Interpretacja indywidualna z dnia 19 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.159.2023.2.DP

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur, do zapłaty których zobowiąże Wnioskodawcę wyrok sądowy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z  17 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur, do zapłaty których zobowiąże Państwa wyrok sądowy.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 kwietnia 2023 r. (wpływ 24 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (zwany dalej również Spółką) prowadzi działalność gospodarczą. Głównym przedmiotem działalności Przedsiębiorstwa Wnioskodawcy jest produkcja wyrobów z (…), włączając wyroby z (…).

Wnioskodawca jest podatnikiem czynnym VAT.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca współpracował z firmą D.R. prowadzącego działalność p.n. (…) (NIP – (…)).

Współpraca pomiędzy stronami odbywała się na kilku polach. Kontrahent świadczył na rzecz Spółki usługi w zakresie:

• transportu wyrobów gotowych,
• transportu (…),
• serwisowania, naprawy wózków widłowych oraz transportu uszkodzonych wózków widłowych.

W przypadku usług transportowych dotyczących wyrobów gotowych oraz (…), ich wykonanie było potwierdzane wystawioną przez usługodawcę fakturą oraz niespornymi dokumentami, które potwierdzały wykonanie usługi tj. zleceniem transportowym, podpisanym dokumentem wz, wynikiem z termografu (w odniesieniu do transportu wyrobów gotowych) lub wykazem tras (w odniesieniu do transportu (…)).

W trakcie prowadzonej współpracy kontrahent był wielokrotnie informowany o konieczności dokumentowania wszystkich świadczonych usług oraz załączania takiej dokumentacji do wystawianych faktur.

W przypadku usług serwisowych kontrahent nie wywiązywał się w sposób rzetelny z obowiązku dostarczenia dokumentacji potwierdzającej wykonanie usług.

Wnioskodawca dokonał zapłaty za te faktury wystawione przez kontrahenta z tytułu serwisowania wózków, które znajdowały potwierdzenie w innych dokumentach posiadanych przez Spółkę (np. decyzjach UDT, wpisach do dzienników serwisowych), albo były potwierdzone kosztorysami przygotowanymi przez kontrahenta i zaakceptowanymi przez Spółkę.

Już po zakończeniu współpracy kontrahent Wnioskodawcy wniósł powództwo o zasądzenie na jego rzecz kwoty (…) zł wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych na podstawie 203 faktur. Wywodził on swoje roszczenie z tytułu usług w zakresie serwisowania i naprawy wózków widłowych, przygotowania tych wózków do przeglądów oraz transportu uszkodzonych wózków widłowych. Sporne faktury dotyczyły okresu od września 2020 do lipca 2021. Sprawa została wniesiona do Sądu Okręgowego w A. i toczyła się pod sygnaturą akt (…).

Do złożonego pozwu przedłożył faktury wystawione na rzecz Spółki. Złożone faktury były podpisane (pokwitowane) przez pracownika Spółki. Kontrahent nie przedłożył natomiast żadnych dowodów (dokumentów) potwierdzających wykonanie usług na rzecz Spółki. D.R. złożył też umowę dotyczącą wykonywania usług serwisowych oraz transportu uszkodzonych wózków. O umowie tej zarząd Spółki nie wiedział, ponieważ została ona podpisana przez zwykłego pracownika firmy, który odpowiadał za współpracę z kontrahentem.

Niezależnie jednak od braku wiedzy na temat podpisania tej umowy, to określone w niej stawki nie znajdowały żadnego odzwierciedlenia w wystawionych przez kontrahenta fakturach.

Stawki wynikające z pkt 7 umowy serwisowej wynosiły 90 zł netto za 1 roboczogodzinę w przypadku usług serwisowych, 9 zł netto za 1 wózek w przypadku przeglądów technicznych, 1,68 zł netto za 1 km w przypadku dojazdu serwisu powyżej 40 km.

Wszystkie 203 wystawione przez powoda faktury - obojętnie czy za usługi serwisowe czy za koszty transportu - były oparte wyłącznie na abstrakcyjnych (dowolnych) stawkach jednostkowych, niezgodnych z umową przedłożoną przez D.R.

