Interpretacja indywidualna z dnia 28 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.424.2023.1.IK

Zwolnienie z podatku VAT usługi poręczenia.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usługi poręczenia jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usługi poręczenia.

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka … (dalej również jako „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów oraz zarejestrowanym, podatnikiem podatku od towarów i usług NIP …, wpisaną do rejestru przedsiębiorców KRS pod nr …, REGON ...

Wnioskodawca Spółka . w ramach prowadzonej działalności zamierza zawrzeć umowę o współpracy z Firmami udzielającymi pożyczek gotówkowych w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, polegającą na zabezpieczeniu spłaty pożyczek udzielanych konsumentom lub z Firmami faktoringowymi. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o pożyczkę zdaniem Firmy udzielającej takiej pożyczki nie będzie posiadała wystarczającej zdolności kredytowej to jednym z dodatkowych zabezpieczeń akceptowanych przez Firmę udzielającą pożyczki będzie jej poręczenie przez Wnioskodawcę tj. (całości lub części udzielonej pożyczki) w przypadku, gdy dłużnik główny (pożyczkobiorca) świadczenia nie spełni.

Pomiędzy Wnioskodawcą a konsumentem (pożyczkobiorcą) zawarta zostanie umowa poręczenia. Z tytułu umowy poręczenia Spółce będzie przysługiwało wynagrodzenie określone w umowie poręczenia i będzie płatne w ratach w terminach wymagalności rat pożyczki gotówkowej lub umowy faktoringowej udzielonej przez Firmę pożyczkową konsumentowi lub jednorazowo.

Rozliczenie wynagrodzenia z tytułu umowy poręczenia dokonywane będzie pomiędzy Firmą pożyczkową a Wnioskodawcą na podstawie zawartej umowy o współpracę na podstawie, której Wnioskodawca umożliwi poręczenie wykonania umowy pożyczki przez pożyczkobiorcę na zasadach określonych w art. 876 i nast. k.c.

Pytanie

Czy udzielenie opisanego poręczenia będzie czynnością zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie opisanego poręczenia będzie czynnością zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT lub ustawa z dnia 11 marca 2004 r ).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług była wielokrotnie przedmiotem orzeczeń TSUE. W ramach orzecznictwa zostały wypracowane przesłanki, które powinny być spełnione, aby w danym przypadku można było mówić o świadczeniu usług w rozumieniu przepisów o VAT, tj.:

- powinna zostać określona (powinna być możliwa do zdefiniowania) usługa (świadczenie);

- powinien istnieć bezpośredni związek między świadczeniem i otrzymywanym wynagrodzeniem;

- powinien istnieć konkretny beneficjent świadczenia;

- świadczenie powinno wynikać ze stosunku prawnego łączącego strony;

- świadczenia powinny mieć charakter wzajemny.

W przytoczonym stanie faktycznym, na podstawie zawartej umowy poręczenia, zgodnie z art. 876 i 887 k.c., Spółka … zobowiąże się wobec Wierzyciela, Firmy udzielającej takiej pożyczki do wykonania świadczenia, powstałego pomiędzy Wnioskodawcą a Wierzycielem w przypadku, w którym osoba, której została udzielona pożyczka nie dokonałaby jej spłaty w całości lub w części to Wnioskodawca byłby zobowiązany do zapłaty poręczonej kwoty.

W omawianym stanie faktycznym jasno zdefiniowano usługę udzielenia poręczenia (gotowość do wypłaty określonej sumy pieniędzy w przypadku wystąpienia określonego zdarzenia), istnieje bezpośredni związek między udzieleniem poręczenia a otrzymanym wynagrodzeniem ustalonym procentowo do wartości poręczonej kwoty. Taka konstrukcja udzielanego świadczenia potwierdza również jego wzajemny charakter. Udzielone poręczenie, wynika z umowy poręczenia zawartej pomiędzy Wnioskodawcą, który jest poręczycielem, a konsumentem (pożyczkobiorcą), czyli dłużnikiem, który jest także beneficjentem tego świadczenia. Nie ulega zatem wątpliwości, że udzielenie poręczenia w zamian za wynagrodzenie stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów o VAT.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi, co do zasady 22%. Równocześnie zgodnie z art. 146aa ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku o której mowa w art. 41 ust. 1 wynosi 23%. Zatem, co do zasady świadczenie usług podlega podstawowej stawce VAT tj. 23%.

