Interpretacja indywidualna z dnia 13 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.180.2023.2.DS

Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości gruntowej w trybie likwidacyjnej komorniczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 kwietnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 20 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania dostawy Nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej. Uzupełnił go Pan pismem z 26 maja 2023 r. (wpływ 26 maja 2023 r.) oraz z 26 czerwca 2023 r. (wpływ 26 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 30 sierpnia 2022 r. wszczęto egzekucję w sprawie pod sygnaturą (…) przeciwko (…) (PESEL: (…), NIP: (…)). Egzekucja prowadzona jest z prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę numer (…) o powierzchni (...) ha położoną w (…) numer (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…).

Nieruchomość składa się z działki gruntowej nr (…) o obszarze (...) ha oraz zabudowy, na którą składa się: budynek sztabowo-koszarowy (całkowicie zdewastowany, grozi zawaleniem); budynek sztabowo-koszarowy (całkowicie zdewastowany, do rozbiórki); garaże (duże uszkodzenia); bunkier (cegły skorodowane); budynek gospodarczy (ruiny, grozi zawaleniem); schrony żelbetowe; strzelnica. Są to obiekty o dużym zużyciu technicznym, całkowicie zdewastowane (ruiny) grożące zawaleniem. W aktualnym stanie nadają się do rozbiórki i nie przedstawiają wartości. W ocenie rzeczoznawcy majątkowego tego typu budynki o byłym przeznaczeniu specjalnym są całkowicie nieprzydatne do cywilnych celów i stanowią raczej utrudnienia w realizacji przyszłych inwestycji. W poprzednich latach nastąpiło wzmożenie dewastacji doprowadzając obiekty do stanu katastroficznego. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (Uchwała Nr (…) z 30 grudnia 1997 r. w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy (…) z wyłączeniem (…)) – teren oznaczony symbolem 9.5.1S – tereny specjalne.

Klasyfikacja obiektów położonych na działce nr (…) w (…) jest utrudniona ze względu na ich rodzaj oraz stan aktualny. Zabudowę tej działki stanowiły obiekty specjalne wojskowe (jednostka wojskowa), które obecnie są w większości zniszczone, bez wartości użytkowych. W Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB), można przypisać klasy: 1274 – budynki sztabowo-koszarowe – (obejmująca zabudowania koszarowe) w grupie pozostałe budynki niemieszkalne, gdzie indziej nie wymienione; 2420 – bunkry, budynki gospodarcze, schrony, strzelnica – (klasa ta obejmuje obiekty inżynierii wojskowej np. forty, blokhauzy, bunkry, strzelnice (poligony) w grupie obiektów inżynierii lądowej i wodnej pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane; 1242 – garaże (lub ze względu na ich rodzaj specjalny można te obiekty zaliczyć także do klasy 2420). Budynki koszarowe, garaże, gospodarcze, bunkry, schrony są trwale związane z gruntem, natomiast strzelnica nie jest trwale związana z gruntem. Nastąpiło pierwsze zasiedlenie wyżej wymienionych budynków/budowli wiele lat przed nabyciem działki przez dłużniczkę; na działce znajdowała się i funkcjonowała jednostka wojskowa ((...)). Nie jest Pan w stanie podać dokładnych dat zasiedlenia.

Dłużniczka w dniu 22 maja 2000 r. kupiła od (…) działkę numer (…) o powierzchni (...) ha położoną w (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…). W § 3 aktu notarialnego Dłużniczka oświadczyła, że nabycia dokonuje w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pod nazwą: (…), zarejestrowanej w ewidencji działalności gospodarczej Urzędu Miasta w (…) numer: (…). Aktem notarialnym z 1 sierpnia 2000 r. Dłużniczka sprzedała udział wynoszący połowę we własności nieruchomości stanowiącej działkę numer (…). Wójt Gminy (…) 19 listopada 2001 r. po przeprowadzonym postępowaniu podatkowym postanowił ustalić wysokość należnego podatku od nieruchomości. W uzasadnieniu postanowienia stwierdzono, że jest to nieruchomość zabudowana budynkami koszarowymi i innymi po byłej jednostce wojskowej. Grunty sklasyfikowane jako tereny różne, są to tereny specjalne. Nieruchomość została nabyta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Grunty są w posiadaniu podmiotu gospodarczego. Decyzja stała się ostateczna z dniem 13 grudnia 2001 r.

