Interpretacja indywidualna z dnia 7 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.262.2023.1.MG

Podatek od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)”.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)” oraz „(...)” (część pytania oznaczonego we wniosku nr 1) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

-możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków na zadanie już zakończone „(...)” (część pytania oznaczonego we wniosku nr 1);

-możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)” oraz „(...)” (część pytania oznaczonego we wniosku nr 1).

Uzupełnili go Państwo pismem z 4 kwietnia 2023 r. (wpływ 5 kwietnia 2023 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 czerwca 2023 r. (wpływ 6 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A (dalej: „Gmina”, „Wnioskodawca”) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, składającym miesięcznie deklarację VAT-7. Do końca roku 2016 usługi w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków świadczone były przez Gminę, natomiast usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę świadczone były przez Zakład w B (dalej „Zakład”). Zakład jest spółką utworzoną do obsługi Związku, którego Gmina jest członkiem. Od 1 stycznia 2017 r. na okres do 31 grudnia 2026 r. Gmina oddała w odpłatną dzierżawę zarówno urządzenia wodociągowe, jak i kanalizacyjne wraz z 2 oczyszczalniami Zakładowi, w celu świadczenia na rzecz mieszkańców Gminy usług w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Z tego tytułu co miesiąc Gmina wystawia dla Zakładu fakturę za dzierżawę ww. urządzeń.

Gmina w dniu 27 grudnia 2022 r. podpisała z Samorządem Województwa (...) umowę Nr (...) o przyznaniu pomocy finansowej ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na realizację operacji „(...)”. Dofinansowaniem zostaną objęte w latach 2023-2024 następujące zadania: (…)

Zadanie pt. „(...)” – zostało w całości wykonane w roku 2022, zgodnie z umową o przyznaniu pomocy wydatki poniesione od dnia 1 stycznia 2014 r. są wydatkami kwalifikowalnymi.

Realizacja przedmiotowego zadania, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j Dz. U. z 2022 r. poz. 559), należy do zadań własnych gminy. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Art. 7 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy stanowi, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy – w szczególności zadania te obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Nowa powstała sieć kanalizacyjna w C została oddana w odpłatną dzierżawę Zakładowi w B (ZAKŁAD w B) wykonującemu zadania własne gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. W związku z powyższym Gmina wystawia na ZAKŁAD w B fakturę z zastosowaniem podstawowej stawki VAT.

Aktualnie Gmina planuje rozpoczęcie kolejnych inwestycji: przebudowę kanalizacji sanitarnej w m. A oraz przebudowę pompowni wody w D wraz z zewnętrzną infrastrukturą – zadanie obejmuje również przebudowę sieci wodociągowej wybudowanej przed rokiem 2000.

Inwestycje dotyczą ulepszenia infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, która już jest przedmiotem umowy dzierżawy z ZAKŁAD w B. Powstaną również nowe zbiorniki wodne o wartości początkowej przekraczającej 15.000,00 zł, które zostaną przekazane ZAKŁADOWI w B w dzierżawę. Gmina pobiera od Zakładu w B czynsz dzierżawny ustalony przez strony w wyniku negocjacji. Wysokość czynszu jest uzależniona od długości przekazanej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz stawki za 1 metr bieżący tej sieci albo od wartości środka trwałego przekazanego ZAKŁADOWI w dzierżawę. Czynsz dzierżawny stanowi stały dochód po stronie Gminy, a jednocześnie nie generuje po stronie ZAKŁADU wysokich kosztów korzystania z urządzeń Gminy przy prowadzeniu działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków, co pozwoli na utrzymanie opłat za wodę i ścieki na stosunkowo niskim poziomie. Wynagrodzenie umowne, określone w umowie dzierżawy nie odbiega od realiów rynkowych i powszechnie przyjętej w tym obszarze praktyki. Gminy ościenne uczestniczące w Związku (...) w B (22) ustalają czynsz w oparciu o podobne kryteria. Czynsz za dzierżawę zbiorników wodnych zostanie ustalony w oparciu o podobne zasady i kryteria, jak te opisane powyżej. Wydatki inwestycyjne są i będą udokumentowane fakturami wystawionymi na Gminę przez wykonawców prac.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

1.Gmina uchwałą Rady Gminy Nr (...) z dnia 21 października 2016 r. podjęła decyzję o przekazaniu do Związku (Związku) w B na okres do 10 lat urządzeń kanalizacyjnych i przyłączy kanalizacyjnych wraz z oczyszczalnią ścieków w E i A w celu administrowania tymi urządzeniami przez Zakład (ZAKŁAD), który jest jednostką statutową powołaną do prowadzenia działalności gospodarczej Związku.

