Interpretacja indywidualna z dnia 16 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.147.2023.1.SP

W przypadku pożyczki z 26 września 2022 r., która została przeznaczona na zakup ZCP, trudno jest uznać, że miała miejsce transakcja kapitałowa. Wnioskodawca zakupił określony zespół składników majątkowych, które mogły być przez niego wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego nie wynika, że ww. zakup wiązał się dodatkowo z uzyskaniem przez Wnioskodawcę określonych praw kapitałowych. W związku z powyższym do ww. pożyczki nie znajdzie zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ustalenia czy odsetki od pożyczki przeznaczonej na zakup ZCP nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów.

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Wnioskodawca) jest polską spółką prawa handlowego z siedzibą w (...) prowadzącą działalność gospodarczą. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Wnioskodawca należy do grupy C.

Grupa C. jest globalnym dostawcą produktów i rozwiązań z obszaru zarządzania energią i danymi w sektorze motoryzacyjnym oraz w innych branżach. Grupa zatrudnia około (…) pracowników w (…) krajach.

Do głównych klientów grupy C. zaliczają się podmioty z branży przemysłu samochodowego i branży pojazdów użytkowych oraz dostawcy części. Grupa C. dostarcza ponadto produkty i usługi dla rynku teleinformatycznego i sieciowego, rynku opieki zdrowotnej, przemysłu przetwórczego, transportu, energetyki i infrastruktury, automatyki produkcji, maszyn i czujników oraz transportu morskiego.

Wśród oferowanych przez C. produktów znajdują się przede wszystkim kable standardowe i specjalne, a także systemy okablowania i powiązane z nimi komponenty, rozwiązania software’owe, usługi projektowania i symulacje architektury.

Grupa podjęła decyzję o zmianie dotychczas obowiązującego modelu biznesowego. W ramach prowadzonych działań reorganizacyjnych zdecydowano o wyodrębnieniu i przeniesieniu działalności dotyczącej branży motoryzacyjnej oraz skupieniu jej w wyznaczonych w tym celu podmiotach. Jednym z takich docelowych podmiotów jest Wnioskodawca.

W celu przeprowadzenia działań reorganizacyjnych Wnioskodawca w dniu 26.09.2022 r. zawarł umowę pożyczki z D. AG.

D. AG jest spółką kapitałową prawa niemieckiego z siedzibą w (...) w Niemczech.

D. AG na moment zawarcia umowy pożyczki i w chwili składania niniejszego wniosku była podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, ze zm.) (dalej: ustawa o CIT).

Pożyczka została przeznaczona na zakup zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT (dalej ZCP) od podmiotu F. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: F.).

F. na moment transakcji i w chwili składania niniejszego wniosku był podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT z Wnioskodawcą i z D. AG.

Nabycie ZCP przez Wnioskodawcę nastąpiło z dniem 01.09.2022 r. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 18.08.2022 r.

Celem zakupu ZCP przez Wnioskodawcę było przede wszystkim wsparcie i rozwój w zakresie:

‒procesu produkcyjnego i technologii produkcji,

‒wdrażania linii technologicznych i uruchamiania nowej produkcji,

‒nowych produktów i komponentów,

‒zarządzania jakością,

‒umów z dostawcami i klientami (np. sprzedaż, administracja sprzedaży, świadczenie usług księgowych i rozliczeniowych itp.),

‒zarządzania projektami,

‒innych obszarów funkcjonalnych związanych z działalnością produkcyjną.

W skład nabywanego ZCP wchodziły m.in.:

‒wyposażenie, w tym maszyny i narzędzia,

‒surowce, zapasy, produkcja w toku i wyroby gotowe,

‒aktywa i zobowiązania wynikające z wszystkich umów, które nie zostały rozliczone na dzień nabycia ZCP, w tym umowy z klientami, umowy z dostawcami, umowy dotyczące konserwacji i serwisu, zamówienia na materiały i usługi, umowy dealerskie i dystrybucyjne, umowy na usługi reklamowe i promocyjne, umowy leasingowe, licencje, umowy joint venture, umowy partnerskie i inne,

