Interpretacja indywidualna z dnia 23 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.226.2023.2.ENB

Możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego z tytułu wypłaty z polisy na życie i dożycie.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 kwietnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania wypłaty z polisy na życie i dożycie. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie 19 czerwca 2023 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W latach 2005-2014 przebywała Pani w Belgii na wyjeździe służbowym (...), pracując na stanowisku nauczyciela w Szkole (...). W dniu 7 lutego 2011 r. wykupiła Pani w firmie ubezpieczeniowej X ubezpieczenie na życie i dożycie na okres 8 lat pod nazwą (...) wpłacając kwotę 50.000 Euro (firma zmieniła nazwę na Y). Produkt (...) nie jest związany z żadnymi funduszami kapitałowymi, lecz zapewniał ubezpieczenie na życie i gwarantowane premie roczne. Zakupiony produkt (...) zakończył się 8 marca 2019 r. i wypłacono Pani przelewem kwotę 60.031,46 Euro. Jest to suma większa o 10.031,46 Euro niż wpłata, ale nie są to dochody kapitałowe tylko umieszczone w produkcie roczne premie niezwiązane z inwestowaniem. Cała ta kwota jest związana z okresem 2005-2014, kiedy była Pani zatrudniona w Szkole (...) i tam rozliczała się Pani podatkowo. Również zakupiony produkt za okres 2011-2019 został rozliczony zgodnie z przepisami belgijskimi (podobnie jak w Polsce taki obowiązek mają firmy ubezpieczeniowe). W Pani przekonaniu kwota ta nie podlega rozliczeniu w Polsce. Uzupełniając wniosek wyjaśniła Pani, że w 2019 r. (od roku 2015) mieszkała Pani w Polsce i podlegała normalnym obowiązkom podatkowym. Nic nie wie Pani o tym, aby wpłacona kwota była inwestowana. Kwotę przekazała Pani do firmy ubezpieczeniowej i uzyskała Pani ubezpieczenie na życie i informację o gwarantowanej kwocie na koniec umowy. W momencie zakupu prosiła Pani o produkt maksymalnie bezpieczny, gdzie nie będzie ryzyka inwestycyjnego. Chodziło jedynie o utrzymanie wartości pieniądza. W momencie podpisywania umowy (7 lutego 2011 r.) otrzymała Pani wyliczenie - kalkulację z gwarantowaną kwotą wypłaty (60.035 euro). Po zakończeniu umowy (2019 r.) taką właśnie kwotę Pani otrzymała. W żaden sposób Pani nie inwestowała.

Wysokość świadczenia nie była powiązana z żadnymi określonymi indeksami czy też wartościami bazowymi. W umowie ubezpieczenia były zawarte informacje o gwarantowanym kapitale i możliwej premii, a wskaźnik określiła w momencie podpisania umowy firma ubezpieczeniowa. Nie był on negocjowany z Panią, ani nie zależał od Pani działań. Na koniec otrzymała Pani tylko gwarantowaną, zaproponowaną w dniu podpisania kwotę. W dniu podpisania umowy dostała Pani wyliczenie jaki będzie gwarantowany kapitał na zakończenie umowy. Umowa nie była zmieniana, ani odnawiana. Była zawarta na czas określony i w całym okresie ubezpieczenia nie miała Pani kontaktu z firmą ubezpieczeniową, poza otrzymywanym co roku listem.

Po analizie treści wniosku, mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tut. organowi i treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa przyjęto, że intencją Pani było uzyskanie odpowiedzi na pytanie:

Czy otrzymana wypłata z ubezpieczenia na życie i dożycie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od dochodów kapitałowych oraz czy należy ją rozliczyć w PIT-38?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem ww. przelew nie podlega opodatkowaniu podatkiem od dochodów kapitałowych, gdyż jest zwrotem środków wynikających z Pani 9 letniego pobytu w (...), kiedy pracowała Pani służbowo w szkole europejskiej na stanowisku nauczyciela wysłana przez Ministra Edukacji Narodowej. Przelew tej kwoty jest wypłatą z ubezpieczenia na życie i dożycie, z którego to produktu korzystała Pani pracując w Belgii. Jako produkt belgijski podlegał prawu w tym kraju i wszelkim opłatom.