ZAKŁAD urządzeniami wodociągowymi Gminy administruje od momentu powstania Związku, tj. od roku 1998.

W dniu 5 grudnia 2016 r. Gmina zawarła z ZAKŁADEM umowę dzierżawy na urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz oczyszczalnie ścieków w A i E na okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2026 r.

W związku z tym, Gmina przystąpiła do realizacji inwestycji polegającej na budowie kanalizacji sanitarnej w C (F) z zamiarem jej odpłatnego udostępniania na rzecz ZAKŁADU, tj. z zamiarem jej wykorzystania wyłącznie do czynności opodatkowanych.

2.Po zakończeniu budowy i oddaniu do użytkowania sieci kanalizacyjnej w C (F) niezwłocznie przekazano ją do ZAKŁADU w odpłatną dzierżawę.

3. W związku z poniesieniem wydatków inwestycyjnych na budowę kanalizacji sanitarnej w C doszło do wytworzenia środka trwałego, którego wartość przekracza 15.000,00 zł.

W dniu 20 lipca 2022 r. kanalizacja sanitarna w C (F) została przyjęta do użytkowania na podstawie (...) na kwotę (...) zł.

4. Infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna powstała w roku 2022 wykorzystywana jest wyłącznie i w całości do odpłatnego udostępniania na podstawie aneksu zmieniającego do umowy dzierżawy, o której mowa w pkt 1) na rzecz ZAKŁADU.

5. Tak jak opisano w Ad 1) umowa dzierżawy urządzeń wodno-kanalizacyjnych została zawarta na okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2026 r., zgodnie z podjętą uchwałą przez Radę Gminy. Zamiarem Gminy nie jest samodzielne prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej, dlatego, kiedy będzie kończył się okres zawartej umowy dzierżawy, Gmina przedłuży okres jej obowiązywania, aby wykonywać zadanie własne gminy, do którego zobowiązuje art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

6. Wartość nakładów poniesionych na realizację projektu „(...)” przedstawia się następująco:

1)„(…)” – szacowana wartość nakładów (...) zł brutto.

2)„(...)” – zadanie wykonane w roku 2022 – wg umowy wydatki objęte pomocą od dnia 1 stycznia 2014 r. – (...) zł brutto.

3)„(…)” – (...) zł brutto.

7. Wysokość wkładu własnego Gminy w inwestycje wynosi dla zadania :

1)„(…)” – szacowana wartość nakładów – (...) zł.

2)„(...)” – zadanie wykonane w roku 2022 – wg umowy wydatki objęte pomocą od dnia 1 stycznia 2014 r. – (...) zł.

3)„(…)” – (...) zł.

8. Na zadanie „(…)”, „(…)” zostanie podpisany aneks do umowy zawartej 5 grudnia 2016 r. i tak jak opisano w Ad. 1) umowa dzierżawy urządzeń wodno-kanalizacyjnych została zawarta na okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2026 r., zgodnie z podjętą uchwałą przez Radę Gminy. Zamiarem Gminy nie jest samodzielne prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej, dlatego kiedy będzie kończył się okres zawartej umowy dzierżawy, Gmina przedłuży okres jej obowiązywania, aby wykonywać zadanie własne gminy, do którego zobowiązuje art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

9. Kwota czynszu dla zadania: „(...)” – obecnie od dnia 1 marca 2023 r. wynosi 0,2 PLN netto rocznie za dzierżawę 1 mb sieci, długość kanalizacji wynosi 249 mb, zatem wysokość czynszu dzierżawnego wyniesie 61,25 zł brutto rocznie (5,10 zł brutto miesięcznie).