‒korzyści ze wszystkich wierzytelności istniejących w Dacie Przeniesienia,

‒należności,

‒prawa własności intelektualnych,

‒wartość firmy,

‒w zakresie podlegającym przeniesieniu, zezwolenia, certyfikaty, licencje, zamówienia, franczyzy i inne podobne koncesje lub upoważnienia do prowadzenia działalności gospodarczej,

‒listy klientów, spisy, księgi rachunkowe i rejestry (w formie komputerowej lub innej) dotyczące działalności,

‒wszystkie projekty, szkice, plany, dane produkcyjne, dane badawczo-rozwojowe, prototypy, materiały badawcze, publikacje techniczne i sprzedażowe, materiały reklamowe, nośniki komputerowe i inne techniczne i sprzedażowe materiały sprzedającego związane z działalnością w sektorze motoryzacyjnym,

‒serwery, licencje na oprogramowanie i komputery stacjonarne,

‒aktywa, w tym należności od spółek objętych konsolidacją oraz podatki odroczone,

‒zobowiązania.

Uzupełniająco Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że przedmiotem niniejszego wniosku nie jest ocena, czy zbywane składniki majątkowe stanowiły ZCP na gruncie ustawy o CIT. W tym zakresie Wnioskodawca wystąpił z odrębnym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wnioskodawca uiszcza i w przyszłości nadal będzie uiszczać odsetki od pożyczki udzielonej przez D. AG.

Pytanie

Czy opisane w stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym odsetki od pożyczki przeznaczonej na zakup ZCP podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym odsetki od pożyczki przeznaczonej na zakup ZCP nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i art. 16 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ustawodawca zawarł ograniczenie w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu przez podmioty powiązane kosztów finansowania dłużnego.

Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanego przez spółkę albo spółkę niebędącą osobą prawną od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4, w części, w jakiej zostało ono przeznaczone na transakcje kapitałowe, w szczególności na nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia, z wyjątkiem kosztów finansowania dłużnego udzielonego:

a)na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 z podatnikiem, w tym na nabycie lub objęcie kolejnych udziałów (akcji) w tych podmiotach niepowiązanych, w których podatnik uprzednio nabył lub objął część udziałów (akcji), w przypadku gdy kolejne nabycie lub objęcie nastąpi w terminie 12 miesięcy, licząc od dnia nabycia lub objęcia pierwszych udziałów (akcji),

b)przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, mające siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

W myśl natomiast art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT:

Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o podmiotach powiązanych - oznacza to:

a)podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub

b)podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:

‒ten sam inny podmiot lub

‒małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

c) spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika, lub

ca) spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, i jej komplementariusza, lub

cb) spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a, i jej wspólnika, lub d) podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej - spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład

d)podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej - spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.

Zgodnie z art. 15c ust. 12 ustawy o CIT, przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.

Wykładnia językowa ww. przepisu art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego:

‒uzyskanych od podmiotu powiązanego, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT,

‒w części, w jakiej zostały one przeznaczone na transakcje kapitałowe.

Przepis ten zwiera istotne ograniczenie w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego uzyskanych od pomiotów powiązanych, jeśli uzyskane środki zostaną przeznaczone na transakcje kapitałowe, a w szczególności na:

‒nabycie lub objęcie udziałów (akcji),

‒nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,

‒wniesienie dopłat,

‒podwyższenie kapitału zakładowego lub

‒wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Podkreślić przy tym należy, że ww. wyliczenie jest katalogiem otwartym, co oznacza, że zakresem pojęcia transakcje kapitałowe mogą być objęte również inne transakcje kapitałowe niewymienione w tym przepisie.

Kwestią kluczową w zakresie tego przepisu jest określenie celu, na jaki pozyskane środki muszą być wydatkowane, aby podatnik nie mógł zaliczyć kosztu finansowania tego długu do kosztów uzyskania przychodów. Przepis ten wskazuje bowiem, że jego zastosowanie będzie miało miejsce w przypadku, gdy pozyskany dług zostanie przez podatnika przeznaczony na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Mając na względzie, że pojęcie „transakcji kapitałowych” nie zostało zdefiniowane w ustawie CIT, jak również, że katalog czynności przeznaczenia środków finansowych przez podatnika poprzedzony został sformułowaniem „w szczególności”, co wskazuje, że jest on katalogiem otwartym, należy odnieść się do wykładni językowej pojęcia „transakcji kapitałowych”.

