Interpretacja indywidualna z dnia 17 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.229.2023.1.DS

Usługi świadczone na podstawie Umów zawartych z ZASI, będącym zewnętrznie zarządzającym ASI, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 a) i b) ustawy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych przez Państwa usług na rzecz ZASI, będącego zewnętrznie zarządzającym ASI.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką będącą polskim rezydentem podatkowym działającym pod firmą A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), przy ul. (…), wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla (….), XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS (….), NIP (…)(„Wnioskodawca”).

Wnioskodawca wykonuje działalność pozostałego doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (70.22.Z).

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca zawarł dwie umowy o świadczenie usług z podmiotem będącym zewnętrznie zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną, tj. spółką B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), przy ul. (…), wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy (…), VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS (…), NIP (…) (dalej: ZASI), o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: ustawa o funduszach), który zarządza alternatywną spółką inwestycyjną C Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Alternatywna Spółka Inwestycyjna Spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w (…), przy ulicy (…), wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy (…) w (…), VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (…), NIP: (…) (dalej: ASI).

Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach.

Zgodnie z postanowieniami umowy nr 1 (dalej „Umowa I”) zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a ZASI, Wnioskodawca wykonuje na rzecz ZASI wyspecjalizowane i kompleksowe usługi (dalej: Usługi I).

Przedmiotowy zakres Usług I dotyczy świadczenia usług dotyczących przygotowania dokumentacji niezbędnej do wykonania przez ZASI obowiązków sprawozdawczych i raportowych względem następujących instytucji Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (dalej NCBR), Komisja Nadzoru Finansowego (dalej KNF), Główny Urząd Statystyczny (dalej GUS), w terminach, formie i systemach określonych i wymaganych przez NCBR, KNF i GUS.

Usługa w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do NCBR obejmie następujące dokumenty:

a)formularz monitoringu spółek portfelowych;

b)sprawozdanie menadżerskie, w tym okresowe i końcowe;

c)dokumenty formalne na komitet inwestycyjny ASI, w tym protokoły z posiedzenia, uchwały, wystąpienia o rezygnację z prawa pierwszeństwa NCBR w zakresie wykonywanych inwestycji;

d)wnioski o płatność dotyczące budżetu operacyjnego i inwestycyjnego ASI;

e)wnioski o rozliczenie dotyczące budżetu operacyjnego i inwestycyjnego ASI.

Usługa w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do KNF obejmie następujące dokumenty:

a)raporty kwartalne (jeśli dotyczą);

b)raporty roczne.

Usługa w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do GUS obejmie następujące dokumenty:

a)raport roczny PNT-01.

b)inne wymagane przez GUS, jeśli wystąpią.

Zgodnie z postanowieniami umowy nr 2 (dalej „Umowa II”) zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a ZASI, Wnioskodawca wykonuje na rzecz ZASI wyspecjalizowane i kompleksowe usługi (dalej: Usługi II).

Przedmiotowy zakres Usług II dotyczy świadczenia usług opracowania i przygotowania dokumentacji niezbędnej do przygotowania projektów badawczo-rozwojowych na komitety inwestycyjne ASI, w ramach realizacji przez ASI inwestycji w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, poddziałanie 1.3.1 BRIdge Alfa (dalej Usługa lub Przedmiot Umowy lub PU), realizowanej na mocy umowy między ZASI a Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (dalej NCBR).

