Interpretacja indywidualna z dnia 26 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.172.2023.1.IN

Dotyczy ustalenia, czy: ‒ uregulowanie zobowiązań wynikających z faktur otrzymanych od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujących transakcje nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, na których wykazana kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość, w ramach systemu nettingu poprzez potrącenie sprawi, że zastosowanie znajdzie art. 15d ustawy o CIT, w związku z czym Spółka będzie zobowiązana do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów uregulowanych wydatków; ‒ Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, gdy na koniec okresu rozliczeniowego ujemne saldo systemu zostanie uregulowane przez Spółkę poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy Koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku i nie jest ujęty w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 marca 2023 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy:

‒uregulowanie zobowiązań wynikających z faktur otrzymanych od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujących transakcje nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, na których wykazana kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość, w ramach systemu nettingu poprzez potrącenie sprawi, że zastosowanie znajdzie art. 15d ustawy o CIT, w związku z czym Spółka będzie zobowiązana do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów uregulowanych wydatków;

‒Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, gdy na koniec okresu rozliczeniowego ujemne saldo systemu zostanie uregulowane przez Spółkę poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy Koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku i nie jest ujęty w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca posiada siedzibę w Polsce i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: Grupa).

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje zakupu oraz sprzedaży towarów i usług w ramach transakcji z innymi pomiotami należącymi do Grupy. Są to zarówno podmioty mające siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, jak i za granicą. Transakcje sprzedaży i zakupu są realizowane zarówno w złotych polskich lub w walutach obcych.

W celu przyśpieszenia i uproszczenia rozliczeń pomiędzy podmiotami należącymi do Grupy, zorganizowano wielostronny system potrącania płatności (dalej: netting).

Netting polega na kompensowaniu wzajemnych zobowiązań i należności podmiotów należących do Grupy. Rozliczenia pomiędzy członkami Grupy w ramach nettingu dokonywane są zatem co do zasady bezgotówkowo, w drodze kompensaty wzajemnych wierzytelności. Pozwala to na ograniczenie liczby przelewów (rozliczenia gotówkowego), a tym samym obniżenie kosztów z nimi związanych. Zatem stosowanie powyższego mechanizmu wpływa pozytywnie na płynność finansową podmiotów z Grupy, a także pozwala na bardziej efektywne zarządzanie płatnościami w całym jej obrębie.

Z systemu wyłączone są wypłaty i spłaty kapitału pożyczek oraz depozytów podmiotów należących do Grupy.

System funkcjonuje na podstawie wewnątrzgrupowej umowy (dalej: Porozumienie), której stroną jest m.in. Wnioskodawca. Porozumienie nadaje jednej ze spółek, mających siedzibę w Finlandii (dalej: Koordynator) funkcję koordynatora oraz pośrednika we wzajemnych rozliczeniach.

Koordynator jest odpowiedzialny za ustalenie wzajemnych należności spółek będących sygnatariuszami Porozumienia. W tym celu na koniec ustalonych okresów rozliczeniowych, oblicza ostateczne saldo wynikające z faktur wystawianych pomiędzy spółkami. Okres rozliczeniowy został ustalony jako miesiąc kalendarzowy. Rezultat nettingu dla Wnioskodawcy jest zatem wypadkową całego salda ustalanego na podstawie wszystkich faktur sprzedażowych oraz zakupowych, które są przez niego zgłoszone i uwzględniane w ramach nettingu.

Ostateczne saldo rozliczane jest w następujący sposób:

1.Jeżeli na koniec okresu rozliczeniowego saldo jest dodatnie, to Koordynator przelewa środki pieniężne w walucie polskiej na rachunek bankowy Wnioskodawcy, który jest prowadzony w polskim banku.

2.Jeżeli na koniec okresu rozliczeniowego saldo jest ujemne, to Wnioskodawca przelewa środki pieniężne w walucie polskiej na rachunek bankowy Koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku.

