiada wobec pozostałych współwłaścicieli prawo do zwrotu 1/4 nakładów poniesionych przez rodziców na wybudowanie domu. Roszczenie nie uwzględnia korzyści uzyskanych przez nią i rodziców z wyłącznego korzystania z rzeczy, gdyż te pomniejszają tylko roszczenia o nakłady konieczne, a istniejące roszczenia stanowią „inne nakłady”, dokonane w celu ulepszenia rzeczy.

Analogicznie K. posiada wobec pozostałych współwłaścicieli prawo do zwrotu 1/4 nakładów poniesionych przez rodziców na wybudowanie domu. Roszczenie nie uwzględnia korzyści uzyskanych przez nią i rodziców z wyłącznego korzystania z rzeczy, gdyż te pomniejszają tylko roszczenia o nakłady konieczne, a istniejące roszczenia stanowią „inne nakłady”, dokonane w celu ulepszenia rzeczy.

Pytanie

Jak prawidłowo należy ustalić podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nieodpłatnego częściowego zniesienia współwłasności w opisanej powyżej sprawie, w szczególności biorąc pod uwagę istniejące budynki?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Według art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zniesienie to może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, np. podzielenie nieruchomości na kilka mniejszych.

Zgodnie natomiast z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Z przepisu tego wynika wprost, że budynki i ich części znajdujące się na nieruchomościach co do zasady dzielą los gruntu, na którym są posadowione. W przypadku więc, gdy dochodzi do zniesienia współwłasności nieruchomości, czynność ta dotyczy zarówno gruntu, jak i wszelkich budynków i budowli trwale z nim związanych oraz innych naniesień na nim się znajdujących. Z tego też względu skutki podatkowe dokonanego zniesienia współwłasności oceniać należy łącznie dla gruntu oraz budynków na nim posadowionych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (wartość czysta), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Ponadto, w myśl art. 7 ust. 6 ww. ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Wg wytycznych zawartych w przytoczonych poniżej interpretacjach ustalenie podstawy opodatkowania powinno składać się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości nabytego udziału.

W opisanej sprawie należy odrębnie rozpatrzyć wartość nabytego majątku w stosunku do gruntów i osobno w odniesieniu do budynków. 

Dla ustalania wartości rzeczy i praw przypadających w wyniku zniesienia współwłasności nie będzie miała znaczenia wartość budynków mieszkalnych znajdujących się na wyodrębnionych działkach. Fakt ten został potwierdzony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2018 r. sygn. akt II FSK 1614/16 oraz interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 listopada 2018 r. Znak: S-ILPB2/4515-1-42/15/18-S1/TR, z 18 marca 2022 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4015.15.2020.1.ASZ oraz z 31 stycznia 2022 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4015.192.2021.2.BD.

Zgodnie z poglądami zawartymi w orzecznictwie i doktrynie podatek od spadków i darowizn należy do typowych podatków majątkowych, wymierzanych od przyrostu substancji majątkowej, nabytej w sposób nieodpłatny i w istocie podlega mu wzbogacenie się nabywcy rzeczy i praw majątkowych (wartość czysta) (Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, prac, zbiór. Wolters Kluwer, Warszawa 2022.).

We wskazanym wyroku NSA sygn. akt II FSK 1614/16 Sąd stwierdził, że gdyby przy ustalaniu ww. wartości uwzględniono zwiększenie wartości nieruchomości spowodowane nakładami, podatnicy byliby obowiązani do uiszczenia podatku także od tej części wartości nieruchomości, która powstała w następstwie poczynionych przez nich nakładów. W takiej sytuacji podstawę opodatkowania nie stanowiłaby czysta wartość nabytej rzeczy, ale wartość powiększona kosztem majątku samych nabywców; innymi słowy, opodatkowana byłaby także część poniesionych przez nich nakładów. Prowadziłoby to do sprzeczności z zasadą, wyrażoną w art. 7 ust. 1 ww. ustawy. Sprzeczności tej pozwala uniknąć uznanie roszczenia o zwrot nakładów na wspólną nieruchomość za dług pomniejszający wartość nabytego prawa. Tak ustalona czysta wartość nabytego prawa odpowiada wielkości rzeczywistego przysporzenia majątkowego.

W związku z powyższym, w przypadku P. czysta wartość przejmowanych przez niego gruntów nie będzie obejmować wartości wzniesionego na nich domu, gdyż wybudował go za własne środki i jest jego wyłącznym użytkownikiem.

