Interpretacja indywidualna z dnia 27 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.135.2023.2.DA

Skutki podatkowe umorzenia kredytu w zw. z jego przewalutowaniem.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kredytu mieszkaniowego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 18 kwietnia 2023 r. (wpływ 18 kwietnia 2023 r.) oraz pismami z 24 kwietnia 2023 r. (wpływ 24 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Zamierza Pan podpisać ugodę z … (dalej: „Bank”) w sprawie przewalutowania na PLN kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. i indeksowanego frankiem szwajcarskim. Bank przesłał ugodę, której warunki po negocjacjach spełniają Pana kryteria. Bank informuje dodatkowo, że ugoda może nieść za sobą skutki podatkowe. W wyniku ugody dojdzie do umorzenia części Pana kredytu. Umorzona kwota stanowi dla Pana - w ocenie Banku - przychód, dlatego będzie Pan zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych.

Może jednak wystąpić sytuacja, gdy ugoda nie będzie miała dla Pana skutków podatkowych. To dlatego, że Minister Finansów wydał rozporządzenie, które pozwala Panu skorzystać z ulgi podatkowej (rozporządzenie z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe).

Według wspomnianego rozporządzenia może Pan skorzystać z ulgi, jeśli łącznie spełnia warunki:

·zaciągnął Pan jeden lub kilka kredytów na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego lub więcej niż jednego gospodarstwa domowego (o których mowa szczegółowo w rozporządzeniu),

·nie skorzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, niż określona w punkcie wyżej,

·zaciągnął Pan kredyt mieszkaniowy przed dniem 15 stycznia 2015 r.,

·Pana kredyt mieszkaniowy został zabezpieczony hipotecznie na jednym z praw do nieruchomości wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów,

·zaciągnął Pan kredyt mieszkaniowy w całości lub w części na wydatki, o których mowa w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy),

·umorzenie kredytu mieszkaniowego dotyczy: kwoty kredytu (kapitału), odsetek (w tym odsetek kapitalizowanych), prowizji oraz poniesionych opłat, niezbędnych do zawarcia umowy kredytu (z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń).

Stan faktyczny:

1)kredyt hipoteczny został zaciągnięty w lipcu 2008 r. w Banku na kwotę .... PLN. Kredyt indeksowany jest z wykorzystaniem franka szwajcarskiego CHF i wpisem do hipoteki Banku (…);

2)kredyt hipoteczny został zaciągnięty na kupno działki o numerze ewidencyjnym A położonej w miejscowości …, gmina …, powiat …, o powierzchni 0,12 ha, z zamiarem wybudowania na niej domu jednorodzinnego dla Pana i Pana żony;

3)działka nr A została wydzielona do sprzedaży z działki o numerze ewidencyjnym nr B, oznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako znajdująca się w terenie mieszkalnictwa zagrodowego i jednorodzinnego oznaczonego symbolem „M”;

4)działka nr A oznaczona jest w rejestrze gruntów jako R (rolna), ale jako wydzielona z działki nr B również znajduje się w ww. miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako znajdująca się w terenie mieszkalnictwa zagrodowego i jednorodzinnego oznaczonego symbolem „M”;

5)przez teren działki nr A przechodzą media potrzebne do budowy domu: woda, gaz, a w granicy działki linia niskiego napięcia;

6)działka nr A została zakupiona przez Pana i Pana żonę z zamiarem budowy domu, w związku z czym zostały złożone wnioski o wydanie warunków przyłączeniowych do sieci wodociągowej, gazowej i zakładu energetycznego, a także postawiono blaszany garaż budowlany, wykonano obmiar geodezyjny celem wpisania projektowanego domu jednorodzinnego w obrys działki;

7)w związku ze zmianą sytuacji na rynku pracy i rynku mieszkaniowym zmienił Pan z żoną plany mieszkaniowe i rok później (w 2009 r.), z wykorzystaniem innego kredytu hipotecznego (w …), złotówkowego, całkowicie spłaconego, zakupił Pan z żoną mieszkanie w …, nie korzystając przy tym nigdy z żadnych ulg mieszkaniowych;

8)od 2009 r. nie zostały wykonane na działce nr A inne prace mające na celu postawienie na nim domu, jednocześnie Pan i Pan żona pozostawiają sobie taką możliwość na przyszłość, na emeryturę.

Doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego wynikające z uzupełnienia wniosku

Umowa kredytu zatytułowana: „Umowa nr … o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „…” waloryzowany kursem CHF” pomiędzy ... z siedzibą w … przy ul. …: … (pierwszy kredytobiorca) i … (drugi kredytobiorca) została zawarta w dniu 22 lipca 2008 r.