W ww. obu przypadkach nie sposób jest przypisać przelewu wykonanego lub otrzymanego przez Wnioskodawcę do konkretnej faktury, gdyż jest on dokonywany na podstawie salda, obliczanego przez Koordynatora na podstawie wszystkich faktur dotyczących Spółki w danym okresie rozliczeniowym - zarówno sprzedażowych, jak i zakupowych.

Wnioskodawca zaznacza, że koszty związane z zakupem towarów i usług od Spółek z Grupy ponoszone są w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Z perspektywy dalszych rozważań, Wnioskodawca wskazuje, że podmioty należące do Grupy, będące zarazem sygnatariuszami Porozumienia można podzielić na 3 kategorie:

1)spółki mające siedzibę w Polsce, będące czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług,

2)spółki mające siedzibę poza Polską, zarejestrowane do celów VAT w Polsce,

3)spółki mające siedzibę poza Polską, niezarejestrowane do celów VAT w Polsce.

Ad. 1

Do tej kategorii sygnatariuszy Porozumienia na dzień złożenia niniejszego wniosku poza Wnioskodawcą należą następujące podmioty:

i.„A" sp. z o.o., NIP: (…) - spółka mająca siedzibę w Polsce, będąca czynnym podatnikiem VAT,

ii. „B” sp. z o.o., NIP: (…) - spółka mająca siedzibę w Polsce, będąca czynnym podatnikiem VAT,

(dalej zwani: Sygnatariusze 1),

Do tej kategorii sygnatariuszy Porozumienia na dzień złożenia niniejszego wniosku należy „C” - spółka mająca siedzibę w Niemczech, zarejestrowana jako czynny podatnik VAT w Polsce (dalej zwany: Sygnatariusz 2),

Ad. 3

Do tej kategorii sygnatariuszy Porozumienia na dzień złożenia niniejszego wniosku należą:

i.„D” z siedzibą w Kanadzie, numer identyfikacji podatkowej: (…),

ii.„E” z siedzibą w Niemczech, numer VAT: (…)

iii.„F” z siedzibą w Niemczech,

iv.„G” z siedzibą w Niemczech,

v.„H” z siedzibą w Niemczech, numer VAT: (…),

vi.„I” z siedzibą w Niemczech, numer VAT: (…),

vii.„J” z siedzibą w Danii, numer VAT: (…)

viii.„K” z siedzibą w Danii, numer VAT: (…),

ix.„L” z siedzibą w Estonii, numer VAT: (…),

x.„Ł” z siedzibą w Estonii, numer VAT: (…),

xi.„M” z siedzibą w Hiszpanii, numer VAT: (…),

xii.„N” z siedzibą w Finlandii, numer VAT: (…),

xiii.„O” z siedzibą w Finlandii, numer VAT: (…)

xiv.„Ó” z siedzibą w Finlandii, numer VAT: (…),

xv.„P” z siedzibą w Finlandii, numer VAT(…),

xvi.„R” z siedzibą w Finlandii, numer VAT: (…)

xvii.„S” z siedzibą we Francji, numer VAT: (…),

xviii. „T” z siedzibą w Wielkiej Brytanii, numer VAT: (…),

xix.„U” z siedzibą we Włoszech, numer VAT: (…),

xx.„W” z siedzibą na Łotwie, numer VAT: (…),

xxi.„X” z siedzibą na Litwie, numer VAT: (…),

xxii.„Y” z siedzibą w Norwegii, numer VAT: (…),

xxiii.„Z” z siedzibą w Norwegii, numer VAT: (…),

xxiv.„AB” z siedzibą w Portugalii, numer VAT: (…),

xxv.„AC” z siedzibą w Szwecji, numer VAT: (…),

xxvi.„AD” z siedzibą w Szwecji, numer VAT: (…),

xxvii.„AE” z siedzibą w Szwecji, numer VAT: (…),

xxviii.„AF” z siedzibą w Stanach Zjednoczonych Ameryki, numer identyfikacji podatkowej: (…).

(dalej zwani: Sygnatariusze 3).