Podobna zasada będzie miała miejsce w przypadku M., z tą różnicą, że nie poniosła ona bezpośrednio nakładów, lecz odziedziczyła udział w prawie do ich zwrotu. Zgodnie z obowiązującą w polskim prawie zasadą sukcesji uniwersalnej na spadkobiercę przechodzą wszystkie prawa i obowiązki majątkowe zmarłego (art. 922 Kodeksu cywilnego). W związku z tym, M., w części przez nią odziedziczonej (1/4 całości prawa), przysługują te same prawa związane z nakładem, jakie przysługiwały jej matce. Na potrzeby ustalenia wartości czystej w rozumieniu podatku od spadków i darowizn, powinna być traktowana tak, jakby sama tę 1/4 nakładów poniosła. Ponieważ przed planowanym zniesieniem współwłasności w skład jej majątku odrębnego wchodzi odziedziczona 1/4 praw do zwrotu nakładów (traktowana jako ich poniesienie), to odpowiednio 1/4 wartości domu nie powinna być wliczana do wartości czystej. W przeciwnym razie byłaby zobowiązana do uiszczenia podatku od tej wartości nieruchomości, która przypadała jej (w sensie ekonomicznym) przed podziałem.

W wyniku planowanej umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności M. przejmując na wyłączną własność działkę z domem, uzyska natomiast dodatkowy składnik majątkowy od swojej siostry K. Ta bowiem zrzeknie się w umowie na rzecz siostry odziedziczonej przez siebie 1/4 udziału w prawie do żądania zwrotu nakładów. M. uzyska więc od siostry dodatkowy udział w prawie majątkowym, który zwiększy wartość przysługujących jej rzeczy i praw w stosunku do ich wartości przed zniesieniem. Wartość tego udziału na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 nie będzie jednak podlegać podatkowi od spadków i darowizn. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się bowiem z podatku nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Pozostałe 2/4 udziału w prawie do zwrotu nakładów na dom przysługiwać będą nadal ojcu Wnioskodawczyń. Rozliczenie roszczeń z tym związanych nie wejdzie w zakres umowy o zniesienie współwłasności, gdyż ojciec nie będzie jej stroną (nie jest współwłaścicielem gruntów). W związku z tym, choć M. w rozumieniu prawa cywilnego stanie się wyłączną właścicielką domu położonego na działce 81/10, to czysta wartość jej majątku, w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, nie będzie obejmować tych pozostałych 2/4 udziału. Planowana umowa regulować będzie bowiem przesunięcia majątkowe wyłącznie między Wnioskodawcami i w tym zakresie rodzić będzie skutki podatkowe. M. otrzyma część udziału w nakładach na dom od siostry, co korzystać będzie z ww. zwolnienia. Pozostała, przysługująca ojcu część, będzie rodzajem długu, rozliczanym podatkowo w ramach innych czynności prawnych (darowizna prawa, dziedziczenie, zwrot pieniędzy), z którymi prawo podatkowe wiąże konkretne obowiązki. Nie można też uznać, że, w sensie ekonomicznym, M. uzyska dodatkowy udział w domu z majątku P., gdyż ten żadnych nakładów na ten dom nie ponosił.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji wartość budynków nie będzie wchodzić do podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W związku z tym ustalenie tej podstawy opierać się będzie na podziale powierzchni gruntów.

W przypadku gruntów osobą zobowiązaną do rozliczenia podatku od spadków i darowizn jest tylko M., gdyż tylko w jej przypadku wartość majątku po zniesieniu, będzie większa niż wartość przypadającego na nią udziału przed jego dokonaniem. Zgodnie ze schematem podziału opisanym w zdarzeniu przyszłym, w wyniku zniesienia jej majątek powiększy się o równowartość 176 m² dzielonych gruntów (cena 1 m² wszystkich gruntów jest taka sama). Przy czym równowartość 21 m² otrzyma z udziału siostry. Wartość rynkowa tych 21 m² nie będzie wchodzić do podstawy opodatkowania, gdyż zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn zwalnia się z podatku nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa 155 m² otrzymanych od P. Podstawa zostanie obniżona o kwotę wolną od podatku, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, gdyż M. jest dla niego zstępną rodzeństwa zaliczoną do II grupy podatkowej.

