Interpretacja indywidualna z dnia 21 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.79.2023.3.DS

Usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie będą korzystały ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 15 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT do świadczonych usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą od 10 października 2022 r. jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą A (dalej jako: „JDG”). Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: „ustawa o PIT”). Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT.

Podstawowym obszarem prowadzonej działalności gospodarczej jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (kod PKD: 68.20.Z). Ponadto, zakres działalności Wnioskodawcy obejmuje m.in.: usługi finansowe polegające na udzielaniu krótkoterminowych i długoterminowych pożyczek lub innych form finansowania. Wnioskodawca planuje udzielanie pożyczek w ramach JDG m.in. na rzecz podmiotów powiązanych, jak również potencjalnie na rzecz podmiotów niepowiązanych.

Zgodnie z wpisem do CEIDG, Wnioskodawca prowadzi działalność sklasyfikowaną do następujących kodów PKD:

-68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,

-68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,

-52.10.B Magazynowanie i przechowywanie pozostałych towarów,

-64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów,

-64.99.Z Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,

-66.19.Z Pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,

-68.10.Z Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,

-70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania,

-82.99.Z Pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowana.

Pożyczki będą udzielane ze środków własnych, znajdujących się w danym okresie w dyspozycji Wnioskodawcy. Decyzja o udzieleniu pożyczki będzie każdorazowo podyktowana chęcią zagospodarowania wolnych środków w sposób przynoszący zyski. Wynagrodzeniem Wnioskodawcy za udzielenie pożyczki będą przede wszystkim odsetki od udzielonej pożyczki. Przy czym nie jest wykluczone, iż w przyszłości Wnioskodawca będzie pobierać dodatkowe opłaty, prowizje i innego rodzaju wynagrodzenie związane z udzieleniem i obsługą finansowania, w tym z przedłużaniem okresu spłaty, zmianą warunków finansowania w trakcie trwania umowy itp. Kwota główna pożyczki będzie mogła być spłacana jednorazowo lub w ratach. Odsetki i dodatkowe opłaty, prowizje oraz inne wynagrodzenie będzie wypłacane w terminach uzgodnionych przez Wnioskodawcę z pożyczkobiorcą. Wnioskodawca planuje przeznaczyć dochód uzyskany z pożyczek na dalszy rozwój działalności w ramach JDG.

Wnioskodawca, przed rozpoczęciem prowadzenia JDG, w latach 2004-2006 udzielił pożyczek podmiotom powiązanym, które w 2022 r. zostały niemal całkowicie spłacone (na dzień sporządzania przedmiotowego wniosku pożyczki wraz z odsetkami zostały spłacone). Ponadto w 2022 r. Wnioskodawca udzielił pożyczki podmiotowi powiązanemu (na dzień sporządzania przedmiotowego wniosku pożyczka wraz z odsetkami została spłacona). Przychód z tytułu otrzymanych odsetek w związku ze spłatą ww. pożyczek Wnioskodawca opodatkował zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%.

Wnioskodawca w 2023 r. kontynuuje wybraną w 2022 r. formę opodatkowania przychodów tj. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie. Ponadto, Wnioskodawca prowadzi ewidencję przychodów, zgodnie z wymogami ustalonymi dla opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, wyodrębniając odpowiednie kategorie przychodów i przypisując do nich odpowiednie stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Aktualnie Wnioskodawca uzyskuje przychody z najmu w ramach JDG, w przyszłości będzie uzyskiwać przychody odsetkowe oraz przychody z tytułu prowizji i opłat od udzielanych pożyczek w ramach JDG.