W ww. umowie kredytu został wpisany następujący cel kredytu: „Cel Kredytu: finansowanie zakupu działki gruntu nr A położonej w miejscowości …w gminie … oraz pokrycie opłat okołokredytowych”. Przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie celów mieszkaniowych Pana i Pana żony, których pierwszym etapem miał być zakup działki nr A. W związku z tym, nie składał Pan z żoną żadnego oświadczenia, ponieważ Bank tego nie wymagał. Wszystkie wymagane przez Bank dokumenty zostały przez Pana i Pana żonę złożone, ale nie było w nich tego typu oświadczenia.

W umowie kredytu został wskazany sposób wypłaty kredytu opisujący, że cała kwota kredytu, tj. .... zł, została przeznaczona na zakup działki nr A (z czego 1 500 zł na pokrycie opłat związanych z uruchomieniem kredytu).

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy (Pan i Pana żona) odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie. W paragrafie 30 pkt 1 zapisano: „Kredytobiorcy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z Umowy”.

Przedmiotową działkę nr A zakupił Pan wraz z żoną w dniu 23 lipca 2008 r. na podstawie aktu notarialnego. Działka ta stanowi majątek wspólny Pana i Pana żony.

Zabezpieczenie hipoteczne (opisywane w umowie kredytowej jako „hipoteka kaucyjna”) zostało ustanowione na nieruchomości określonej w paragrafie 2 umowy kredytowej, który to paragraf przytacza Pan poniżej:

„1.Tytuł prawny nieruchomości: własność

2.Właściciel nieruchomości (w przypadku nabywanej nieruchomości - przyszły właściciel): Kredytobiorca

3.Adres nieruchomości: …, gmina …

4.Oznaczenie ewidencyjne działki gruntu: A

5.Wartość nieruchomości: ..... zł”.

Jest Pan współwłaścicielem nieruchomości (drugim współwłaścicielem jest Pan żona), dla której została zawarta umowa o kredyt hipoteczny.

Ugoda z Bankiem nie została jeszcze podpisana. Bank wyszedł z propozycją ugody, której warunki zostały wstępnie ustalone, ale z uwagi na Pana i Pana żony wątpliwości dotyczące konieczności zapłacenia ewentualnego podatku od korzyści (przychodu), którą miałoby być umorzenie części kredytu (kapitału po przewalutowaniu do PLN), nie zdecydowali się Państwo na podpisanie ugody, do czasu ich wyjaśnienia z KIS. Pismo do KIS o wydanie indywidualnej interpretacji miało na celu zbadać czy zdaniem KIS Pan i Pana żona spełniają warunki o zaniechanie poboru podatku (o których mowa w złożonym przez Pana wniosku). W przypadku kiedy interpretacja miałaby być nieprawidłowa, ugoda z Bankiem nie będzie dla Pana i Pana żony korzystna. Jeśli KIS orzeknie, że interpretacja jest prawidłowa, rozważy Pan z żoną skierowanie do Banku prośby o ponowne przedłożenie ugody. Aktualnie nie określono żadnych dat zawarcia ugody. Bank zna stanowisko Pana i Pana żony i czeka na informację od Państwa, a Państwo czekają na informację od KIS.

Bank proponuje ugody kredytobiorcom w związku ze zbiorowymi pozwami do sądów o stosowanie klauzul abuzywnych w umowach kredytowych indeksowanych frankiem szwajcarskim oraz z niekorzystnym dla nich orzecznictwem TSUE. Nie jest Pan w stanie wymienić wszystkich przepisów prawa, na podstawie których Bank zawiera z klientami ugody (w tym ugodę, którą chciałby zawrzeć z Panem i Pana żoną). Domyśla się Pan, że robi to legalnie w oparciu o przepisy polskiego prawa. Hipotetycznymi stronami zawartego porozumienia byłyby: Bank (jako instytucja udzielająca kredytu) i kredytobiorcy (Pan i Pana żona).

Umorzenie części kredytu, będzie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców w równym stopniu do kwoty określonej w warunkach ugody, która pozostanie do spłaty solidarnie przez wszystkich kredytobiorców.

Potencjalne ustalenia w sprawie umorzenia zobowiązań kredytowych zawiera paragraf 1 z proponowanej ugody, w którym opisano treść ugody i ustalenia z nią związane.

Przytacza je Pan poniżej:

㤠1.

1.Strony potwierdzają, że wolą obu Stron:

-było zawarcie Umowy oraz

-jest utrzymanie tej Umowy w mocy przez cały okres kredytowania z uwzględnieniem zmian, które wynikają z tej Ugody.

2.Strony zmieniają walutę zadłużenia, określoną w Umowie, na PLN na zasadach określonych w dalszej części Ugody.