L. i K. nie będą zobowiązani w stosunku do gruntów do rozliczenia podatku, gdyż wartość nabytych przez nich rzeczy i praw majątkowych, będzie niższa niż przysługujący im udział we współwłasności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku:

- w części dotyczącej sposobu określenia podstawy opodatkowania jaka wystąpi po stronie M. – jest nieprawidłowe;

- w części dotyczącej sposobu określenia podstawy opodatkowania jaka wystąpi po stronie P. – jest nieprawidłowe;

- w pozostałej części – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Jako, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „współwłasność”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Zgodnie z art. 210 § 1 ww. Kodeksu:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego. W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1) podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),

2) przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

3) sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Zgodnie natomiast z art. 46 § 1 ww. Kodeksu:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Z przepisu tego wynika wprost, że budynki i ich części znajdujące się na nieruchomościach co do zasady dzielą los gruntu, na którym są posadowione. W przypadku więc, gdy dochodzi do zniesienia współwłasności nieruchomości, czynność ta dotyczy zarówno gruntu, jak i wszelkich budynków i budowli trwale z nim związanych oraz innych naniesień na nim się znajdujących. Z tego też względu skutki podatkowe dokonanego zniesienia współwłasności oceniać należy łącznie dla gruntu oraz budynków na nim posadowionych.

Zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 6 ww. ustawy:

Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

W oparciu o art. 8 ust. 1 oraz ust. 3 ww. ustawy:

Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.

Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Mając na uwadze przedstawione powyżej przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że przy nabyciu w drodze zniesienia współwłasności, podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa nieruchomości uwzględniająca jej stan na dzień nabycia. Oznacza to, że jeżeli w chwili zawierania umowy o zniesieniu współwłasności nieruchomość ta będzie zabudowana, punkt wyjścia dla ustalenia podstawy opodatkowania stanowić powinna wartość nieruchomości wraz z posadowionymi na niej budynkami. Jak wskazano bowiem powyżej, w przypadku współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem (budynkami) dzieli on los gruntu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że są Państwo współwłaścicielami położonej na terytorium Polski nieruchomości gruntowej w udziałach:

- K. (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) – 1/4 części,

- M. (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) – 1/4 części,

- L. (Zainteresowany będący stroną postępowania) – 1/2 części.

Obecnie planują Państwo dokonać częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności w ten sposób, że z całości wspólnej nieruchomości dokonają Państwo odłączenia 3 działek, po jednej dla każdego z Państwa. Cena rynkowa metra kwadratowego wszystkich działek jest taka sama. W wyniku zniesienia współwłasności, które odbędzie się bez spłat i dopłat:

- K. otrzyma działkę o powierzchni mniejszej o 21 m² od przypadającego na nią udziału 1/4 w powierzchni trzech wydzielonych działek,

- L. otrzyma działkę o powierzchni mniejszej o 155 m² od przypadającego na niego udziału 1/2 w powierzchni trzech wydzielonych działek,

- M. otrzyma działkę o powierzchni większej o 176 m² od przypadającego na nią udziału 1/4 w powierzchni trzech wydzielonych działek.

Ponadto na działce, którą otrzyma L. znajduje się budynek mieszkalny, który wybudował z własnych środków. Natomiast na działce, którą otrzyma M. znajduje się budynek mieszkalny, który wybudowali rodzice M. i K.

Przed wybudowaniem obu budynków współwłaściciele zawarli umowę quoad usum. L. oraz rodzice M. i K. korzystali z wybudowanych przez siebie domów w sposób wyłączny.

Ustalając podstawę opodatkowania z tytułu zawarcia przez Państwa umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności w pierwszej kolejności należy odnieść się do sytuacji K., która w wyniku podziału otrzyma działkę niezabudowaną o wartości mniejszej niż przysługujący jej udział we współwłasności trzech dzielonych działek. We wniosku wskazano bowiem, że cena rynkowa metra kwadratowego wszystkich trzech działek jest taka sama, a działka, którą otrzyma K. będzie o 21 m² mniejsza od przypadającego na nią udziału 1/4 w powierzchni trzech wydzielonych działek.

W świetle takiego opisu sprawy należy stwierdzić, że w wyniku planowanego nieodpłatnego zniesienia współwłasności K. nie nabędzie nieruchomości o wartości przekraczającej wartość jej udziału we współwłasności sprzed zniesienia współwłasności.

