Interpretacja indywidualna z dnia 10 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.160.2023.2.MPU

Dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy do transakcji sprzedaży udziału w lokalach oraz obowiązku udokumentowania transakcji fakturą VAT i uwzględnienie w rejestrze VAT i JPK.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Pana wniosek z 12 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy do transakcji sprzedaży udziału w lokalach oraz obowiązku udokumentowania transakcji fakturą VAT i uwzględnienie w rejestrze VAT i JPK, wpłynął 17 kwietnia 2023 r. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 czerwca 2023 r. (data wpływu 23 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan współwłaścicielem w częściach ułamkowych zabudowanej nieruchomości położonej w (…), na działce o powierzchni (…) m², (KW (…)) usytuowanej w (…) (…) (…) (…) w zabudowie zwartej. Kamienica jest budynkiem w kształcie podkowy (litera (…)), frontem skierowanym do (…) (…) w (…) i składa się z budynku głównego i (…) oficyn. Budynek główny jest (…) kondygnacyjny, natomiast wschodnia oficyna (…) - kondygnacyjna na odcinku między środkową a ostatnia klatką. Dokładna data wybudowania nie jest znana, szacuje się ją na ok. rok (…).

Pomiędzy budynkiem frontowym a oficynami nie ma przerw (jako możliwości przejścia), ale też wewnątrz budynku nie można, nie wychodząc na zewnątrz, przedostać się z jednej oficyny do części frontowej i do drugiej oficyny. Żaden z wymienionych elementów nie ma osobnej księgi wieczystej, wypada więc tą zabudowaną nieruchomość traktować jako całość (budynek frontowy z (…) oficynami).

Kubatura budynku to (…) m³ natomiast oficyn (…) m³. Powierzchnia użytkowa budynku głównego: (…) m², oficyn (…) m² - zgodnie z kartą ewidencyjną zabytków architektury i budownictwa do której została wpisana nieruchomość (poz. (…)).  Ochrona konserwatorska obejmuje budynek frontowy wraz z oficynami, dziedzińcem w granicach działki (…) o pow. (…) m².

Budynek jest wyposażony w instalacje: wodociągową, kanalizacyjną elektryczną i gazową. W nieruchomości znajdują się lokale mieszkalne, lokale użytkowe, lokale handlowe, strychy i piwnice. W grudniu (…) r. nieruchomość zakupili małżonkowie (…), a obecnie stanowi ona własność ich (…) spadkobierców.

Na opisanej działce znajduje się ponadto, postawiony w latach 80-tych XX w. parterowy pawilon, który stanowi jedną bryłę (murowany, stale połączony z gruntem, o (…) lokalach, każdy o pow. ok. (…) m²) wybudowany za zgodą wszystkich współwłaścicieli przez trzy osoby z ich grona.

Nie należy Pan do osób, które wybudowały opisany pawilon i go nie użytkuje.

Pawilon handlowy nie łączy się z zabudową U (budynek główny z (…) oficynami) lecz stoi od niej w odległości kilkunastu metrów. Dotychczas nie została ustanowiona wyodrębniona własność tego pawilonu, ani żadnego mieszczącego się w nim lokalu. Obiekt ten uzyskał wydane przez Urząd Miasta w (…) potwierdzenie zgłoszenia do użytkowania (…) (…) (…) r. jako „pawilon handlowy o (…) równorzędnych lokalach o pow. użytkowej (…) m²”.

Nabycie nieruchomości przez współwłaścicieli nastąpiło przed wprowadzeniem podatku od towarów i usług na podstawie postanowień sądowych ((…) i (…)) z (…) r. i (…) r.

Pierwsze zasiedlenie (oddanie do używania) poszczególnych części budynków nastąpiło tuż po ich wybudowaniu (lata 30-te ub. wieku) na własne potrzeby ówczesnych właścicieli. Budynki od chwili ich nabycia były stale użytkowane: na potrzeby właścicieli, a także (obecnie) również oddawane w najem. Budynki nie były i nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej, gdyż najem lokali użytkowych jest opodatkowany wg stawki 23%, a jedynie lokale mieszkalne wykorzystywane do celów mieszkalnych korzystają ze zwolnienia z VAT.