Przykładowo:

• na fakturze 1 za usługę serwisową wózka wskazano kwotę (…) zł netto,
• na fakturze 2 za usługę transportową wskazano kwotę (…) zł netto,
• na fakturze 3 za usługę serwisową wózka wskazano kwotę (…) zł netto,
• na fakturze 4 za usługę serwisową wózka wskazano kwotę (…) zł netto,
• na fakturze 5 za usługę serwisową wózka wskazano kwotę (…) zł netto.

Abstrahując od oczywistej niezgodności tych wartości z przedłożoną umową, to na podstawie treści tych faktur nie można w jakikolwiek sposób ustalić jakie czynności (serwisowe lub naprawcze) zostały wykonane, ile trwały i dlaczego ustalono za nie taką a nie inną cenę.

Spółka w ramach toczącego się postępowania kwestionowała wykonanie przez kontrahenta usług, których dotyczyły wystawione faktury.

Na formułowane zarzuty dotyczące braku dowodów potwierdzających wykonanie usług, których dotyczyły wystawione faktury, kontrahent w toku procesu zawnioskował o przesłuchanie w charakterze świadków swoich pracowników oraz przedłożył do akt sądowych kilka wiadomości sms, mających potwierdzać zlecenie wykonania określonych usług wskazanych na fakturach, przy czym nie był on w stanie powiązać korespondencji sms z żadną konkretną fakturą.

Faktury za świadczone usługi były doręczane Spółce bezpośrednio przez pracowników kontrahenta do zakładu Spółki w B.

Z wyjaśnień pracownika Spółki, który podpisał faktury dołączone do pozwu wynikało, że w dacie doręczenia ich do zakładu Spółki w B. na egzemplarzu faktury przeznaczonym dla wystawcy kwitował jedynie odbiór dokumentu. Pokwitowania odbioru żądali pracownicy kontrahenta, którzy doręczali faktury.

Następnie miała być dokonana weryfikacja pod względem merytorycznym – tj. czy usługa wskazana na fakturze była przez kontrahenta faktycznie wykonana.

Z wyjaśnień pracownika Spółki wynikało, że w przypadku braku jakichkolwiek dowodów na wykonanie usługi faktury były zwracane kontrahentowi również w obiegu bezpośrednim.

Pracownicy D.R. zaprzeczyli jednak, aby te faktury zostały im faktycznie zwrócone. Pracownik Spółki nie informował swoich przełożonych o zaistniałym procederze doręczania przez kontrahenta faktur, których zasadność wystawienia była przez niego kwestionowana i brak było w dokumentacji Spółki jakichkolwiek dowodów na potwierdzenie wykonania usług.

Faktury te nie trafiły do księgowości Spółki.

Sąd I instancji w dniu 16 grudnia 2022 r. wydał wyrok, w którym zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę (…) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od poszczególnych kwot oraz oddalił powództwo w pozostałej części (tj. co do jednej faktury).

W istocie jedynym kryterium oceny zasadności powództwa przyjętym przez sąd I instancji była okoliczność podpisania lub niepodpisania faktur przez pracownika Spółki. Powództwo zostało oddalone co do roszczeń z jednej faktury, która nie zawierała podpisu pracownika Spółki.

Sprawa nie została jeszcze prawomocnie zakończona.

Spółka rozważa jednak już na tym etapie jakie będą konsekwencje podatkowe w zakresie podatku od towarów i usług w przypadku obowiązku zapłaty na rzecz powoda (kontrahenta) zobowiązań z tytułu całości lub części wystawionych przez niego faktur.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Spółka nie ma pewności, czy usługi, których dotyczyło postępowanie przed Sądem Okręgowym w (...) sygnatura akt (…) zostały rzeczywiście wykonane. W spółce - w przypadku tych faktur, których dotyczy wniosek - nie ma żadnych dowodów z dokumentów, które potwierdzałyby wykonanie tych usług.

Sąd Okręgowy w (...) uznał usługi wykazane na fakturach za wykonane. Stanowisko Sądu dotyczyło 202 faktur. Sąd uznał, że tylko jedna z faktur nie potwierdza wykonania usługi.

Spółce od wyroku Sądu Okręgowego w (...) wydanego w sprawie (…) przysługiwał środek zaskarżenia w postaci apelacji do Sądu Apelacyjnego w (...). Apelacja została przez Spółkę wniesiona w dniu (…) 2023 r. W sprawie nie został jeszcze wyznaczony termin rozprawy. Na obecnym etapie Sąd doręczył odpis apelacji stronie powodowej.