W następstwie Postanowienia z 14 grudnia 2010 r. (sygnatura akt (…)) Sąd Rejonowy w (…) zniósł współwłasność nieruchomości działki gruntu nr (…) w ten sposób, że dokonał podziału nieruchomości na dwie działki: działkę numer (…) o powierzchni (...) ha przyznał Dłużniczce oraz działkę numer (…) o powierzchni (...) ha przyznał dotychczasowej współwłaścicielce.

Dłużniczka widnieje w Bazie Internetowej Regon jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą od dnia 1 września 1998 r. Przedmiotem przeważającej działalności według PKD jest działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne (7112Z). Przedmiotem pozostałej działalności dłużnika jest wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych (4322Z0 oraz działalność paramedyczna (86901)). Po sprawdzeniu na stronie Ministerstwa Finansów ((...)) ustalono, że Dłużniczka nie figuruje w rejestrze VAT.

Z informacji uzyskanych 2 listopada 2022 r. od Naczelnika Urzędu Skarbowego (…) Dłużniczka figuruje w Centralnym Rejestrze Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników jako osoba fizyczna prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą; na dzień 2 listopada 2022 r. nie jest podatnikiem od towarów i usług. Dłużniczka była podatnikiem od towarów i usług w okresach: 01.09.1998 - 31.10.1998, 25.11.1998 – 26.04.2000, 01.02.2000 – 01.02.2002. Nie odnotowano czynności cywilnoprawnych z udziałem Podatnika, wskazano ostanie dokumenty wymiarowe: PIT-37 za 2019, PIT-37 za 2020, PIT-37 za 2021.

Dłużniczka pismem z dnia 6 października 2022 r. została wezwana do udzielenia następujących informacji w terminie 7 od dnia doręczenia wezwania: wskazanie miejsca zamieszkania dłużnika i adresu do korespondencji; wskazanie czy Dłużnik prowadzi działalność gospodarczą; wskazanie numeru NIP Dłużnika; wskazanie urzędu skarbowego właściwego dla Dłużnika; wskazanie czy Dłużnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług VAT; wskazanie czy Dłużnik korzysta ze zwolnień podmiotowych wynikających z ustawy o VAT (w przypadku korzystania ze zwolnień podmiotowych proszę o podanie, z jakiego tytułu one przysługują); wskazanie czy Dłużnikowi w stosunku do nieruchomości przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy jej nabyciu; czy nieruchomość jest bądź była przedmiotem najmu, dzierżawy albo innej czynności o podobnym charakterze, a jeżeli tak to od kiedy; wskazanie czy od sprzedaży nieruchomości należy odprowadzić podatek VAT, a jeżeli tak to w jakiej stawce; wskazanie wszelkich okoliczności znanych Dłużnikowi mających wpływ na ustalenie czy od sprzedaży nieruchomości należy odprowadzić podatek VAT; wskazanie czy Dłużnik zlikwidował działalność gospodarczą i rozliczył się z urzędem skarbowym zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; kiedy zostały rozebrane obiekty znajdujące się na nieruchomości; kiedy zostały wybudowane; czy i w jakim zakresie oraz do jakich czynności były wykorzystywane przez Dłużnika; czy obiekty były przedmiotem ulepszeń, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej i czy od tych ulepszeń przysługiwało Dłużnikowi prawo do odliczenia; czy dla nieruchomości jest uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (od kiedy obowiązuje aktualny plan), jeśli tak, jakie przeznaczenie gruntu z niego wynika?; czy Dłużnik występował dla nieruchomości o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, jeżeli tak, to czy decyzja ta pozostaje w mocy? Na doręczone 10 października 2022 r. wezwanie Dłużniczka nie odpowiedziała.