Mając na uwadze powyższą listę sygnatariuszy Porozumienia istnieje możliwość, że pośród faktur rozliczanych w ramach nettingu znajdują się także faktury, otrzymane od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujące dokonane na terytorium kraju dostawy towarów oraz wyświadczone usługi, które spełniają kryteria wskazane w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT , do obowiązkowego stosowania mechanizmu podzielonej płatności (tj. wymienione są w załączniku nr 15 do ustawy o VAT oraz kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej).

Pytania

1.Czy w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, uregulowanie zobowiązań wynikających z faktur otrzymanych od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujących transakcje nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, na których wykazana kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość, w ramach systemu nettingu poprzez potrącenie sprawi, że zastosowanie znajdzie art. 15d ustawy o CIT, w związku z czym Wnioskodawca będzie zobowiązany do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków uregulowanych w opisany powyżej sposób?

2.Czy Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, które zostały opisane w pytaniu nr 1 także wtedy, gdy na koniec okresu rozliczeniowego ujemne saldo systemu zostanie uregulowane przez Wnioskodawcę poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy Koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku i nie jest ujęty w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko Wnioskodawcy:

1.W ocenie Wnioskodawcy uregulowanie przez niego zobowiązań wynikających z faktur otrzymanych od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujących transakcje nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, na których wykazana kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość, poprzez dokonanie wzajemnych potrąceń wierzytelności w ramach systemu nettingu funkcjonującego na podstawie wewnątrzgrupowego Porozumienia nie sprawi, że zastosowanie znajdzie art. 15d ustawy o CIT, w związku z czym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków uregulowanych w opisany powyżej sposób.

2.W ocenie Wnioskodawcy będzie on uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, które zostały opisane w pytaniu nr 1 także wtedy, gdy na koniec okresu rozliczeniowego ujemne saldo systemu zostanie uregulowane przez niego poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy Koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku i nie jest ujęty w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie Wnioskodawcy:

W zakresie pytania 1:

W ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w odniesieniu do faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, o których mowa w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, uregulowanych w formie potrącenia w ramach systemu netting, Wnioskodawca zachowa prawo do zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ w jego ocenie nie znajdzie zastosowania wyłączenie zawarte w art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

W myśl art. 108a ust. 1a ww. ustawy, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15.000 zł, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Na podstawie powołanej regulacji przyjmuje się zatem, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Jednocześnie przepis art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT wprowadza dodatkowe wyłączenia od powołanej wyżej zasady, stanowiąc, iż podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców:

1)została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub

2)została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub

3)pomimo zawarcia na fakturze wyrazów "mechanizm podzielonej płatności" zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

Z racji tego, że przepis 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT posługuje się terminem „płatności”, zdaniem Wnioskodawcy należy rozważyć czy w zakresie tego pojęcia mieści się rozliczenie wzajemnych należności poprzez potrącenie dokonywane w systemie netting.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. W wyniku potrącenia do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. W rezultacie potrącenie (kompensata) wzajemnych wierzytelności i zobowiązań stanowi jedną z form zapłaty.

Przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców, jak też ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie odwołują się jednak do wszelkich form regulowania zobowiązań, a posługują się pojęciem „płatności”. W przypadku kompensaty nie sposób mówić o płatności. Dochodzi co prawda do uregulowania w całości lub części zobowiązania (wygaśnięcia zobowiązania), ale czynność ta nie może być utożsamiana z płatnością. Jak wskazuje utrwalona wykładnia, ograniczenie w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wskazane w art. 15d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje wyłącznie regulowanie zobowiązań w drodze płatności i nie dotyczy innych sposobów rozliczeń skutkujących wygaśnięciem zobowiązania, np. uregulowaniem zobowiązania w drodze potrąceń (kompensat) - zarówno dwustronnych, jak i wielostronnych, takich jak opisany wyżej netting. Przyjęcie, że przepisy odnoszą się do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, mogłoby oznaczać zastosowanie wykładni rozszerzającej, która nie tylko nie znajduje należytego umocowania w brzmieniu przepisu, ale także jest niemożliwa do zastosowania w praktyce.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy uregulowanie przez niego zobowiązań wynikających z faktur otrzymanych od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujących transakcje nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, na których wykazana kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość, poprzez dokonanie wzajemnych potrąceń wierzytelności w ramach systemu nettingu, nie spowoduje, że zastosowanie znajdzie art. 15d ustawy o CIT, w związku z czym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków uregulowanych w opisany powyżej sposób.

