Interpretacja indywidualna z dnia 25 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.58.2023.2.IG

Skutki podatkowe uczestnictwa oraz pełnienia funkcji Koordynującego w systemie cash pooling.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych uczestnictwa oraz pełnienia funkcji Koordynującego w systemie cash pooling.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 kwietnia 2023 r. (wpływ 4 maja 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. jest Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością mającą siedzibę dla celów podatkowych na terytorium Polski [dalej jako: Spółka, Wnioskodawca].

Wnioskodawca zamierza zawrzeć z bankiem mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków [dalej: Umowa].

Stronami Umowy będą podmioty, które wraz ze Spółką wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej [dalej: Uczestnicy Systemu] i są polskimi rezydentami podatkowymi.

System Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków jest usługą należącą do zakresu usług bankowych, polegających na umożliwieniu przez bank grupie kapitałowej, do której należy Spółka, bardziej efektywnego, codziennego zarządzania środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia oraz korzystania przez poszczególne spółki z grupy ze wspólnej płynności finansowej całej grupy kapitałowej.

Umowa dotyczyć będzie zatem systemu zarządzania płynnością finansową Uczestników Systemu. Oznacza to, iż na podstawie Umowy bank będzie świadczył na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu tzw. usługę cash poolingu.

Przed rozpoczęciem korzystania z usługi cash poolingu spółki z grupy kapitałowej zawrą z bankiem umowy bieżących rachunków bankowych [dalej: Rachunki Główne]. Następnie, Wnioskodawca oraz pozostałe spółki z grupy kapitałowej przystąpią wraz z bankiem do analizowanej Umowy, na podstawie której bank udostępni w Rachunkach Głównych limit zadłużenia wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony [dalej: Limit Zadłużenia]. Ponadto, w ramach Umowy bank dokonywał będzie na zlecenie Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem Rachunków Głównych. Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w walucie polskiej.

W ramach Umowy Spółka - będąc jednym z Uczestników Systemu - pełnić będzie dodatkowo funkcję tzw. Koordynującego. Tym samym, w związku z uczestnictwem w Umowie Wnioskodawca będzie posiadał w banku dwa rachunki rozliczeniowe. Jeden z rachunków prowadzony będzie dla Koordynującego w ramach grupy Rachunków Głównych [dalej: Grupa Rachunków] z udostępnionym Limitem Zadłużenia [dalej: Rachunek Główny Koordynującego], natomiast drugi z rachunków nie będzie objęty Grupą Rachunków [dalej: Rachunek Pomocniczy Koordynującego]. Pełnienie funkcji Koordynującego wiąże się z reprezentowaniem pozostałych Uczestników Systemu wobec banku w zakresie kwestii związanych z Umową (uczestnictwem w Systemie Zarządzania Środkami Pieniężnymi), a także z pełnieniem funkcji rozliczeniowej zgodnie z opisem w dalszej części wniosku. Z tytułu pełnionej funkcji Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał wynagrodzenia.

Zgodnie z Umową rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Systemu (w tym Koordynującym) w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi [dalej: System] oparte będą na konwersji długu (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego) skutkującej subrogacją z art. 518 Kodeksu Cywilnego, tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

System zakłada bilansowanie (tj. zerowanie) sald na prowadzonych przez bank rachunkach bankowych Uczestników Systemu (tj. Grupie Rachunków) z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Bilansowanie sald na Grupie Rachunków dokonywane będzie na koniec każdego dnia roboczego z chwilą postawienia w wymagalność Limitów Zadłużenia udzielonych przez bank Uczestnikom Systemu oraz Koordynującemu w Grupie Rachunków.

Oznacza to, iż przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu prawnego Koordynujący dokonywał będzie spłaty wobec banku długów wszystkich Uczestników Systemu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów Zadłużenia, lub Uczestnicy Systemu spłacać będą dług Koordynującego wobec banku z tytułu wykorzystania Limitu Zadłużenia przyznanego Koordynującemu. W wyniku wskazanych czynności odpowiednio Koordynujący jak i pozostali Uczestnicy Systemu będą wstępować w miejsce banku w prawa z wierzytelności subrogacyjnych z tytułu dokonanych spłat [dalej: Roszczenia]. Zgodnie z Umową kwoty Roszczeń obciążone będą odsetkami stosownie do określonej stopy procentowej.

Odsetki od Roszczeń będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników Systemu (w tym Koordynującego) będzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesięcznym).

Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom Systemu kalkulowana będzie przez bank. Jednocześnie bank, na bazie dziennej, naliczał będzie debetowe/kredytowe odsetki bankowe od salda występującego na Rachunku / Pomocniczym Koordynującego. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, bank uzna Rachunek Pomocniczy Koordynującego kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąży Rachunek Pomocniczy Koordynującego kwotą odsetek należnych bankowi z tytułu kredytu w tym rachunku.

W związku z uczestnictwem w Systemie, Spółka ponosiła będzie na rzecz banku określone w Umowie opłaty.

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Spółka wraz z uczestnikami (Spółki z grupy) będzie miała podpisaną wspólną umowę, której stroną będzie bank. Umowa będzie określa warunki uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu Uczestników Systemu, precyzowała funkcję Koordynującego, zasady funkcjonowania Systemu, odpowiedzialność Stron w związku z Umową oraz inne wzajemne prawa i obowiązki Stron związane z funkcjonowaniem Umowy.

W ramach podpisanej umowy Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi systemu odsetki od salda Środków Pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości określonej w Umowie Rachunku Bankowego. Odsetki będą naliczane od dziennych sald Środków Pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych w okresach miesięcznych, w pierwszym Dniu Roboczym kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni.

W okresie obowiązywania Umowy Bank udziela Uczestnikom Systemu Limitu Zadłużenia w ich Rachunkach Głównych - do odpowiednich Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia w Rachunkach Głównych.

W ramach podpisanej umowy Spółka będzie Uczestnikiem Systemu oraz będzie pełniła obowiązki Koordynującego Systemu.

W ramach podpisanej umowy dotyczącej uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu Spółka będzie pełniła funkcję Koordynującego Systemu oraz będzie Uczestnikiem systemu Cash Poolingu.

Uczestnicy Systemu są solidarnie odpowiedzialni za dokonywanie na rzecz Banku płatności opłat i kosztów określonych w niniejszej Umowie.

Uczestnicy Systemu są zobligowani do przedstawienia bankowi określonych danych finansowych w wyznaczonych terminach oraz poinformowania Banku o każdej zmianie stosunków własnościowych, kapitałowych oraz zmiany formy prawnej.

Uczestnicy Systemu nie pobierają opłat z tytułu uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu.

Spółka wraz z uczestnikami (Spółki z grupy) będzie miała podpisaną wspólną umowę, której stroną będzie bank. Umowa będzie określała warunki uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu Uczestników Systemu, precyzowała funkcję Koordynującego, zasady funkcjonowania Systemu, odpowiedzialność Stron w związku z Umową oraz inne wzajemne prawa i obowiązki Stron związane z funkcjonowaniem Umowy.

W ramach podpisanej umowy Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi systemu odsetki od salda Środków Pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości określonej w Umowie Rachunku Bankowego. Odsetki będą naliczane od dziennych sald Środków Pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych w okresach miesięcznych, w pierwszym Dniu Roboczym kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni.

W okresie obowiązywania Umowy Bank udziela Uczestnikom Systemu Limitu Zadłużenia w ich Rachunkach Głównych - do odpowiednich Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia w Rachunkach Głównych.

W ramach podpisanej umowy dotyczącej uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu Spółka będzie pełniła funkcję Koordynującego Systemu oraz będzie Uczestnikiem systemu Cash Poolingu.

Funkcja Koordynującego będzie uprawniała do prawa zlecania do Banku ustawienie i zmianę wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu.

Ponadto każdy Uczestnik Systemu w podpisanej umowie upoważnia Koordynującego do wykonywania następujących czynności w imieniu któregokolwiek lub wszystkich Uczestników Systemu:

1)podpisania z Bankiem - w imieniu Uczestników Systemu i innymi podmiotami - aneksu do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami Systemu;

2)wyłączenia Rachunku z Systemu w imieniu tegoż Uczestnika Systemu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku;

3)zmiany lub zastępowania treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku;

4)negocjowania z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio w przypadku dodatnich i ujemnych sald na wszystkich Rachunkach Głównych;

5)podpisywania z Bankiem zlecenia do Umowy w sprawie zmiany Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu bez ograniczeń kwotowych zgodnie z trybem opisanym w §13;

6)zmiany Wysokości Limitów Zadłużenia na rachunkach Uczestników Systemu zgodnie z trybem określonym w treści § 12 Umowy;

7)negocjowania z Bankiem wysokości opłat i kosztów związanych z niniejszą Umową

8)reprezentowania Uczestników Systemu we wszelkich sprawach dotyczących Umowy, oraz do podpisywania stosownych aneksów w tym zakresie.

Z tytułu pełnionej funkcji Koordynującego, Koordynujący nie będzie pobierał opłat.

Pytania ostatecznie sformułowane we wniosku i uzupełnieniu

1)Czy Spółka jako Uczestnik Systemu z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będzie wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

2)Czy Wnioskodawca pełniąc rolę Koordynującego z tytułu umowy uczestnictwa w systemie cash poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

3)Czy środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu cash poolingu między Rachunkiem Głównym (rachunek bieżący funkcjonujący w ramach Grupy Rachunków, prowadzony przez Bank dla Uczestnika Systemu na podstawie odrębnej Umowy Rachunku Bankowego) a Rachunkiem Głównym Koordynującego (rachunek bieżący, funkcjonujący w ramach Grupy Rachunków, prowadzony przez Bank dla Koordynującego jako Uczestnika Systemu, na podstawie odrębnej Umowy Rachunku Bankowego) Wnioskodawcy, a także odsetki pobierane z Rachunku Głównego wpłacane na Rachunek Główny Koordynującego (Wnioskodawcy) powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności czy powinny być uwzględniane w (i) tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub (ii) strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie sformułowane we wniosku i w jego uzupełnieniu

Ad 1)

Wykonywane przez Wnioskodawcę czynności związane z uczestnictwem w systemie kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie będą stanowić podlegających opodatkowaniu VAT usług w rozumieniu Ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z powołanym przepisem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, „Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...)”. Zgodnie z powołanym przepisem z dostawą towarów mamy miejsce w przypadku gdy dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa".

Definicja świadczenia usług na gruncie Ustawy o VAT ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej. Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Aby działanie podatnika mogło zostać uznane za świadczenie usług muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy, należy wskazać, że umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na jednym rachunku i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez niektóre z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach Uczestników to na rachunek Koordynującego trafiają środki finansowe stanowiące nadwyżkę.

Z uwagi na charakterystyczne cechy przedstawionego systemu należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie podmiotem świadczącym usługi będzie jedynie bank, który będzie wykonywał czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania systemu, tj. obsłudze technicznej systemu, zapewnieniu infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywaniu transferów pomiędzy Uczestnikami systemu, za które to czynności będzie otrzymywać wynagrodzenie (opłaty), natomiast Uczestnicy systemu będą beneficjentami usług świadczonych przez bank.

Biorąc po uwagę powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako Uczestnika Systemu, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT. Wnioskodawca w związku z korzystaniem z usługi cash poolingu nie będzie wykonywać jakichkolwiek czynności w celu wykonania Umowy. W ramach zawartej Umowy to Bank wykonuje zasadnicze czynności będące przedmiotem usługi Systemu cash poolingu, w tym m.in. dokona on przesunięcia środków pieniężnych z Rachunków Uczestników Systemu na rachunek Koordynującego, bądź z rachunku Koordynującego na Rachunki Uczestników. Dodatkowo Bank dokona naliczenia Odsetek przychodowych bądź Odsetek kosztowych Uczestnikowi w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu.

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca, z tytułu uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu, jako uczestnik systemu nie będzie wykonywać jakichkolwiek czynności w związku z realizacją

Umowy, które mogłyby stanowić świadczenie usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca (Uczestnik Systemu), nie będzie świadczył w ramach Umowy jakichkolwiek usług, o których mowa w art. 8 Ustawy o VAT, na rzecz pozostałych Uczestników systemu oraz nie będzie nabywać usług, o których mowa w art. 8 Ustawy o VAT, od innych Uczestników systemu. Okoliczność uczestnictwa w ramach systemu cash poolingu nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu na gruncie Ustawy o VAT. W konsekwencji nie będzie rodzić po stronie Wnioskującego (Uczestnika systemu) obowiązków na gruncie Ustawy o VAT.

Ad 2)

W ocenie Wnioskodawcy również w sytuacji, gdy Wnioskodawca będzie pełnić rolę Koordynującego, wykonywane przez niego czynności w celu umożliwienia prowadzenia Systemu cash poolingu przez bank nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Przechodząc na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca i Uczestnicy zamierzają zawrzeć z Bankiem Umowę, której stroną będzie Bank, zobowiązany do świadczenia usługi cash poolingu w ramach Umowy oraz Wnioskodawca-Koordynujący razem z pozostałymi Uczestnikami. Usługa cash poolingu świadczona przez Bank stanowić będzie system zarządzania płynnością finansową Uczestników, oparty o zdefiniowaną w prawie cywilnym subrogację (art. 518 § 1 Kodeksu Cywilnego), czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela, poprzez spłacenie cudzego długu. Umowa, na podstawie której Bank będzie świadczył usługę cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi Uczestników systemu korzystających ze wskazanego systemu.

Bank, wykonując czynności polegające na świadczeniu usługi cash poolingu, poprzez obsługę techniczną, dostarczenie infrastruktury informatycznej, zapewnienie kompleksowej informacji o wzajemnych rozliczeniach Uczestników systemu, obliczanie odsetek oraz dokonywanie codziennych transferów pomiędzy rachunkami Uczestników systemu, otrzyma wynagrodzenie od każdego Uczestnika, w tym również od Wnioskodawcy pełniącego rolę Koordynującego.

W związku z przystąpieniem do Umowy Wnioskodawca pełnić będzie, na podstawie zawartej Umowy w imieniu wszystkich Uczestników systemu, funkcję Koordynującego. Wnioskodawca jako Koordynujący wykonywać będzie czynności polegające na:

1)podpisaniu z Bankiem - w Imieniu Uczestników Systemu i innymi podmiotami - aneksu do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami Systemu;

2)wyłączeniu Rachunku z Systemu w imieniu tegoż Uczestnika Systemu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku;

3)zmianie lub zastępowaniu treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku;

4)negocjowaniu z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio w przypadku dodatnich i ujemnych sald na wszystkich Rachunkach Głównych;

5)podpisywaniu z Bankiem zlecenia do Umowy w sprawie zmiany Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu bez ograniczeń kwotowych zgodnie z trybem opisanym w § 13;

6)zmianie Wysokości Limitów Zadłużenia na rachunkach Uczestników Systemu zgodnie z trybem określonym w treści § 12 Umowy;

7)negocjowaniu z Bankiem wysokości opłat i kosztów związanych z niniejszą Umową;

8)reprezentowaniu Uczestników Systemu we wszelkich sprawach dotyczących Umowy, oraz podpisywaniu stosownych aneksów w tym zakresie.

Funkcja Koordynującego, którą pełnić będzie Wnioskodawca sprowadzać się będzie wyłącznie do reprezentowania wszystkich Uczestników systemu w trakcie prowadzenia ustaleń z Bankiem, dotyczących świadczonej na rzecz Uczestników systemu, w tym samego Wnioskodawcy usługi cash poolingu. Z uwagi bowiem na wielość Uczestników systemu ma to zapewnić sprawniejsze dokonywanie modyfikacji warunków zawartej Umowy. Dodatkowo rola Wnioskodawcy jako Koordynującego będzie sprowadzała się do udostępnienia rachunków bankowych wskazanych w Umowie (Rachunku Głównego Koordynującego oraz Rachunku Pomocniczego Koordynującego) i środków finansowych znajdujących się na nich, aby Bank mógł efektywnie wykonać czynności określone w Umowie w celu świadczenia usługi cash poolingu, tj. rozliczać salda rachunków oraz przekazywać środki pomiędzy rachunkami pozostałych Uczestników.

Pełnienie funkcji Koordynującego nie wiąże się z prowadzeniem rozliczeń pomiędzy Koordynującym a Uczestnikami systemu. Usługi z zakresu rozliczeń będą wykonywane przez Bank, na zlecenie każdego z Uczestników Systemu (w tym Wnioskodawcy będącego Koordynującym), poprzez obliczanie odsetek i obciążanie lub uznawanie ich Rachunków Głównych (w zależności od okoliczności), wszelkimi należnymi kwotami.

Z tytułu pełnienia funkcji Koordynującego Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku oraz od pozostałych Uczestników systemu umowy cash poolingu. Wskazane czynności mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash poolingu w interesie wszystkich stron umowy, w tym Wnioskodawcy. Na ten moment nie przewiduje się wykonywania przez Wnioskodawcę jako Koordynującego dodatkowych czynności, dlatego też w związku z zawarciem umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych Uczestników systemu.

Równocześnie, w ocenie Wnioskodawcy i Uczestników systemu podejmowane przez Koordynującego czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Wynika to z faktu ścisłego związku technicznych czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Koordynującego (oraz pozostałych Uczestników systemu), w celu lepszego wykorzystania środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy w ramach opisanego schematu to wyłącznie bank, jako podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych Uczestników w ramach systemu cash poolingu za wynagrodzeniem, będzie świadczył na rzecz Uczestników systemu usługę w rozumieniu przepisów art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Z kolei Wnioskodawca działając w roli Koordynującego oraz wykonując jedynie wybrane, techniczne czynności bez wynagrodzenia w celu umożliwienia świadczenia usług przez bank nie będzie wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu między Rachunkami Głównymi a Rachunkiem Głównym Koordynującego (Wnioskodawcy), a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych / wpłacane na Rachunki Główne nie powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT ani strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu między Rachunkami Głównymi a Rachunkiem Głównym Koordynującego (Wnioskodawcy), a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych / wpłacane na Rachunki Główne nie powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT ani strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jednocześnie, w myśl art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Jak natomiast wynika z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeśli wyodrębnienie całości lub części kwot nie jest możliwe, to kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu ustalana jest na podstawie proporcji. Proporcję tę ustala się zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W ocenie Wnioskodawcy, zarówno środki finansowe (salda) przenoszone w ramach funkcjonowania Systemu pomiędzy Rachunkami Głównymi a Rachunkiem Głównym Koordynującego (Wnioskodawcy), jak i odsetki pobierane z Rachunków Głównych i Rachunkiem Głównym Koordynującego (Wnioskodawcy) / odsetki wpłacane na Rachunek Koordynującego (Wnioskodawcy) a jednocześnie Uczestnika Systemu, nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT (w tym w szczególności nie powinny być uznawane jako obrót, w związku z którym Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego) lub w strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (w tym w szczególności nie powinny być uznawane jako kwoty dotyczące działań Spółki niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

Przy czym w myśl art. 2 pkt 6 ustawy,

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy,

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

‒w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

‒świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

‒istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

‒wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

‒istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

‒odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

‒istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sytuacji wynika, że są Państwo Spółką mającą siedzibę dla celów podatkowych na terytorium Polski. Zamierzają Państwo zawrzeć z bankiem mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków. Stronami Umowy będą podmioty, które wraz z Państwem wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej i są polskimi rezydentami podatkowymi. System Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków jest usługą należącą do zakresu usług bankowych, polegających na umożliwieniu przez bank grupie kapitałowej, do której Państwo należą, bardziej efektywnego, codziennego zarządzania środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia oraz korzystania przez poszczególne spółki z grupy ze wspólnej płynności finansowej całej grupy kapitałowej. Umowa dotyczyć będzie zatem systemu zarządzania płynnością finansową Uczestników Systemu. Oznacza to, iż na podstawie Umowy bank będzie świadczył na Państwa rzecz oraz pozostałych Uczestników Systemu tzw. usługę cash poolingu.

Przed rozpoczęciem korzystania z usługi cash poolingu spółki z grupy kapitałowej zawrą z bankiem umowy bieżących rachunków bankowych. Następnie, Państwo oraz pozostałe spółki z grupy kapitałowej, przystąpią wraz z bankiem do Umowy, na podstawie której bank udostępni w Rachunkach Głównych Limit Zadłużenia wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony. Ponadto, w ramach Umowy bank dokonywał będzie na zlecenie Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem Rachunków Głównych. Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w walucie polskiej.

W ramach Umowy, Państwo - będąc jednym z Uczestników Systemu - pełnić będzie dodatkowo funkcję tzw. Koordynującego. Tym samym, w związku z uczestnictwem w Umowie będą Państwo posiadać w banku dwa rachunki rozliczeniowe. Jeden z rachunków prowadzony będzie dla Koordynującego w ramach grupy Rachunków Głównych z udostępnionym Limitem Zadłużenia, natomiast drugi z rachunków nie będzie objęty Grupą Rachunków. Pełnienie funkcji Koordynującego wiąże się z reprezentowaniem pozostałych Uczestników Systemu wobec banku w zakresie kwestii związanych z Umową, a także z pełnieniem funkcji rozliczeniowej. Z tytułu pełnionej funkcji nie będą Państwo uzyskiwali wynagrodzenia.

Zgodnie z Umową rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Systemu (w tym Koordynującym) w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi oparte będą na konwersji długu (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego) skutkującej subrogacją z art. 518 Kodeksu Cywilnego, tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

System zakłada bilansowanie (tj. zerowanie) sald na prowadzonych przez bank rachunkach bankowych Uczestników Systemu (tj. Grupie Rachunków) z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Bilansowanie sald na Grupie Rachunków dokonywane będzie na koniec każdego dnia roboczego z chwilą postawienia w wymagalność Limitów Zadłużenia udzielonych przez bank Uczestnikom Systemu oraz Koordynującemu w Grupie Rachunków.

Oznacza to, iż przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu prawnego Koordynujący dokonywał będzie spłaty wobec banku długów wszystkich Uczestników Systemu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów Zadłużenia, lub Uczestnicy Systemu spłacać będą dług Koordynującego wobec banku z tytułu wykorzystania Limitu Zadłużenia przyznanego Koordynującemu. W wyniku wskazanych czynności odpowiednio Koordynujący jak i pozostali Uczestnicy Systemu będą wstępować w miejsce banku w prawa z wierzytelności subrogacyjnych z tytułu dokonanych spłat (Roszczenia). Zgodnie z Umową kwoty Roszczeń obciążone będą odsetkami stosownie do określonej stopy procentowej. Odsetki od Roszczeń będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników Systemu (w tym Koordynującego) będzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesięcznym).

Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom Systemu kalkulowana będzie przez bank. Jednocześnie bank, na bazie dziennej, naliczał będzie debetowe/kredytowe odsetki bankowe od salda występującego na Rachunku / Pomocniczym Koordynującego. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, bank uzna Rachunek Pomocniczy Koordynującego kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąży Rachunek Pomocniczy Koordynującego kwotą odsetek należnych bankowi z tytułu kredytu w tym rachunku.

W związku z uczestnictwem w Systemie, Spółka ponosiła będzie na rzecz banku określone w Umowie opłaty.

Spółka wraz z uczestnikami będzie miała podpisaną wspólną umowę, której stroną będzie bank. Umowa będzie określa warunki uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu Uczestników Systemu, precyzowała funkcję Koordynującego, zasady funkcjonowania Systemu, odpowiedzialność Stron w związku z Umową oraz inne wzajemne prawa i obowiązki Stron związane z funkcjonowaniem Umowy.

W ramach podpisanej umowy Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi systemu odsetki od salda Środków Pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości określonej w Umowie Rachunku Bankowego. Odsetki będą naliczane od dziennych sald Środków Pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych w okresach miesięcznych, w pierwszym Dniu Roboczym kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni.

W okresie obowiązywania Umowy Bank udziela Uczestnikom Systemu Limitu Zadłużenia w ich Rachunkach Głównych - do odpowiednich Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia w Rachunkach Głównych.

Funkcja Koordynującego będzie uprawniała do prawa zlecania do Banku ustawienia i zmiany wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu.

Ponadto każdy Uczestnik Systemu w podpisanej umowie upoważnia Koordynującego do wykonywania następujących czynności w imieniu któregokolwiek lub wszystkich Uczestników Systemu:

1)podpisania z Bankiem - w imieniu Uczestników Systemu i innymi podmiotami - aneksu do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami Systemu;

2)wyłączenia Rachunku z Systemu w imieniu tegoż Uczestnika Systemu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku;

3)zmiany lub zastępowania treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku;

4)negocjowania z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio w przypadku dodatnich i ujemnych sald na wszystkich Rachunkach Głównych;

5)podpisywania z Bankiem zlecenia do Umowy w sprawie zmiany Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu bez ograniczeń kwotowych zgodnie z trybem opisanym w §13;

6)zmiany Wysokości Limitów Zadłużenia na rachunkach Uczestników Systemu zgodnie z trybem określonym w treści § 12 Umowy;

7)negocjowania z Bankiem wysokości opłat i kosztów związanych z niniejszą Umową

8)reprezentowania Uczestników Systemu we wszelkich sprawach dotyczących Umowy, oraz do podpisywania stosownych aneksów w tym zakresie.

Z tytułu pełnionej funkcji Koordynującego, Koordynujący nie będzie pobierał opłat.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy Spółka jako Uczestnik Systemu i jako Koordynujący, z tytułu uczestnictwa w Systemie cash poolingu będzie wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu Cash Poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje bank, który będzie świadczył usługę cash poolingu. Bank udostępni w Rachunkach Głównych Limit Zadłużenia wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony. Ponadto, w ramach Umowy bank dokonywał będzie na zlecenie Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem Rachunków Głównych. Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom Systemu kalkulowana będzie przez bank. W ramach podpisanej umowy Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi systemu odsetki od salda Środków Pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości określonej w Umowie Rachunku Bankowego. Odsetki będą naliczane od dziennych sald Środków Pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych w okresach miesięcznych, w pierwszym Dniu Roboczym kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni. W okresie obowiązywania Umowy Bank udziela Uczestnikom Systemu Limitu Zadłużenia w ich Rachunkach Głównych - do odpowiednich Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia w Rachunkach Głównych. Uczestnicy Systemu nie pobierają opłat z tytułu uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu.

W ramach podpisanej umowy dotyczącej uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu będą Państwo pełnili funkcję Koordynującego Systemu oraz będą Państwo Uczestnikiem systemu Cash Poolingu. Funkcja Koordynującego będzie uprawniała do prawa zlecania do Banku ustawienie i zmianę wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu. Ponadto każdy Uczestnik Systemu w podpisanej umowie upoważnia Koordynującego do wykonywania następujących czynności w imieniu któregokolwiek lub wszystkich Uczestników Systemu:

1)podpisania z Bankiem - w imieniu Uczestników Systemu i innymi podmiotami - aneksu do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami Systemu;

2)wyłączenia Rachunku z Systemu w imieniu tegoż Uczestnika Systemu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku;

3)zmiany lub zastępowania treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku;

4)negocjowania z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio w przypadku dodatnich i ujemnych sald na wszystkich Rachunkach Głównych;

5)podpisywania z Bankiem zlecenia do Umowy w sprawie zmiany Maksymalnych Wysokości Limitów Zadłużenia Uczestników Systemu bez ograniczeń kwotowych zgodnie z trybem opisanym w §13;

6)zmiany Wysokości Limitów Zadłużenia na rachunkach Uczestników Systemu zgodnie z trybem określonym w treści § 12 Umowy;

7)negocjowania z Bankiem wysokości opłat i kosztów związanych z niniejszą Umową

8)reprezentowania Uczestników Systemu we wszelkich sprawach dotyczących Umowy, oraz do podpisywania stosownych aneksów w tym zakresie.

Z tytułu pełnionej funkcji Koordynującego nie będą Państwo pobierali opłat.

Państwo – jako Uczestnik oraz Koordynujący – nie będą dokonywać dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy cash poolingu będzie leżało w gestii Banku. Będą Państwo mieli wraz z pozostałymi uczestnikami podpisaną wspólną umowę z bankiem. Z opisu sprawy nie wynika, że w ramach Umowy będą Państwo zawierać odrębne transakcje z innymi Uczestnikami, jak również że będą świadczyć usługi na rzecz pozostałych Uczestników. Państwa rola w tym zakresie, co do zasady, będzie miała charakter bierny i będzie sprowadzała się do posiadania w banku dwóch rachunków rozliczeniowych. Jeden z rachunków prowadzony będzie bowiem dla Koordynującego w ramach grupy Rachunków Głównych z udostępnionym Limitem Zadłużenia, natomiast drugi z rachunków nie będzie objęty Grupą Rachunków. Pełnienie funkcji Koordynującego wiąże się z reprezentowaniem pozostałych Uczestników Systemu wobec banku w zakresie kwestii związanych z Umową, a także z pełnieniem funkcji rozliczeniowej. Z tytułu pełnionej funkcji nie będą Państwo uzyskiwali wynagrodzenia.  

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z Państwa perspektywy jako Uczestnika i Koordynującego Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi, czynności wykonywane przez Państwa w ramach tej Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, otrzymane przez Państwa odsetki nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej Umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż Państwa działalność gospodarcza.

W związku z powyższym, Państwa działalność jako Uczestnika oraz Koordynującego w ramach opisanej Umowy, w związku z przystąpieniem i korzystaniem z cash poolingu nie będzie stanowiła wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy (dostawy towarów ani świadczenia usług), zatem nie będą Państwo podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do Umowy cash poolingu i upoważnieniem przez Państwa Banku do wykonywania czynności związanych z wykonaniem Umowy, nie będą Państwo wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i pytania nr 2 jest prawidłowe.

W dalszej części, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy środki finansowe przenoszone w ramach systemu cash poolingu między Rachunkiem Głównym prowadzonym przez Bank dla Uczestnika Systemu na podstawie odrębnej Umowy a Rachunkiem Głównym Koordynującego (rachunek bieżący, funkcjonujący w ramach Grupy Rachunków, prowadzony przez Bank dla Koordynującego jako Uczestnika Systemu, na podstawie odrębnej Umowy Rachunku Bankowego), a także odsetki pobierane z Rachunku Głównego wpłacane na Rachunek Główny Koordynującego (Państwa) powinny wpływać na rozliczenia VAT, w szczególności czy powinny być uwzględniane w (i) tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub (ii) strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zgodnie art. 86 ust. 1 ustawy:

Zgodnie natomiast z treścią art. 90 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 90 ust. 3 ustawy:

Należy również zauważyć, że w świetle art. 90 ust. 6 ustawy:

Jak wskazano powyżej, działania podejmowane przez Państwa jako Uczestnika i Koordynującego w związku z uczestnictwem w Systemie cash pooling nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i 8 ustawy. Odsetki uzyskane przez Państwa w związku z uczestnictwem w Systemie nie stanowią wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług ani dostawy towarów. Państwo jako Uczestnik i Koordynujący nie będą działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2b ustawy:

Wspominane wyżej cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. Przez cele inne niż działalność gospodarcza rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. Takimi sferami będą przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatna działalność statutowa.

Analiza przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że obowiązek ustalania zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego przy wykorzystaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a uzależniony został od łącznego spełnienia następujących warunków:

‒podatnik wykonuje zarówno czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

‒podatnik nabywa towary/usługi zarówno dla celów czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

‒podatnik nie jest w stanie przyporządkować w całości nabywanych towarów/usług wyłącznie do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W opisanej sytuacji mamy do czynienia z czynnościami (cash poolingu), które towarzyszą działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu Państwa działalności. Uczestnictwo w systemie cash poolingu ma na celu umożliwienie przez bank grupie kapitałowej, do której należy Spółka, bardziej efektywnego, codziennego zarządzania środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia oraz korzystania przez poszczególne spółki z grupy ze wspólnej płynności finansowej całej grupy kapitałowej.

Zatem, płatności otrzymywane w ramach Systemu cash poolingu mieszczą się w sferze działalności gospodarczej podatnika wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym mieszczą się one w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy. Wobec powyższego, w związku z uczestnictwem w Systemie, nie będą Państwo zobowiązani do ustalania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej według „sposobu ustalenia proporcji”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy VAT.

Nie będą też Państwo zobowiązani do uwzględnienia kwot uzyskanych w związku z uczestnictwem w Usłudze w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy VAT. Kalkulacja tego współczynnika nie obejmuje bowiem kwot, które związane są z czynnościami wyłączonymi z zakresu opodatkowania VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy wskazać, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej,

Zatem, niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Banku – jako świadczącego usługę zarządzania płynnością finansową, a także innych Uczestników.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).