Interpretacja indywidualna z dnia 24 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.967.2022.4.WS

Skutki podatkowe uregulowania pożyczki w drodze wydania towaru.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-prawidłowe – w części dotyczącej uregulowania kwoty głównej pożyczki,

-nieprawidłowe – w części dotyczącej uregulowania odsetek od pożyczki.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 12 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 2 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Opis zdarzenia przyszłego

Na podstawie art. 14r § 1 Ordynacji podatkowej, jako Wnioskodawcy, występują (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, (…) (zwana dalej: „Spółką”) – Zainteresowana będąca Stroną niniejszego postępowania oraz wspólniczka Spółki – (…) (zwana dalej: „Wspólniczką” ) – Zainteresowana niebędąca stroną niniejszego postępowania: Wspólniczka oraz Spółka zwani dalej łącznie: „Wnioskodawcami”. Wspólniczka od chwili rejestracji Spółki w rejestrze przedsiębiorców KRS pozostaje jedynym Członkiem Zarządu Spółki.

W okresie od 2016 do 2019 roku pomiędzy Wspólniczką a Spółką (przy czym Spółka była reprezentowana przez pełnomocnika ustanowionego w trybie art. 210 Kodeksu spółek handlowych) zostały zawarte następujące umowy pożyczki (dalej łącznie jako: „Umowy Pożyczki”):

(…)

Pożyczki były wypłacane Spółce w dniu zawarcia umowy, a jeżeli pożyczka była wypłacana w transzach – transza pożyczki była wypłacana Spółce w dniu złożenia wniosku o wypłatę danej transzy.

Zawarcie każdej z umowy pożyczki poprzedzone było uchwałą Zgromadzenia Wspólników Spółki obejmującej wyrażenie zgody na zawarcie przedmiotowej umowy.

Łączna kwota udzielonych pożyczek wynosi (...) zł. Do dnia sporządzenia niniejszego wniosku żadna z pożyczek nie została spłacona ani w części, ani w całości. Zadłużenie Spółki w stosunku do Wspólniczki z tytułu zaciągnięcia wyżej opisanych pożyczek wraz z odsetkami kapitałowymi oraz odsetkami za opóźnienie wynosi na dzień 15 sierpnia 2022 roku (...) zł.

W celu doprowadzenia do sytuacji, w której Spółka zmniejszy swoje zadłużenie wobec Wspólniczki, Wnioskodawcy zaplanowali zwrot pożyczki w części poprzez zawarcie umowy regulującej świadczenie o charakterze datio in solutum – przeniesienie przez Spółkę na Wspólniczkę własności towaru znajdującego się w magazynie Spółki. Na towar zgromadzony w magazynie Spółki składają się artykuły (…).

W wyniku planowanej umowy dotyczącej zwrotu pożyczki poprzez świadczenie w towarze, zobowiązanie Spółki wobec Wspólniczki z tytułu zaciągniętych umów pożyczek (kwoty udzielonej pożyczki oraz odsetek) wygaśnie ze skutkiem zaspokojenia wierzyciela w części odpowiadającej wartości rynkowej przewłaszczonego towaru – w odniesieniu do pożyczek, których termin wymagalności upływa najwcześniej.

Spółka wyjaśnia, że wskazanie w niniejszym wniosku przyszłej daty zawarcia umowy datio in solutum nie jest możliwe, a to z uwagi na brak możliwości precyzyjnego obliczenia odsetek (z uwagi na zmienną stawkę oraz możliwe zmiany wysokości odsetek ustawowych na skutek zmian stóp procentowych). Dla celów obliczeniowych w zw. ze sporządzeniem niniejszego wniosku Wnioskodawcy przyjmują zatem saldo zobowiązań z tytułu pożyczek na dzień 15 sierpnia 2022 roku.

Pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych

Czy w sytuacji uregulowania zobowiązania z tytułu umowy pożyczki w części lub w całości w drodze przeniesienia własności towaru przez Spółkę na Wspólniczkę, przy założeniu że wartość wydanego towaru nie będzie przewyższać kwoty udzielonej pożyczki, Wspólniczka rozpozna przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

W sytuacji uregulowania zobowiązania z tytułu umowy pożyczki w części lub w całości w drodze przeniesienia własności towaru przez Spółkę na Wspólniczkę, Wspólniczka nie rozpozna przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie

Przeniesienie własności towaru przez Spółkę na Wspólniczkę ma na celu spełnienie zobowiązania dotyczącego spłaty zaciągniętej pożyczki, a to poprzez świadczenie innego rodzaju. Spłata pożyczki sprowadza się do zwrotu pożyczkobiorcy tej samej ilości pieniędzy, jaka została przekazana pożyczkodawcy (art. 720 § 1 KC). Stąd też sam zwrot kwoty pożyczki nie stanowi przychodu dla pożyczkodawcy. Potwierdza to stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 25 sierpnia 2020 r. znak: 0115-KDIT3-4011.373.2020.2.PS:

Identyczna teza została wyrażona w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 11 kwietnia 2022 r. znak: 0113-KDIPT2-3.4011.1.2022.3.RR.