Dłużniczka pismem z dnia 16 lutego 2023 r. została wezwana do udzielenia następujących informacji w terminie 7 od dnia doręczenia wezwania:

- Czy nabycie przez Dłużniczkę nieruchomości – dziatki nr (…), nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?

-Czy transakcja nabycia ww. nieruchomości została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

-Czy Dłużniczka w momencie nabycia nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży była zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?

-Czy Dłużniczka w momencie nabycia ww. nieruchomości prowadziła działalność gospodarczą?

-Czy nabycie ww. nieruchomości nastąpiło w związku z prowadzoną przez Dłużniczkę działalnością gospodarczą?

-Czy Dłużniczce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. działki nr (…)?

-W jaki sposób, do jakich celów, Dłużniczka od dnia nabycia wykorzystywała nieruchomość będącą przedmiotem dostawy?

- Czy ww. nieruchomość była wykorzystywana przez Dłużniczkę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywana była działka nr (…), wykonywała Dłużniczka – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

-Czy przed planowaną sprzedażą licytacyjną zostanie:

·wydane pozwolenie na rozbiórkę znajdujących się na działce obiektów?

·dokonana (bądź rozpocznie się) rozbiórka znajdujących się na działce nr (…) obiektów?

·Czy na dzień planowanej sprzedaży licytacyjnej na działce nr (…) będą znajdowały się obiekty/naniesienia budowlane będące budynkami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 ze. zm.)?

- Czy na dzień planowanej sprzedaży licytacyjnej na działce nr (…) będą znajdowały się obiekty/naniesienia budowlane stanowiące budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane?

-Czy na działce nr (…), na dzień planowanej sprzedaży licytacyjnej, będą znajdowały się urządzenia budowlane, o których mowa w art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane? Jeśli tak, to należy wskazać, jakie oraz z którym budynkiem/budowlą są one powiązane?

- Jaki jest symbol PKOB, nazwa grupowania oraz wyszczególnienie budynków/budowli, położonych na działce nr (…) wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, ze zm.)?

-Czy poszczególne budynki/budowle/garaże są trwale związane z gruntem?

- Czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ww. budynków/budowli lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, należy wskazać dokładną datę pierwszego zasiedlenia.

-Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie części ww. budynków/budowli, to należy wskazać w jakiej w części?

- Kiedy nastąpiło pierwsze zajęcie do używania ww. budynków/budowli? Należy wskazać dokładną datę.

-W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 15 należy wskazać w wyniku jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków/budowli lub ich części?

-Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. budynków/budowli lub ich części a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata?

-Czy Dłużniczka ponosiła nakłady na ulepszenie ww. budynków/budowli w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były wyższe niż 30% wartości początkowej ww. budynków/budowli? Jeśli tak, to należy wskazać:

- Czy od poniesionych nakładów na ulepszenie Dłużniczce przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

·W jakim okresie Dłużniczka ponosiła wydatki na ulepszenie ww. budynków/budowli?

·Kiedy nastąpiło oddanie do użytkowania ww. budynków/budowli po ulepszeniu?

·Czy ulepszenia stanowiły „przebudowę" rozumianą jako dokonanie istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany wykorzystania ww. budynków/budowli lub w celu znaczącej zmiany warunków zasiedlenia?

·Czy po ulepszeniu miało miejsce pierwsze zasiedlenie ww. budynków/budowli?

·Jeżeli miało miejsce pierwsze zasiedlenie ww. budynków/budowli po ulepszeniu, to należy wskazać kiedy to nastąpiło (należy podać dzień, miesiąc i rok)?

·Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. budynków/budowli po ulepszeniu, a sprzedażą upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

·Czy ulepszone ww. budynki/budowle byty wykorzystywane przez Dłużniczkę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?

Na doręczone w dniu 20 lutego 2023 r. wezwanie Dłużniczka nie odpowiedziała.