Zakres minimalnej dokumentacji przygotowywanej przez Wnioskodawcę w zakresie każdego projektu dotyczy:

• opis projektu, zawierający w szczególności ryzyko inwestycyjne, potencjał wzrostu wartości spółki prowadzącej projekt;
• due diligence naukowe, zawierające w szczególności analizę obecnego stanu wiedzy w zakresie projektu badawczo-rozwojowego, ocena innowacyjności i unikalności technologii, wnioski z przeprowadzonej analizy oraz opinię o innowacyjności;
• due diligence finansowe, zawierające w szczególności model komercjalizacji efektów prac badawczo-rozwojowych, ocenę opłacalności inwestycji, wnioski z przeprowadzonej analizy i model finansowy;
• due diligence prawne, zawierające w szczególności informacje o kraju rejestracji spółki, beneficjentach rzeczywistych, ciążących na spółce obowiązkach sprawozdawczych, statusie podatnika VAT, przyznanej pomocy publicznej, otrzymanych dotacjach oraz wnioski z przeprowadzonej analizy.

Wnioskodawca i ZASI mogą w przyszłości zawierać również inne umowy, których zakres obowiązków będzie obejmował czynności opisane wyżej (lub tylko niektóre z nich) np. na potrzeby indywidualnie oznaczonej inwestycji. Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, usługi, które świadczone będą przez niego na rzecz B zawierają się wprost w katalogu czynności stanowiących usługi zarządzania funduszami, ujętych w Dyrektywie UCITS czy Dyrektywie ZAFI, a mianowicie usługi w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do NCBR, w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do KNF oraz w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do GUS zawierają się m.in. w punktach administracja.

Pytania

1.Czy powyższe Usługi I świadczone przez Wnioskodawcę, na postawie Umowy I, na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług?

2.Czy powyższe Usługi II świadczone przez Wnioskodawcę, na postawie Umowy II, na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zarówno w ustawie o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 a) i b) ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (dalej ustawa o VAT) zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych o których mowa w lit. a), lub ich częścią.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi opisane w niniejszym Wniosku, które będą świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm. (dalej Dyrektywa)), zgodnie z którym zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej Dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Z brzmienia art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT wynika, że prawodawca unijny pozostawił ustawodawcom państw członkowskich swobodę w zakresie określenia jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, ustawodawca polski zadecydował o zastosowaniu zwolnienia z VAT do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Dla możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT nie ma zatem znaczenia, czy czynności zarządzania wykonywane są na rzecz funduszy inwestycyjnych czy też alternatywnych funduszy inwestycyjnych.

W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (dalej: Dyrektywa UCITS). Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, spółka zarządzająca nie angażuje się w działalność inną niż zarządzanie UCITS, którym wydano zezwolenie na podstawie niniejszej dyrektywy, z wyjątkiem dodatkowego zarządzania przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, które nie są objęte niniejszą dyrektywą i w odniesieniu do których spółka zarządzająca podlega nadzorowi ostrożnościowemu i których jednostki nie mogą być wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich na mocy niniejszej dyrektywy.

Zgodnie z przywołanym załącznikiem II do Dyrektywy UCITS, funkcje zarządzania obejmują: zarządzanie inwestycjami, administrację, a w tym: obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem: zapytania klientów; wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe); monitorowanie przestrzegania uregulowań; prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa; wypłatę zysków; emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa; rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń); prowadzenie ksiąg; wprowadzanie do obrotu.

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu Dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do Dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C‑595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do Dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej Dyrektywy.