Dla zadania : „(…)”, „(…)” wysokość czynszu będzie ustalona w drodze negocjacji.

10. Roczne wynagrodzenie należne Gminie z tytułu umowy dzierżawy na zadanie: „(...)” stanowić będzie ok. 0,02% wartości inwestycji (61,25x100/(...)).

Gmina nie ustaliła wysokości czynszu dla zadań: „(…)”, „(…)”, tym samym nie jest w stanie podać jednoznacznie udziału czynszu dzierżawnego rocznego w poniesionych nakładach inwestycyjnych.

11. Czynsz za dzierżawę z tyt. majątku powstałego z realizacji zadania „(...)” będzie stanowił w roku 2023 0,00016% ogółu zaplanowanych dochodów wg stanu na dzień 1 stycznia 2023 r. i 0,00018% planowanych dochodów własnych na dzień 1 stycznia 2023 r.

Gmina nie ustaliła wysokości czynszu dla zadań: „(…)”, „(…)”, tym samym nie jest w stanie podać jednoznacznie udziału czynszu dzierżawnego rocznego w dochodach ogółem/dochodach własnych.

12. Jak zapisano w Ad. 9 dla zadań: „(…)”, „(…)” wysokość czynszu będzie ustalona w drodze negocjacji. Do skalkulowania czynszu gmina chce przyjąć do obu zadań wysokość stawki amortyzacyjnej (2,5% rocznie), równocześnie mając na uwadze przyjętą praktykę przez ZAKŁAD w stosunku do innych gmin należących do Związku.

13. Dla wybudowanej kanalizacji sanitarnej w „(…)” stawka czynszu została przyjęta zgodnie z podjętą uchwałą Związku w B. Stawki obowiązują we wszystkich gminach należących do Związku z powiatu (...) ((...) gmin). Dla zadań: „(…)”, „(…)” jak zapisano w Ad. 12.

14. Jeżeli Gmina wynegocjuje wysokość stawki czynszu opartej na stawce amortyzacyjnej dla zadań: „(…)”, „(…)”, wówczas wysokość czynszu dzierżawnego zostanie skalkulowana z uwzględnieniem wysokości wydatków poniesionych na ww. zadania.

15. Gmina ustalając czynsz dzierżawny dla zadania „(...)” przyjęła stawki jakie obowiązują na rynku lokalnym (obszar (...) gmin), czyli wysokość czynszu dzierżawnego nie odbiega od wysokości czynszów dzierżawnych z tego tytułu w innych gminach, czyli nie odbiega od powszechnie przyjętej praktyki rynkowej.

Dla zadań „(…)”, „(…)” czynsz zostanie ustalony w drodze negocjacji tak jak opisano Ad. 12. Gmina dokona wszelkich niezbędnych czynności ku temu, by przyjęta wysokość czynszu była odzwierciedleniem panujących na obszarze Związku i Gminy uwarunkowań gospodarczych.

16. Ustalone wynagrodzenie z tytułu dzierżawy majątku powstałego z realizacji zadań: „(...)”, „(…)”, „(…)” może będzie stałe lub będzie się zmieniało, tego Gmina nie jest w stanie jednoznacznie określić z powodu okresu obowiązywania umowy i warunków gospodarczych panujących na danym obszarze.

17. Dla zadań: „(…)”, „(…)” wysokość czynszu będzie ustalona w drodze negocjacji. Do skalkulowania czynszu Gmina chce przyjąć do obu zadań wysokość stawki amortyzacyjnej (2,5% rocznie), równocześnie mając na uwadze przyjętą praktykę przez ZAKŁAD w B w stosunku do innych gmin należących do związku.

18. Dla zadania „(...)” zwrot wydatków inwestycyjnych nastąpi po upływie 6600 lat.

Dla zadań: „(…)”, „(…)” Gmina jeszcze nie ustaliła wysokości czynszu dzierżawnego i nie jest w stanie określić horyzontu czasowego zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych.