Odnosząc się do powyższego zauważyć należy, że zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego pojęcie „transakcji” oznacza:

‒operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług,

‒umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, czy też

‒zawarcie takiej umowy (https://sjp.pwn.pl/slowniki/transakcja.html).

Mając zatem na uwadze powyższe, przez pojęcie transakcji należy rozumieć wszelkiego rodzaju czynności prawne powodujące przeniesienie własności dóbr.

Z kolei przez „kapitał” należy rozumieć środki trwałe oraz aktywa finansowe zainwestowane w produkcję i mające przynosić dochód (Słownik Języka Polskiego, https://sjp.pwn.pl/szukaj/kapita%C5%82.html).

Aby mówić o transakcji kapitałowej środki te muszą być zainwestowane bezpośrednio w produkcję. Z kolei produkcja to „ogół działań zmierzających do dostarczenia dóbr i usług na rynek, czyli do zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych społeczeństwa. Działania te rozumie się bardzo szeroko, od wydobycia (pozyskania) niezbędnych materiałów, aż po sprzedaż dobra finalnego” (Encyklopedia Zarzadzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Produkcja).

Przez transakcje kapitałowe należy rozumieć operacje lub umowy handlowe związane z kapitałem zakładowym spółki (w tym np. podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego), które jednocześnie bezpośrednio wpływają na prawa udziałowe poszczególnych wspólników w związku ze zwiększeniem bądź zmniejszeniem liczby lub wartości nominalnej posiadanych udziałów (por. Z. Jara, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wydawnictwo C.H. Beck, 2020, wydanie 3, art. 177).

Zdaniem Wnioskodawcy, nie sposób uznać, że nabycie ZCP stanowi transakcję kapitałową, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Wykładnia językowa nie daje podstaw do uznania, że ograniczający prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT znajduje zastosowanie w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym.

W uzasadnieniu ustawy wprowadzającej art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT wskazano, że:

„(...) projektowany przepis ma przeciwdziałać sytuacjom obniżenia dochodu podatkowego w ramach grupy podmiotów powiązanych na skutek przekształcenia finansowania dłużnego w finansowanie własne. Działanie to polega na zaciągnięciu przez podatnika pożyczki od podmiotu powiązanego, która następnie jest zmieniana na transakcję kapitałową (np. wkład pieniężny do innej spółki). W ten sposób dochodzi do erozji podstawy opodatkowania w ramach grupy kapitałowej na poziomie podatnika uzyskującego finansowanie długiem, który dokonuje jego konwersji na kapitał. Odsetki od finansowania długiem pomniejszają jego dochód i jednocześnie podatnik nie wykazuje z tego tytułu przychodu na skutek przekwalifikowania na finansowanie kapitałem. W skali grupy kapitałowej w wyniku takich transakcji wartość zadłużenia względem podmiotów niepowiązanych (zewnętrznych) nie wzrasta, ponieważ zmianie ulega wyłącznie wewnątrzgrupowy stosunek proporcji długu do kapitału.”

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy (Druk sejmowy 1532) zastosowanie ograniczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ma miejsce w sytuacji przekwalifikowania finansowania długiem (czyli finansowania zwrotnego) na finansowanie kapitałem.

Takie rozumienie celu wprowadzenia art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT prezentowane jest również w piśmiennictwie:

„Z uzasadnienia projektu ustawy (druk sejmowy 1532) (...) w sposób wyraźny wynika, że art. 16 ust. 1 pkt 13f jest przepisem wymierzonym w ściśle określony schemat optymalizacyjny. (...)