Równocześnie jednak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT, zwolnione z podatku są usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT został wprowadzony do ustawy o VAT w wyniku implementacji Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i odpowiada art. 135 ust. 1 lit. c Dyrektywy zgodnie z którym, państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę. Przepis ten przewiduje zatem bezpośrednie zwolnienie z podatku VAT poręczeń.

Zatem skoro Wnioskodawca udziela poręczenia zdefiniowanego w kodeksie cywilnym. Nie ulega wątpliwości, że taka czynność spełnia definicję poręczenia zawartą w art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT. Równocześnie, świadczenie Wnioskodawcy ma charakter finansowy/pieniężny. Przesądza o tym fakt, że poręczenie zostało udzielone jako zabezpieczenie pożyczki, która jest świadczeniem pieniężnym, a wynagrodzenie zostało ustalone jako procent poręczanej kwoty. Nie ulega zatem wątpliwości, że transakcja ma charakter finansowy. Zatem zdaniem Wnioskodawcy wskazane zwolnienie znajdzie zastosowanie w omawianym stanie faktycznym a usługa taka będzie zwolniona z podatku VAT na podstawie art 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT.

Prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, przykładowo w interpretacji z dnia 6 kwietnia 2018 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0114-KDIP4.4012.86.2018.2.BS.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie zwolnienia z podatku VAT usługi poręczenia jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwaną dalej ustawą lub ustawą o VAT,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy,

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy,

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy,

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2. usług doradztwa;

3. usług w zakresie leasingu.

Z okoliczności sprawy wynika, że w ramach prowadzonej działalności zamierzają Państwo zawrzeć umowę o współpracy z Firmami udzielającymi pożyczek gotówkowych w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim, polegającą na zabezpieczeniu spłaty pożyczek udzielanych konsumentom lub z Firmami faktoringowymi. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o pożyczkę zdaniem Firmy udzielającej takiej pożyczki nie będzie posiadała wystarczającej zdolności kredytowej to jednym z dodatkowych zabezpieczeń akceptowanych przez Firmę udzielającą pożyczki będzie jej poręczenie przez Państwa tj. (całości lub części udzielonej pożyczki) w przypadku, gdy dłużnik główny (pożyczkobiorca) świadczenia nie spełni.

Pomiędzy Państwem a konsumentem (pożyczkobiorcą) zawarta zostanie umowa poręczenia. Z tytułu umowy poręczenia będzie przysługiwało Państwu wynagrodzenie określone w umowie poręczenia i będzie płatne w ratach w terminach wymagalności rat pożyczki gotówkowej lub umowy faktoringowej udzielonej przez Firmę pożyczkową konsumentowi lub jednorazowo. Rozliczenie wynagrodzenia z tytułu umowy poręczenia dokonywane będzie pomiędzy Firmą pożyczkową a Wnioskodawcą na podstawie zawartej umowy o współpracę na podstawie, której Wnioskodawca umożliwi poręczenie wykonania umowy pożyczki przez pożyczkobiorcę na zasadach określonych w art. 876 i nast. k.c.

Mają Państwo wątpliwości dotyczące ustalenia, czy udzielenie poręczenia jest czynnością zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT.

Wskazać należy, że art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy, obejmuje zwolnieniem od podatku czynności udzielania poręczeń, gwarancji i innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych, rozumianych jako zgoda poręczyciela, gwaranta lub udzielającego zabezpieczenia, do spłacenia długu lub każdego innego zobowiązania finansowego w imieniu dłużnika, w przypadku niewywiązywania się przez niego ze spłaty długu. Należy ponadto zaznaczyć, że warunkiem objęcia zwolnieniem od podatku powyższych poręczeń, gwarancji i zabezpieczeń jest ich finansowy charakter.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (wydanie internetowe: https://sjp.pwn.pl) gwarancja to: «poręczenie, że coś nastąpi albo że jest prawdziwe», «odpowiedzialność osoby trzeciej za zobowiązania dłużnika wobec wierzyciela».

Poręczenie zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) w art. 876-887.

Stosownie do art. 876 § 1 ustawy Kodeks cywilny,

W myśl art. 879 § 1 Kodeksu cywilnego,

W efekcie, poręczenie stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynności udzielenia poręczenia w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji za korzystanie z cudzego kapitału traktowane są jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, korzystające ze zwolnienia na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, należy stwierdzić, że udzielenie poręczenia za wynagrodzeniem, stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ustawy i zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy, usługa ta korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia z podatku VAT usługi poręczenia jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanego pytania i przedstawionego stanowiska. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.