Interpretacja indywidualna z dnia 18 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.69.2023.2.MT

1. Powstanie przychodu z odpłatnego zbycia akcji, które nastąpiło w drodze zamiany, 2. Ustalenie momentu powstania tego przychodu, 3. Metody, według których należy ustalić wartość ww. przychodu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest:

•prawidłowe w części, w jakiej wskazuje Pan, że skutkiem podatkowym zawarcia przez Pana umowy ze spółką amerykańską jest powstanie po Pana stronie przychodu z odpłatnego zbycia akcji;

•prawidłowe w zakresie ustalenia momentu powstania tego przychodu;

•nieprawidłowe w zakresie uznania, że przychód ten należy ustalić w wartości rynkowej zbytych akcji spółki szwajcarskiej.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 26 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 kwietnia 2023 r. (wpływ 24 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest obywatelem polskim, zamieszkującym stale w Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie działalności związanej z oprogramowaniem (PKD 62.01.Z). W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca współpracował ze spółką kapitałową z siedzibą w Szwajcarii (dalej: „Spółka szwajcarska”), uczestnicząc w tworzeniu na rzecz Spółki szwajcarskiej oprogramowania w technologii blockchain.

Spółka szwajcarska, na rzecz której Wnioskodawca świadczył usługi, jest spółką kapitałową, odpowiednikiem polskiej spółki akcyjnej. Spółka prowadziła działalność gospodarczą w zakresie rozwoju nowatorskiego oprogramowania w technologi blockchain. Akcje Spółki szwajcarskiej nie były oraz na moment sporządzenia wniosku nie są przedmiotem handlu na jakimkolwiek zorganizowanym rynku papierów wartościowych. Wnioskodawca posiadał określoną ilość akcji Spółki szwajcarskiej, otrzymanych od Spółki szwajcarskiej w drodze darowizny.

Następnie, po upływie ponad roku czasu, w ramach umowy zawartej między wszystkimi udziałowcami Spółki szwajcarskiej a Spółką prawa amerykańskiego stanu Colorado (dalej także: „Spółka amerykańska”), została zawarta umowa nazwana „Sale and Purchase Agreement” (pol. „umowa sprzedaży i zakupu”). Spółka amerykańska jest spółką kapitałową, odpowiednikiem polskiej spółki akcyjnej.

Akcje Spółki amerykańskiej nie były oraz na moment sporządzenia wniosku nie są przedmiotem handlu na jakimkolwiek zorganizowanym rynku papierów wartościowych. Akcje Spółki amerykańskiej nie mają określonej wprost wartości nominalnej na wzór akcji w polskiej spółce akcyjnej.

Na mocy zawartej umowy:

1)dotychczasowi wspólnicy Spółki szwajcarskiej zbyli na rzecz Spółki amerykańskiej prawo własności swoich akcji w spółce szwajcarskiej;

2)tytułem wynagrodzenia za zbycie akcji w Spółce szwajcarskiej dotychczasowi wspólnicy Spółki szwajcarskiej nabyli prawo do warunkowych akcji Spółki prawa amerykańskiego. Ilość warunkowych akcji nabywanych przez poszczególnych wspólników w przyszłości (w okresie następnych kilku lat) będzie zależna od szeregu okoliczności, w tym okoliczności znanych na moment zawarcia umowy, tj. ilość posiadanych akcji w Spółce szwajcarskiej przez poszczególnych wspólników, jak i okoliczności nieznanych stronom transakcji, tj. przyszłe dochody z oprogramowania wytworzonego przez Spółkę szwajcarską czy okres dalszego świadczenia przez wspólników usług polegających na dalszym rozwoju oprogramowania;

3)warunkowe akcje Spółki amerykańskiej będą nabywane w datach określonych w umowie, w ilości zależnej od wskazanych wcześniej okoliczności, których nie da się w sposób bezwzględny przewidzieć na dzień zawarcia umowy;

4)w umowie nie określono wartości zbywanych akcji przez wspólników Spółki szwajcarskiej ani wartości nabywanych warunkowych akcji Spółki amerykańskiej;