Jak się wydaje, w świetle przytoczonego uzasadnienia dodanie art. 16 ust. 1 pkt 13f PDOPrU nie było zatem ukierunkowane na całkowite wykluczenie możliwości finansowania grupowego, przeznaczonego na szeroko pojęte „transakcje kapitałowe”, związanego z nabywaniem określonych praw np. w podmiotach niepowiązanych. Celem ustawodawcy było raczej przeciwdziałanie powstawaniu kosztów w związku z wewnątrzgrupowymi transakcjami restrukturyzacyjnymi, polegającymi na dokonywanym na różne sposoby konwertowaniu długu na kapitał.

Celem wprowadzenia art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT było wyłączenie kosztów finansowania dłużnego z kosztów uzyskania przychodu, w sytuacji gdy udzielona pożyczka jest przedmiotem konwersji na kapitał własny podmiotu który ją otrzymał. W opisanym stanie faktycznym do takiej sytuacji nie dojdzie, bowiem uzyskana przez Wnioskodawcę pożyczka podlega spłacie w tradycyjnej formie pieniężnej. Zatem dokonując wykładni celowościowej brak jest podstaw do uznania, że w przypadku opisanego w stanie faktycznym nabycia ZCP zastosowanie znajduje art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Potwierdzeniem powyższego rozumienia przepisu, a zarazem prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy są wydawane interpretacje indywidualne.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 22 września 2022 r., sygn.0111-KDIB1-2.4010.197.2022.1.BD Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził prawidłowość stanowiska wnioskodawcy co do braku objęcia przepisem art. 16f ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT kosztów przeznaczonych na nabycie ZCP i wskazał, że, cyt.:

„Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy (Druk sejmowy 1532), zastosowanie ograniczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ma miejsce w sytuacji przekwalifikowania finansowania długiem (czyli finansowania zwrotnego) na finansowanie kapitałem.

W analizowanej sprawie w przypadku pożyczki z 27 czerwca 2008 r., która została przeznaczona na zakup ZCP, trudno jest uznać, że miała miejsce transakcja kapitałowa. Wnioskodawca zakupił określony zespół składników majątkowych, które mogły być przez niego wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Z opisu stanu faktycznego nie wynika, że ww. zakup wiązał się dodatkowo z uzyskaniem przez Wnioskodawcę określonych praw kapitałowych. W związku z powyższym do ww. pożyczki nie znajdzie zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.”

Podobnie, wydając interpretację indywidualną z dnia 5 grudnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.754.2022.1.DP Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził prawidłowość argumentacji wnioskodawcy, który to wskazał, że cyt.:

„W sytuacji, gdy dojdzie do udzielenia pożyczki i za jej pomocą zostanie nabyta zorganizowana część przedsiębiorstwa, zakup praw i obowiązków od innej Spółki to ww. przepis nie znajdzie zastosowania ponieważ pożyczka podlega zwrotowi.”

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, poniesione koszty finansowania dłużnego przeznaczonego na nabycie ZCP nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT” lub „udpop”).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 ustawy o CIT, zostaną ex lege uznane za koszty mające wpływ na podstawę opodatkowania.

I tak, w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ustawodawca zawarł ograniczenie w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu przez podmioty powiązane kosztów finansowania dłużnego.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanego przez spółkę albo spółkę niebędącą osobą prawną od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4, w części, w jakiej zostało ono przeznaczone na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia, z wyjątkiem kosztów finansowania dłużnego udzielonego:

a)na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 z podatnikiem, w tym na nabycie lub objęcie kolejnych udziałów (akcji) w tych podmiotach niepowiązanych, w których podatnik uprzednio nabył lub objął część udziałów (akcji), w przypadku gdy kolejne nabycie lub objęcie nastąpi w terminie 12 miesięcy, licząc od dnia nabycia lub objęcia pierwszych udziałów (akcji),

b)przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, mające siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W myśl natomiast art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT:

Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o podmiotach powiązanych - oznacza to:

a)podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub

b)podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:

‒ten sam inny podmiot lub

‒małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

c) spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika, lub

ca) spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, i jej komplementariusza, lub

cb) spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a, i jej wspólnika, lub

d)podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej - spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.

Z kolei, z art. 15c ust. 12 ustawy o CIT wynika, że:

Przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.