Co do zasady usługi, w zakresie którego dotyczą faktury tj. serwisu i naprawy wózków, przygotowania ich do przeglądów a także transportu uszkodzonych wózków służą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Spółka posiada faktury w postaci kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika procesowego powoda złożone wraz z pozwem w sprawie (…). Oryginały faktur zostały fizycznie zwrócone powodowi — D.R., przy czym spółka nie posiada potwierdzenia dokonania tej czynności, ponieważ zwrot miał nastąpić „do rąk własnych” bez pokwitowania przez pracownika Spółki.

Pytanie

Czy w związku z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym podatnikowi, po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie i wydaniu wyroku zobowiązującego wnioskodawcę do zapłaty całości lub części roszczeń wynikających z wystawionych faktur, będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli podatnik kwestionował w trakcie procesu wykonanie usług, których dotyczą faktury, a wystawca tych faktur nie był w stanie przedstawić jakichkolwiek dowodów potwierdzających, że faktury te dotyczą usług faktycznie wykonanych, a także, że ich wartość jest zgodna z podaną na fakturach?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy zostanie wydany prawomocny wyrok stwierdzający obowiązek zapłaty zobowiązań wynikających z konkretnych faktur VAT, a z uzasadnienia tego wyroku będzie wynikało, że sąd uznał wykonanie określonych usług za udowodnione - podatnikowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z tych faktur.

Uzasadnienie Państwa stanowiska

Co do zasady, w przypadku wystawienia faktur VAT, co do których odbiorca nie jest w stanie stwierdzić - z uwagi na brak dowodów źródłowych - czy usługa której dotyczy faktura została rzeczywiście wykonana, a jedyną przesłanką, która ma stanowić o powstaniu zobowiązania po jego stronie ma być podpis złożony na fakturze przez pracownika, który jednocześnie kwestionuje zasadność wystawienia tych faktur - podatnik nie miałby podstawy do odliczenia podatku VAT.

Jak wynika z przedstawionego niżej orzecznictwa prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przysługuje podatnikowi tylko w sytuacjach, jeżeli wystawiona faktura wynika z rzeczywistych, zaistniałych czynności podlegających opodatkowaniu.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 września 2021 r. (I SA/Lu 292/21):

„Już tylko z art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1a ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego - ale tylko wówczas gdy towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. To, że kwotę podatku naliczonego określa faktura, nie oznacza, że samo jej wystawienie daje podstawę do dokonania takiego odliczenia. Podatek naliczony musi wynikać z rzeczywistych, zaistniałych czynności podlegających opodatkowaniu. Tylko takie czynności kreują zobowiązanie podatkowe - które z jednej strony jest podatkiem należnym, zaś z drugiej strony - podatkiem naliczonym”.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 22 listopada 2022 r. I SA/Bd 393/22:

„Z treści art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a u p t u. wynika, że faktura stanowiąca podstawę uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego musi być poprawna nie tylko z formalnego punktu widzenia, ale musi także odzwierciedlać prawdziwy przebieg zdarzeń gospodarczych. Zaistnienie powyższych warunków jest niezbędną przesłanką faktyczną uprawniającą do skorzystania z prawa wynikającego z art. 86 ust. 1 u.p.t.u. Prawidłowość materialnoprawna faktur zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. A contrario nie będzie można uznać za prawidłową fakturę, która sprzecznie z jej treścią wykazuje zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało, bądź zaistniało w innych rozmiarach, albo między innymi podmiotami”.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 października 2022 r. I FSK 279/19:

„W świetle unormowań zawartych w art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a u.p.t.u podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym, przedmiotowym oraz ilościowym. Zatem faktura musi potwierdzać, że w rzeczywistości doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy podmiotami w niej określonymi, w zakresie ściśle określonego towaru lub usługi oraz w zakresie ilości danego towaru lub usługi”.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 8 września 2022 r. I SA/Rz 302/22:

„Przepis art. 86 ust. 1 u.p.t.u. kreuje podstawowe prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, jednak prawo to może zostać zrealizowane jedynie wtedy, gdy faktury odzwierciedlają czynności faktycznie zaistniałe w obrocie gospodarczym. Podstawę do odliczenia podatku naliczonego może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym i przedmiotowym. Jeśli faktura w którymś z ww. aspektów jest nierzetelna, to podatnik dysponujący taką fakturą nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z niej wynikającego na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a u.p.tu.”.