3.Na dzień zawarcia tej Ugody zadłużenie Kredytobiorcy/ów z tytułu niespłaconego kapitału Kredytu w kwocie ..... CHF po przeliczeniu na PLN po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego według Tabeli kursów średnich walut obcych z dnia 20.02.2023 r. publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie www.nbp.pl wynosi 1..... PLN. Odsetki naliczone za okres od ostatniej spłaty rat do daty podpisania Ugody wynoszą .....CHF, po przeliczeniu na PLN po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego według Tabeli kursów średnich walut obcych z dnia 20.02.2023 r. publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie www.nbp.pl wynoszą .... PLN.

4.Strony zmieniają walutę zadłużenia na PLN i uzgadniają, że zadłużenie z tytułu niespłaconego kapitału kredytu zostaje pomniejszone do ustalonej przez Strony kwoty kapitału w kwocie .... PLN.

5.Bank zwalnia Kredytobiorcę/ów z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy/ów z tytułu kapitału kredytu):

-w kwocie ..... PLN stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia z tytułu kapitału Kredytu wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 4

-a dodatkowo w kwocie .... PLN, która to kwota odpowiada kwocie zapłaconej przez Kredytobiorcę/ów Bankowi tytułem kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz z tytułu podwyżki w marży wynikającej z brakującego wkładu własnego, a Kredytobiorca/y dokonane zwolnienie z długu przyjmuje/ją.

6.Strony uzgadniają, że zadłużenie Kredytobiorcy/ów wobec Banku, z tytułu kapitału kredytu, który pozostaje do spłaty z tytułu Umowy na dzień zawarcia Ugody, wynosi ...... PLN (słownie: trzydzieści pięć tysięcy, 0/10 PLN). Do tej kwoty dochodzą odsetki w kwocie ..... PLN, wskazane w § 1 ust. 3 powyżej.

7.Oprocentowanie pozostałej do spłaty kwoty kredytu od dnia następnego po dniu wejścia w życie Aneksu będzie zmienne i ustalane w stosunku rocznym jako suma:

-zmiennej Stawki Bazowej opartej o wskaźnik referencyjny WIBOR 3M, która na dzień zawarcia Ugody wynosi 7,31%

-stałej marży w wysokości 1,00 punktów procentowych.

8.Stawka Bazowa wyznaczana jest na podstawie wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M (a w przyszłości na podstawie wskaźnika, który zgodnie z prawem zastąpi WIBOR 3M). Wskaźnik referencyjny WIBOR 3M za okres od daty zawarcia Umowy jest dostępny na stronie (https://www.mbank.pl/pomoc/oprocentowanie/oferta-indywidualna/).

9.Bank sprawdza wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M przedostatniego dnia roboczego lutego, maja, sierpnia i listopada. Gdy w dniu sprawdzenia, wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M różni się od wartości Stawki Bazowej WIBOR 3M, Bank zmienia wartość tej stawki w granicach zmiany wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M. To oznacza, że jako wartość Stawki Bazowej WIBOR 3M przez kolejne trzy miesiące kalendarzowe, przyjmuje wartość wskaźnika referencyjnego z dnia sprawdzenia. Bank przyjmuje wartość Stawki Bazowej WIBOR 3M z dokładnością do pięciu miejsc po przecinku.

10.Zmiana Stawki Bazowej WIBOR 3M następuje trzeciego dnia roboczego miesiąca, następującego po miesiącu, w którym Bank sprawdził wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, tj. każdego trzeciego dnia roboczego marca, czerwca, września, grudnia.

11.Strony zobowiązują się wykonywać dalej Umowę z uwzględnieniem zmian, które wynikają z Aneksu.

12.Strony oświadczają, że zachowana zostaje tożsamość i ciągłość wierzytelności wynikającej z Umowy oraz jej zabezpieczeń z uwzględnieniem zmian, które wynikają z Aneksu.

13.Zawarcie tej Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.

14.W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy w brzmieniu sprzed podpisania tej Ugody i Aneksu, które dotyczyłyby lub byłyby związane z:

a)zasadami ustalania kursu waluty,

b)zasadami waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego) Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w tym zakresie.

15.Ponadto Kredytobiorca/y oświadcza/ją, że w związku z treścią § 1 ust. 5 powyżej zrzeka/ją się roszczeń i nie będzie/będą występować w przyszłości względem Banku z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, które dotyczą ubezpieczenia niskiego wkładu własnego ani podwyżki w marży związanej z brakującym wkładem własnym (w tym z roszczeniami wywodzonymi z zarzutu abuzywności tych postanowień).

16.Kredytobiorca/y oświadcza/ją, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł/przenieśli ani nie zobowiązał/li się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego Umowy lub związanego z Umową.