Zgodnie z uzasadnieniem do wprowadzonych zmian, zawartym w druku sejmowym 1532 „Projektowany przepis ma przeciwdziałać sytuacjom obniżenia dochodu podatkowego w ramach grupy podmiotów powiązanych na skutek przekształcenia finansowania dłużnego w finansowanie własne. Działanie to polega na zaciągnięciu przez podatnika pożyczki od podmiotu powiązanego, która następnie jest zmieniana na transakcję kapitałową (np. wkład pieniężny do innej spółki). W ten sposób dochodzi do erozji podstawy opodatkowania w ramach grupy kapitałowej na poziomie podatnika uzyskującego finansowanie długiem, który dokonuje jego konwersji na kapitał. Odsetki od finansowania długiem pomniejszają jego dochód i jednocześnie podatnik nie wykazuje z tego tytułu przychód na skutek przekwalifikowania na finansowanie kapitałem. W skali grupy kapitałowej w wyniku takich transakcji wartość zadłużenia względem podmiotów niepowiązanych (zewnętrznych) nie wzrasta, ponieważ zmianie ulega wyłącznie wewnątrzgrupowy stosunek proporcji długu do kapitału”.

Wykładnia gramatyczna ww. przepisu art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego:

‒uzyskanych od podmiotu powiązanego, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT,

‒w części, w jakiej zostały one przeznaczone na transakcje kapitałowe.

Przepis ten zwiera istotne ograniczenie w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego uzyskanych od pomiotów powiązanych, jeśli uzyskane środki zostaną przeznaczone na transakcje kapitałowe, a w szczególności na:

‒nabycie lub objęcie udziałów (akcji),

‒nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,

‒wniesienie dopłat,

‒podwyższenie kapitału zakładowego lub

‒wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Powyższe wyliczenie jest katalogiem otwartym, co oznacza, że zakresem pojęcia „transakcje kapitałowe” objęte zostały również inne transakcje z udziałem kapitału nie wymienione w tym przepisie.

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2544): „Uwzględniając jednak fakt, iż celem tego przepisu było wyeliminowanie działań optymalizacyjnych w grupach podmiotów powiązanych, proponuje się:

‒wprowadzenie ograniczenia w stosowaniu tego przepisu i wyłączenie z jego zakresu finansowania dłużnego udzielonego przez banki lub przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, mające siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

‒wyłączenie jego stosowania w przypadkach finansowania dłużnego udzielonego na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem (wyłączenie to stosuje się również w odniesieniu do nabycia kolejnych udziałów (akcji) w podmiotach, w których podatnik uprzednio nabył część udziałów (akcji) w przypadku, gdy nabycie kolejnych udziałów (akcji) nastąpi w terminie 12 miesięcy począwszy od dnia nabycia pierwszych udziałów (akcji));

‒ograniczenie wyłączenia do finansowania dłużnego uzyskanego przez spółki lub spółki niebędące osobami prawnymi (tym samym przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f będzie oddziaływał przede wszystkim na transakcje w grupach kapitałowych, natomiast wyłączeniem nie będą objęte transakcje dotyczące m.in. spółdzielni).

Ponadto, w celu wyeliminowania niejasności ze stosowaniem w praktyce ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 13f, proponuje się nowe brzmienie tego przepisu, które nie odnosi się do przeznaczenia finansowania „bezpośrednio lub pośrednio” na transakcje kapitałowe.

Zgodnie z przepisem przejściowym powyższe zmiany, dotyczące zarówno art. 15c jak i art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy CIT, obowiązywałyby z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2022 r.”.

Ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 października 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2180, dalej jako: „ustawa zmieniająca”) wprowadzono przepisy przejściowe, które mają zastosowanie do omawianego art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 4 ww. ustawy zmieniającej:

Przepisy art. 15c ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do kosztów finansowania dłużnego poniesionych od dnia 1 stycznia 2022 r., a w przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy - począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po tym dniu.

Stosowanie do art. 20 ust. 5 ustawy zmieniającej:

Przepisu art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się do kosztów finansowania dłużnego wypłaconego podatnikowi do dnia 31 grudnia 2021 r. w zakresie, w jakim to finansowanie zostało przeznaczone na transakcje kapitałowe zrealizowane do dnia 31 grudnia 2021 r., a w przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy - do ostatniego dnia roku podatkowego rozpoczynającego się przed tym dniem.