Zgodnie zatem z ww. art. 7 ust. 6 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, z tytułu dokonania nieodpłatnego zniesienia współwłasności bez spłat i dopłat, po stronie K. nie powstanie zobowiązanie podatkowe, ponieważ nie otrzyma wartości rzeczy lub praw majątkowych przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem jej przysługiwał.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku P. i M., którzy w wyniku zniesienia współwłasności nabędą działki zabudowane budynkami mieszkalnymi. Jak bowiem wskazano powyżej, z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że budynki i ich części znajdujące się na nieruchomościach co do zasady dzielą los gruntu, na którym są posadowione. Tym samym wartość budynku zwiększa wartość działki, na której jest posadowiony. Aby zatem stwierdzić czy w tym przypadku powstała podstawa opodatkowania należy odnieść się do treści ww. art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ustalenie podstawy opodatkowania składa się z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału jaki dotychczas przysługiwał nabywcy.

Ustawodawca nie podaje definicji długów i ciężarów. Jednocześnie rozszerza to pojęcie w art. 7 ust. 2 i 3 ustawy przykładowo wyliczając przypadki, które stanowią długi i ciężary. Oznacza to, iż długi i ciężary w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowią katalog otwarty.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, łącznie z roszczeniami z tytułu poczynionych przez nabywcę nakładów na nabytą nieruchomość. Przy czym roszczenia o zwrot tych nakładów muszą być skonkretyzowane i uwzględniać ewentualne korzyści uzyskane przez nabywcę z wyłącznego z nich korzystania. Wówczas równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od wartości nabytej nieruchomości.

„Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności, prawa użytkowania czy drogi koniecznej.

Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Podsumowując, sam fakt istnienia nakładów nie pozwala na automatyczne wyłączenie z podstawy opodatkowania ich wartości. W przypadku zniesienia współwłasności roszczenia o wartość poczynionych nakładów (np. kosztów wybudowania budynku), aby mogły być uznane za „długi” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przybrać muszą postać roszczeń o ich zwrot.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że przysługują Państwu wobec siebie skonkretyzowane roszczenia o zwrot „innych nakładów” – nakładów na wybudowanie domów, stanowiące nakłady na ulepszenie rzeczy, które zwiększyły jej wartość.

Zgodnie z art. 206 ww. ustawy Kodeks cywilny:

Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Stosownie do art. 207 ww. ustawy:

Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

W myśl art. 221 ww. ustawy:

Czynności prawne określające zarząd i sposób korzystania z rzeczy wspólnej albo wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności odnoszą skutek także względem nabywcy udziału, jeżeli nabywca o nich wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć. To samo dotyczy wypadku, gdy sposób korzystania z rzeczy został ustalony w orzeczeniu sądowym.

W stosunku do rzeczy, których właściwości lub społeczno-gospodarcze przeznaczenie na to pozwalają, możliwe jest wydzielenie współwłaścicielom odpowiednich części rzeczy do wyłącznego użytku (quoad usum), co rodzi skutki jedynie w sferze obligacyjnej i nie zmienia stosunków własnościowych; wydzielenie takie nie jest równoznaczne ze zniesieniem współwłasności, formalnym bądź nieformalnym, a jedynie stanowi skonkretyzowanie sposobu korzystania i jest czynnością zwykłego zarządu. Podział quoad usum jest dopuszczalny także wtedy, kiedy właściwości rzeczy nie wymuszają jego dokonania, lecz zgodnie chcą tego wszyscy współwłaściciele; taki podział kształtuje korzystanie z rzeczy i może zawierać zgodę na zabudowę przez współwłaściciela wydzielonej mu części nieruchomości. W wyniku podziału quoad usum współwłaściciele pozostają nadal współposiadaczami samoistnymi całej rzeczy, ale stają się zarazem posiadaczami zależnymi wydzielonej im części. Skoro zatem współwłaściciele korzystający w sposób wyłączny z części rzeczy w następstwie jej podziału quoad usum są posiadaczami samoistnymi całej rzeczy, podobnie jak pozostali współwłaściciele w wypadku zniesienia jej współwłasności przez podział, współwłaściciele korzystający z rzeczy w warunkach wydzielenia części rzeczy do wyłącznego użytku mogą więc żądać rozliczenia poczynionych na rzecz nakładów, czy to koniecznych, o ile nie mają one pokrycia w korzyściach, które uzyskali z rzeczy, czy też innych, które zwiększają wartość rzeczy.