Komornik w dniu 28 grudnia 2022 r. wystąpił o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie 16 marca 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej postanowił pozostawić wniosek bez rozpatrzenia ((...)).

Uzupełnienie opisu sprawy:

W aktach księgi wieczystej (…) na karcie numer 53 znajduje się pismo (…) z 28 października 2000 r. kierowane do Sądu Rejonowego w (…) Wydziału Ksiąg Wieczystych następującej treści: „Aktem notarialnym z 22 maja 2000 r. nr (…) została nabyta przez firmę (…) nieruchomość w m. (…) gm. (…) z zamiarem wybudowania (…). Z dopuszczonym do projektu wspólnikiem Panią (…) została podpisana umowa sprzedaży w dniu 1 sierpnia 2000 r. nr (…) połowy ww. nieruchomości pod warunkiem: 1. Solidarnego udziału w budowie, 2. Wniesienia stosownych należności z tytułu przejęcia połowy ww. nieruchomości. Wobec odmowy podpisania przez (…) stosownych umów mówiących o solidarnym udziale w realizacji budowy (…) i nie wniesieniu stosownych należności z tytułu nabycia połowy ww. nieruchomości, umowa sprzedaży nie weszła w życie i niniejszym główny właściciel zastrzega sobie prawo nie uznawania tej umowy, wnosząc do Sądu Rejonowego w (…) zastrzeżenie o nie uwidacznianie w hipotece tytułu własności wynikającej z nie spełnienia warunków przez wspólnika”. Ponadto pismem z 24 maja 2023 r. Wójt Gminy (…) w odpowiedzi na wezwanie do udzielenia informacji wskazał co następuje: „Na podstawie art. 299 §3 pkt 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022r. poz. 2651 ze zm.) w odpowiedzi na ww. pismo Wójt Gminy (…) poinformował, że zgodnie z prowadzoną ewidencją podatkową na terenie Gminy (…) wymieniona w zapytaniu osoba Pani (…) PESEL (…) jest opodatkowana podatkiem od nieruchomości za dz. nr (…) obręb (…) sklasyfikowaną w Ewidencji Gruntów i Budynków jako Ba (tereny przemysłowe) o powierzchni (...) ha i Bp (tereny przeznaczone pod zabudowę) o powierzchni (...) ha. Mając na uwadze powyższe podstawę opodatkowania na podstawie kartoteki podatkowej służącej do naliczania podatku od nieruchomości stanowi grunt pozostały o wielkości (...) m² oraz budynki niemieszkalne o powierzchni użytkowej (...) m². W tym miejscu należy zaznaczyć, że okres przechowywania dokumentów podatkowych zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (t. j. Dz. U. z 2011 nr 14 poz. 67 ze zm.) to okres 10 lat i za ten okres wskazana została informacja w niniejszym piśmie”.

Wszelkie uzyskane w toku postępowania egzekucyjnego informacje wskazał Pan we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z 20 kwietnia 2023 r. oraz uzupełnieniu wniosku z 26 maja 2023 r. W następstwie wezwania do uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z 1 czerwca 2023 r. wezwał Pan Dłużniczkę (…) do złożenia wyjaśnień. Pismo z wezwaniem Dłużniczka odebrała 12 czerwca 2023 r. i w zakreślonym terminie nie udzieliła żadnych wyjaśnień.

W związku z powyższym oświadczył Pan, że nie posiada Pan informacji, o których mowa w wezwaniu. Brak tych informacji jest wynikiem podjętych przez Pana udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużniczki.