Takie same skutki wywołuje świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum), powodujące wygaśnięcie zobowiązania z zaspokojeniem wierzyciela. Stąd też przeniesienie własności towaru zgromadzonego w magazynie Spółki (pożyczkobiorcy) na Wspólniczkę (pożyczkodawcę) nie będzie skutkowało rozpoznaniem przychodu u Wspólniczki, o ile wartość przewłaszczonego towaru nie będzie przewyższała kwoty udzielonej pożyczki. W ocenie Wnioskodawców, w świetle art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, spłata pożyczki na zasadzie świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) będzie stanowić dla Wspólniczki zwróconą pożyczkę (uregulowaną w naturze) i w związku z tym wartość nabytego w ramach datio in solutum towaru nie będzie stanowiła dla Wspólniczki przychodu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest:

-prawidłowe – w części dotyczącej uregulowania kwoty głównej pożyczki,

-nieprawidłowe – w części dotyczącej uregulowania odsetek od pożyczki.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Na podstawie tych przepisów stwierdzam, że samo udzielenie pożyczki i późniejsza jej spłata pozostają neutralne podatkowo i nie stanowią źródła przychodu dla pożyczkobiorcy, ponieważ umowa pożyczki nakłada na pożyczającego obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy. Inaczej rzecz biorąc, kwota przenoszona na drugą stronę w wykonaniu takiej umowy ma charakter zwrotny, nie stanowi dla niej definitywnego przysporzenia majątkowego i z tego względu jest zdarzeniem obojętnym pod względem prawnopodatkowym. Opodatkowaniu podlegają jedynie uzyskane odsetki od pożyczek, które dla pożyczkodawcy stanowią realne przysporzenie majątkowe.

Stosownie do art. 453 Kodeksu cywilnego:

Celem powyższej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) – jest wygaśnięcie istniejących między stronami zobowiązań przez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w pierwotnej umowie. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty pożyczki), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika.

Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przed dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w okresie od 2016 do 2019 roku między Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania (dalej: Wspólniczka) a Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowanym będącym stroną postępowania, dalej: Spółka), zostały zawarte umowy pożyczki. W celu doprowadzenia do sytuacji, w której Spółka zmniejszy swoje zadłużenie wobec Wspólniczki, nastąpi zwrot pożyczki w części przez zawarcie umowy regulującej świadczenie o charakterzedatio in solutum – przeniesienie przez Spółkę na Wspólniczkę własności towaru znajdującego się w magazynie Spółki. W wyniku planowanej umowy dotyczącej zwrotu pożyczki przez świadczenie w towarze, zobowiązanie Spółki wobec Wspólniczki z tytułu zaciągniętych umów pożyczek (kwoty udzielonej pożyczki oraz odsetek) wygaśnie ze skutkiem zaspokojenia wierzyciela w części odpowiadającej wartości rynkowej przewłaszczonego towaru – w odniesieniu do pożyczek, których termin wymagalności upływa najwcześniej.

Na podstawie powyższego stwierdzam, że w zamian za zwolnienie z długu z tytułu udzielonych Spółce przez Wspólniczkę pożyczek, Wspólniczka otrzyma własność towaru.

Zatem uregulowanie zobowiązania z tytułu umów pożyczek w kwotach głównych, w drodze przeniesienia własności towaru przez Spółkę na Wspólniczkę, nie będzie stanowić dla Wspólniczki przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodem dla Wspólniczki będzie jednak wartość świadczenia w towarze, odpowiadająca kwocie uzyskanych przez nią odsetek.

Reasumując – uregulowanie zobowiązania z tytułu umów pożyczek w drodze przeniesienia własności towaru przez Spółkę na Wspólniczkę, w sytuacji gdy wartość wydanego towaru nie będzie przewyższać kwot głównych udzielonych pożyczek, nie będzie stanowić dla Wspólniczki przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast przychodem dla Wspólniczki będzie wartość świadczenia w towarze, która będzie odpowiadała kwocie odsetek uzyskanych przez Wspólniczkę w wyniku spłaty przez Spółkę jej zobowiązań.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Powołane przez Państwa interpretacje zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tą interpretację.

Państwa wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług podlega odrębnemu rozpatrzeniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).