19. Koszty utrzymywania infrastruktury w odpowiednim stanie technicznym oddanej w dzierżawę dla zadań: „(...)”, „(…)”, „(…)” będzie pokrywał dzierżawca.

20. Po oddaniu w dzierżawę infrastruktury powstałej w wyniku realizacji zadań: „(...)”, „(…)”, „(…)” Gmina nie będzie z nich korzystała.

21. Po oddaniu w dzierżawę infrastruktury powstałej w wyniku realizacji zadań: „(…)”, „(…)” 4 jednostki organizacyjne Gminy będą z niej korzystały, ponieważ już w tej chwili mają podpisaną umowę z ZAKŁADEM na dostawę wody, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków.

Po oddaniu w dzierżawę infrastruktury powstałej w wyniku realizacji zadania „(...)”, jednostki organizacyjne Gminy nie będą z niej korzystały.

22. W przypadku nie oddania przez Gminę infrastruktur powstałych w wyniku realizacji zadań: „(...)”, „(…)”, „(…)” ZAKŁADOWI ww. infrastruktury byłyby wykorzystywane wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku towarów i usług.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała możliwość odzyskania naliczonego podatku VAT w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)”, „(…)” (część pytania oznaczonego we wniosku nr 1)?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zadanie „(...)” oraz od wydatków które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)”, „(…)”.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego zostało uregulowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 931). Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ust. 1 niniejszej ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 tej ustawy.

W myśl powyższej regulacji, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.: odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa odliczenia podatku naliczonego jest zatem związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

W opinii Gminy, powyższe warunki będą w omawianej sytuacji spełnione.

Po pierwsze, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931), Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności dzierżawy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Po drugie, towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc w szczególności takich, w wyniku których rozliczany jest podatek należny. Usługa dzierżawy na podstawie zawartych w tym zakresie umów cywilnoprawnych będzie stanowiła niewątpliwie czynność opodatkowaną VAT spełniającą definicję usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

Stanowisko Gminy w przedmiotowym zakresie znajduje potwierdzenie w licznych innych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja indywidualna z dnia 11 lutego 2019 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.871.2018.2.AGW, interpretacja indywidualna z dnia 22 sierpnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.425.2022.2.JS).

Z uwagi na powyższe, Gminie będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupowych z wykonanego zadania w roku 2022 „(...)” i planowanych do realizacji w latach 2023-2024 zadań: „(…)”, „(…)”.

Stosownie do treści art. 91 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931), po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest obowiązany dokonać korekty zgodnie z art. 90 ust. 2-10a.

W przypadku towarów i usług, które stanowią u podatnika środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji o wartości początkowej powyżej 15.000,00 zł korekty dokonuje się w przypadku nieruchomości w ciągu 10 lat.

Powyższe przepisy będą miały zastosowanie przy odliczaniu podatku naliczonego od faktur zakupowych związanego z zadaniem „(…)”, ponieważ nowo wybudowana kanalizacja została oddana do użytku 20 lipca 2022 r. i stanowi środek trwały podlegający amortyzacji, o wartości początkowej wyższej niż 15.000,00 zł.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt I FSK200/16 wskazał, że „(...) Gmina budując infrastrukturę kanalizacyjną, co z kolei stanowiło przejaw realizacji zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 u.s.g. – działa w charakterze podatnika od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 6 ustawy o VAT, w związku z czym – na podstawie art. 86 ust. 1 cytowanej ustawy, przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w kwocie wydatków poniesionych. Skoro zaś skarżąca dotychczas nie zrealizowała tego prawa, to może z niego korzystać w drodze korekty, o której mowa w art. 91 ust. 2 i 7 ustawy o VAT”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)” oraz „(...)” (część pytania oznaczonego we wniosku nr 1) – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Natomiast na mocy do art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Nie każde świadczenie usług, o którym mowa art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do następujących wniosków:

1)wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy,

2)w celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z podatku konieczne jest spełnienie dwóch kumulatywnych warunków:

-czynności – co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT – muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,

-ponadto, czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

W związku z powyższym należy podkreślić, że tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług, na mocy art. 15 ust. 6 ustawy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, z kolei czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie bowiem ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 cyt. ustawy:

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Z ww. zapisu wynika, że dzierżawa jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jej dzierżawcę.