Zgodnie natomiast z art. 27 pkt 3 ww. ustawy zmieniającej:

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., z wyjątkiem (…) art. 20 ust. 3-5 (…), które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 października 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2180) wprowadzono przepisy przejściowe, na mocy których art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ma zastosowanie wyłącznie do kosztów finansowania dłużnego poniesionych od dnia 1 stycznia 2022 r. Natomiast przepis ten nie ma zastosowania do kosztów finansowania dłużnego wypłaconego podatnikowi do dnia 31 grudnia 2021 r. w zakresie, w jakim to finansowanie zostało przeznaczone na transakcje kapitałowe zrealizowane do dnia 31 grudnia 2021 r. W przedmiotowej sprawie, umowa pożyczki oraz sfinansowany z tych środków zakup zorganizowanej części przedsiębiorstwa miały miejsce w 2022 r.

Kwestią kluczową w zakresie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 13f updop jest określenie celu, na jaki pozyskane środki muszą być wydatkowane, aby podatnik nie mógł zaliczyć kosztu finansowania tego długu do kosztów uzyskania przychodów. Przepis ten wskazuje bowiem, że jego zastosowanie będzie miało miejsce w przypadku, gdy pozyskany dług zostanie przez podatnika przeznaczony na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Mając na względzie, że pojęcie „transakcji kapitałowych” nie zostało zdefiniowane w ustawie CIT, jak również, że katalog czynności przeznaczenia środków finansowych przez podatnika poprzedzony został wyrazami „w szczególności”, co wskazuje, że jest on katalogiem otwartym, należy odnieść się do wykładni językowej pojęcia „transakcji kapitałowych”.

Należy zauważyć, że zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego pojęcie „transakcji” oznacza operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług, umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, czy też zawarcie takiej umowy (https://sjp.pwn.pl/slowniki/transakcja.html).

Mając zatem na uwadze powyższe, przez pojęcie transakcji należy rozumieć wszelkiego rodzaju czynności prawne powodujące przeniesienie własności dóbr.

Z kolei, przez transakcje kapitałowe należy rozumieć operacje lub umowy handlowe związane z kapitałem zakładowym spółki (w tym np. podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego), które jednocześnie bezpośrednio wpływają na prawa udziałowe poszczególnych wspólników w związku ze zwiększeniem bądź zmniejszeniem liczby lub wartości nominalnej posiadanych udziałów (por. Z. Jara, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wydawnictwo C.H. Beck, 2020, wydanie 3, art. 177).

Z danych zawartych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że zawarli Państwo umowę pożyczki z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ustawy o CIT, będącym spółką kapitałową prawa niemieckiego. Pożyczka została przeznaczona na zakup zorganizowanej części przedsiębiorstwa – polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która była w dniu zawarcia umowy pożyczki podmiotem powiązanym z Państwem oraz ze spółką kapitałową prawa niemieckiego, która udzielała pożyczki. Uiszczają Państwo i będą uiszczać w przyszłości odsetki od pożyczki udzielonej przez spółkę niemiecką.

Wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 budzi kwestia ustalenia, czy w zaistniałym stanie faktycznym zastosowanie znajdzie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy (Druk sejmowy 1532), zastosowanie ograniczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ma miejsce w sytuacji przekwalifikowania finansowania długiem (czyli finansowania zwrotnego) na finansowanie kapitałem.

W analizowanej sprawie w przypadku pożyczki z 26 września 2022 r., która została przeznaczona na zakup ZCP, trudno jest uznać, że miała miejsce transakcja kapitałowa. Wnioskodawca zakupił określony zespół składników majątkowych, które mogły być przez niego wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego nie wynika, że ww. zakup wiązał się dodatkowo z uzyskaniem przez Wnioskodawcę określonych praw kapitałowych. W związku z powyższym do ww. pożyczki nie znajdzie zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Stanowisko Wnioskodawcy należy uznać zatem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

‒stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

‒zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zaznaczyć, że są one wiążące jedynie w sprawach, których dotyczą. Organ, pomimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią źródła materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).