Próba uznania go jako dochód kapitałowy jest nieuzasadniona. Jako wypłata z ubezpieczenia (brak funduszy kapitałowych i inwestowania w produkcie) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od dochodów kapitałowych. Gdyby mimo wszystko chcieć ocenić korzystanie z produktu ubezpieczeniowego w Belgii poprzez przepisy polskiego prawa, to produkt ubezpieczeniowy na życie i dożycie (analogiczny do tego jak (...)) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), gdyż nie mieści się w dyspozycji art. 24 ust. 15 ani art. 24 ust. 15a i 15b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem nie znajdzie zastosowania art. 30a ust. 1 pkt 5 ani pkt 5a ustawy o pdof.

Prosi Pani o potwierdzenie, że przelew nie wymaga rozliczenia PIT-38, gdyż to nie są dochody kapitałowe, a oszczędności wykorzystane najpierw na zakup ubezpieczenia, a potem przez wypłatę z ubezpieczenia na życie i dożycie i zwrot przelewem do Polski.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 4a ww. ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z opisu zdarzenia wynika, że w latach 2005-2014 przebywała Pani w Belgii. W dniu 7 lutego 2011 r. wykupiła Pani w firmie ubezpieczeniowej X ubezpieczenie na życie i dożycie na okres 8 lat pod nazwą (...) wpłacając kwotę 50.000. Produkt (...) nie jest związany z żadnymi funduszami kapitałowymi, lecz zapewniał ubezpieczenie na życie i gwarantowane premie roczne. Zakupiony produkt (...) zakończył się 8 marca 2019 r. i wypłacono Pani przelewem kwotę 60.031,46 Euro. Jest to suma większa o 10.031,46 Euro niż wpłata, ale nie są to dochody kapitałowe tylko umieszczone w produkcie roczne premie niezwiązane z inwestowaniem. Nic nie wie Pani o tym, aby wpłacona kwota była inwestowana. Kwotę przekazała Pani do firmy ubezpieczeniowej i uzyskała Pani ubezpieczenie na życie i informację o gwarantowanej kwocie na koniec umowy. W momencie zakupu prosiła Pani o produkt maksymalnie bezpieczny, gdzie nie będzie ryzyka inwestycyjnego. Chodziło jedynie o utrzymanie wartości pieniądza. W momencie podpisywania umowy (7 lutego 2011 r.) otrzymała Pani wyliczenie - kalkulację z gwarantowaną kwotą wypłaty (60.035 euro). Po zakończeniu umowy (2019 r.) taką właśnie kwotę Pani otrzymała. W żaden sposób Pani nie inwestowała. Wysokość świadczenia nie była powiązana z żadnymi określonymi indeksami czy też wartościami bazowymi. W umowie ubezpieczenia były zawarte informacje o gwarantowanym kapitale i możliwej premii, a wskaźnik określiła w momencie podpisania umowy firma ubezpieczeniowa. Nie był on negocjowany z Panią, ani nie zależał od Pani działań. Na koniec otrzymała Pani tylko gwarantowaną, zaproponowaną w dniu podpisania kwotę. W dniu podpisania umowy dostała Pani wyliczenie jaki będzie gwarantowany kapitał na zakończenie umowy. Umowa nie była zmieniana, ani odnawiana. Była zawarta na czas określony i w całym okresie ubezpieczenia nie miała Pani kontaktu z firmą ubezpieczeniową, poza otrzymywanym co roku listem.

Skoro – jak Pani wskazała – otrzymana kwota stanowiła wypłatę z ubezpieczenia na życie i dożycie, które nie było związane z funduszami kapitałowymi to w sprawie zastosowanie znajdzie art. 21 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanejw Warszawie dnia 20 sierpnia 2001 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 211 poz. 2139 ze zm.).