Pytanie

Czy na Dłużniczce będzie spoczywać obowiązek podatkowy z tytułu dokonywanej w trybie egzekucji przyszłej sprzedaży nieruchomości, a w związku z tym, czy Komornik Sądowy w świetle art. 18 powołanej ustawy będzie zobowiązany do obliczenia i uiszczenia za Dłużniczkę podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, na skutek podjęcia udokumentowanych działań w trybie art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w świetle opisanego stanu faktycznego, na Dłużniczce będzie spoczywał obowiązek podatkowy z tytułu dokonywanej w trybie egzekucji przyszłej sprzedaży nieruchomości, a Komornik Sądowy, jako płatnik, będzie zobowiązany do obliczenia i uiszczenia za Dłużniczkę podatku VAT od sprzedanej w trybie licytacji nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy, wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Przepis art. 30 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi:

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów.

Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości zabudowanych traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel nieruchomości – jest podatnikiem podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tej nieruchomości.

W związku z powyższym zaznacza się, że każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Tym samym nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Skutkiem powyższego, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE z dnia 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „zamiar”. Zgodnie z definicją zawartą we „Współczesnym słowniku języka polskiego” (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r.) „zamiar” oznacza „intencję zrobienia czegoś, zamysł, plan, projekt, chęć”. Wobec powyższego istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom oraz cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ugruntowało się stanowisko, że za podatnika uznaje się również osobę, która zadeklarowała zamiar prowadzenia działalności gospodarczej i dokonała w tym celu pewnych nakładów, mimo że sama sprzedaż jeszcze się nie rozpoczęła, czy nawet nigdy nie zostanie rozpoczęta.

Bardzo istotnym elementem, przesądzającym o prowadzeniu działalności gospodarczej są czynności przygotowawcze, jakich dokonuje dany podmiot w związku z rozpoczęciem działalności. Sam zamiar prowadzenia działalności powiązany z zakupami realizowanymi w tym celu nadaje status podatnika podatku od towarów i usług, już nawet w fazie dokonywania czynności przygotowawczych, co wynika m.in. z orzeczenia TSUE z 29 lutego 1996 r. C-10/94 w sprawie Intercommunale voor zeewaterontzilting (INZO).

W przedmiotowej sprawie zasadnym jest przywołanie orzecznictwa TSUE (w tym wyroku z 1 marca 2012 r., sygn. akt C-280/10 Kopalnia Odkrywkowa Polski Trawetyn, jak również wyroku z 8 czerwca 2000 r., sygn. akt. C-400/98 Breitshol), z którego wynika, że poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy uznać za działalność gospodarczą. Sam zamiar prowadzenia działalności gospodarczej potwierdzony obiektywnymi dowodami przesądza o potrzebie traktowania danego podmiotu jako podatnika VAT nawet wtedy, gdy przewidywana transakcja gospodarcza, która miała prowadzić do transakcji opodatkowanych, nie zostanie zrealizowana.

W wyroku w sprawie C-280/10 Trybunał zwrócił uwagę, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału na działalność gospodarczą może składać się wiele następujących po sobie czynności, a czynności przygotowawcze, takie jak nabycie towarów, powinny być zaliczane do działalności gospodarczej. Trybunał stwierdził również, że zasada neutralności podatku VAT w odniesieniu do obciążenia podatkowego przedsiębiorstwa wymaga, aby pierwsze wydatki inwestycyjne dokonane na potrzeby i cele przedsiębiorstwa były uznawane za działalność gospodarczą, oraz że z ową zasadą byłoby sprzeczne, gdyby rzeczona działalność rozpoczynała się dopiero w chwili, gdy towar jest faktycznie wykorzystywany, to znaczy gdy powstaje dochód podlegający opodatkowaniu. Jakakolwiek inna interpretacja prowadziłaby do obciążenia podmiotu gospodarczego podatkiem VAT w ramach jego działalności gospodarczej, nie stwarzając możliwości odliczenia tego podatku, i wprowadzałaby arbitralne rozróżnienie między wydatkami inwestycyjnymi dokonanymi przed faktycznym wykorzystywaniem nieruchomości i w jego trakcie.

W konsekwencji TSUE powołując się na wyrok z dnia 14 lutego 1985 r. w sprawie D.A. Rompelman and E.A. Rompelman – Van Deeln sygn. akt C-268/83 uznał, że ktokolwiek dokonuje takich działań inwestycyjnych ściśle związanych z przyszłym wykorzystywaniem nieruchomości i koniecznych do tego celu, powinien być uważany za podatnika w rozumieniu szóstej dyrektywy.