W ramach nieruchomości dotychczas nie zostały wydzielone odrębne własności poszczególnych lokali. Na parterze budynku znajdują się lokale użytkowe, w oficynach głównie mieszkania lokatorskie. Nieruchomością gospodaruje Zarząd powołany spośród współwłaścicieli oraz Administrator-firma zewnętrzna posiadająca uprawnienia wymagane dla Zarządcy Nieruchomości.

Na przestrzeni lat nieruchomość była użytkowana ze zmienną w czasie strukturą, a obecnie:

1.Wynajęte lokale mieszkalne - ok. (…) m²,

2.Wynajęte lokale użytkowe - ok. (…) m²,

3.Pustostany (lokale mieszkalne, użytkowe, strychy) - ok. (…) m².

W ostatnim dziesięcioleciu nie zostały poczynione znaczące (tzn. przekraczające 30% wartości nieruchomości) nakłady na modernizację/adaptację budynku. Na bieżąco były prowadzone prace odtwarzające i konserwatorskie zgodnie z zaleceniem Konserwatora Zabytków oraz prace remontowe i konserwacyjne.

W gronie (…) współwłaścicieli nieruchomości znajdują się zarówno osoby prowadzące działalność gospodarczą, jak i osoby nie prowadzące działalności gospodarczej. Przypadające na nich przychody z najmu zarówno lokali użytkowych jak i mieszkalnych (w proporcji do posiadanych udziałów w nieruchomości) są traktowane jako przychody z ich majątku osobistego (prywatnego).

Pan jako współwłaściciel jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i rozlicza podatek wynikający z rozliczeń VAT całej nieruchomości, w proporcji do posiadanych udziałów w nieruchomości oraz z uwzględnieniem proporcji sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej.

W (…) r. wszyscy współwłaściciele zgodnie podjęli decyzję o sprzedaży nieruchomości. Niestety, mimo starań, dotychczas, nie udaje się znaleźć nabywcy całości nieruchomości.

Z tego powodu planuje się doprowadzenie do formalnego ustanowienia odrębnej własności poszczególnych lokali (mieszkalnych, użytkowych, strychów) a następnie dokonanie sprzedaży części z nich lub sukcesywnie wszystkich, zainteresowanym kupującym. Każdy z wyodrębnionych lokali będzie posiadał własną księgę wieczystą i odpowiedni udział w gruncie. Do niektórych lokali będą przynależeć powierzchnie piwnic.

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Posiada Pan (…) udziałów zabudowanej nieruchomości. Każdej jednostkowej transakcji sprzedaży wyodrębnionych z nieruchomości lokali będzie dokonywało łącznie (…) współwłaścicieli na zasadzie zbycia przysługujących im udziałów w danej nieruchomości (lokalu). Wyodrębnienie poszczególnych lokali pozostaje bez wpływu na wielkość ich dotychczasowych udziałów w nieruchomości (nie powoduje zmian wielkości udziałów).

Po wyodrębnieniu poszczególnych lokali nadal będzie przysługiwał Panu udział we współwłasności ((…)) w poszczególnych wyodrębnionych lokalach. Nieruchomość (kamienica) nigdy nie figurowała w ewidencji środków trwałych - stanowiła odziedziczony po bliskich majątek osobisty.

Wyodrębnione lokale docelowo będą przeznaczone na sprzedaż, w związku z tym można je uznać za należące do majątku osobistego Wnioskodawcy aktywa nie związane z działalnością gospodarczą.

Do momentu sprzedaży wyodrębnionych z całej nieruchomości lokali nie będą ponoszone żadne nakłady na ulepszenie całej nieruchomości, a jeśli jakiekolwiek (co jest trudne do przewidzenia) z pewnością nie w wysokości przekraczającej 30% jej wartości początkowej.

Obecni współwłaściciele zakładają, że ewentualne nakłady na modernizacje, adaptacje, remonty już wyodrębnionych lokali realizować będą (bez ich finansowego udziału), nowi/kolejni właściciele. Nie przewiduje Pan ponoszenia żadnych wydatków na ulepszenie nieruchomości, a w szczególności przekraczających 30%wartości początkowej wyodrębnionego/wyodrębnionych lokali. Ponieważ analizują Państwo plany (zdarzenie przyszłe) - nie jest Pan w stanie odpowiedzieć kiedy i w jakim czasie lokale te będą sprzedane/ponownie zasiedlone.

Sytuacja podatkowa wszystkich lokali których dotyczy opisane zdarzenie przyszłe jest tożsama (wszystkie lokale mieszczą się w jednej nieruchomości, kamienica została wybudowana ok (…) i została zasiedlona w ubiegły m stuleciu, nie będą ponoszone żadne wydatki na jej ulepszenie, a jeśli, to z pewnością poniżej 30% jej wartości początkowej, ułamkowe udziały w nieruchomości pozostaną niezmienne w stosunku do wyodrębnionych lokali). Ponadto obecnie nie jest możliwe określenie ile lokali zostanie wyodrębnionych w najbliższym czasie, ile za jakiś czas (w zależności od pojawienia się zainteresowanych nabywców) a ile z braku nabywców pozostanie bez zmian (na dotychczasowej KW. itp.) Wniosek dotyczy 1 zdarzenia przyszłego nie ograniczonego czasowo, dostawa poszczególnych lokali nie wymaga odrębnej oceny (w kontekście postawionych pytań), różnej dla każdego lokalu i dotyczy tego samego opisu stanu faktycznego, dlatego żądanie dopłaty za jego rozpatrzenie wniosku uważam za nieuzasadnione.

Pytania (ostatecznie sprecyzowane w uzupełnieniu do wniosku):

1.Czy operacja wyodrębnienia poszczególnych lokali (z założeniem odrębnych KW) z opisanej nieruchomości będzie mieć wpływ na określenie momentu powstania dla tych lokali tzw. pierwszego zasiedlenia i możliwości zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 ustawy z podatku VAT?

2.Czy prawidłowe będzie zastosowanie zwolnienia z VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 10 do każdej jednostkowej transakcji sprzedaży wyodrębnionych z całej nieruchomości lokali?

3.Czy oprócz aktu notarialnego do którego stanie łącznie (…) współwłaścicieli jako sprzedający (w tym Pan) i kupujący właściwe będzie dla każdego zbywanego wyodrębnionego lokalu dodatkowe udokumentowanie przez Pana każdej transakcji FV i uwzględnienie jej w rejestrze VAT i JPK?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sprecyzowane w uzupełnieniu do wniosku)

Ad 1

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

- dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

- pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku i budowli już w odległej przeszłości (w odniesieniu do Kamienicy i jej oficyn, co wynika z przedstawionych w stanic faktycznym informacji gdyż budowa przedmiotowego budynku została ukończona około roku (…).

Wnioskodawca uważa, że wyodrębnienie cywilistyczne (tj. ustanowienie odrębnej własności i założenie odrębnych dla każdego z lokali ksiąg wieczystych) przed ich planowaną sprzedażą/dostawą nie będzie zdarzeniem uznawanym przez ustawodawcę za kolejne pierwsze zasiedlenie, dlatego nie będzie istotne po jakim czasie od momentu wyodrębnienia lokali nastąpi ich sprzedaż, gdyż warunki zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 ustawy z podatku VAT zostały spełnione wiele lat wcześniej.

Ad 2:

Jeżeli już miało miejsce pierwsze zasiedlenie całego budynku i upłynęły od tego momentu 2 lata, to automatycznie miało też miejsce „pierwsze zasiedlenie” wszystkich jego części (całej powierzchni) a zatem również poszczególnych lokali dla których w przyszłości będzie ustanowiona odrębna własność.

Skoro zatem określone części budynku (w efekcie cały budynek) już były przedmiotem pierwszego zasiedlenia, to żadna okoliczność (z wyjątkiem znaczącego ulepszenia budynku, lub wyodrębnionego lokalu - które nie są planowane i nie będą realizowane) nie może powodować, że do ich pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, dojdzie po raz kolejny.

Fakt ustanowienia odrębnej własności lokali znajdujących się w budynku, w stosunku do którego miało miejsce pierwsze zasiedlenie, w żaden sposób nie „kasuje” pierwszego zasiedlenia wyodrębnionych cywilistycznie w budynku lokali (pierwsze zasiedlenie budynków obejmuje swoim zakresem także i lokale których własność została cywilistycznie wyodrębniona), zatem kolejne dostawy takich lokali podlegać będą zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Ad 3.

Jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i prowadzi dla potrzeb tego podatku ewidencje VAT i sporządza JPK. tak więc wszystkie transakcje sprzedaży Wnioskodawcy (niezależnie od przypisanej im staw ki VAT) muszą być ujęte w ich ewidencjach sprzedaży i widoczne w JPK (część deklaracyjna) w sposób zgodny ze schematem Ministra Finansów.

Jest Pan zdania, że obowiązek wystawienia faktury VAT, albo brak takiego obowiązku będzie zależał od tego czy dana sprzedaż nieruchomości była opodatkowana albo zwolniona w VAT.

W przypadku, gdy podatnicy VAT czynni nie wyłączyli zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, dla takiej sprzedaży nieruchomości (zwolnionej z VAT) sprzedający nie musi wystawiać faktury VAT, zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT.

Jeżeli nabywca zażąda wystawienia faktury VAT dokumentującej sprzedaż nieruchomości, która była zwolniona z VAT (art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT), podatnik przy wystawianiu takiej faktury VAT powinien uwględnić, że nie powinna ona zawierać następujących elementów (art. 106e ust. 4 pkt 3 ustawy o VAT):

1.stawki podatku (art. 106e ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT),

2.sumy wartości sprzedaży netto (art. 106e ust. 1 pkt 13 ustawy o VAT),

3.kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto (art. 106e ust. 1 pkt 14 ustawy o VAT).

Jeżeli zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT nie zostało przez podatników VAT wyłączone, a nabywca nieruchomości zażąda wystawienia faktury VAT dokumentującej taką sprzedaż, to faktura taka powinna wskazywać przepis ustawy, na podstawie którego podatnik zastosował zwolnienie od podatku VAT (art. 106e pkt 19 lit. a ustawy o VAT).

Natomiast, jeżeli zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zostało przez podatników VAT czynnych wyłączone, to taka sprzedaż nieruchomości powinna być udokumentowana fakturą VAT, która zawierać powinna m.in. stawkę podatku, sumę sprzedaży netto oraz kwotę podatku od wartości netto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej ustawą:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Natomiast problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Jak stanowi art. 195 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do treści art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

W myśl przepisów art. 198 Kodeksu cywilnego:

Z powyższego wynika więc, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (udziału w części budynku), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy dla uznania określonych działań podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu statusu podatnika. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, gdyż związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tych przepisach warunki.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy stanie się bezzasadne.

Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy nieruchomości zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz

- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Należy ponadto wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu (działki) stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynku budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Z opisu sprawy wynika, że Pan wraz z innymi osobami będącymi współwłaścicielami opisanej we wniosku nieruchomości zamierza sprzedać budynek kamienicy wraz z oficynami. Do pierwszego zajęcia kamienicy wraz z oficynami doszło w latach 30–tych XX wieku. Natomiast do pierwszego zajęcia pawilonu doszło zaraz po wybudowaniu i zgłoszeniu pawilonu do użytkowania tj. w (…) r. W ostatnim dziesięcioleciu nie zostały poczynione znaczące (tzn. przekraczające 30% wartości nieruchomości) nakłady na modernizacje/adaptacje budynku. Budynki od chwili ich nabycia były stale użytkowane: na potrzeby właścicieli, a także (obecnie) również oddawane w najem.

Na tle przedstawionego opisu sprawy Pana wątpliwości dotyczą kwestii wpływu wyodrębnienia poszczególnych lokali z opisanej nieruchomości na określenie momentu powstania dla lokali pierwszego zasiedlenia, oraz zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, do każdej jednostkowej transakcji sprzedaży wyodrębnionych z całej kamienicy lokali, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Odnosząc się do Pana wątpliwości należy wskazać, że cały budynek kamienicy, z którego będą wyodrębnione lokale został już zasiedlony. Na fakt wystąpienia pierwszego zasiedlenia nie wpłynie więc planowane przez Pana wyodrębnienie poszczególnych lokali w budynku. Analizowana powyżej definicja pierwszego zasiedlenia, określona w art. 2 pkt 14 ustawy, odnosi się bowiem do czysto fizycznego powstania danej nieruchomości/jej części lub do modernizacji danej nieruchomości/jej części, wpływającej w znacznym stopniu na jej rzeczywistą funkcjonalność. Definicja pierwszego zasiedlenia nie odnosi się natomiast do zmiany statusu cywilnoprawnego danej nieruchomości/jej części.

Ustanowienie odrębnej własności lokali, nie stanowi ani wybudowania/ulepszenia danego lokalu, ani też wybudowania/ulepszenia budynku czy też jego części. Ustanowienie odrębnej własności lokali w budynku nie kreuje zatem możliwości wystąpienia kolejnego pierwszego zasiedlenia w odniesieniu do tego budynku, czy też w odniesieniu do jego części.

Należy tutaj zauważyć, że pojęcie pierwszego zasiedlenia odnosi się do budynku, budowli lub ich części. Przy czym za część budynku należy, uznać pewien fizycznie określony fragment jego struktury, bez względu na to czy stanowi odrębną nieruchomość lokalową czy część składową nieruchomości budynkowej. Zatem, planowane przez Pana i współwłaścicieli ustanowienie odrębnej własności lokali, będzie dotyczyło tych samych części budynku, w stosunku do których miało już miejsce pierwsze zasiedlenie.

Skoro zatem cały budynek łącznie - i w efekcie jego poszczególne części - spełnia definicję pierwszego zasiedlenia, gdyż jak Pan wskazał oddanie do używania poszczególnych części budynków nastąpiło tuż po ich wybudowaniu (lata 30-te) na własne potrzeby ówczesnych właścicieli. Budynki od chwili ich nabycia były stale użytkowane na potrzeby właścicieli, a także oddawane w najem, to żadna okoliczność (z wyjątkiem ulepszenia budynku, gdzie wydatki stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej budynku) nie może powodować, że do pierwszego zasiedlenia budynku/jego części dojdzie po raz kolejny. W szczególności, okolicznością tą nie może być wyodrębnienie własności lokali.

Uwzględniając powyższe, dostawa wyodrębnionych lokali będzie dostawą po pierwszym zasiedleniu w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy, od którego minął okres dłuższy niż 2 lata. Zatem dostawa wyodrębnionych z całej kamienicy lokali będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Z uwagi na fakt, że dostawa ww. nieruchomości (lokali i gruntu) będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia tej dostawy wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

Kolejne Pana wątpliwości sprowadzają się do ustalenia, czy oprócz aktu notarialnego właściwe będzie dla każdego zbywanego wyodrębnionego lokalu dodatkowe udokumentowanie przez Pana każdej transakcji fakturą.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 106b ust. 2 ustawy:

W myśl art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy:

Art. 106e ust. 1 pkt 1 – 15 ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 106e ust. 4 pkt 3 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Jeśli sprzedaż zostaje dokonana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, wówczas sprzedawca (czynny podatnik VAT) może, ale nie jest zobowiązany przepisami ustawy do wystawienia faktury. Warto jednak pamiętać, że nabywca może zażądać wystawienia faktury i w takim przypadku podatnik musi ją wystawić.

Jak wskazaliśmy powyżej dostawa udziału w nieruchomości (wyodrębnionych w całej kamienicy lokalach) będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w związku z tym stosownie do dyspozycji art. 106b ust. 2 ustawy nie będzie Pan zobowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do przedmiotowej sprzedaży lokali.

Odnośnie obowiązku uwzględnienia wartości sprzedaży każdego zbywanego lokalu wrejestrze VAT i JPK sprzedawców należy zauważyć, że:

W myśl art. 109 ust. 3 ustawy:

Zgodnie z art. 109 ust. 3b ustawy:

Stosownie do art. 109 ust. 3c ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i rozlicza podatek wynikający z rozliczeń VAT całej nieruchomości, w proporcji do posiadanych udziałów w nieruchomości oraz z uwzględnieniem proporcji sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej.

Zatem każdą pojedynczą sprzedaż lokalu powinien Pan wykazać w ewidencjach sprzedaży, zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy oraz w JPK_VAT z deklaracją.

Dodatkowe informacje

Nadmieniamy, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko Pana (…) (…) i nie wywołuje skutków podatkowych dla innych współwłaścicieli.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz.2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...), ul. (...), (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy zdnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).