W związku z tym dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy, Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Zakład jest spółką utworzoną do obsługi Związku, którego Gmina jest członkiem. Od 1 stycznia 2017 r. na okres do 31 grudnia 2026 r. Gmina oddała w odpłatną dzierżawę zarówno urządzenia wodociągowe, jak i kanalizacyjne wraz z 2 oczyszczalniami Zakładowi, w celu świadczenia na rzecz mieszkańców Gminy usług w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Z tego tytułu co miesiąc Gmina wystawia dla Zakładu fakturę za dzierżawę ww. urządzeń. W dniu 5 grudnia 2016 r. Gmina zawarła z ZAKŁADEM umowę dzierżawy na urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz oczyszczalnie ścieków w A i E na okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2026 r. Czynsz dzierżawny stanowi stały dochód po stronie Gminy, a jednocześnie nie generuje po stronie ZAKŁADU wysokich kosztów korzystania z urządzeń Gminy przy prowadzeniu działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków, co pozwoli na utrzymanie opłat za wodę i ścieki na stosunkowo niskim poziomie. Z tego tytułu co miesiąc Gmina wystawia dla Zakładu fakturę za dzierżawę ww. urządzeń. Zamiarem Gminy nie jest samodzielne prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej, dlatego, kiedy będzie kończył się okres zawartej umowy dzierżawy, Gmina przedłuży okres jej obowiązywania, aby wykonywać zadanie własne gminy. Gmina w dniu 27 grudnia 2022 r. podpisała z Samorządem Województwa (...) umowę o przyznaniu pomocy finansowej ze środków Unii Europejskiej na realizację operacji „(...)”. Aktualnie Gmina planuje rozpoczęcie kolejnych inwestycji: przebudowę kanalizacji sanitarnej w m. A oraz przebudowę pompowni wody w D wraz z zewnętrzną infrastrukturą – zadanie obejmuje również przebudowę sieci wodociągowej wybudowanej przed rokiem 2000. Wydatki inwestycyjne są i będą udokumentowane fakturami wystawionymi na Gminę przez wykonawców prac. Wartość nakładów poniesionych na realizację projektu „(…)” – szacowana wartość nakładów (...) zł brutto i „(…)” – (...) zł brutto. Z kolei wysokość wkładu własnego Gminy w inwestycje wynosi dla zadania: „(…)” – szacowana wartość nakładów – (...) zł, a „(…)” – (...) zł. Na ww. zadania zostanie podpisany aneks do umowy zawartej 5 grudnia 2016 r. Umowa dzierżawy urządzeń wodno-kanalizacyjnych została zawarta na okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2026 r., zgodnie z podjętą uchwałą przez Radę Gminy. Zamiarem Gminy nie jest samodzielne prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej, dlatego kiedy będzie kończył się okres zawartej umowy dzierżawy, Gmina przedłuży okres jej obowiązywania, aby wykonywać zadanie własne gminy. Kwota czynszu dla ww. zadań będzie ustalona w drodze negocjacji. Ponadto Gmina nie jest w stanie podać jednoznacznie udziału czynszu dzierżawnego rocznego w poniesionych nakładach inwestycyjnych, ponieważ nie ustaliła wysokości czynszu dla ww. zadań. Gmina również dla ww. zadań nie jest w stanie podać jednoznacznie udziału czynszu dzierżawnego rocznego w dochodach ogółem/dochodach własnych. Gmina do skalkulowania czynszu chce przyjąć do obu zadań wysokość stawki amortyzacyjnej (2,5% rocznie), równocześnie mając na uwadze przyjętą praktykę przez ZAKŁAD w stosunku do innych gmin należących do Związku. Jeżeli Gmina wynegocjuje wysokość stawki czynszu opartej na stawce amortyzacyjnej dla ww. zadań, wówczas wysokość czynszu dzierżawnego zostanie skalkulowana z uwzględnieniem wysokości wydatków poniesionych na ww. zadania. Gmina ustalając czynsz dzierżawny dla zadania dokona wszelkich niezbędnych czynności ku temu, by przyjęta wysokość czynszu była odzwierciedleniem panujących na obszarze Związku i Gminy uwarunkowań gospodarczych. Ustalone wynagrodzenie z tytułu dzierżawy majątku powstałego z realizacji ww. zadań może będzie stałe lub będzie się zmieniało, tego Gmina nie jest w stanie jednoznacznie określić z powodu okresu obowiązywania umowy i warunków gospodarczych panujących na danym obszarze. Dla ww. zadań Gmina z powodu, że wysokość czynszu dzierżawnego jest w trakcie negocjacji, nie jest w stanie określić horyzontu czasowego zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych. Koszty utrzymywania infrastruktury w odpowiednim stanie technicznym oddanych w dzierżawę dla ww. zadań będzie pokrywał dzierżawca. Po oddaniu w dzierżawę infrastruktur powstałych w wyniku realizacji ww. zadań Gmina nie będzie z nich korzystała. Po oddaniu w dzierżawę infrastruktur powstałych w wyniku realizacji ww. zadań 4 jednostki organizacyjne Gminy będą z nich korzystały, ponieważ już w tej chwili mają podpisaną umowę z ZAKŁADEM na dostawę wody, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków. W przypadku nieoddania przez Gminę infrastruktur powstałych w wyniku realizacji ww. zadań ZAKŁADOWI ww. infrastruktury byłyby wykorzystywane wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku towarów i usług.

