Senat odrzucił ustawę o zmianie Prawa geologicznego i górniczego definiującą złoże strategiczne

Senat 14 lipca odrzucił ustawę o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje zdefiniowanie strategicznych złóż kopalin podlegających szczególnej ochronie. Za odrzuceniem ustawy głosowało 51 senatorów, przeciw głosowało 43 senatorów, jeden wstrzymał się od głosu. Teraz wnioskiem Senatu o odrzucenie ustawy zajmie się Sejm.

Wniosek o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw w całości złożył senator KO Adam Szejnfeld, a wcześniej odrzucenie ustawy rekomendowała senacka Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu oraz połączone Komisje Nadzwyczajna do spraw Klimatu, Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Środowiska.

Przeciwnicy ustawy wskazują:

• jej możliwą niekonstytucyjność;
• naruszenie prawa własności oraz kompetencji samorządów - przez nieuznanie gminy za stronę postępowania i wykluczenie samorządu z procesu decyzyjnego, brak możliwości odwołania od decyzji o uznaniu złoża za strategiczne oraz brak odszkodowania dla właścicieli nieruchomości położonych na strategicznych złożach i objętych zakazem trwałej zabudowy.

Zwolennicy ustawy wskazują:

• ustawa wychodzi naprzeciw samorządom, porządkując planistykę i uwalniając dużą część chronionych obecnie złóż na potrzeby gmin, skupiając się na ochronie złóż uznanych za strategiczne;
• ustawa wprowadza instrumenty ułatwiające transformację energetyczną, dotyczące np. składowania dwutlenku węgla w górotworze, podziemnego magazynowania wodoru czy wykorzystania ciepła Ziemi.

Przedstawiciele rządu nie zgadzają się z zarzutami, że zaproponowane rozwiązania są niezgodne z konstytucją. Uważają, że ustawa nie narusza prawa własności i umożliwi uwolnienie spod ochrony około 55 tys. ha spośród ponad 130 tys. ha krajowych złóż kopalin. Według rządu, na takie decyzje czeka wiele gmin, które posadowione są na złożach i nie mogą się rozbudowywać. Na złożach strategicznych będzie można stawiać budowle niezwiązane trwale z gruntem jak instalacje fotowoltaiczne, a także np. tworzyć parki czy infrastrukturę służącą rekreacji.

Ustawa zakłada:

• zapewnienie ochrony złóż kopalin w Polsce;
• usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego;
• wprowadzenie definicji złoża strategicznego, które ze względu na swoje znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju podlega szczególnej ochronie prawnej;
• umożliwienie szerszego niż obecnie prowadzenia podziemnego składowania dwutlenku węgla (CCS), także przez podmioty komercyjne;
• umożliwienie podziemnego magazynowania wodoru;
• złoże może zostać uznane za strategiczne w drodze decyzji administracyjnej, złoża udokumentowane po wejściu w życie ustawy będą mogły uzyskać status strategicznego po spełnieniu kryteriów w niej zawartych oraz w drodze postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu przez centralny organ administracji geologicznej, dla złóż już udokumentowanych będzie obowiązywał dwuletni termin na dokonanie ich przeglądu, pod względem kryteriów złóż strategicznych;
• liberalizację przepisów regulujących koncesjonowanie działalności dotyczącej poszukiwania i rozpoznawania złóż niektórych kopalin, dotyczy to ropy i gazu oraz podziemnego, bezzbiornikowego magazynowania substancji i podziemnego składowania odpadów;
• przeciwdziałanie nielegalnej eksploatacji złóż;
• wsparcie dla przedsiębiorców chcących inwestować w CCS;
• połączenie państwowej służby geologicznej z państwową służbą hydrogeologiczną.

Redakcja INFORLEX (na podstawie komunikatu PAP)