Niemniej, poza prowadzoną działalnością gospodarczą w 2023 r. oraz w kolejnych latach, Wnioskodawca może uzyskiwać także przychody z zupełnie innych źródeł, np.: sprzedaży udziałów/akcji, dywidendy, wynagrodzeń z tytułu zasiadania w organach spółek - zarządczych, nadzorczych, czy też pełnienia funkcji prokurenta, itd. Jednak zdaniem Wnioskodawcy osiąganie przychodów z ww. źródeł nie ma znaczenia dla przedstawionej sytuacji we wniosku, bowiem odnosi się ona wyłącznie do przychodów z JDG, opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Opisana działalność gospodarcza nie jest świadczona przez Wnioskodawcę w ramach wolnego zawodu, według zasad określonych w art. 4 ust. 1 pkt 11 Ustawy o ryczałcie. Wnioskodawca działa we własnym imieniu i na własny rachunek oraz udziela finansowania z własnych środków. Wnioskodawca nie działa jako pośrednik, agent lub reprezentant banków, instytucji finansowych lub innych podmiotów.

Łączne przychody Wnioskodawcy z JDG w 2022 r. nie przekroczyły 2 mln euro i zgodnie z przewidywaniami w 2023 r. również nie przekroczą powyższej kwoty. Zdaniem Wnioskodawcy, do JDG nie będą miały zastosowania wyłączenia zawarte w art. 8 ustawy o ryczałcie. Wnioskodawca samodzielnie przyporządkował kody PKWiU do świadczonych usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Usługi finansowe, tj. udzielanie pożyczek, będące przedmiotem niniejszego wniosku, zostały zakwalifikowane do kodu PKWiU: 64.92.12, tj. Pozostałe formy udzielania kredytów (z wyłączeniem udzielanych przez instytucje finansowe), gdzie indziej niesklasyfikowane.

W celu potwierdzenia prawidłowości przypisania ww. kodów PKWiU Wnioskodawca 9 lutego 2023 r. wystąpił z wnioskiem o nadanie symbolu klasyfikacyjnego do Urzędu Statystycznego w (...), który ma udzielić informacji w zakresie stosowania prawidłowości przyjętej klasyfikacji kodów PKWiU do świadczonych usług. Na dzień składania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca nie otrzymał odpowiedzi z Urzędu Statystycznego w (...).

Pytanie

Czy planowane udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę będzie zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie

W celu rozstrzygnięcia czy dana czynność podlega przepisom ustawy o VAT (a w konsekwencji, czy może potencjalnie korzystać ze zwolnienia od VAT), konieczna jest weryfikacja, czy czynność ta mieści się w zakresie przedmiotowym (stanowi odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług) i podmiotowym (jest wykonywana przez podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji) ustawy o VAT. Tylko bowiem w sytuacji spełnienia obu tych przesłanego dana transakcja będzie podlegać ustawie o VAT.

Udzielanie pożyczek jako odpłatne świadczenie usług

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Mając na uwadze powyższe, świadczeniem usług, w rozumieniu ustawy o VAT, jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów. Świadczenie usług może polegać zarówno na określonym działaniu (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i pewnym zaniechaniu (nieczynieniu, bądź tolerowaniu, czy też znoszeniu określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) odnoszącego z niego korzyść. Jak wskazuje się w piśmiennictwie „Dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą.” (Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz, wyd. XV, 2021 r.). Dla uznania, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT, konieczne jest ponadto występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej usługi wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym, które ma charakter ekwiwalentny i jest wyrażalne w pieniądzu (wynagrodzenie).

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86) jest w tej kwestii jednoznaczne i przyjmuje, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku VAT bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu.

Istota umowy pożyczki została uregulowana w art. 720 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z § 1 ww. przepisu, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast jeżeli wartość umowy pożyczki przekracza tysiąc złotych, wówczas umowa ta wymaga zachowania formy dokumentowej (art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego).

W konsekwencji spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Strony umowy mogą dowolnie ustalać warunki spłat, uwzględniając przy tym „wynagrodzenie” pożyczkodawcy za czasową rezygnację z władania przedmiotem umowy - oprocentowanie pożyczki.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym uznać należy, że udzielenie pożyczek, a więc udostępnienie przez Wnioskodawcę określonej kwoty pieniężnej na rzecz pożyczkobiorcy i znoszenie korzystania przez tego pożyczkobiorcę z udostępnionej mu kwoty, stanowi niewątpliwie wykonanie usługi w rozumieniu ustawy o VAT. Mamy tu bowiem do czynienia zarówno z pewnym świadczeniem jednego podmiotu, jak i konkretnym, odrębnym od niego beneficjentem tego świadczenia w postaci pożyczkobiorcy korzystającego z udostępnionej mu kwoty pieniężnej, którą w innym wypadku nie dysponowałby.

Jednocześnie jednak należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, dla uznania, że świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług koniecznym warunkiem jest odpłatność danego świadczenia. Aby uznać świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, polegający na tym, że w zamian za wykonanie usługi beneficjent tej usługi wypłaca jej wykonawcy określone wynagrodzenie. Musi istnieć więc związek pomiędzy świadczoną usługą, a pewnym wynagrodzeniem, przekazanym za nią usługodawcy. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna korzyść dla świadczącego usługę.

W omawianym przypadku usługi udzielania pożyczek będą odpłatne, ponieważ wynagrodzeniem za udzielenie pożyczki będą odsetki, w wysokości wynikającej z uzgodnionego w umowie oprocentowania pożyczki. Dlatego również ten warunek będzie spełniony.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, czynność udzielania pożyczek przez Wnioskodawcę powinna zostać zakwalifikowana na gruncie VAT, jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca jako podatnik podatku VAT

Nie każda jednak czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność stanowiła czynność opodatkowaną VAT, musi być wykonana przez podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnej czynności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Za działalność gospodarczą uznaje się zaś wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Jak więc wynika z powołanego przepisu, dla uznania, że dany podmiot działa przy określonej czynności w charakterze podatnika podatku VAT nie ma znaczenia częstotliwość dokonywania takiej czynności.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielając pożyczki za wynagrodzeniem w warunkach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca będzie działać w charakterze podatnika VAT, tj. w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

W ocenie Wnioskodawcy, udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę stanowić będzie uzupełnienie prowadzonej przez Pożyczkodawcę działalności w zakresie najmu - inwestycję, z której Wnioskodawca planuje czerpać zyski w postaci umówionych odsetek, co umożliwi dywersyfikację źródeł przychodów z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w celu pozyskania dodatkowych dochodów. Tym samym, udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę należy zaliczyć do zawodowej sfery jego działalności.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, udzielanie pożyczek w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, należy uznać za czynność dokonywaną przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez niego, jako podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, działalności gospodarczej.

Zwolnienie czynności udzielania pożyczek od podatku VAT

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W ocenie Wnioskodawcy, czynność udzielania pożyczek przez Wnioskodawcę w warunkach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego będzie mieścić się w dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym udzielenie pożyczki przez podmiot gospodarczy stanowi czynność wykonaną w charakterze podatnika VAT zwolnioną z VAT znajduje odzwierciedlenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe.

Zgodnie z ugruntowaną linią interpretacyjną, udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą podlega pod ustawę o VAT (jako czynność zwolniona z VAT), niezależnie od:

-tego, jakich kodów PKD używa pożyczkodawca (PKD dotyczące działalności finansowej czy też nie),

-statusu nabywcy (podmiot gospodarczy czy osoba prywatna),

-częstotliwości i celu ich udzielania.

Poniżej Wnioskodawca wskazuje przykładowe interpretacje w tym zakresie:

-Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 listopada 2021 r. sygn. 0114-KDIP1-2.4012.437.2021.1.SST: „Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług, spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu środków finansowych na wskazany w umowie okres czasu. W konsekwencji, czynności polegające na udzieleniu oprocentowanych pożyczek na rzecz pożyczkobiorcy, stanowią odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym świadczone usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługi udzielania pożyczek.”

-Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 stycznia 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.822.2022.5.IO: „W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy Statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia Pani pożyczki przez Spółkę (pożyczkodawcę) spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.”

-Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 stycznia 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.941.2022.4.AB: „czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.”

-Interpretacja indywidulana Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 czerwca 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.297.2022.2.AM: „udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.”

-Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 sierpnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.330.2022.3.IO: „udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług. Natomiast podmiot udzielający pożyczki w tej sytuacji występuje w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.”

-Interpretacja indywidulana Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 sierpnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.226.2022.2.GK „W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że czynność udzielenia przez Państwa odpłatnej pożyczki, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługi udzielania pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.”

-Interpretacja indywidulana Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 sierpnia 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.635.2022.2.IO: „Udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielenia przez Wnioskodawcę (jako pożyczkodawcę) pożyczki na rzecz Uczestnika stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Zatem skoro z powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis.”

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, planowane udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę będzie zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan osobą fizyczną prowadzącą od 10 października 2022 r. jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą A (JDG). Jest Pan zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT. Podstawowym obszarem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Ponadto, zakres Pana działalności obejmuje m.in. usługi finansowe polegające na udzielaniu krótkoterminowych i długoterminowych pożyczek lub innych form finansowania. Planuje Pan udzielanie pożyczek w ramach JDG m.in. na rzecz podmiotów powiązanych, jak również potencjalnie na rzecz podmiotów niepowiązanych.

Pożyczki będą przez Pana udzielane ze środków własnych, znajdujących się w danym okresie w Pana dyspozycji. Decyzja o udzieleniu pożyczki będzie każdorazowo podyktowana chęcią zagospodarowania wolnych środków w sposób przynoszący zyski. Wynagrodzeniem za udzielenie pożyczki będą przede wszystkim odsetki od udzielonej pożyczki. Przy czym nie jest wykluczone, iż w przyszłości będzie Pan pobierać dodatkowe opłaty, prowizje i innego rodzaju wynagrodzenie związane z udzieleniem i obsługą finansowania, w tym z przedłużaniem okresu spłaty, zmianą warunków finansowania w trakcie trwania umowy itp. Kwota główna pożyczki będzie mogła być spłacana jednorazowo lub w ratach. Odsetki i dodatkowe opłaty, prowizje oraz inne wynagrodzenie będzie wypłacane w terminach uzgodnionych przez Pana z pożyczkobiorcą. Planuje Pan przeznaczyć dochód uzyskany z pożyczek na dalszy rozwój działalności w ramach JDG.

W latach 2004-2006 udzielił Pan pożyczek podmiotom powiązanym, które w 2022 r. zostały niemal całkowicie spłacone (na dzień sporządzania przedmiotowego wniosku pożyczki wraz z odsetkami zostały spłacone). Ponadto, w 2022 r. udzielił Pan pożyczki podmiotowi powiązanemu (na dzień sporządzania przedmiotowego wniosku pożyczka wraz z odsetkami została spłacona). Działa Pan we własnym imieniu i na własny rachunek oraz udziela finansowania z własnych środków. Nie działa Pan jako pośrednik, agent lub reprezentant banków, instytucji finansowych lub innych podmiotów.

Pana wątpliwości w tej sprawie dotyczą możliwości zwolnienia od podatku od towarów i usług planowanych usług udzielania pożyczek na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W odniesieniu do Pana wątpliwości należy wskazać, że istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego,

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielania pożyczek, będzie spełniać przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług. W konsekwencji, opisane przez Pana czynności udzielania pożyczek na rzecz podmiotów powiązanych, jak również potencjalnie na rzecz podmiotów niepowiązanych za wynagrodzeniem w postaci odsetek, będą stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana podatkiem VAT lub może korzystać ze zwolnienia od podatku. Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

Należy wskazać, że ww. zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi – cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianych zwolnień wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku ze wskazanymi w ww. przepisach czynnościami, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy,

W myśl art. 43 ust. 23 ustawy:

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, wskazać należy, że udzielanie pożyczek mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – to świadczone przez Pana usługi udzielania pożyczek będą korzystały ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).