Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 30 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.324.2023.4.ACZ

Skutki podatkowe przewalutowania i umorzenia kredytu hipotecznego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego jest prawidłowe, natomiast w pozostałym zakresie jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 kwietnia 2023 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przewalutowania i umorzenia kredytu hipotecznego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 30 maja 2023 r. (wpływ 2 czerwca 2023 r.), pismem  z 12 czerwca 2023 r. (wpływ 14 czerwca 2023 r.) oraz pismem złożonym 23 czerwca 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prosi Pan o wydanie interpretacji odnośnie podatku od ugody z bankiem (…) do umowy kredytowej udzielonej na budowę domu jednorodzinnego w walucie franka szwajcarskiego. Ugoda jaką zaproponował Państwu bank zawiera kilka warunków, które aby spełnić, musicie wyrazić na nie zgodę:

1)bank zwalnia Państwa z pozostałego do spłaty długu/umarza zadłużenie,

2)bank zobowiązuje się do zapłaty na Państwa rzecz kwoty nadpłaty wraz z odsetkami,

3)bank zobowiązuje się do zapłaty kwoty dodatkowej wynikającej z negocjacji.

W propozycji ugody – punkt 16, bank zaznacza, że z tytułu umorzenia pozostałego zadłużenia nie będzie pobierany podatek dochodowy. W przypadku wypłaty kwoty nadpłaty wraz z odsetkami bank w propozycji ugody zaznacza, że w tym przypadku sporządzi informację PIT-11. W przypadku wypłaty kwoty dodatkowej również bank sporządzi informację PIT-11. Na zadane pytanie, czy w tych przypadkach powstanie obowiązek podatkowy, na infolinii Krajowej Informacji Skarbowej usłyszał Pan odpowiedź, że kwoty te będą zwolnione z podatku dochodowego.

W uzupełnieniu wniosku na pytanie Organu o treści cyt.: „jaka jest dokładna data zawarcia umowy o kredyt udzielony na budowę domu jednorodzinnego?”, wskazał Pan, że data zawarcia kredytu to 18 kwietnia 2007 r.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „przez kogo została zawarta umowa o kredyt udzielony na budowę domu jednorodzinnego? Prosimy wskazać wszystkich kredytobiorców”, wskazał Pan, że umowa została zawarta przez .... (żonę).

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy zgodnie z zawartą umową o kredyt udzielony na budowę domu jednorodzinnego, wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości?”, wskazał Pan, że tak, wszyscy odpowiadają solidarnie.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy z treści zawartej umowy kredytowej wynika, że kredyt został zaciągnięty na budowę domu jednorodzinnego?”, wskazał Pan, że tak, na budowę domu jednorodzinnego.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy jest to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.)?”, wskazał Pan, że tak.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy kredyt na budowę domu jednorodzinnego został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej?”, wskazał Pan, że tak, jednej inwestycji.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy celem ww. inwestycji mieszkaniowej jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych?”, wskazał Pan, że tak, zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy ww. kredyt zaciągnięty na budowę domu jednorodzinnego został zabezpieczony hipoteką? Jeżeli tak to na jakiej nieruchomości (prawie majątkowym) ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką?”, wskazał Pan, że tak, hipoteka na nieruchomości, której dotyczy kredyt.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy jest Pan właścicielem bądź współwłaścicielem gruntu i budynku mieszkalnego, na budowę którego został zaciągnięty ww. kredyt?”, wskazał Pan, że tak, jest Pan współwłaścicielem gruntu i budynku.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „kiedy (prosimy wskazać dokładną datę) podpisał Pan ugodę z bankiem do umowy kredytowej udzielonej na budowę domu?”, wskazał Pan, że ugoda nie została jeszcze podpisana.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „na podstawie jakich przepisów prawa została zawarta ugoda z bankiem?”, wskazał Pan, że nie wie.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „co składało się na kwotę, w stosunku do której bank zwolnił m.in. Pana jako współkredytobiorcę z pozostałego do spłaty długu, tj. czy była to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń? Ponadto, jeżeli w skład ww. kwoty wchodziła kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), to czy w zawartej umowie kredytu określone zostały jednoznacznie, wiążące dla stron umowy, zasady naliczenia takich odsetek?”, wskazał Pan, że bank zwolni Pana z pozostałego do spłaty kapitału oraz odsetek.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy umorzenie kwoty kredytu przez bank dotyczyło wszystkich współkredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług?”, wskazał Pan, że umorzenie będzie dotyczyć wszystkich współkredytobiorców.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w ramach ugody z bankiem nastąpiło również „przewalutowanie” zaciągniętego kredytu?”, wskazał Pan, że nie nastąpiło.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy przewalutowanie kredytu zostało przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej zawartej z bankiem w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy?”, wskazał Pan, że nie.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „z czego wynika powstanie nadpłaty, którą bank wraz z odsetkami zobowiązał się do spłaty na rzecz m.in. Pana? Prosimy wskazać:

·czy w wyniku przewalutowania (tj. zmiany waluty zadłużenia z franka szwajcarskiego na walutę polską) z uwzględnieniem szczegółowych zapisów ugody kredyt udzielony na podstawie umowy został spłacony i powstała nadpłata należna m.in. Panu?”, wskazał Pan, że nie z przewalutowania;

·„czy nadpłata została wyliczona na dzień zawarcia ugody z bankiem?””, wskazał Pan, że tak, została wyliczona na dzień zawarcia ugody;

·„co składa się na kwotę nadpłaty? Czy na kwotę nadpłaty składa się kwota kapitału i odsetek wyrażona w walucie polskiej?”, wskazał Pan, że kapitał plus odsetki w PLN;

·„czy odsetki które zostały/zostaną Panu wypłacone są to zwrócone m.in. Panu kwoty zaliczone na poczet odsetek od kredytu bankowego?”, wskazał Pan, że tak, kredyt z odsetkami;

·„kiedy nastąpiła bądź nastąpi wypłata kwoty nadpłaty i odsetek na Pana rzecz?”, wskazał Pan, że wypłata jeszcze nie nastąpiła.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „wobec wskazania w opisie sprawy, że cyt.: „Bank zobowiązuje się do zapłaty kwotę dodatkową wynikającą z negocjacji”, prosimy wskazać:

·z czego wynika powstanie dodatkowej kwoty, którą bank zobowiązał się zapłacić?”, wskazał Pan, że dodatkowa kwota wynika z negocjacji;

·„czy dodatkowa kwota stanowi dodatnią różnicę, która powinna być Panu jako kredytobiorcy zwrócona – powstałą w związku z przeliczeniem salda udzielonego w walucie obcej na polskie złote według indywidualnie wynegocjowanego kursu waluty obcej, przy czym – indywidualnie wynegocjowany kurs waluty obcej określony w ugodzie nie był niższy niż ten z dnia wypłaty kredytu lub uruchomienia transzy kredytu udzielonego na budowę domu jednorodzinnego?”, wskazał Pan, że nie wie Pan jak różnicę wyliczył bank;

·„czy dodatkowa kwota stanowi umorzenie zobowiązania Pana (zwolnienia Pana z długu) wynikającego z zawartej umowy o kredyt?”, wskazał Pan, że nie;

·„co składa się na kwotę dodatkową wynikającą z negocjacji?”, wskazał Pan, że kwota zaproponowana przez bank w drodze negocjacji;

·„kiedy nastąpiła bądź nastąpi wypłata dodatkowej kwoty na Pana rzecz?”, wskazał Pan, że kwota dodatkowa zostanie wypłacona po podpisaniu umowy.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w przeszłości korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592), a jeżeli tak to czy kredyt ten dotyczył inwestycji mieszkaniowej, o której mowa we wniosku, czy innej inwestycji mieszkaniowej?”, wskazał Pan, że nie korzystał.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy jeżeli współkredytobiorcą z Panem była Pana żona, prosimy wskazać czy Pan oraz Pana żona pozostawaliście i pozostajecie we wspólności ustawowej małżeńskiej w momencie dokonywania wszystkich czynności opisanych we wniosku?”, wskazał Pan, że tak, pozostajecie we wspólności ustawowej małżeńskiej.

W kolejnym uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że kwota „dodatkowa” będzie stanowić różnicę, która powinna być zwrócona, a wynika ona z nadpłaty kredytu w walucie złoty polski. Poza tym kurs waluty CHF wynegocjowany w ugodzie nie będzie niższy niż ten wypłacony w dniu kredytu.