Na podstawie tego przepisu:

Części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym Umawiającym się Państwie, bez względu na to skąd pochodzą, które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, mogą być opodatkowane tylko w tym Państwie.

W konsekwencji świadczenie wypłacone z Belgii z tytułu ubezpieczenia na życie i dożycie niezwiązanego z funduszem kapitałowym wypłacone osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Do opodatkowania takiego świadczenia w Polsce stosuje się przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

We wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Zgodnie z brzmieniem art. 24 ust. 15 ww. ustawy:

Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Natomiast stosownie do art. 24 ust. 15a cytowanej ustawy:

Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

1)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo

2)równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

‒jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Zatem, treść art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w obecnie obowiązującym brzmieniu, wyklucza ze zwolnienia od podatku dochodowego, dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ww. ustawy oraz wyklucza ze zwolnienia od podatku dochodowego dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik.

Skoro zatem – jak Pani twierdzi – zakupiony produkt nie był związany z funduszami kapitałowymi, to w odniesieniu do otrzymanego przez Panią świadczenia nie ma zastosowania art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto zauważyć należy, że do 17 października 2014 r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazywał, że:

Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Zmianę tego przepisu, poprzez dodanie w lit. b wyłączenia ze zwolnienia dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15a, wprowadzono na mocy art. 2 pkt 8 lit. c ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328; dalej: ustawa zmieniająca). Zmiana weszła w życie 18 października 2014 r.

Zgodnie bowiem z art. 17 pkt 6 ww. ustawy zmieniającej, ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem przepisów: art. 2 pkt 8 lit. c, pkt 14 lit. g, pkt 21 lit. a tiret drugie i pkt 29 oraz art. 10 i art. 15, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Z treści art. 10 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy zmieniającej wynika natomiast, że:

Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6, stosuje się do dochodów uzyskanych z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo świadczenie jest równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik, jeżeli umowa ta została zawarta do dnia wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6. Jeżeli po dniu 31 grudnia 2014 r. umowa ta została zmieniona lub odnowiona, zwolnienia tego nie stosuje się do dochodów przypadających za okres od dnia zmiany lub odnowienia tej umowy; podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, określa się od tej części dochodów, jaka przypada na okres umowy po jej zmianie lub odnowieniu proporcjonalnie do całego okresu obowiązywania umowy.

Jeżeli wypłata dochodów z tytułu, o którym mowa w ust. 1, wynika z umów zawartych, zmienionych lub odnowionych od dnia wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6, do dnia 31 grudnia 2014 r., zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6, stosuje się do dnia 31 grudnia 2014 r., z tym że podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, określa się od tej części dochodów, jaka przypada na okres od dnia 1 stycznia 2015 r. proporcjonalnie do całego okresu obowiązywania umowy.

Skoro zatem umowę ubezpieczenia na życie i dożycie zawarła Pani 7 lutego 2011 r. i umowa ta nie była następnie zmieniana ani odnawiana, a otrzymane przez Panią świadczenie zostało wypłacone w wysokości wpłaconej przez Panią kwoty powiększonej o ustalony wskaźnik określony w momencie podpisania umowy, to do otrzymanego przez Panią świadczenia należy zastosować art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy zmieniającej.

W konsekwencji, świadczenie które otrzymała Pani w 2019 r. jako wypłatę z tytułu ubezpieczenia na życie i dożycie, które – jak Pani wskazała – nie było związane z funduszami kapitałowymi, w całości korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 17 października 2014 r.

Oznacza to, że dochód o którym mowa w art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Pani sytuacji również korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 17 października 2014 r.

Tym samym zgodzić się z Panią należy, że do uzyskanego przez Panią świadczenia z tytułu umowy na życie i dożycie zawartej w 2011 r. nie znajduje zastosowania art. 30a ust. 1 pkt 5 ani pkt 5a, jak również uzyskanego świadczenia nie była Pani zobowiązana wykazywać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-38.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm