Interpretacja indywidualna z dnia 23 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDWL.4011.8.2023.1.TW

Skutki podatkowe zwrotu zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 kwietnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 7 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zwrotu zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Był Pan najemca lokalu mieszkalnego położonego w (…). W związku z powstaniem stosunku najmu wpłacił Pan wynajmującemu kaucję mieszkaniową.

W dniu 17.12.2019 r. przed notariuszem została zawarta umowa sprzedaży przedmiotowego lokalu na rzecz Pana i Pańskiej żony do Państwa majątku wspólnego (repertorium (…)). Dotychczasowy wynajmujący – A Sp. z o.o. zgodził się na zwrot kaucji w wysokości nominalnej, tj. 1,70 zł, o czym poinformował Pana na piśmie. Nie zgodził się Pan na zwrot kaucji w tej kwocie, w związku z czym wystąpił Pan do sądu o zwrot (zasądzenie) kaucji w wysokości zwaloryzowanej.

Sąd Rejonowy wyrokiem (sygn. (…)) zasądził od pozwanej Spółki kwotę (…) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia oraz kwotę (…) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia tytułem kosztów procesu. Wyrok ten uprawomocnił się.

Spółka złożyła następnie w organie podatkowym – Urzędzie Skarbowym informację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za rok 2022 na druku PIT-11. W informacji tej wykazała „Przysporzenie majątkowe z tyt. waloryzacji zasądzonej kaucji mieszkaniowej” w kwocie (…) zł. Kwota ta stanowić ma połowę należności zasądzonej przez sąd. Należy zaznaczyć, że wskazane wyżej kwoty Sąd Rejonowy zasądził solidarnie na rzecz Pana oraz Pana żony.

Pytanie

Czy Spółka dokonując zwrotu uprawnionej osobie fizycznej zwaloryzowanej kaucji winna pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty stanowiącej waloryzację kaucji, tzn. od różnicy pomiędzy kaucją zwracaną, a kaucją wniesioną i odprowadzić ja na właściwy rachunek bankowy urzędu skarbowego oraz sporządzić stosowną informację na druku PIT-11?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia kaucji mieszkaniowej. Jednakże zgodnie z definicją słownikową, za kaucję uważa się, pewną sumę pieniężną złożoną jako gwarancję dotrzymania zobowiązania i stanowiącą odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. Kaucja mieszkaniowa stanowi więc zabezpieczenie ewentualnych roszczeń wynajmującego względem najemcy powstałych w czasie trwania stosunku najmu, albo w czasie, gdy stosunek najmu wygasł, a były najemca używał lokalu bezumownie.

Stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy z 21.06.2021 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji krotności czynszu przyjętej przy pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana.

Taka konstrukcja waloryzacji kaucji wprowadzona przez ustawodawcę na zapewnić osobie uprawnionej do zwrotu kaucji ochronę przed utratą wartości pieniądza w czasie. Waloryzacja pełni rolę elementu odszkodowania urealniającego wartość siły nabywczej pieniądza. Kaucja mieszkaniowa będąc świadczeniem o charakterze zwrotnym jest obojętna z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Waloryzacja kaucji także nie będzie rodziła obowiązku podatkowego. Nie stanowi ona źródła przychodu do opodatkowania, w szczególności nie stanowi źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 i pkt 9 ustawy o PIT.

W Pana ocenie brak zatem będzie podstaw do odprowadzenia przedmiotowego podatku na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Zwrot uprawnionej osobie w wysokości wyższej niż uprzednio wpłacona:

-nie mieści się w kategorii należności i świadczeń, o których mowa w art. 42a w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

-nie stanowi w szczególności świadczeń z tytułu działalności, o których mowa w art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższych przyczyn odpowiedź na pytanie sformułowane w punkcie 75 w Pana ocenie powinna być negatywna.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z tym przepisem:

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z kolei na mocy art. 45 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, był Pan najemca lokalu mieszkalnego. W związku z powstaniem stosunku najmu wpłacił Pan wynajmującemu kaucję mieszkaniową. W dniu 17.12.2019 r. przed notariuszem została zawarta umowa sprzedaży przedmiotowego lokalu na rzecz Pana i Pańskiej żony do Państwa majątku wspólnego. Dotychczasowy wynajmujący zgodził się na zwrot kaucji w wysokości nominalnej, tj. 1,70 zł. Nie zgodził się Pan na zwrot kaucji w tej kwocie, w związku z czym wystąpił Pan do sądu o zwrot (zasądzenie) kaucji w wysokości zwaloryzowanej. Sąd Rejonowy wyrokiem zasądził od pozwanej spółki mieszkaniowej kwotę (…) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia oraz kwotę (…) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia tytułem kosztów procesu. Wyrok ten uprawomocnił się. Spółka mieszkaniowa złożyła następnie w organie podatkowym – urzędzie skarbowym informację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za rok 2022 na druku PIT-11. W informacji tej wykazała „Przysporzenie majątkowe z tyt. waloryzacji zasądzonej kaucji mieszkaniowej” w kwocie (…) zł. Kwota ta stanowić ma połowę należności zasądzonej przez sąd. Wskazane wyżej kwoty Sąd Rejonowy zasądził solidarnie na rzecz Pana oraz Pana żony.

Stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 725):

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 4 tej ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 36 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego:

Zgodnie zaś z treścią art. 358¹ § 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Powyższe uregulowanie stanowi wyjątek od powszechnie przyjętej zasady nominalizmu przewidzianej w § 1 art. 358¹ ustawy Kodeks cywilny.

Istota waloryzacji świadczeń pieniężnych opiera się na założeniu, że ma ona na celu dostarczenie wierzycielowi takiej samej wartości ekonomicznej, jaką prezentowała wierzytelność pieniężna w chwili jej powstania. Celem waloryzacji jest więc przywrócenie jej – przynajmniej z pewnym przybliżeniem – początkowej wartości wierzytelności w zmienionych istotnie warunkach ekonomicznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2000 r., sygn. akt IV CKN 181/00).

Dokonując oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego należy wskazać, że w sytuacji, gdy kwota zwrotu kaucji jest wyższa od kwoty wpłaconej, osoba fizyczna osiąga przysporzenie majątkowe, które stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji powyższych wyjaśnień, kwota stanowiąca różnicę pomiędzy wypłaconą Panu w 2022 r. zwaloryzowaną kwotą kaucji mieszkaniowej a kwotą kaucji mieszkaniowej uprzednio uiszczonej stanowi podlegający opodatkowaniu przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kwota ww. przysporzenia majątkowego powinna być przez Pana rozliczona w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za 2022 r.

Reasumując, Spółka dokonując zwrotu uprawnionej osobie fizycznej zwaloryzowanej kaucji winna pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty stanowiącej waloryzację kaucji, tzn. od różnicy pomiędzy kaucją zwracaną, a kaucją wniesioną i odprowadzić ją na właściwy rachunek bankowy urzędu skarbowego oraz sporządzić stosowną informację na druku PIT-11.

Wobec powyższego Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana, jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla Pana żony.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).