Analizując powyższe orzeczenia i odnosząc je do stanu faktycznego niniejszej sprawy należy stwierdzić, że prawo do odliczenia podatku VAT wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy VAT byłoby co najmniej wątpliwe w sytuacji, gdyby sprawa nie była rozstrzygana w postępowaniu sądowym. Wnioskodawca faktycznie współpracował z kontrahentem i ta okoliczność nie ma charakteru spornego. Nie jest też sporne przy obecnym stanie wiedzy zarządu Spółki, że 202 faktury wystawione przez kontrahenta zostały pokwitowane przez pracownika Spółki, który był odpowiedzialny za nadzór nad współpracą z kontrahentem.

Wnioskodawca zmuszony jest również przyznać, że sposób działania jego pracownika związany z przedkładanymi mu przez kontrahenta fakturami był co najmniej nieroztropny. Nie powinien on kwitować odbioru tych faktur, w sytuacji gdy nie była do nich przedkładana żadna dokumentacja, a jeżeli już ten odbiór pokwitował, to powinien bezzwłocznie wezwać kontrahenta do przedłożenia brakujących dokumentów i jednocześnie poinformować służby księgowe swojej firmy o wpływie tych faktur.

Ta okoliczność w niniejszej sprawie ma jednak charakter uboczny.

Już po otrzymaniu spornych 203 faktur w ramach postępowania sądowego Spółka wnioskowała o przedstawienie przez powoda D.R. jakichkolwiek dokumentów świadczących o wykonaniu usług. Jednak D.R. dokumentów takich nie przedstawił wyjaśniając, że wobec faktu pokwitowania wystawionych faktur nie ma on - jego zdaniem - obowiązku przechowywania jakichkolwiek innych dokumentów.

Spółka próbowała również we własnym zakresie zweryfikować, czy jakieś dowody wewnętrzne mogą świadczyć o wykonaniu 203 usług na jego rzecz, ale ta weryfikacja nie przyniosła żadnych rezultatów.

Okazało się, że w okresie którego dotyczyły wystawione faktury D.R. czy też osoby działające w jego imieniu mogły wykonywać pewne czynności związane z serwisem wózków na rzecz Spółki, ale jeżeli już to były to czynności sporadyczne, a ponadto czynności tych nie można powiązać z fakturami wystawionymi przez D.R.

W spornym okresie D.R. faktycznie mógł serwisować niektóre wózki, ale mogło to wynikać z odrębnej umowy dotyczącej transportu (…), w ramach której powierzono mu kilka wózków z obowiązkiem ich serwisowania i napraw na jego koszt.

Usługi, które były świadczone przez D.R., miały co do zasady charakter materialny i mogły być potwierdzone za pomocą konkretnych dokumentów takich choćby jak zlecenie dokonania naprawy czy też protokół potwierdzający jej wykonanie.

Sąd Okręgowy w A. badając jednak okoliczności przedmiotowej sprawy stwierdził, że D.R. wykazał wykonanie usług, których dotyczyły 202 wystawione faktury na łączną kwotę (…) zł.

Sąd przywołał w tym zakresie określone argumenty i dowody. Jeżeli więc fakt wykonania usług przez kontrahenta został uznany przez Sąd za potwierdzony, a tym samym za niesłuszne zostało uznane stanowisko Spółki co do braku dowodów na wykonanie usług - to konsekwencje takiego orzeczenia (jeżeli zostanie ono utrzymane w mocy) - powinny rozciągać się również na grunt prawa podatkowego.

Jeżeli podatnik zobowiązany jest na mocy orzeczenia Sądu do zapłaty za konkretne usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, to tym samym powinien być uprawniony do odliczenia podatku wynikającego z faktur, które uregulował. Przyjęcie odmiennej zasady prowadziłoby do całkowicie niezrozumiałego dualizmu pomiędzy oceną zobowiązań danego podmiotu na gruncie cywilno-prawnym a związanych z nimi konsekwencjami na gruncie podatkowym.