Analogicznie funkcję zarządzania definiuje także Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany Dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009i (UE)nr 1095/2010 (dalej: Dyrektywa ZAFI). Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w) dyrektywy ZAFI: «zarządzanie AFI» oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem o których mowa w pkt 1 lit. a) lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI. Zgodnie z pkt 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to (a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi; (b) zarządzanie ryzykiem, zaś w pkt 2 załącznika I zawarty został katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania. Co istotne, wskazany minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego służy określeniu czy dany podmiot może być uznany za ZAFI (analogicznie: za ZASI), nie ogranicza natomiast katalogu czynności wchodzących w zakres zarządzania, co wynika wprost z pkt 2 załącznika I. Z załącznika I do Dyrektywy ZAFI oraz z załącznika II do Dyrektywy UCITS wynika zatem, że na czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacją polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również czynności będące przedmiotem Umowy I i Umowy II. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej TSUE), w którym wskazuje się ponadto, iż pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie. Do dnia 31 marca 2013 r. w art. 43 ust. 8 ustawy o VAT znajdowała się definicja pojęcia „zarządzania” do celów stosowania ww. zwolnienia. Z racji niezwykle wąskiego ujęcia zarządzania, wskazany przepis został uchylony w celu dostosowania prawa polskiego do autonomicznej definicji zarządzania wypracowanej w orzecznictwie TSUE na gruncie przepisów Dyrektywy VAT. W konsekwencji nowelizacji ustawy o VAT zmierzającej do dostosowania polskich przepisów do orzecznictwa TSUE z dniem 1 kwietnia 2013 r. Ustawy o VAT usunięto art. 43 ust. 8 zawierający definicję „zarządzania” niezgodną z ww. orzecznictwem (m.in. z wyrokiem TSUE w sprawie C‑169/04 Abbey National plc). W konsekwencji, zakres zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT (a w konsekwencji również zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT) należy interpretować zgodnie z prawem wspólnotowym oraz orzecznictwem TSUE.

W przywołanym powyżej wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National plc TSUE wskazał, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi): „jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”, co oznacza, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy. O możliwości zastosowania zwolnienia decyduje zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, bez względu na status usługodawcy. W konsekwencji zajętego przez TSUE stanowiska stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art., 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI.

Powyższe stanowisko było potwierdzane w licznych interpretacjach podatkowych (0114‑KDIP4-3.4012.478.2020.1.DS, 0114-KDIP4.4012.9.2019.9.RK lub 0112-KDIL1-1.4012.386.2020.1.MB).

W podobnym tonie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/KR 609/19, który wprost stwierdził: „okoliczność, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnofinansowej funduszu, nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym”. Ponad powyższe, w orzecznictwie TSUE uznał, że owo autonomiczne pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne czynności, np. usługi w zakresie administrowania i prowadzenia rachunkowości funduszu (C-169/04), czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (C-275/11), które będą korzystały ze zwolnienia, nawet jeżeli będą świadczone przez podmioty będące osobami trzecimi. Jedynym warunkiem jest to, aby usługi te spełniały szczególnie istotne funkcje dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy, że Usługi świadczone przez Wnioskodawcę mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Usługi te będą jednak zwolnione od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej, lub ich częścią. Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605). Jeżeli zatem usługi zarządzania świadczone są m.in. na rzecz alternatywnych funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ww. ustawy, to zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Według art. 3 ust. 4 ustawy, fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1.fundusz inwestycyjny otwarty;

2.alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych, ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach, zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. Zarządzającym ASI może być, w myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, wyłącznie:

1.w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2.w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Zgodnie z art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).

Stosownie do art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI. Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.

Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.

Stosownie do art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Zgodnie z art. 70zc ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, Komisja dokonuje wpisu zarządzającego ASI do rejestru zarządzających ASI na wniosek:

1. spółki kapitałowej w organizacji – w przypadku gdy zamierza ona prowadzić działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2. spółki kapitałowej, która ma być komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, zgodnie z jej umową albo statutem, przed zgłoszeniem tej spółki do sądu rejestrowego – w przypadku gdy zamierza ona prowadzić działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Ze względu na wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów oraz orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że wykonywane przez Wnioskodawcę czynności mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

W analizowanej sprawie wymienione usługi będą bezpośrednio dotyczyły czynności zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmują poszczególne zadania o charakterze zarządczym, realizowane przez ZASI jako zewnętrznie bądź wewnętrznie zarządzających i mają istotne znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania ASI. Biorąc pod uwagę specyfikę ww. czynności, należy uznać, że mają one znaczenie wyłącznie z punktu widzenia podmiotu prowadzącego działalność inwestycyjną. Spełniony został zatem warunek podmiotowy warunkujący zastosowanie zwolnienia od podatku. Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy oraz powołane powyżej przepisy i orzecznictwo, należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI będą mieścić się w zakresie czynności zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy i w związku z tym będą zwolnione od podatku na podstawie ww. artykułu.

