Interpretacja indywidualna z dnia 15 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.277.2023.2.ACZ

Skutki podatkowe umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 25 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 maja 2023 r. (wpływ 29 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni 9 lipca 2002 r. zawarła umowę kredytu w banku (…). Przedmiotem kredytu był kredyt mieszkaniowy „(…)” – budowa i adaptacja strychu. Kredyt został przyznany w walucie obcej, tj. we franku szwajcarskim. Przewidywany termin spłaty zadłużenia w zawartej umowie został ustalony do 8 lipca 2027 r. Wskazany kredyt został zabezpieczony hipoteką na przedmiotowej nieruchomości.

W tym samym banku Wnioskodawczyni zaciągnęła 29 września 2004 r. kredyt konsolidacyjny, w tym na spłatę kredytu mieszkaniowego i innych zobowiązań. Przedmiotem umowy był kredyt w wysokości 30 880 CHF. Zgodnie z zaświadczeniem tego banku, kredyt mieszkaniowy do spłaty na 27 marca 2008 r. wynosił 27 799,68 CHF.

Kolejno w sprawie, 27 maja 2008 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)”, waloryzowany kursem CHF. Kredyt został zawarty z innym bankiem, tj. bankiem (…). Celem kredytu zgodnie z zapisami umowy było refinansowanie kredytu konsolidacyjnego z 29 września 2004 r. udzielonego przez (…). Okres kredytowania został ustalony do 10 stycznia 2025 r.

Każdorazowo, w przypadku powyższych kredytów kredyt był zabezpieczony hipoteką na przedmiotowej nieruchomości.

1 grudnia 2022 r. doszło do zawarcia ugody z bankiem (…) (wcześniej (…)) do umowy kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)”, waloryzowany kursem CHF. Na podstawie zawartej ugody Wnioskodawczyni złożyła do banku oświadczenie podatkowe, aby skorzystać z ulgi podatkowej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Tymczasem, wbrew złożonemu oświadczeniu Wnioskodawczyni otrzymała od banku (…) PIT-11, w którym to został wykazany przychód z tytułu zawartej ugody. W związku z powyższym Wnioskodawczyni podjęła wątpliwości w zakresie obliczenia oraz zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonego przez bank kredytu hipotecznego oraz odsetek.

W uzupełnieniu wniosku na pytanie Organu o treści cyt.: „czy przedmiotem zaciągniętego 9 lipca 2002 r. kredytu we franku szwajcarskim była budowa i adaptacja strychu w budynku mieszkalnym?”, Wnioskodawczyni wskazała, że tak.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy zaciągnięty 9 lipca 2002 r. kredyt jest kredytem mieszkaniowym zaciągniętym na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.)?”, Wnioskodawczyni wskazała, że tak.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy kredyt na budowę i adaptację strychu został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej?”, Wnioskodawczyni wskazała, że tak.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy celem ww. inwestycji mieszkaniowej jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych?”, Wnioskodawczyni wskazała, że tak.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy jest Pani właścicielem gruntu i budynku, w którym przeprowadzono budowę i adaptację strychu oraz kiedy przeprowadzono prace remontowe?”, Wnioskodawczyni wskazała, że jest właścicielem nieruchomości i części gruntu przypadającej na tą nieruchomość. Prace remontowe rozpoczęły się w momencie otrzymania zaciągniętego kredytu.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „jaka jest forma prawna ww. nieruchomości (np. własność budynku mieszkalnego wraz z gruntem, inny – jaki?)”, Wnioskodawczyni wskazała, że własność.

W treści podpisanej ugody nie ma wskazania na jakiej podstawie prawnej została podpisana przedmiotowa ugoda. Jak jednak sądzi Wnioskodawczyni wynika to z korzystnej dla frankowiczów linii orzeczniczej sądów krajowych oraz TSUE. Niestety mimo złożonego zapytania do banku do dnia złożenia uzupełnienia wniosku Wnioskodawczyni nie uzyskała informacji od banku w oparciu o jaką podstawę prawną została podpisana ugoda.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „jakie ustalenia w sprawie umorzenia zobowiązań kredytowych i spłaty pozostałej należności wynikającej z kredytu zaciągniętego w 2008 r. zawiera dla Pani ugoda z bankiem?”, Wnioskodawczyni wskazała, że na podstawie podpisanej ugody cyt.: „Bank (…) zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu kredytu) w kwocie 25 570,97 zł ustalonej przez Strony (…) a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje”.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „co składało się na kwotę zadłużenia, które umorzył bank, tj. czy np. jest to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), opłaty (czy ich poniesienie przez kredytobiorców było niezbędne do zawarcia umowy kredytu). Jeżeli w skład ww. kwoty wchodziła kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), to czy w zawartej umowie kredytu określone zostały jednoznacznie, wiążące dla stron umowy, zasady naliczenia takich odsetek?”, Wnioskodawczyni wskazała, że zadłużenie wynika z salda kredytu oraz odsetek od kredytu wynoszących łącznie 25 570,97 zł. Na dzień zawarcia ugody zadłużenie z tytułu niespłaconego kredytu w kwocie 5 389,37 CHF po przeliczeniu po kursie średnim NBP z 30 listopada 2022 r. wynosi 25 556,93 zł. Odsetki naliczone za okres ostatniej spłaty rat do daty podpisania ugody wynoszą 2,96 CHF na polskie złote, po przeliczeniu z 30 listopada 2022 r. wynoszą 14,04 zł. Jest to jedyny zapis dotyczący odsetek w otrzymanej ugodzie.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „do kiedy (prosimy wskazać datę), w związku z ugodą zawartą z bankiem, została Pani zobowiązana do dokonania spłaty pozostałej części zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt hipoteczny zaciągnięty w 2008 r.?”, Wnioskodawczyni wskazała, że doszło do całkowitego umorzenia, więc Wnioskodawczyni nie miała do spłaty pozostałej części.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w ramach ugody z bankiem nastąpiło również „przewalutowanie” zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego?”, Wnioskodawczyni wskazała, że nie było przewalutowania.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w przeszłości korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r.  poz. 592), a jeżeli tak, to czy kredyt ten dotyczył inwestycji mieszkaniowej, o której mowa we wniosku czy innej inwestycji mieszkaniowej?”, Wnioskodawczyni wskazała, że nie.