W zakresie pytania 2:

Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawcy dokonanie przez niego przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy Koordynatora, którego efektem będzie rozliczenie salda nettingu w danym okresie rozliczeniowym, również nie ma statusu zapłaty za żadne konkretne towary czy usługi. W tym przypadku nie sposób jest bowiem przypisać przelewu wykonanego przez Wnioskodawcę do Koordynatora do konkretnej faktury, gdyż przelew ten jest dokonywany na poczet salda, obliczanego przez Koordynatora na podstawie wypadkowej wszystkich faktur dotyczących Spółki w danym okresie rozliczeniowym - zarówno sprzedażowych, jak i zakupowych. Należy przyjąć zatem, że poszczególne należności Wnioskodawcy oraz innych podmiotów będących Sygnatariuszami Porozumienia są regulowane na wcześniejszym etapie poprzez wielostronne potrącenie należności. Dlatego pomimo tego, że na skutek opisanych czynności dochodzi do uregulowania zobowiązania, to nie można ich utożsamiać z dokonywaniem płatności w rozumieniu art. 15d ustawy o CIT.

Wskazana powyżej wykładnia jest potwierdzona przez dotychczasową praktykę interpretacyjna organów podatkowych. Analogiczne konkluzje można odnaleźć w następujących interpretacjach:

‒Pismo z dnia 17 listopada 2022 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.648.2022.2.BS;

‒Pismo z dnia 16 lutego 2023 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.734.2022.2.SG;

‒Pismo z dnia 26 listopada 2020 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.278.2020.2.JG;

‒Pismo z dnia 19 listopada 2020 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.378.2020.2.AW;

‒Pismo z dnia 31 lipca 2020 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.165.2020.4.AM;

‒Pismo z dnia 6 lipca 2020 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.156.2020.2.BJ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

W myśl tego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

‒został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

‒jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

‒pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

‒poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

‒został właściwie udokumentowany,

‒nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby zatem wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów należy oceniać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczyniać się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów – w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości.

Należy jednak mieć na uwadze zamknięty katalog wydatków zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, pomimo, że pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością i zostały przez niego poniesione w celu uzyskania przychodu.

Zauważyć należy, że brzmienie przepisów art. 15d ust. 1 i ust. 2 ustawy o CIT zostało nadane na mocy art. 3 ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1018; dalej: „ustawa nowelizująca”) i zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy nowelizującej ww. przepisy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

I tak, zgodnie z art. 15d ust. 1 omawianej ustawy:

W art. 15d ust. 2 ustawy o CIT wskazano, że:

W myśl art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo Przedsiębiorców (Dz.U z 2023 r., poz. 221),

W myśl art. 15d ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT,

Zgodnie z art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931, ze zm.; dalej: „ustawa VAT”),

Stosownie do art. 96b ust. 2 ustawy o VAT,

Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT:

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1.zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

2.zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej (Druk nr 3301) wynika, że celem projektowanej ustawy jest dalsze uszczelnienie systemu podatku od towarów i usług oraz zminimalizowanie ryzyka nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT.

W uzasadnieniu do ustawy nowelizującej wprost wskazano, że „W prowadzonej przez przedsiębiorców działalności gospodarczej regulowanie zobowiązań następuje również w innej formie niż zapłata na rachunek bankowy (kompensata, potracenia, płatność kartą kredytową lub płatniczą). W przypadku kompensat wyrównywanie wzajemnych roszczeń i należności następuje w innej formie niż zapłata na rachunek bankowy, tym samym do takich rozliczeń nie będą miały zastosowanie przepisy projektowanej ustawy”.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy w przypadku uregulowania zobowiązań wynikających z faktur otrzymanych od Sygnatariuszy 1 lub Sygnatariusza 2, dokumentujących transakcje nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, na których wykazana kwota należności ogółem przekracza 15 000 złotych lub jej równowartość w ramach systemu nettingu poprzez potrącenie sprawi, że zastosowanie znajdzie art. 15d ustawy o CIT, w związku z czym będą Państwo zobowiązani do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów uregulowanych wydatków.