Mając na względzie powyższą linię orzeczniczą sądów krajowych, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz treść indywidualnych interpretacji podatkowych oraz fakt, iż usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną są czynnościami nierozerwalnie związanymi z działalnością zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, niezbędnymi do prawidłowego zarządzania alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi oraz zasadniczo zgodnymi z tymi określonymi w pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, a także fakt, iż usługi świadczone przez Spółkę mają kluczowy charakter dla działalności zarządzania alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, oraz są bezpośrednio związane z czynnościami zarządzania, w opinii Wnioskodawcy usługi przez nią świadczone będą objęte zwolnieniem przedmiotowym wskazanym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Podkreślić należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że są Państwo spółką będącą polskim rezydentem podatkowym z siedzibą w (…) i zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonują Państwo działalność pozostałego doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (70.22.Z).

Zawarli Państwo dwie umowy o świadczenie usług z podmiotem będącym zewnętrznie zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną, tj. spółką B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (ZASI), o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ustawa o funduszach), który zarządza alternatywną spółką inwestycyjną C Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Alternatywna Spółka Inwestycyjna Spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w (...) (ASI). ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach.

Zgodnie z postanowieniami umowy nr 1 („Umowa I”) zawartej pomiędzy Państwem a ZASI, wykonują Państwo na rzecz ZASI wyspecjalizowane i kompleksowe usługi (Usługi I). Przedmiotowy zakres Usług I dotyczy świadczenia usług dotyczących przygotowania dokumentacji niezbędnej do wykonania przez ZASI obowiązków sprawozdawczych i raportowych względem następujących instytucji: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR), Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), Główny Urząd Statystyczny (GUS), w terminach, formie i systemach określonych i wymaganych przez NCBR, KNF i GUS.

Usługa w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do NCBR obejmie następujące dokumenty:

• formularz monitoringu spółek portfelowych;
• sprawozdanie menadżerskie, w tym okresowe i końcowe;
• dokumenty formalne na komitet inwestycyjny ASI, w tym protokoły z posiedzenia, uchwały, wystąpienia o rezygnację z prawa pierwszeństwa NCBR w zakresie wykonywanych inwestycji;
• wnioski o płatność dotyczące budżetu operacyjnego i inwestycyjnego ASI;
• wnioski o rozliczenie dotyczące budżetu operacyjnego i inwestycyjnego ASI.

Usługa w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do KNF obejmie następujące dokumenty:

• raporty kwartalne (jeśli dotyczą);
• raporty roczne.

Usługa w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do GUS obejmie następujące dokumenty:

• raport roczny PNT-01.
• inne wymagane przez GUS, jeśli wystąpią.

Zgodnie z postanowieniami umowy nr 2 („Umowa II”) zawartej pomiędzy Państwem a ZASI, wykonują Państwo na rzecz ZASI wyspecjalizowane i kompleksowe usługi (Usługi II). Przedmiotowy zakres Usług II dotyczy świadczenia usług opracowania i przygotowania dokumentacji niezbędnej do przygotowania projektów badawczo-rozwojowych na komitety inwestycyjne ASI, w ramach realizacji przez ASI inwestycji w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, poddziałanie 1.3.1 BRIdge Alfa (Usługa lub Przedmiot Umowy lub PU), realizowanej na mocy umowy między ZASI a Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).