5)nabycie warunkowych akcji przez poszczególnych wspólników nie wiąże się z koniecznością dokonania wpłaty na akcje w jakiejkolwiek wysokości czy też pokrycia akcji w formie pieniężnej czy też niepieniężnej;

6)wspólnicy złożyli szereg oświadczeń co do kwestii rozporządzenia prawami autorskimi do stworzonego przez Spółkę oprogramowania oraz szereg zapewnień odnośnie stanu majątkowego oraz podatkowego Spółki szwajcarskiej, w szczególności w zakresie braku znanych zaległości majątkowych oraz podatkowych.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Do przeniesienia własności akcji w Spółce szwajcarskiej na rzecz Spółki prawa Colorado doszło w 2022 r.

Wnioskodawca nie prowadzi oraz nigdy nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży akcji, udziałów czy papierów wartościowych. Zbywane udziały zostały otrzymane przez Wnioskodawcę pod tytułem darmym oraz nie stanowiły składnika majątku związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca nie ma wiedzy, aby dokonano wyceny wartości rynkowej Spółki szwajcarskiej lub zbywanych akcji. Wnioskodawca nie przeprowadzał takiej wyceny we własnym zakresie. Wnioskodawca zauważa, że posiadał marginalny udział w Spółce szwajcarskiej, wobec czego dokonanie przez Niego takiej wyceny mogłoby przekroczyć ekonomiczną zasadność transakcji.

Akcje objęte umową Wnioskodawca może otrzymać w przyszłości w dwóch sytuacjach:

•po pierwsze, pod warunkiem, że Spółka szwajcarska w przyszłości osiągnie odpowiednie wyniki finansowe, a nadto, że Wnioskodawca będzie dalej współpracował ze spółką szwajcarską;

•po drugie, w przypadku jeszcze dalszej współpracy ze Spółką szwajcarską Wnioskodawca może otrzymać dalsze dodatkowe akcje spółki stanu Colorado zgodnie z określonym w Umowie harmonogramem. Wnioskodawca otrzyma te akcje tylko i wyłącznie w przypadku dalszego świadczenia usług na rzecz Spółki szwajcarskiej oraz nieprowadzenia działalności konkurencyjnej.

Część akcji już Wnioskodawca otrzymał ze względu na spełnienie się konkretnych warunków w ciągu pierwszego okresu określonego w harmonogramie.

Prawo do objęcia w przyszłości akcji Spółki po spełnieniu się określonych warunków nie stanowi papieru wartościowego w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1500 ze zm.) oraz nie stanowi pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Papiery wartościowe w postaci akcji Spółki prawa stanu Colorado Wnioskodawca otrzyma dopiero po spełnieniu się warunków określonych w umowie.

Mianem prawa do warunkowych akcji Spółki prawa Colorado Wnioskodawca określał Jego uprawnienie do otrzymania w przyszłości akcji tejże Spółki (zwrot „warunkowe akcje” został zaczerpnięty bezpośrednio z umowy). Na podstawie umowy Wnioskodawcy w zamian za akcje Spółki szwajcarskiej przysługuje uprawnienie do otrzymania w przyszłości pewnej ilości akcji Spółki stanu Colorado, na którą to ilość będą składać się:

1)uprawnienie do uzyskania określonej liczby akcji Spółki stanu Colorado w przypadku dalszej współpracy ze Spółką po zawarciu umowy, zgodnie z harmonogramem (tzw. vesting);

2)uprawnienie do uzyskania określonej liczby akcji spółki stanu Colorado pod warunkiem, że Spółka szwajcarska w przyszłości osiągnie odpowiednie wyniki finansowe, a nadto, że Wnioskodawca będzie dalej współpracował ze Spółką szwajcarską.