W tym miejscu należy zauważyć, że netting – jest to bezgotówkowa forma rozliczeń między dwoma lub więcej podmiotami gospodarczymi, realizowana w ściśle określonym czasie. Kontrahenci zbierają dokumenty zawierające kwoty wzajemnych należności i zobowiązań, a następnie regulują jedynie powstałe saldo. Zazwyczaj podmiot nettingowy działa jako pośrednik i przyjmuje na siebie rolę kupującego i sprzedającego w danej transakcji w celu zabezpieczenia zamówień między stronami. Praktyka taka stosowana jest zwłaszcza w obrocie międzynarodowym między podmiotami gospodarczymi, będącymi członkami zagranicznych grup kapitałowych. Inaczej nazywana jest praktyką transakcji kompensacyjnych.

Jak stanowi art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360),

Wobec tego potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności) następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), to prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Oznacza to, że potrącenie (kompensata) wzajemnych wierzytelności i zobowiązań stanowi jedną z form zapłaty.

Wskazać przy tym należy, że zarówno przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców, jak też ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych posługują się pojęciem „płatności”. W przypadku kompensaty nie mamy natomiast do czynienia z płatnością. Dochodzi co prawda do uregulowania w całości lub części zobowiązania (wygaśnięcia zobowiązania), to jednak czynność ta nie może być utożsamiana z płatnością. Przyjęcie, że przepisy odnoszą się do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, mogłoby oznaczać zastosowanie wykładni rozszerzającej, która nie tylko nie znajduje należytego umocowania w brzmieniu przepisu, ale także jest niemożliwa do zastosowania w praktyce.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego należą Państwo do międzynarodowej grupy kapitałowej, w ramach której dokonują Państwo zakupu oraz sprzedaży towarów i usług. Transakcje zakupu oraz sprzedaży są realizowane w walucie polskiej jak i zagranicznej. W celu przyśpieszenia i uproszczenia rozliczeń pomiędzy podmiotami należącymi do Grupy zorganizowano wielostronny system potrącania płatności tzw. netting. Polega on na kompensowaniu wzajemnych zobowiązań i należności podmiotów należących do Grupy. Z systemu wyłączone są wpłaty i spłaty kapitału pożyczek oraz depozytów podmiotów należących do Grupy. Na koniec okresu rozliczeniowego koordynator odpowiedzialny za ustalenie wzajemnych należności spółek, oblicza ostateczne saldo wynikające z faktur wystawianych pomiędzy spółkami. Rezultat nettingu jest dla Państwa wypadkową całego salda ustalanego na podstawie wszystkich faktur. W rozliczeniach w ramach nettingu mogą znajdować się faktury, które spełniają kryteria do stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Z Objaśnień podatkowych Ministerstwa Finansów z 23 grudnia 2019 r. wynika, że:

Ponadto w Objaśnieniach podatkowych z 23 kwietnia 2021 r. doprecyzowujących kwestię mechanizmu podzielonej płatności i możliwości potrącenia wierzytelności wskazano, że:

Jednakże, w Objaśnieniach podatkowych Ministerstwa Finansów z 23 grudnia 2019 r. wprost odniesiono się do rozliczania nettingu, gdzie wskazano:

W świetle wyżej wymienionych przepisów prawa oraz przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że w przypadku gdy pośród rozliczanych faktur w ramach nettingu znajdzie się faktura do której należy zastosować mechanizm podzielonej płatności to uregulowanie takich zobowiązań za pośrednictwem tego systemu, których wartość jest równa lub wyższa kwocie 15 000 zł, w drodze kompensaty, to takie wydatki poniesione na nabycie towarów i usługnie będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Zatem w ww. sytuacji zastosowanie będzie miał art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