Z zestawienia, które dostarczył Panu i Pana żonie bank 22 marca 2023 r. wynika, że kredyt z 18 kwietnia 2007 r. został udzielony w walucie CHF i następnie przekształcony w kredyt w PLN.

W zestawieniu tym jest, że bank wypłacił Panu i Pana żonie kwotę 86 150 zł 83 gr.

Natomiast do 22 marca 2023 r. w tym samym zestawieniu jest kwota 153 894 zł 86 gr, na którą składa się kwota wszystkich rat wraz z odsetkami które, wpłacił Pan z żoną do banku.

Jak widać kwota spłaconych rat wraz z odsetkami jest dużo wyższa niż kwota udzielonego kredytu, a sposób w jaki bank różnicuje kwotę nadpłaty oraz wysokość kwoty „dodatkowej” jest dla Pana i Pana żony nieznana. Według Państwa rozumienia powinna to być jedna kwota ujęta jako nadpłata, a nie rozbijana na dwie, skoro i tak suma tych kwot jest dużo niższa jak kwota spłaconych rat z odsetkami.

Kwota „dodatkowa” jest to kwota wynikająca z przeliczenia waluty CHF na PLN.

Kwota „dodatkowa” jest to kwota wynikająca ze spłaty kredytu wraz z odsetkami udzielonego 18 kwietnia 2007 r.

Kwota „dodatkowa” nie będzie stanowić przysporzenia kwot ponad kwoty z tytułu spłaty kredytu.

Do zawarcia ugody dojdzie do końca 2023 r.

Pytania

Prosi Pan o odpowiedź, czy w tych przypadkach powstanie obowiązek podatkowy?

Czy w występujących przypadkach dotyczących ugody będzie Pan zwolniony z podatku dochodowego PIT, a w szczególności dotyczy to:

·kwoty umorzenia pozostałej do spłaty kredytu wraz z odsetkami,

·kwoty nadpłaty wraz z odsetkami wynikającej z rozliczenia kwoty kredytu przez bank,

·dodatkowej kwoty zaproponowanej przez bank w przypadku zawarcia ugody?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, powołując się na rozporządzenie Ministra Finansów, o którym wcześniej już Pan pisał, uważa Pan, że indywidualne zobowiązania podatkowe w każdym z tych trzech przypadków powinny zostać umorzone. Prosi Pan zatem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Natomiast na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatkudochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego przez Pana opisu wynika, że planuje Pan do końca 2023 r. zawrzeć z bankiem ugodę, w ramach której dojdzie do umorzenia pozostałej do spłaty kwoty kredytu wraz z odsetkami (kapitału i odsetek), wypłaty na rzecz Pana i Pana żony kwoty nadpłaty wraz z odsetkami oraz kwoty dodatkowej wynikającej z przeliczenia waluty CHF na PLN. Poza tym kurs waluty CHF wynegocjowany w ugodzie nie będzie niższy niż ten wypłacony w dniu kredytu.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa wyjaśnić należy, że na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych inne skutki prawnopodatkowe wywołuje przewalutowanie kredytu, a inne umorzenie tego kredytu.

Odnosząc się do konsekwencji podatkowych związanych z przewalutowaniem hipotecznego kredytu bankowego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe podatnika (w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz indeksowanego do waluty obcej, np. CHF) należy wskazać, że w ramach operacji przewalutowania nie dochodzi do transferu/przelewu środków pieniężnych, nie dochodzi do uregulowania w jakiejkolwiek formie zobowiązania wynikającego z umowy kredytu – zmianie ulega jedynie waluta, w której zobowiązanie ma być uregulowane. Przewalutowanie stanowi wyłącznie techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie, na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie.

Jest ono neutralne podatkowo i nie powoduje po stronie podatnika powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego zauważyć należy, że w sytuacji opisanej we wniosku – zmiany waluty, w której kredyt został udzielony, tj. z franka szwajcarskiego na polski złoty (przewalutowania), zmianie ulegnie jedynie waluta, w której zobowiązanie miało być uregulowane. W wyniku tej operacji powstanie nadwyżka, która stanowić będzie kwotę nienależnie przez Pana wpłaconą. W związku z tym zwrot tej kwoty przez bank będzie neutralny podatkowo. Skoro samo przewalutowanie stanowi techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie, to nie będzie skutkować to dla Pana powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, wypłata na rzecz Pana i Pana żony w związku z przeliczeniem waluty CHF na PLN po wynegocjowanym w ugodzie kursie CHF nie niższym niż ten wypłacony w dniu kredytu, kwoty nadpłaty wraz z odsetkami oraz dodatkowej kwoty stanowiącej różnicę, która powinna być zwrócona i wynikającej z nadpłaty kredytu w walucie złoty polski, będzie dla Pana neutralna podatkowo i nie będzie powodować po stronie Pana powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przystępując natomiast do oceny skutków podatkowych planowanego umorzenia Panu przez bank w 2023 r. wierzytelności od zaciągniętego w 2007 r. kredytu hipotecznego, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, wartość umorzonych Panu kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego (kwoty kapitału i odsetek), na podstawie ugody z bankiem, którą zawrze Pan w 2023 r., będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że: „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Jednakże, zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.):

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w związku z planowanym zawarciem w 2023 r. ugody z bankiem, w ramach której dojdzie do przewalutowania kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. (tj. zmiany waluty z franka szwajcarskiego na polski złoty) oraz do umorzenia wierzytelności z tytułu tego kredytu (tj. kwoty kapitału i odsetek), wypłata przez bank m.in. na Pana rzecz kwoty nadpłaty wraz z odsetkami oraz dodatkowej kwoty stanowiącej różnicę, która powinna być zwrócona i wynikającej z nadpłaty kredytu w walucie złoty polski, będzie dla Pana neutralna podatkowo i nie będzie powodować po Pana stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, ponieważ do tych kwot nie znajdzie zastosowania powołane przez Pana jako przepisy prawa podatkowego do przedstawionego we wniosku stanowiska odnośnie do zdarzenia przyszłego i we własnym stanowisku w sprawie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby być objęty tym rozporządzeniem, w tej części Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast, kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r., która zostanie Panu umorzona przez bank w ramach tej ugody (tj. kwota kapitału i odsetek), będzie stanowić dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do tego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. na budowę domu jednorodzinnego, który uzyska Pan w 2023 r. (tj. kwoty kapitału i odsetek), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym, w przypadku planowanego zawarcia w 2023 r. ugody z bankiem nie będzie Pan zobowiązany do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych umorzonych przez bank kwot pozostałego do spłaty kredytu wraz z odsetkami (kwoty kapitału i odsetek) ani do wykazania tych kwot w zeznaniu rocznym.

Pana stanowisko należało uznać w tej części za prawidłowe, ponieważ pomimo że własnym stanowisku w sprawie odwołuje się Pan do „umorzenia” zobowiązania podatkowego, które nie było przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, to jak wskazano wyżej – jako przepisy prawa podatkowego do przedstawionego we wniosku stanowiska odnośnie do zdarzenia przyszłego powołał Pan m.in. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, na które również powołuje się Pan we własnym stanowisku w sprawie. Zatem, w Pana sytuacji dojdzie do zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do kwot z tytułu kredytu hipotecznego, które bank umorzy Panu w 2023 r. (kwoty kapitału i odsetek) – zgodnie z powyższym rozporządzeniem Ministra Finansów, a nie do umorzenia zobowiązania podatkowego przez organ podatkowy. Powyższe, pozostaje jednak bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, z uwagi na brak wystąpienia u Pana obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w odniesieniu do planowanego umorzenia przez bank w 2023 r. ww. kwot (kwoty kapitału i odsetek) i prawidłowo powołaną przez Pana na potwierdzenie własnego stanowiska w sprawie podstawę prawną.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wyjaśnić należy, że brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu planowanego umorzenia w 2023 r. przez bank kwot wierzytelności od kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. jest skutkiem zastosowania w przedmiotowej sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, nie zaś zastosowania zwolnienia od zapłaty podatku dochodowego przewidzianego w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nieznajdujących zastosowania w przedstawionym zdarzeniu przyszłym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. Pana żony).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00