Mając zatem na uwadze powyższe informacje, należy stwierdzić, że wartość roszczenia o zwrot nakładów poniesionych przez P. na nieruchomość wspólną stanowi dług pomniejszający wartość nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności. W rezultacie, wartość roszczenia o zwrot nakładów podlegać będzie uwzględnieniu przy ustalaniu czystej wartości, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w związku z planowaną czynnością nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Wartość tego roszczenia należy więc odliczyć od wartości rynkowej nieruchomości będącej przedmiotem planowanej czynności nieodpłatnego zniesienia współwłasności. W ten sposób zostanie ustalona czysta wartość nabywanego udziału w nieruchomości.

Jeżeli zatem wartość roszczenia o zwrot nakładów jakie przysługuje P. będzie równa wartości rynkowej wybudowanego domu mieszkalnego, to czysta wartość majątku jaki otrzyma L. w wyniku zniesienia współwłasności będzie odpowiadała wartości działki 111/1.

Skoro natomiast cena rynkowa metra kwadratowego wszystkich trzech działek jest taka sama, a działka, którą otrzyma L. będzie o 155 m² mniejsza od przypadającego na niego udziału 1/2 w powierzchni trzech wydzielonych działek, to należy stwierdzić, że w wyniku planowanego nieodpłatnego zniesienia współwłasności L. nie nabędzie nieruchomości o wartości przekraczającej wartość jego udziału we współwłasności sprzed zniesienia współwłasności.

Tym samym po stronie P. nie powstanie zobowiązanie podatkowe, ponieważ nie otrzyma wartości rzeczy lub praw majątkowych przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem mu przysługiwał.

Pomimo, że po stronie P. nie powstanie zobowiązanie podatkowe, Państwa stanowiska dotyczącego sposobu określenia podstawy opodatkowania jaka wystąpi po stronie P. nie można uznać za prawidłowe.

Państwa zdaniem, w przypadku P. czysta wartość przejmowanych przez niego gruntów nie będzie obejmować wartości wzniesionego na nich domu, gdyż wybudował go za własne środki i jest jego wyłącznym użytkownikiem.

Tymczasem jak już powyżej wskazano, przy nabyciu w drodze zniesienia współwłasności, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości według stanu na dzień nabycia. Oznacza to, że skoro w chwili zawierania umowy o zniesienie współwłasności nieruchomość jaka przypadnie P. jest zabudowana, punktem wyjścia dla ustalenia podstawy opodatkowania powinna być wartość nieruchomości wraz z posadowionym na niej budynkiem. I dopiero od tej wartości można odliczyć wartość roszczenia o zwrot nakładów jakie przysługuje P. (traktując je jako dług).

Zatem przy założeniu, że wartość roszczenia o zwrot nakładów jakie przysługują P. będzie równa wartości rynkowej wybudowanego domu, to faktycznie zobowiązanie podatkowe nie powstanie. Jednakże jest to wynikiem zaistnienia powyższych przesłanek a nie tego, że wartości budynku nie bierze się pod uwagę przy ustalaniu podstawy opodatkowania.

Odnosząc się natomiast do sytuacji M. należy zauważyć, że w momencie zniesienia współwłasności będzie przysługiwać jej roszczenie o zwrot 1/2 nakładów jakie ponieśli jej rodzice na wspólną nieruchomość. Zatem - analogicznie jak wyjaśniono powyżej - wartość roszczenia jakie przysługuje M. o zwrot nakładów poniesionych przez jej rodziców na nieruchomość wspólną będzie stanowić dług, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ww. ustawy. Z wniosku wynika, że M. nabyła w drodze spadku 1/4 roszczenia o zwrot nakładów. Ponadto jej siostra, tj. K. zrzeknie się nieodpłatnie na jej rzecz swojego udziału 1/4 w prawie do żądania zwrotu nakładów. Tym samym w momencie zniesienia współwłasności M. będzie przysługiwało roszczenie o zwrot 1/2 nakładów jakie ponieśli jej rodzice na wspólną nieruchomość.

M. ustalając podstawę opodatkowania jako dług będzie więc mogła uwzględnić roszczenie o zwrot 1/2 nakładów poniesionych na budowę budynku, który otrzyma wraz z działką na wyłączną własność. Równocześnie M. otrzyma działkę o powierzchni większej o 176 m² od przypadającego na nią udziału 1/4 w powierzchni trzech wydzielonych działek. Po stronie M. powstanie zatem podstawa opodatkowania, ponieważ otrzyma majątek o większej wartości niż wynosił jej udział we współwłasności.