Natomiast w sytuacji, gdy przypadku gdy pośród rozliczanych faktur w ramach nettingu nie znajdzie się faktura do której należy zastosować mechanizm podzielonej płatności  to uregulowanie takich zobowiązań za pośrednictwem tego systemu, których wartość ogółem jest równa lub wyższa kwocie 15 000 zł, w drodze kompensaty, to takie wydatki poniesione na nabycie towarów i usług będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Zatem w ww. sytuacji nie będzie miał zastosowania art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

W świetle powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 w przypadku:

‒gdy pośród rozliczanych faktur w ramach nettingu znajdzie się faktura do której należy zastosować mechanizm podzielonej płatności to uregulowanie takich zobowiązań za pośrednictwem tego systemu, których wartość jest równa lub wyższa kwocie 15 000 zł – jest nieprawidłowe;

‒gdy pośród rozliczanych faktur w ramach nettingu nie znajdzie się faktura do której należy zastosować mechanizm podzielonej płatnościto uregulowanie takich zobowiązań za pośrednictwem tego systemu, których wartość ogółem jest równa lub wyższa kwocie 15 000 zł – jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do natomiast do Państwa wątpliwości w zakresie ustalenia czy będą Państwo uprawnieni do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, które zostały opisane w pytaniu nr 1 także wtedy, gdy na koniec okresu rozliczeniowego ujemne saldo systemu zostanie uregulowane przez Państwa poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy Koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku i nie jest ujęty w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wskazań należy, że zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324),

Zaznaczyć zatem należy, że banki zagraniczne nie podlegają polskiemu prawu. Rachunki prowadzone przez takie banki nie mieszczą się w definicji rachunków rozliczeniowych, o których mowa w ww. artykule i związku z tym nie są wykazywane w wykazie. Należy przy tym zauważyć, że banki zagraniczne mogą działać w Polsce poprzez swoje oddziały, które to podlegają przepisom ww. ustawy. Oznacza to, że rachunki rozliczeniowe prowadzone przez oddziały banku zagranicznego podlegają zamieszczeniu w wykazie. Informacja o rachunkach w bankach zagranicznych jest wykazywana przez podatników w zgłoszeniach identyfikacyjnych/ aktualizujących.

W przypadku dokonania płatności:

‒wynikającej z faktury wystawionej przez podatnika VAT czynnego,

‒dotyczącej transakcji powyżej 15 000 zł,

‒na zagraniczny rachunek (niezamieszczony w Wykazie),

w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji finansowych podatnik będzie mógł złożyć zawiadomienie o zapłacie należności na ten właśnie rachunek do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

W przypadku wysłania zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek spoza Wykazu, podatnik nie będzie obowiązany dokonywać ponownie takiego zawiadomienia w sytuacji, gdyby kolejna wpłata została dokonana na ten sam rachunek spoza Wykazu, o którym podatnik już raz poinformował organy składając stosowne zawiadomienie. Wystarczające będzie dokonanie jednorazowego zgłoszenia takiego rachunku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

W świetle powyższego wskazać należy, że zarówno przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców, jak też ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych posługują się pojęciem „płatności”. W przypadku nettingu nie mamy natomiast do czynienia z płatnością. Dochodzi co prawda do uregulowania w całości lub części zobowiązania (wygaśnięcia zobowiązania), to jednak czynność ta nie może być utożsamiana z płatnością. Przyjęcie, że przepisy odnoszą się do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, mogłoby oznaczać zastosowanie wykładni rozszerzającej, która nie tylko nie znajduje należytego umocowania w brzmieniu przepisu, ale także jest niemożliwa do zastosowania w praktyce.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że skoro – jak wynika z wniosku – Spółka rozlicza transakcje wewnątrzgrupowe w wewnętrznym systemie nettingu grupy, rozliczane w drodze wzajemnej kompensaty zobowiązań i należności, stanowiącej formę kompensaty wierzytelności, to w sytuacji, gdy na koniec okresu rozliczeniowego ujemne saldo systemu zostanie uregulowanego poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy koordynatora, który prowadzony jest w zagranicznym banku i nie jest ujęty w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ww. wydatków.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

‒stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

‒zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Spółkę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).