Interpretacja indywidualna z dnia 19 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.101.2023.1.MD

Będzie Pani uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość polecenia tylko w sytuacji, gdy polecenie to będzie wykonane w dniu powstania obowiązku podatkowego z tytułu darowizny. Polecenie wykonane w terminie późniejszym nie uprawnia do obniżenia podstawy opodatkowania, nie jest ciężarem darowizny w momencie jej wykonania.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 29 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny z poleceniem. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wraz z Pani bratem są Państwo współwłaścicielami mieszkania po rodzicach. Syn brata ciężko zachorował. Zamierza Pani spłacić brata w kwestii mieszkania, żeby w jak najszybszym czasie móc przekazać mu środki pieniężne nie czekając, aż znajdą Państwo kupca na mieszkanie. W tym celu chce Pani pomóc Pani partner i przekazać na Pani konto kwotę nie więcej niż (….) tys. złotych. Otrzymaną w tym celu darowiznę pieniężną zamierza Pani przekazać na konto Pani brata. Beneficjentem otrzymanej kwoty będzie Pani brat, a Pani w całości wypełni polecenie darowizny.

Pytanie

Czy jeśli przeznaczy Pani w całości darowiznę pieniężną od Pani partnera (zgodnie ze wskazaniem partnera, czyli darczyńcy) na cel wskazany w umowie darowizny, obniży to podstawę opodatkowania z tytułu darowizny i nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadku i darowizn z tytułu otrzymanej darowizny?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, w związku z treścią art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, po otrzymaniu środków pieniężnych z obowiązkiem wykonania polecenia – przekazanie tych środków na konto brata, po wykonaniu polecenia, wartość obciążenia będzie równa ciężarowi darowizny, wartość podstawy opodatkowania będzie zerowa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęć darowizny ani polecenia darczyńcy. W tym celu koniecznym jest sięgnięcie do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Stosownie do treści art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

W myśl art. 893 ww. Kodeksu:

Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Art. 894 § 1 tego Kodeksu stanowi, że:

Darczyńca, który wykonał zobowiązanie wynikające z umowy darowizny, może żądać wypełnienia polecenia, chyba że ma ono wyłącznie na celu korzyść obdarowanego.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt. 4 i 5 tej ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje:

- przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń;

- przy nabyciu z polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania polecenia.

Art. 7 ust. 1 i 2 ww. ustawy stanowi, że:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia, o ile zostało wykonane.

Z art. 9 ust. 1 i 2 o podatku od spadków i darowizn wynika, że:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1) 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2) 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3) 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Stosownie do treści art. 14 ust. 1-3 tej ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

 1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

 2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

 3) do grupy III – innych nabywców.

Art. 15 ust. 3 cyt. ustawy stanowi, że:

Przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 4 ww. ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodze rozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku i niepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skale podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonych w ust. 1-3.

Aktualne skale podatkowe określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2023 r. poz. 1226) w § 2 tego rozporządzenia.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, otrzyma Pani darowiznę od Pani partnera z poleceniem przekazania tej darowizny Pani bratu, na leczenie jego dziecka.

Nabycie przez Panią środków pieniężnych w drodze umowy darowizny podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Partner, jako osoba niespokrewniona, należy względem Pani do III grupy podatkowej i co do zasady przepisy przewidziane dla tej grupy podatkowej winny mieć do takiej darowizny zastosowanie.

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość). Jeżeli obdarowany (czyli w tym wypadku Pani) został obciążony obowiązkiem wykonania polecenia, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar darowizny, o ile zostało wykonane. Co zatem istotne, będzie Pani uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość polecenia tylko w sytuacji, gdy polecenie to będzie wykonane w dniu powstania obowiązku podatkowego z tytułu darowizny. Polecenie wykonane w terminie późniejszym nie uprawnia do obniżenia podstawy opodatkowania, nie jest ciężarem darowizny w momencie jej wykonania.

Zatem, tylko w przypadku, kiedy polecenie darczyńcy będzie wykonane w tym samym momencie co umowa darowizny, będzie Pani uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania, co spowoduje, że nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Jeśli natomiast do wykonania polecenia dojdzie później, nie będzie Pani mogła zaliczyć go jako ciężar umowy darowizny i w takiej sytuacji będzie Pani opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn na zasadach przewidzianych dla III grupy podatkowej.

Dodatkowe informacje

 Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Końcowo podkreślamy, że interpretacja dotyczy wyłącznie Pani sytuacji prawnopodatkowej i nie przesądza o potencjalnych skutkach podatkowych powstałych po stronie innych osób, w szczególności Pani brata.

Podstawą do wydania tej interpretacji są tylko te elementy opisu zdarzenia przyszłego, które są istotne w kontekście zadanego pytania, a więc zakreślonego w ten sposób przedmiotu wniosku – tj. dotyczące umowy darowizny. Skoro przedmiotem Pani zapytania było opodatkowania darowizny, którą otrzyma Pani od partnera, to pozostałe ewentualne kwestie, które wspomina Pani w opisie zdarzenia, nie są przedmiotem interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.