Bez uszczerbku więc dla wykładni art. 86 ust. 1 w zw. z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy VAT w przywołanych wcześniej orzeczeniach należałoby przyjąć, że wyrok sądu powszechnego, który nie tylko zasądza określone roszczenie, ale też uznaje, że dana usługa została fatycznie wykonana, stanowi dostateczną podstawę dla dokonania odliczenia podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione łącznie określone warunki, tzn.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz
• towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Z art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części przysługuje podatnikowi pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy:

Oznacza to, że prawo do odliczenia może dotyczyć wyłącznie tych czynności, które faktycznie zostały dokonane – przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Kwestia prawa do odliczenia i jego warunku w postaci istnienia faktycznej dostawy towarów lub faktycznego świadczenia usług pozostaje przedmiotem licznych rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z jego ugruntowanym orzecznictwem, jeżeli brak jest faktycznej dostawy towarów lub faktycznego świadczenia usług, nie może powstać prawo do odliczenia, zaś fikcyjna transakcja nabycia nie może uprawniać do odliczenia VAT, ponieważ taka transakcja nie ma żadnego związku z transakcjami obciążonymi podatkiem należnym (wyrok TSUE z 25 maja 2023 r. nr C-114/22 i przytoczone tam orzecznictwo).

We wskazanych przepisach ustawy sformułowany został istotny warunek formalny prawa do odliczenia, zgodnie z którym na kwotę podatku naliczonego składają się kwoty wynikające z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług.

Faktura jest podstawowym dokumentem potwierdzającym dokonanie transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Posiadanie jej, co do zasady, warunkuje możliwość odliczenia podatku naliczonego w niej zawartego i tym samym pozwala na realizację zasady neutralności VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 32 ustawy:

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

W świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (w szczególności potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług). Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Elementy, jakie powinna zawierać faktura, zostały wymienione w art. 106e ustawy.

Zgodnie z art. 106g ust. 1 ustawy:

Ponadto, stosownie do art. 106l ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy:

Istotne jest, że aby skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie wystarczy samo dysponowanie fakturą, na której widnieje kwota podatku. Kluczowe jest dokonanie rzeczywistej transakcji, istnienie realnego stosunku pomiędzy nabywcą a dostawcą, którego odzwierciedleniem jest dokument w postaci faktury wystawionej zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa podatkowego, tj. z art. 106e ustawy o VAT. Nie sposób zatem interpretować regulacji statuującej prawo do odliczenia w rozumieniu ściśle ewidencyjnym – dysponowanie fakturą ujętą w ewidencjach zakupu podatnika jest koniecznym, ale wtórnym warunkiem skorzystania z prawa wynikającego z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Niezbędne jest, by faktura stanowiła wyraz czynności faktycznej (świadczenie usług/dostawa towarów), mającej znaczenie na gruncie prawa podatkowego, pomiędzy dwoma podmiotami. Oznacza to, że o prawie do odliczenia będzie mowa dopiero wówczas, gdy faktura będzie nosiła cechy prawidłowości i rzetelności, zarówno na płaszczyźnie przedmiotowej (czynność udokumentowana fakturą wystąpiła i wywołała skutek w sferze zobowiązań podatkowych nabywcy i dostawcy), jak i podmiotowej (czynność została dokonana przez podmioty widniejące na fakturze jako sprzedawca – wystawca faktury i nabywca – podatnik dokonujący odliczenia na gruncie ww. przepisu).

W wyniku łącznej interpretacji wskazanych wyżej przepisów nasuwa się wniosek, że mechanizm odliczenia podatku znajduje zastosowanie przy kumulatywnym spełnieniu następujących warunków:

• podatnik podatku od towarów i usług działający w takim charakterze dokonał nabycia towarów lub usług;
• powyższe nabycie ma związek z prowadzoną przez podatnika opodatkowaną podatkiem od towarów i usług działalnością gospodarczą;
• podatnik otrzymał z tego tytułu fakturę od kontrahenta – wystawcy będącego podatnikiem dokonującym dostawy towarów lub usług w rozumieniu art. 15 ustawy..

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. W ramach prowadzonej działalności współpracowali Państwo m.in. z Kontrahentem, który świadczył na Państwa rzecz usługi w zakresie:

• transportu wyrobów gotowych,
• transportu (…),
• serwisowania, naprawy i transportu wózków widłowych.