17.Kredytobiorca/y przyjmuje/ą do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu(umorzenia) po jego/ich stronie powstaje przychód, a w związku z tym Bank ma obowiązek informacyjny (musi wystawić informację PIT-11 zgodnie z właściwymi przepisami prawa). Jednocześnie Kredytobiorca/y przyjmuje/ą do wiadomości, że aby do osiągniętego przychodu zastosowanie miała regulacja rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę/ów warunków określonych w tym rozporządzeniu. W tym celu Kredytobiorca/y potwierdza/ją oświadczeniem, że Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku kilku kredytów, że zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego lub więcej niż jednego gospodarstwa domowego (o których mowa w Rozporządzeniu) oraz że nie skorzystał/li z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu żadnego innego kredytu mieszkaniowego zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Oświadczenie może dotyczyć również Kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego. Wzór oświadczenia jest załącznikiem do Ugody.”.

Do spłaty pozostałej po umorzeniu części kwoty kredytu są solidarnie zobowiązani kredytobiorcy: Pan i Pana żona do dnia 5 sierpnia 2038 r., z możliwością wcześniejszej spłaty całości kredytu.

Na kwotę umorzenia części kredytu stanowiącej przedmiot ugody składa się kapitał wyrażony w polskich złotych (PLN) po przewalutowaniu z franka szwajcarskiego (CHF) w dniu zawarcia ugody. Na mocy ugody Bank zwraca dodatkowo koszty ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (UNWW). Nie wchodzą natomiast żadnego rodzaju odsetki.

W skład kwoty umorzenia nie wchodzą odsetki karne.

Do przewalutowania przedmiotowego kredytu dojdzie w dniu podpisania ugody. Przewalutowanie nastąpi po średnim kursie NBP z dnia podpisania ugody według Tabeli kursów średnich walut obcych. Przewalutowanie kredytu ma polegać na zmianie umowy (przez podpisanie ugody i aneksu do oryginalnej umowy) poprzez przeliczenie kapitału z CHF na PLN oraz na zmianie sposobu naliczania odsetek (na sumę: zmiennej stawki bazowej opartej o wskaźnik referencyjny WIBOR 3M i stałej marży w wysokości 1,00 punktów procentowych). Przewalutowanie ma zostać przeprowadzone w ramach istniejącej umowy w drodze jej zmiany na podstawie ugody i aneksu do tej umowy.

Przewidywana całkowita spłata kapitału pozostałego po zawarciu ugody miałaby nastąpić w możliwie najkrótszym czasie po zawarciu ugody, tj. nie dłużej niż do tygodnia po zawarciu ugody (ze wspólnego majątku małżeńskiego).

W przeszłości nie korzystał Pan z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

Pytanie

Czy w ocenie Organu podatkowego przedmiotowa działka i kredyt, który został zaciągnięty na jej zakup (tj. kredyt hipoteczny indeksowany frankiem szwajcarskim, zawarty w 2008 r.) spełniają warunki konieczne do zaniechania poboru podatku zawarte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe? Czy jeśli zaniechanie poboru podatku miałoby w tym przypadku miejsce, to czy w sytuacji ewentualnej sprzedaży działki nr A w przyszłości niosłoby za sobą konieczność zapłaty podatku od umorzonej przez Bank kwoty w wyniku ugody związanej z przewalutowaniem?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, spełnia Pan warunki uprawniające do zaniechania poboru podatku, ponieważ:

1)zaciągnięty kredyt służył realizacji wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego;

2)nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, niż określona w punkcie wyżej;

3)kredyt mieszkaniowy zaciągnięty został przed dniem 15 stycznia 2015 r.;

4)kredyt mieszkaniowy został zabezpieczony hipotecznie na jednym z praw do nieruchomości;

5)zaciągnięty kredyt mieszkaniowy w całości przeznaczony był na wydatki, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy), tj. na nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, który posiada przeznaczenie pod budowę budynku mieszkalnego;

6)umorzenie kredytu mieszkaniowego dotyczy: kwoty kredytu (kapitału), odsetek (w tym odsetek skapitalizowanych), prowizji oraz poniesionych opłat, niezbędnych do zawarcia umowy kredytu (z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności od zaciągniętego kredytu hipotecznego wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Natomiast stosownie do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.), wyjaśnić należy, że zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez Bank część kwoty kredytu (kapitału), stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku uzyskania przez Pana do 31 grudnia 2024 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pan spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Ponadto wskazać należy, że ewentualna sprzedaż zakupionej na własne cele mieszkaniowe działki nr A ze środków uzyskanych z ww. kredytu hipotecznego nie spowoduje u Pana konieczności zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonej przez Bank części kwoty kredytu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Pana zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). W związku z tym, interpretacje te wywierają skutki prawne jedynie w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Zatem, niniejsza interpretacja indywidualna jest wiążąca dla Pana jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pana żony). Pana żona chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinna złożyć odrębny wniosek oraz wnieść stosowną opłatę od wniosku.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).