Zakres minimalnej dokumentacji przygotowywanej przez Państwa w zakresie każdego projektu dotyczy:

• opis projektu, zawierający w szczególności ryzyko inwestycyjne, potencjał wzrostu wartości spółki prowadzącej projekt,
• due diligence naukowe, zawierające w szczególności analizę obecnego stanu wiedzy w zakresie projektu badawczo-rozwojowego, ocena innowacyjności i unikalności technologii, wnioski z przeprowadzonej analizy oraz opinię o innowacyjności,
• due diligence finansowe, zawierające w szczególności model komercjalizacji efektów prac badawczo-rozwojowych, ocenę opłacalności inwestycji, wnioski z przeprowadzonej analizy i model finansowy,
• due diligence prawne, zawierające w szczególności informacje o kraju rejestracji spółki, beneficjentach rzeczywistych, ciążących na spółce obowiązkach sprawozdawczych, statusie podatnika VAT, przyznanej pomocy publicznej, otrzymanych dotacjach oraz wnioski z przeprowadzonej analizy.

Państwo i ZASI mogą w przyszłości zawierać również inne umowy, których zakres obowiązków będzie obejmował czynności opisane wyżej (lub tylko niektóre z nich) np. na potrzeby indywidualnie oznaczonej inwestycji.

Państwa zdaniem usługi, które świadczone będą przez Państwa na rzecz Bzawierają się wprost w katalogu czynności stanowiących usługi zarządzania funduszami, ujętych w Dyrektywie UCITS czy Dyrektywie ZAFI, a mianowicie usługi w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do NCBR, w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do KNF oraz w zakresie dokumentacji sprawozdawczej do GUS zawierają się m.in. w punktach administracja.

Państwa wątpliwości w tej sprawie dotyczą kwestii zastosowania zwolnienia od podatku do wyżej opisanych Usług I i Usług II na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy,

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy,

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym,

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu,

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że zwolnienie o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

• przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania, oraz
• podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym,

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE,

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B  lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Z uwagi na powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, stwierdzić należy, że czynności, które świadczą Państwo na rzecz ZASI będącego zewnętrznie zarządzającym ASI, w ramach Umowy I (dotyczące przygotowania dokumentacji niezbędnej do wykonania przez ZASI obowiązków sprawozdawczych i raportowych względem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Komisji Nadzoru Finansowego, Głównego Urzędu Statystycznego, w terminach, formie i systemach określonych i wymaganych przez NCBR, KNF i GUS), oraz Umowy II (dotyczące świadczenia usług opracowania i przygotowania dokumentacji niezbędnej do przygotowania projektów badawczo-rozwojowych na komitety inwestycyjne ASI, w ramach realizacji przez ASI inwestycji w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, poddziałanie 1.3.1 BRIdge Alfa, realizowanej na mocy umowy między ZASI a Narodowym Centrum Badań i Rozwoju), mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE.

Opisane usługi zawierają się w załączniku II do dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 dla ww. usług.

Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 681 ze zm.) – dalej jakou.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.:

W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.:

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:

Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że:

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.:

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.:

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.:

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.:

Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.:

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.:

Według art. 8a ust. 1 u.f.i.:

Stosownie do art. 8a ust. 2 u.f.i.:

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 u.f.i.:

Na podstawie art. 8b ust. 1 u.f.i.:

W myśl art. 8b ust. 2 u.f.i.:

Zgodnie z art. 70a ust. 1 u.f.i.:

Stosownie do art. 70a ust. 2 u.f.i.:

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 u.f.i.:

Stosownie do art. 70g ust. 1 u.f.i.:

W analizowanej sprawie, w ramach prowadzonej przez Państwa działalności, zawarli Państwo dwie umowy o świadczenie usług z podmiotem będącym zewnętrznie zarządzającym alternatywną spółką inwestycyjną, tj. spółką B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (ZASI). ZASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną C Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Alternatywna Spółka Inwestycyjna Spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w (...) (ASI). ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach. Zatem biorąc pod uwagę wyżej powołane przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych stwierdzić należy, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług będzie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi, które świadczą Państwo na podstawie Umów I i II zawartych z ZASI, będącym zewnętrznie zarządzającym ASI, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 a) i b) ustawy. W konsekwencji podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).