Treścią uprawnienia do akcji otrzymanego przez Wnioskodawcę na podstawie umowy jest więc promesa otrzymania w przyszłości akcji Spółki prawa stanu Colorado, przy czym uprawnienie to nie jest bezwarunkowe – nie oznacza pewności otrzymania konkretnej ilości akcji w konkretnym terminie w przyszłości. W przypadku, gdy Wnioskodawca zakończy współpracę ze Spółką z własnej woli lub zostanie uznany za osobę opuszczającą firmę w negatywnych okolicznościach (tzw. „Bad Leaver”) Wnioskodawca nie otrzyma żadnych akcji Spółki prawa stanu Colorado. Wnioskodawca posługiwał się terminem „warunkowych akcji”, gdyż tak zostało to określone w umowie.

Uprawnienia przyznane Wnioskodawcy mają potencjalnie charakter zbywalny, jak każde inne prawa wynikające z umowy cywilnoprawnej. Jednakże, po pierwsze, z uwagi na zapisy umowne uprawnienia te nie niosą wartości dla innych osób oprócz Wnioskodawcy, gdyż materializacja tych praw zależy od dalszych działań Wnioskodawcy (dalszej współpracy, nieprowadzenia działalności konkurencyjnej). Nadto, zgodnie z klauzulą zawartą w umowie, Wnioskodawca nie może, bez pisemnej zgody Kupującego, zbyć lub próbować zbyć (w tym poprzez sprzedaż, cesję, darowiznę, przeniesienie, hipotekę lub obciążenie) żadnych swoich praw ani obowiązków wynikających z tej umowy. Wnioskodawca więc nie może swobodnie rozporządzać uprawnieniami przyznanymi Mu w umowie.

Po spełnieniu się warunków, zgodnie z terminami umownymi oraz harmonogramem, w zależności od osiągniętych przez Spółkę szwajcarską wyników finansowych Wnioskodawca może otrzymać w przyszłości pewną ilość akcji Spółki stanu Colorado. W momencie otrzymania Wnioskodawca otrzyma dopiero akcję stanowiącą papier wartościowy w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. b ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Umowa przeniesienia własności akcji Spółki prawa szwajcarskiego nadaje Wnioskodawcy uprawnienie do otrzymania w przyszłości określonej liczby akcji Spółki prawa stanu Colorado, przy spełnieniu się określonych warunków.

W związku ze spełnieniem się podstawowych warunków umownych Wnioskodawcy została przyznana już część akcji zgodnie z harmonogramem (vesting). Dalsze akcje Wnioskodawca może otrzymać w partiach wynikających z harmonogramu w przypadku dalszej współpracy, przy spełnieniu się także innych warunków, na przestrzeni 3 lat od dnia zawarcia listu intencyjnego dotyczącego zawarcia umowy przeniesienia własności udziałów w Spółce prawa szwajcarskiego.

Ilość akcji spółki stanu Colorado, które każdy z dawnych wspólników Spółki szwajcarskiej (w tym Wnioskodawca) może otrzymać w przyszłości od Spółki stanu Colorado, zgodnie z umową będzie zależeć od:

1)ilości akcji Spółki szwajcarskiej, które Wnioskodawca posiadał oraz

2)od przyszłych finansów Spółki szwajcarskiej, które będą zależne między innymi od dochodów z oprogramowania wytworzonego przez Spółkę szwajcarską;

3)od warunku dalszego świadczenia przez Wnioskodawcę usług na rzecz Spółki szwajcarskiej przez określony okres czasu; oraz

4)od upływu odpowiedniej ilości czasu zgodnie z harmonogramem (vesting); oraz

5)od nieprowadzenia w okresie współpracy działalności konkurencyjnej przez Wnioskodawcę.

Przedmiotem umowy zawartej między udziałowcami Spółki szwajcarskiej (w tym Wnioskodawcą) a Spółką stanu Colorado jest określenie zasad przeniesienia własności udziałów Spółki szwajcarskiej na Spółkę stanu Colorado w zamian za akcje Spółki stanu Colorado oraz dodatkowego uprawnienia do otrzymania akcji Spółki prawa stanu Colorado, w zależności od spełnienia się szeregu warunków. Wnioskodawcy nie będą przysługiwały żadne inne świadczenia z tytułu zawartej umowy.

Umowa nie obejmuje świadczenia przez Wnioskodawcę usług polegających na rozwoju oprogramowania, gdyż jest to przedmiotem osobnej umowy, z której to Wnioskodawca uzyskuje wynagrodzenie. Umowa nie obejmuje także przeniesienia praw autorskich do stworzonego przez Spółkę oprogramowania, gdyż prawa te przysługują Spółce prawa szwajcarskiego, nie wspólnikom tejże spółki. Powyższe nie wpływa jednak na fakt, że wspólnicy oświadczają w umowie, że Spółka szwajcarska w momencie przeniesienia prawa własności jej akcji będzie posiadała określone prawa własności intelektualnej.

Zasady współpracy gospodarczej między Wnioskodawcą a Spółką reguluje osobna umowa, na podstawie której Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie za świadczone usługi. Pomimo, że umowa przenosząca własność akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w odniesieniu do znacznej części uprawnień wskazuje dalszą współpracę jako warunek otrzymania akcji, to warunkiem koniecznym otrzymania przez Wnioskodawcę tego uprawnienia było przede wszystkim uprzednie przeniesienie na Spółkę stanu Colorado własności akcji Spółki szwajcarskiej. Gdyby Wnioskodawca nie przeniósł na Spółkę stanu Colorado własności akcji Spółki szwajcarskiej, to nie otrzymałby nigdy prawa do określonej ilości akcji Spółki stanu Colorado, a także nie mógłby nabyć uprawnień, które w przypadku dalszej współpracy pozwolą Mu nabyć określoną ilość akcji Spółki.

Pytania

1.Czy w przypadku zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego po stronie Wnioskodawcy przychód do opodatkowania na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, na jaki dzień należy ustalić przychód podatkowy z tytułu przeprowadzonej transakcji zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego?

3.W jaki sposób należy ustalić wysokość przychodu z tytułu przeprowadzonej transakcji zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego?

4.Jaką metodą należy określić wartość akcji zbywanych przez Wnioskodawcę dla celów podatku dochodowego (ustalenia przychodu)?

Pana stanowisko

1.W przypadku zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do nabycia warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego po stronie Wnioskodawcy powstaje przychód na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2.Przychód podatkowy z tytułu transakcji zamiany – zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do nabycia warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego należy ustalić na dzień zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego przez Wnioskodawcę.

3.Przychód podatkowy z tytułu transakcji zamiany – zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do nabycia warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego należy ustalić w wysokości odpowiadającej wartości akcji zbywanych.

4.Wartość akcji zbywanych przez Wnioskodawcę w drodze zamiany, niebędących przedmiotem obrotu giełdowego, należy dla celów podatku dochodowego ustalić za pomocą metodą skorygowanych aktywów netto.

Uzasadnienie Pana stanowiska

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c tego przepisu.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a tej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Z powyższych przepisów co do zasady wynika, że odpłatne zbycie akcji w spółce – osobie prawnej – stanowi przychód z kapitałów pieniężnych dla osoby fizycznej.

Na podstawie umowy zawartej przez Wnioskodawcę doszło do wymiany akcji Spółki prawa szwajcarskiego na prawo do nabycia warunkowych akcji innej Spółki, zawiązanej wedle prawa stanu Colorado. Wedle zapisów umowy Wnioskodawca bezwzględnie zrzeka się prawa do akcji Spółki szwajcarskiej w zamian za prawo do nabycia warunkowych akcji Spółki amerykańskiej.

Z tego powodu, w ocenie Wnioskodawcy, należy przyjąć, że w omawianym procesie występuje odpłatność zbycia akcji w Spółce szwajcarskiej, pomimo że wskazana odpłatność nie ma postaci pieniężnej ani nie została określona w pieniądzu (a w prawach do warunkowych akcji spółki prawa stanu Colorado).

W istocie, w ocenie Wnioskodawcy, opisana transakcja jest transakcją podobną do transakcji zamiany akcji w Spółce szwajcarskiej na prawa do warunkowych akcji w Spółce amerykańskiej, która to z kolei będzie wywoływała analogiczne skutki podatkowe co transakcja sprzedaży akcji Spółki szwajcarskiej.

W tym stanie zastosowanie będzie miał art. 17 ustawy cytowany powyżej. W konsekwencji, wobec brzmienia art. 17 ustawy, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód do opodatkowania na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku ze zbyciem akcji w Spółce prawa szwajcarskiego za wynagrodzeniem (w formie niepieniężnej).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a tej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Z powyższego przepisu co do zasady wynika, że odpłatne zbycie akcji w spółce stanowi przychód z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1ab ustawy, przychód określony w ust. 1 pkt 6, tj. przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

W tym stanie, przyjmując, że opisana transakcja stanowi odpłatne zbycie akcji w Spółce prawa szwajcarskiego, w ocenie Wnioskodawcy przychód z tego tytułu powstaje w momencie przeniesienia przez Wnioskodawcę prawa własności akcji Spółki szwajcarskiej na rzecz Spółki amerykańskiej.

Wnioskodawca wskazuje, że w Jego ocenie w zarysowanym stanie faktycznym dochodzi do wymiany praw majątkowych – prawa własności udziałów na swoiste prawa korporacyjne do nabycia warunkowych akcji w Spółce amerykańskiej. Powyższe wnioski Wnioskodawca formułuje biorąc pod uwagę charakter transakcji, w której Wnioskodawca nie nabywa akcji w innej spółce, a prawo do nabycia warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego w przyszłości, których ilość jest zależna od czynników nieznanych Wnioskodawcy, transakcja ta nie stanowi transakcji wymiany udziałów, jako że w istocie Wnioskodawca nie otrzymał w zamian akcji, a uprawnienie do nabycia akcji warunkowych, które mogą zostać wyemitowane przez Spółkę amerykańską.

W tym stanie Wnioskodawca zastanawia się jak, w jakiej wysokości rozpoznać przychód podatkowy.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Z powyższego przepisu co do zasady wynika, że odpłatne zbycie akcji w spółce stanowi przychód z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1ab ustawy, przychód określony w ust. 1 pkt 6, tj. przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 wskazywanej ustawy, przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c, pkt 6, 7 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Zgodnie z art. 19 ust. 2 wskazanej ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 wskazanej ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Zgodnie natomiast z art. 19 ust. 3 wskazanej ustawy, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Przychód podatkowy z tytułu nabycia akcji w Spółce prawa amerykańskiego w zamian za zbycie akcji w Spółce prawa szwajcarskiego należy ustalić w wysokości odpowiadającej wartości akcji zbywanych.

Wnioskodawca zauważa przy tym, że stanowisko analogiczne do przedstawionego przez Wnioskodawcę było prezentowane w innej interpretacji przez Organ. W szczególności należy wskazać, że w piśmie z 29 stycznia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.594.2020.4.MK1, stwierdzono, że:

„Tym samym „odpłatne zbycie”, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy, obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży, ale również umowę zamiany. Zauważyć bowiem należy, że terminem przeciwstawnym do odpłatnego zbycia jest zbycie nieodpłatne, to jest takie gdy za zbytą rzecz lub prawo zbywca nie otrzymuje świadczenia wzajemnego, a przenosi ich własność pod tytułem darmym, co z pewnością w przypadku umowy zamiany nie ma miejsca. Jak zostało wskazane powyżej „płatność” za świadczenie (wynagrodzenie) nie musi mieć charakteru pieniężnego, może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Oznacza to, że niewątpliwie umowa zamiany jest świadczeniem odpłatnym. Jedna ze stron transakcji wyzbywa się bowiem swojego prawa do jednych akcji w zamian za co uzyskuje prawo do innych akcji. I tak, przeniesienie własności akcji w drodze umowy zamiany jest odpłatnym zbyciem tych akcji, nie następuje bowiem pod tytułem darmym. Jeżeli zatem w wyniku umowy zamiany strony przenoszą własność np. akcji, to z pewnością mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem tych akcji, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

oraz dalej:

„Przychodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (akcji) dokonanego w drodze zmiany akcji jest więc wartość akcji zbywanych w drodze zamiany, wyrażona w cenie określonej w umowie. Powyższe oznacza, że przychodem w przedmiotowej sprawie jest wartość akcji zbywanych w drodze zamiany, tj. wartość akcji serii A. Wynika to wprost z art. 19 ust. 2 ww. ustawy stosowanego odpowiednio. W tym miejscu zaznaczyć również należy, że z powyższego w sposób jednoznaczny wynika, że w przypadku umowy zamiany nie ma znaczenia czy strony umowy dokonują zamiany akcji o równej liczbie i o tej samej wartości wyższej niż wartość emisyjna nabycia. Przychodem jest bowiem wartość akcji zbywanych w drodze zamiany, którą należy pomniejszyć o stosowne koszty uzyskania przychodu. Zatem przy ustalaniu dochodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji nie bierze się pod uwagę wartości i ilości akcji nabywanych w drodze zamiany, a wyłącznie wartość akcji zbywanych. Zatem jak zostało wskazane powyżej zamiana niezależnie od tego czy przedmiotem zamiany są akcje mające taką samą wartość, czy też nie, stanowi formę odpłatnego zbycia, przez co wywołuje określone skutki podatkowe”.

W tym stanie Wnioskodawca stwierdza, że przychód podatkowy z tytułu zbycia akcji w Spółce prawa szwajcarskiego w zamian za prawo do warunkowych akcji w Spółce prawa amerykańskiego należy ustalić w wysokości odpowiadającej wartości akcji zbywanych przez Wnioskodawcę.

Dalej należy wskazać, ze zgodnie z art. 19 ust. 3 wskazanej ustawy:

„wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia”.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy powstaje pytanie, w jaki sposób Wnioskodawca winien wyznaczyć „wartość rynkową” zbywanych praw w sytuacji, gdy akcje Spółek nie są przedmiotem, w istocie, żadnego obrotu (rynkowego czy pozarynkowego).

W cytowanym wyżej piśmie z dnia 29 stycznia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.594.2020.4.MK1, stwierdzono, że:

„Zatem przy ustalaniu dochodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji nie bierze się pod uwagę wartości i ilości akcji nabywanych w drodze zamiany, a wyłącznie wartość akcji zbywanych Zatem jak zostało wskazane powyżej zamiana niezależnie od tego czy przedmiotem zamiany są akcje mające taką samą wartość, czy też nie, stanowi formę odpłatnego zbycia, przez co wywołuje określone skutki podatkowe”.

W tym stanie, w ocenie Wnioskodawcy, celem wyznaczenia wysokości przychodu z tytułu umowy zamiany, dla celów podatkowych, Wnioskodawca winien wyznaczyć wartość akcji zbywanych. W tym stanie, w ocenie Wnioskodawcy należy przyjąć, że wartość akcji Wnioskodawcy można wyznaczyć z użyciem metody skorygowanych aktywów netto. Wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2011 r. wydanego w sprawie prowadzonej pod sygn. II FSK 1900/09:

„Metoda wyceny wartości udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością według wartości skorygowanych aktywów netto pozwala na ustalenie "wartości rynkowej" tych udziałów”.

W podobnym tonie wypowiedział się dalej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 21 grudnia 2016 r. (sygn. I SA/Bk 844/16), gdzie wskazano, że:

„Metoda wyceny wartości udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością według wartości skorygowanych aktywów netto pozwala na ustalenie "wartości rynkowej" tych udziałów i mieści się w dyspozycji normy art. 8 ust. 3 i 4 u.p.s.d. Metoda ta od wyceny metodą wartości księgowej różni się tym, że zamiast księgowej wartości aktywów uwzględnia się wartość godziwą aktywów, czyli właśnie wartość skorygowaną”.

Pomimo, że powyższe orzeczenia dotyczą w istocie ustalenia wartości udziału na potrzeby podatku od spadków i darowizn, w ocenie Wnioskodawcy rozważania te można przez analogię przenieść na grunt ustawy o podatku dochodowym, jako że w istocie dotyczą tożsamego problemu – ustalenia wartości udziałów w spółce, której akcje nie są notowane na rynku publicznym. W ocenie Wnioskodawcy takie uznanie wypełnia przepis art. 19 ust. 3 ustawy, wedle którego wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Wartość akcji zbywanych lub nabywanych przez Wnioskodawcę, niebędących przedmiotem obrotu giełdowego, należy dla celów podatku dochodowego ustalić za pomocą metodą skorygowanych aktywów netto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów.

Odpłatne zbycie udziałów to czynność, która polega na przeniesieniu własności udziałów na inny podmiot w zamian za odpłatność. Odpłatność ta może mieć różne formy, tj. może być świadczeniem pieniężnym lub niepieniężnym. Jeśli odpłatność ma formę niepieniężną transakcja jest zamianą – tj.:

•zbywający udziały zamienia je na przedmiot świadczenia niepieniężnego;

•druga strona transakcji realizuje świadczenie niepieniężne w zamian za nabycie udziałów.

Tym samym obie strony tej czynności dokonują czynności w zamian za formę odpłatności.

Stosownie do art. 17 ust. 1ab pkt 1 ustawy, przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji):

powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Na mocy art. 17 ust. 2 ustawy, przy ustalaniu wartości ww. przychodów stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Zgodnie z art. 19 ust. 1, 3 i 4:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Stosownie do art. 19 w zw. z art. 17 ust. 2 przychodem z odpłatnego zbycia udziałów jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Przepis art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy określa zasady rozpoznawania przychodów ze zbycia udziałów przez podatników. I tak, określenie przychodu z odpłatnego zbycia udziałów wymaga uwzględnienia dwóch elementów:

•wartości tych udziałów określonej przez strony umowy (tj. zbywcę i nabywcę) jako cena zbycia;

•kosztów odpłatnego zbycia udziałów, tj. kosztów koniecznych dla przeprowadzenia czynności odpłatnego zbycia, kosztów bezpośrednio związanych z transakcją odpłatnego zbycia, niezbędnych dla dojścia tej transakcji do skutku (np. koszty sporządzenia umowy w wymaganej prawem formie, prowizje pośredników w sprzedaży, koszty wyceny przedmiotu zbycia przez rzeczoznawcę, opłaty sądowe i administracyjne ponoszone w związku ze zbyciem).

Zdanie drugie art. 19 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy określa natomiast szczególny mechanizm określenia przychodu ze sprzedaży udziałów przez organ podatkowy. Organ ma takie uprawnienie, jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:

•cena zbycia udziałów, którą ustaliły strony transakcji, znacznie odbiega od wartości rynkowej zbywanych udziałów i

•ustalenie ceny znacznie poniżej wartości rynkowej udziałów nie ma uzasadnionej przyczyny.

Szczegółowe zasady postępowania organu regulują przepisy art. 19 ust. 3-5 ustawy.

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

A zatem, na mocy art. 19 ust. 2 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy, w sytuacji, gdy zbycie udziałów następuje w drodze zamiany, u każdej ze stron umowy powstaje przychód. Przychodem tym jest wartość zbywanych przez stronę transakcji udziałów, przy czym do tej sytuacji stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 1, 3 i 4 ustawy.

Oznacza to, że przychodem strony przenoszącej własność udziałów w ramach zamiany jest wartość zbywanych udziałów ustalona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych udziałów, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

W przypadku zamiany ceną zbycia udziałów ustaloną w umowie jest wartość świadczenia niepieniężnego, które zbywający udziały otrzymuje w zamian za te udziały.

W sytuacji, którą opisał Pan we wniosku:

•przeniósł Pan własność swoich akcji w spółce szwajcarskiej na spółkę amerykańską;

•tytułem wynagrodzenia za zbycie akcji w Spółce szwajcarskiej nabył Pan prawo do warunkowych akcji spółki prawa amerykańskiego.