Kontrahent ten wystawiał na Państwa rzecz faktury, dotyczące usług związanych z wózkami widłowymi, a jego pracownicy doręczali je do Zakładu w B. Państwa pracownik, który je odbierał, potwierdzał na dokumencie jego odbiór, ale nie przekazał tych faktur do księgowości. Kwestionują Państwo wykonanie przez Kontrahenta usług wskazanych na fakturach.

Kontrahent wniósł powództwo o zasądzenie na jego rzecz kwoty wynikającej z tych faktur. Sąd I instancji uznał usługi za wykonane i wydał wyrok, w którym zasądził od Państwa na rzecz powoda – Kontrahenta – kwotę (…) zł. Wyrok ten nie jest prawomocny, złożyli Państwo apelację do Sądu Apelacyjnego w A.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy – w związku z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym – po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie i wydaniu wyroku zobowiązującego Państwa do zapłaty całości lub części roszczeń wynikających z wystawionych faktur, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli kwestionowali Państwo w trakcie procesu wykonanie usług, których dotyczą faktury, a wystawca tych faktur nie był w stanie przedstawić jakichkolwiek dowodów potwierdzających, że faktury te dotyczą usług faktycznie wykonanych, a także, że ich wartość jest zgodna z podaną na fakturach.

Wskazali Państwo, że usługi, których dotyczą faktury – tj. serwis i naprawa wózków widłowych, przygotowanie ich do przeglądu, a także transport uszkodzonych wózków – służą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Sąd Okręgowy w A. uznał usługi wykazane na 202 fakturach za wykonane. Wyrok jest nieprawomocny, zaś dalszy ciąg sprawy zawisł przed Sądem Apelacyjnym w A.

W myśl art. 363 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm., dalej jako KPC):

Zgodnie z art. 365 § 1 KPC

Sens art. 365 § 1 KPC polega na tym, że prawomocny wyrok wydany w innej sprawie swą mocą powoduje, że nie jest możliwe odmienne ocenianie i uregulowanie tego samego stosunku prawnego w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych i między tymi samymi stronami (Komentarz KPC Zieliński 2022, wyd. 11/Zieliński/Flaga-Gieruszyńska).

Rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, skoro zatem:

1)są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i działając w takim charakterze dokonali Państwo rzeczywistego nabycia od Kontrahenta usług serwisowania, naprawy i transportu wózków widłowych,

2)nabycie tych usług służyło wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT (tj. miało związek z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą),

3)faktury zostały wystawione przez Kontrahenta, który również ma status czynnego i zarejestrowanego podatnika VAT

– to będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących usług uznanych przez Sąd za wykonane.

Zatem okoliczność, że kwestionowali Państwo w trakcie procesu wykonanie usług, których dotyczą faktury, a wystawca tych faktur nie był w stanie przedstawić jakichkolwiek dowodów potwierdzających, że faktury te dotyczą usług faktycznie wykonanych, a także, że ich wartość jest zgodna z podaną na fakturach, nie będzie mieć wpływu na Państwa prawo do odliczenia podatku naliczonego – ale tylko z faktur dotyczących usług, które Sąd uzna za wykonane i zasądzi kwotę do zapłaty.

Istotne jest, że obydwa warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, zostaną spełnione –  są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a usługi serwisowania, naprawy i transportu wózków widłowych służą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zatem po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie i wydaniu wyroku zobowiązującego Państwa do zapłaty całości lub części roszczeń wynikających z wystawionych faktur – oraz potwierdzającego, że usługi na Państwa rzecz zostały przez Kontrahenta wykonane – będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wskazanych w art. 88 ustawy oraz pod warunkiem posiadania przez Państwa oryginałów albo duplikatów faktur dokumentujących nabyte usługi.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niezależnie od postępowania w przedmiocie wydania interpretacji indywidualnej, organy podatkowe mają uprawnienia do przeprowadzenia czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej/celnoskarbowej i szczegółowego ustalenia stanu faktycznego sprawy. Jeżeli stan faktyczny przedstawiony we wniosku będzie różny od rzeczywistego, nie będą Państwo mogli skorzystać z ochrony wynikającej z interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).