Za podatnika należy zatem uznać także osobę, która zadeklarowała zamiar prowadzenia działalności gospodarczej, czyniąc w tym celu pewne nakłady, mimo że sama działalność gospodarcza jeszcze się nie rozpoczęła, nawet w sytuacji jeśli nigdy nie zostanie rozpoczęta. Działalność gospodarcza może składać się z kilku następujących po sobie etapów. Czynności przygotowawcze, takie jak nabycie towarów, powinny być również traktowane jako działalność gospodarcza. Poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że Dłużniczka w dniu 22 maja 2000 r. kupiła od (…) działkę. Dłużniczka oświadczyła, że nabycia dokonuje w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, z zamiarem wybudowania (…). Dłużniczka podpisała umowę sprzedaży połowy udziału ww. Nieruchomości, pod warunkiem solidarnego udziału w budowie ww. (…) i wniesienia stosownych należności z tytułu przejęcia połowy udziału.

W niniejszej sprawie należy więc wskazać, że jak wynika z treści wniosku, Dłużniczka nabywając nieruchomość, kierowała się zamiarem wykorzystania jej w działalności gospodarczej. Na potwierdzenie tego faktu, Dłużniczka w akcie notarialnym zawarł stosowny zapis, mówiący o przeznaczeniu nabywanej nieruchomości na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Tym samym zamysł wykorzystania nieruchomości w działalności gospodarczej, zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy dowodzi, że została wykonana czynność, która świadczy o tym, że sprzedaż egzekucyjna nie może stanowić czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Jak bowiem wynika z cytowanego powyżej wyroku TSUE z dnia 29 lutego 1996 r. C-10/94 w sprawie Intercommunale voor zeewaterontzilting (INZO), sam zamiar prowadzenia działalności powiązany z zakupami realizowanymi w tym celu nadaje status podatnika podatku od towarów i usług, już nawet w fazie dokonywania czynności przygotowawczych. W konsekwencji sprzedaż egzekucyjna nie będzie stanowiła dostawy towarów należących do majątku prywatnego Dłużniczki, lecz będzie stanowiła dostawę towarów stanowiących element majątku prowadzonej działalności gospodarczej.

Podsumowują, w przedmiotowej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Dłużniczki za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji dostawa przez Komornika w drodze egzekucji nieruchomości, o której mowa w opisie sprawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W tym miejscu wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli” czy „urządzenia budowlanego”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682).

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Na mocy art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

1)towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

2)przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw nieruchomości i ruchomości prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących danej dostawie. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:

Wobec powyższego, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

W rozpatrywanej sprawie przedstawionywe wniosku opis sprawy nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż egzekucyjna przez Pana nieruchomości, o której mowa w opisie sprawy będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 i pkt 10a ustawy, gdyż brak jest informacji niezbędnych do jednoznacznego dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów. Wskazał Pan, że brak tych informacji jest wynikiem podjętych przez Pana udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużniczki.

W związku z powyższym w sprawie znajduje zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, o ile podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużniczki, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania dla dostawy działki nr (…) wraz z budynkami i innymi obiektami znajdującymi się na niej zwolnienia od podatku.

Tym samym, sprzedaż w trybie egzekucji nieruchomości, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (…) wraz z budynkami i innymi obiektami znajdującymi się na niej będzie opodatkowana właściwą stawką podatku VAT.

Zaznaczyć należy, że kwestia oceny działań podjętych przez Komornika nie była przedmiotem interpretacji.

Podsumowując, dokonując sprzedaży w trybie egzekucji nieruchomości, stanowiącej działkę ewidencyjną (…) wraz z budynkami i innymi obiektami znajdującymi się na niej, będzie Pan zobowiązany jako płatnik podatku VAT do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru.

Tym samym Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).