Dokonał Pan zatem odpłatnego zbycia udziałów spółki szwajcarskiej. Pana wynagrodzenie z tego tytułu miało formę niepieniężną. Tym samym doszło do zamiany akcji spółki szwajcarskiej na prawo do warunkowych akcji spółki prawa amerykańskiego.

W takim przypadku, jak prawidłowo Pan ocenił:

•skutki podatkowe tej czynności określa art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – uzyskał Pan przychód z odpłatnego zbycia akcji;

•momentem uzyskania tego przychodu jest moment przeniesienia własności akcji na spółkę amerykańską.

Wartość tego przychodu należy ustalić stosując odpowiednio art. 19 ust. 2 w zw. z art. 19 ust. 1, 3 i 4 ustawy (art. 17 ust. 2 ustawy).

Oznacza to, że Pana przychodem jest wartość akcji spółki szwajcarskiej ustalona w cenie określonej w umowie ich odpłatnego zbycia (zamiany), pomniejszona o poniesione przez Pana koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena ta, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych akcji, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

W opisanej sytuacji przeniósł Pan własność Pana akcji w zamian za wynagrodzenie w postaci prawa do warunkowych akcji spółki prawa amerykańskiego. Tym samym, dla potrzeb zawartej umowy sprzedaży, przyjął Pan, że akcje spółki szwajcarskiej są warte tyle, co prawo do warunkowych akcji spółki prawa amerykańskiego. Wartość prawa do warunkowych akcji spółki prawa amerykańskiego jest odpowiednikiem „ceny sprzedaży” akcji spółki szwajcarskiej.

Dla ustalenia wartości tego przychodu, tj. wartości prawa do warunkowych akcji spółki prawa amerykańskiego, powinien Pan zastosować art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Tym samym nie można uznać za prawidłowe Pana stanowiska, wedle którego Pana przychodem z odpłatnego zbycia akcji spółki szwajcarskiej jest wartość rynkowa tych akcji – przychodem będzie bowiem wartość tych akcji określona w „cenie” ich odpłatnego zbycia.

Oparł Pan swoje stanowisko na treści art. 19 ust. 2 zdanie pierwsze w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy. Nie uwzględnił Pan natomiast znaczenia zdania drugiego art. 19 ust. 2 ustawy. W efekcie błędnie odczytał Pan zasadę, wedle której powinien Pan ustalić swoje przychody ze zbycia (zamiany) akcji.

Ustalenie wartości rynkowej przedmiotu zbywanego w ramach zamiany (tj. akcji spółki szwajcarskiej) będzie miało znaczenie dla ewentualnej oceny – przez organ podatkowy właściwy dla Pana w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – czy wartość akcji spółki szwajcarskiej, jaka została ustalona w umowie w ramach wynagrodzenia za zbywane akcje odpowiadała ich wartości rynkowej (tj. czy nie została znacznie zaniżona).

Podsumowując:

•prawidłowo wskazał Pan w stanowisku do pierwszego pytania, że skutkiem podatkowym zawarcia przez Pana umowy ze spółką amerykańską jest powstanie po Pana stronie przychodu z odpłatnego zbycia akcji;

•prawidłowo wskazał Pan w stanowisku do drugiego pytania moment powstania tego przychodu;

•nieprawidłowo wskazał Pan w stanowisku do trzeciego i czwartego pytania zasady (metody), według których należy ustalić wartość tego przychodu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ta interpretacja rozstrzyga wyłącznie o tym, jakie zasady określenia przychodu z opisanej transakcji wynikają z art. 19 ust. 2 w zw. z art. 19 ust. 1, 3 i 4 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Interpretacja nie ocenia, w odniesieniu do zawartej przez Pana transakcji, czy właściwy dla Pana organ podatkowy będzie miał podstawy faktyczne do realizacji uprawnień, o których mowa w art. 19 ust. 1 zdanie drugie ustawy.

Rozstrzygnięcia, które Pan powołał w swoim stanowisku dotyczą indywidualnych spraw odrębnych podmiotów. Niemniej jednak w toku rozważań nad sposobem rozstrzygnięcia wniosku miałem na względzie także prezentowane w nich stanowiska i argumenty.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako: „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).