Pytanie

Czy w wyżej opisanym stanie przyszłym zastosowanie znajdzie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, tj. Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do obliczenia oraz zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonego przez bank kredytu hipotecznego oraz odsetek?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, okoliczności przedstawionego przez Nią stanu przyszłego wyczerpują dyspozycje § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym we frankach szwajcarskich udzielonym na cele mieszkaniowe i w konsekwencji Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do obliczenia oraz zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonego przez bank kredytu hipotecznego oraz odsetek.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe – dalej r.z.p.p.d., stanowi m.in. o tym, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

§ 3. [Definicja kredytu mieszkaniowego]. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wydatkami, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Podsumowując, aby móc skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa powyżej:

1)umorzony kredyt został udzielony na własne cele mieszkaniowe kredytobiorców,

2)kredyt został zabezpieczony hipoteką umowną kaucyjną na nieruchomości kredytobiorców, a ustanowienie zabezpieczenia w postaci hipoteki nastąpiło wyłącznie w związku z zaciągnięciem przez Wnioskodawczynię kredytu na własne cele mieszkaniowe,

3)Podatniczka, której wierzytelność z tytułu kredytu uległa umorzeniu, nie skorzystała z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe,

4)kredyt zaciągnięty został przed dniem 15 stycznia 2015 r.,

5)kredyt został udzielony przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Natomiast na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia Wnioskodawczyni przez bank w grudniu 2022 r. wierzytelności od zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia  29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Tym samym, wartość umorzonych Wnioskodawczyni kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego, na podstawie zawartej w grudniu 2022 r. ugody z bankiem, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że: „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Jednakże, zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.):

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).

Analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie także w przypadku umorzenia kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w sytuacji gdy zarówno kredyt refinansowy, jak i kredyt konsolidacyjny został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (§ 1 ust. 4 ww. rozporządzenia).

Zatem, aby umorzone kwoty wierzytelności z tytułu kredytów mogły korzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, umorzenie może dotyczyć takiego kredytu refinansowego lub takiego kredytu konsolidacyjnego, który został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w § 3 ww. rozporządzenia.

Z rozporządzenia nie wynika natomiast, aby w przypadku zaciągnięcia każdego kolejnego kredytu, który nie został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego, tylko na spłatę każdego innego kredytu lub zobowiązań, umorzone kwoty wierzytelności z tytułu takiego kredytu mogły korzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów.

Niewystarczającym zatem dla skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów jest to, że kredyt zaciągnięty przez Wnioskodawczynię w lipcu 2002 r. był kredytem mieszkaniowym zaciągniętym na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, skoro umorzenie kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego dotyczyło kredytu zaciągniętego w maju 2008 r., którego celem – jak wskazała Wnioskodawczyni w opisie sprawy – było „refinansowanie kredytu konsolidacyjnego z 29 września 2004 r.”

Zatem, ponieważ celem kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawczynię w 2008 r. nie była bezpośrednio spłata kredytu mieszkaniowego, lecz refinansowanie kredytu konsolidacyjnego, który dopiero z kolei został zaciągnięty m.in. na spłatę kredytu mieszkaniowego, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzone w grudniu 2022 r. przez bank kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r., stanowią dla Wnioskodawczyni przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na fakt, że celem kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. nie była bezpośrednio spłata kredytu mieszkaniowego, lecz refinansowanie kredytu konsolidacyjnego z 29 września 2004 r., który dopiero z kolei został zaciągnięty m.in. na spłatę kredytu mieszkaniowego, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Z § 1 ust. 4 ww. rozporządzenia jednoznacznie wynika bowiem, że w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Zatem, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie powyższego rozporządzenia mogłoby mieć zastosowanie w sytuacji, gdyby umorzenie kwot wierzytelności z tytułu kredytu dotyczyło takiego kredytu konsolidacyjnego bądź takiego kredytu refinansowanego, który  – w przypadku kredytu konsolidacyjnego zostałby bezpośrednio zaciągnięty na spłatę  m.in. kredytu mieszkaniowego bądź – w przypadku kredytu refinansowanego – zastąpił bezpośrednio kredyt mieszkaniowy.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie kredyt mieszkaniowy został najpierw zastąpiony kredytem konsolidacyjnym, a następnie jeszcze kredytem refinansującym kredyt konsolidacyjny. Zatem umorzenie przez bank nie dotyczyło kwot wierzytelności z tytułu takiego kredytu refinansowego, który zastępowałby bezpośrednio kredyt mieszkaniowy.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do obliczenia oraz zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonego przez bank w grudniu 2022 r. kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. oraz odsetek od tego kredytu.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).