W analizowanej sprawie, Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Gmina będzie miała możliwość odzyskania naliczonego podatku VAT w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)” oraz „(…)” (część pytania oznaczonego we wniosku nr 1).

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Analiza okoliczności sprawy oraz powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że odpłatne udostępnienie przez Gminę na rzecz Spółki Inwestycji, na podstawie umowy dzierżawy, za które Gmina będzie pobierała wynagrodzenie, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (będzie czynnością cywilnoprawną).

Zatem, w odniesieniu do tej czynności Gmina nie będzie działała jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie będzie korzystała z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku Państwa Gmina będzie występowała w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność, tj. dzierżawa Infrastruktury, która powstanie w ramach Inwestycji – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy, ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla usługi polegającej na udostępnieniu (dzierżawie) Infrastruktury na rzecz zewnętrznych podmiotów, za które Gmina będzie pobierała wynagrodzenie, w związku z czym, usługa ta nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Czynność ta będzie zatem opodatkowana podatkiem VAT.

Analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, Gmina będzie miała możliwość odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki na realizację ww. zadań. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a Infrastruktura, która zostanie przebudowana, będzie przez Gminę wykorzystywana wyłącznie do odpłatnego udostępnienia na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy, która to czynność – jak wskazano powyżej – będzie opodatkowana podatkiem VAT. Zatem infrastruktura będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych. Prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki na realizację Inwestycji przysługuje Gminie pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy.

Ponadto, w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad podatkiem należnym, Gmina będzie miała prawo ubiegać się o jej zwrot – zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, Gmina będzie miała możliwość pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…)” oraz „(…)”, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy. Ponadto, w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad podatkiem należnym, Gmina będzie miała prawo ubiegać się o jej zwrot – zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania: „(…).” oraz „(...)”, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie ustalone, że wysokość wynagrodzenia za świadczenie Gminy na rzecz Spółki będzie odbiegało od realiów rynkowych, czy też nie będzie umożliwiało zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych i będzie skalkulowane na zbyt niskim poziomie lub też, że inwestycja nie będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych (np. będzie służyć również do realizacji Państwa zadań własnych), interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Zaznaczyć należy, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (część zapytania oznaczonego we wniosku nr 1). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte ww. pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

W niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków, które zostaną poniesione w latach 2023-2024 na zadania : „(…)”, „(...)” (część pytania oznaczonego nr 1). Natomiast w zakresie możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części w związku z realizacją operacji: „(...)” od wydatków na zadanie już zakończone „(...)” (część pytania oznaczonego nr 1) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).