Odnosząc się natomiast do zawartej w opisie zdarzenia przyszłego informacji, że K. podczas zawierania umowy o częściowe zniesienie współwłasności zrzeknie się na rzecz M. prawa do żądania zwrotu nakładów (1/4 nakładów jakie ponieśli jej rodzice na wybudowanie domu), należy zauważyć, że w doktrynie zrzeczenie się uprawnienia ujmowane jest jako pozbycie się prawa bez równoczesnego przeniesienia go na inny podmiot. Jednakże ze względu na brak możliwości ingerencji w przedstawiony przez Państwa we wniosku opis zdarzenia przyszłego, kwestia czy i w jakiej formie M. wejdzie w posiadanie udziału 1/2 w prawie do żądania zwrotu nakładów od P. nie podlega interpretacji.

Nie można jednak zgodzić się z Państwem, że przy ustalaniu podstawy opodatkowania nie należy uwzględniać wartości całego budynku mieszkalnego. Jak już wcześniej wskazano długiem jest wartość przysługującego roszczenia o zwrot wydatków poniesionych na wybudowanie budynku a nie wartość tego budynku.

M. nabędzie na wyłączną własność cały dom znajdujący się na działce, którą otrzyma w wyniku zniesienia współwłasności. Tymczasem roszczenie o zwrot wydatków przysługuje jej w wysokości 1/2 poniesionych wydatków na jego wybudowanie. Budynek wzniesiony na wspólnym gruncie stanowi własność współwłaścicieli gruntu niezależnie od tego kto go wzniósł i komu przysługuje roszczenie o zwrot kosztów budowy. Nie ma zatem znaczenia, że to nie L. poniósł koszty budowy budynku, który na własność nabędzie M..

W wyniku planowanego nieodpłatnego zniesienia współwłasności po stronie M. dojdzie zatem do przyrostu wartości majątku jaki posiadała przed zniesieniem współwłasności w dzielonym majątku. Nabycie po stronie M. nastąpi w części od K. i w części od P.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

 1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

 2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

 3) do grupy III – innych nabywców.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1)9637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2)7276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3)4902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Stosownie jednak do treści art. 28 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1059) – do nabycia rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpi od dnia wejścia w życie ustawy, a więc od 1 lipca 2023 r., stosuje się nowe brzmienie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym: 

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej :

1) 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2) 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej; 

3) 5 733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Z powyższych przepisów wynika, że wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Dodatkowo ustawodawca przewidział zwolnienia dla osób zaliczonych do I grupy podatkowej. I tak zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z wniosku wynika, że M. jest siostrą K. (I grupa podatkowa) oraz siostrzenicą P. (zstępną rodzeństwa II grupa podatkowa).

Zatem nabycie przez M. w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności udziałów w nieruchomości od K. (tj. od siostry, I grupa podatkowa) będzie zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy.

Opodatkowaniu podlegać będzie natomiast nabycie przez M. w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności udziałów w nieruchomości od P. (tj. od wuja, II grupa podatkowa).

Przyrost wartości majątku jaki nastąpi po stronie M. w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności w części przypadającej na udział jaki M. nabędzie od P. będzie stanowił podstawę opodatkowania.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2023 r. poz. 1226):

Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej:

1) do 11.833 zł – 7%,

2) od 11.833 zł do 23.665 zł – 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11.833 zł,

3) powyżej 23.665 zł – 1.893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23.665 zł.

Z kolei w myśl art. 17a ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Obowiązek składnia zeznań podatkowych nie dotyczy przypadku, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

Reasumując, Państwa stanowiska nie można było uznać w całości za prawidłowe, ponieważ podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn z tytułu nabycia w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rynkowa nieruchomości wraz z posadowionymi na niej budynkami, którą można pomniejszyć o wartość przysługujących roszczeń, a nie o wartość wzniesionych budynków.

Należy podkreślić, że tego typu zdarzenia cywilnoprawne, jak istnienie i wielkość, a więc konkretyzacja roszczenia o zwrot nakładów na nieruchomość pozostającą we współwłasności, w istocie stanowią element zdarzenia przyszłego i nie podlegają ocenie przez Organ interpretacyjny. Szczegółowe uprawnienie do weryfikacji zgodności przedstawionego zdarzenia przyszłego ze stanem rzeczywistym przysługuje Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w postępowaniu podatkowym, w szczególności w zakresie wykazania wiarygodnej podstawy istnienia takiego skonkretyzowanego roszczenia o zwrot nakładów poczynionych na budowę budynku mieszkalnego przysługującego każdemu z Państwa w stosunku do pozostałych właścicieli.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan … (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).