Interpretacja indywidualna z dnia 21 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.67.2023.2.JK

Podatek od towarów i usług w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na kolejnej działce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3 jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lutego 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 9 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie m.in. braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 kwietnia 2023 r. (wpływ 11 kwietnia 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygnaturze akt (…) powstała wątpliwość, czy sprzedaż w drodze licytacji sądowej nieruchomości stanowiących własność dłużników (...), położonej w miejscowości (...), dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego prowadzi księgę wieczystą nr (...), podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT.

Nieruchomość stanowi wspólność ustawową majątkową małżeńską i została nabyta przez dłużników 11 lipca 2001 r.

Dłużnicy: (...) nie są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług VAT. Nie prowadzą również działalności gospodarczej.

W skład nieruchomości oznaczonej jako księga wieczysta nr (…) wchodzą trzy działki o nr ewidencyjnych: 3, 1, 2 o łącznej powierzchni 0,3689 ha. Działka o nr 3 zabudowana jest dwoma budynkami: budynkiem mieszkalnym z częścią alternatywnie biurową i budynkiem mieszkalnym. Działki o nr 1 i 2 są niezabudowane.

Budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową to budynek wolnostojący, dwukondygnacyjny, bez podpiwniczenia, zbudowany w latach 70-tych XX wieku, remontowany i rozbudowany w 2005 r., kryty dachem płaskim.

Drugi z budynków – budynek mieszkalny to budynek wolnostojący, dwukondygnacyjny, bez podpiwniczenia zbudowany na bazie budynku warsztatowego w latach 70-tych XX wieku, przebudowany i adaptowany do aktualnego stanu w 2015 r. W budynku znajduje się pięć lokali, każdy dwupoziomowy z oddzielnym wejściem.

W załączeniu przedłożyła Pani operat szacunkowy nieruchomości (…), sporządzony przez biegłego sądowego.

Doprecyzowanie opisu sprawy

1.Działkę nr 3 dłużnicy nabyli w drodze darowizny od rodziców (...) 26 listopada 1977 r. Działkę nr 1 dłużnicy nabyli w drodze umowy kupna-sprzedaży od osoby prywatnej 10 sierpnia 1993 r. Działkę nr 2 dłużnicy nabyli w drodze umowy kupna-sprzedaży od osoby prywatnej 11 lipca 2001 r.

2.Działka nr 3 nie została nabyta przez dłużników w ramach działalności gospodarczej, działka nr1 nie została nabyta przez dłużników w ramach działalności gospodarczej, działka nr 2 nie została nabyta przez dłużników w ramach działalności gospodarczej. Dłużnicy nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są również czynnymi podatnikami podatku VAT.

3.Działka nr 3 została nabyta przez dłużników w drodze darowizny od rodziców (...) – na działce znajdował się już wówczas budynek określony w operacie szacunkowym jako „budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową”, wolnostojący, dwukondygnacyjny, bez podpiwniczenia – dłużnicy rozbudowali budynek w 2005 r. Drugi z budynków określony jako budynek mieszkalny został zaadaptowany z budynku warsztatowego wybudowanego w latach 70-tych (czyli istniejącego już w chwili nabycia działki) i przebudowany do aktualnego stanu przez dłużników w 2015 r.

4.Z tytułu nabycia i późniejszego przekształcenia budynków dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

5.Działki nr 1 i 2 są niezabudowane, porośnięte trawą oraz drzewami – nie są w żaden sposób wykorzystywane przez dłużników. Działka nr 3 wykorzystywana jest do celów mieszkaniowych przez dłużników, przez okres kilku lat w budynku określonym jako „budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową” znajdowało się biuro (…) Sp. z o.o., która zaprzestała działalności w 2018 r.

6.Nieruchomość, oznaczona jako księga wieczysta nr (…) nie jest wykorzystywana przez dłużników w działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dłużnicy nie prowadzą aktualnie działalności gospodarczej, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT.

7.Niezabudowane działki nr 1 i 2 nie są/były wykorzystywane przez dłużników na cele działalności rolniczej, dłużnicy nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT.

8.Z niezabudowanych działek nr 1 i 2 nie są/były dokonywane zbiory i dostawy produktów rolnych. Działki nie są/były wykorzystywane rolniczo, nie powstały żadne produkty rolne, są porośnięte jedynie trawą i kilkoma drzewami.

9.Według informacji organu egzekucyjnego, działki nr 1 i 2 nie były i nie są udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy też użyczenia. Działka nr 3 wykorzystywana jest do celów mieszkaniowych przez dłużników, przez okres kilku lat w budynku określonym jako „budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową” znajdowało się biuro (...) Sp. z o.o., która zaprzestała działalności w 2018 r. – organ egzekucyjny nie posiada i nie ma możliwości uzyskania informacji o ewentualnym istnieniu wówczas umowy najmu/użyczenia bądź dzierżawy pomiędzy dłużnikami a tą spółką.

10.Według informacji organu egzekucyjnego od wydatków ponoszonych w związku z remontem, rozbudową, przebudową i adaptacją ww. budynków/lokali dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT – odpowiedź dotyczy wszystkich trzech działek, tj. działki nr 1, 2 i działki nr 3.

11.Poza adaptacją i przebudową istniejących budynków w 2005 i 2015 r. dłużnicy nie ponosili nakładów w celu uatrakcyjnienia nieruchomości, według informacji organu egzekucyjnego nie są również planowane takie nakłady.

Pytanie

Czy sprzedaż nieruchomości w opisanej sytuacji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT?

Pani stanowisko w sprawie

W ocenie organu egzekucyjnego, tj. Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...), sprzedaż nieruchomości dłużników w sytuacji wyżej opisanej w drodze licytacji sądowej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT z 11 marca 2004 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3 jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

W świetle przedstawionych powyżej przepisów grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.), zwana dalej K.R.O.

Stosownie do art. 31 § 1 K.R.O.:

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 K.R.O.:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 K.R.O.:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 K.R.O.:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne np. w akcie notarialnym dokumentującym nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 K.R.O.:

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem przedmiotem dokonywanej dostawy lub świadczonej usługi jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczy usługę we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy VAT wskazano, że:

Jak stanowi ust. 3 ww. artykułu:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży działek podjął/podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zatem ustalić, czy w analizowanej sprawie w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży działek oraz budynku, dłużnicy będą spełniać przesłanki do uznania Ich za podatników podatku od towarów i usług.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że dłużnicy podejmowali działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel danej nieruchomości – jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości w trybie licytacji publicznej.

Z treści złożonego wniosku wynika, że zamierza Pani dokonać sprzedaży w drodze licytacji sądowej, w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygnaturze akt (...), nieruchomości stanowiących własność dłużników, położonej w miejscowości (...), dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego (...) prowadzi księgę wieczystą nr (…). Nieruchomość stanowi wspólność ustawową majątkową małżeńską.

Dłużnicy nie są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług VAT. Nie prowadzą również działalności gospodarczej. W skład nieruchomości oznaczonej jako księga wieczysta nr (…) wchodzą trzy działki o nr ewidencyjnych: 3, 1, 2, o łącznej powierzchni 0,3689 ha. Działka o nr 3 zabudowana jest dwoma budynkami: budynkiem mieszkalnym z częścią alternatywnie biurową i budynkiem mieszkalnym. Działki o nr 1 i 2 są niezabudowane.

Działkę nr 3 dłużnicy nabyli w drodze darowizny od rodziców (...) 26 listopada 1977 r. Działkę nr 1 dłużnicy nabyli w drodze umowy kupna-sprzedaży od osoby prywatnej 10 sierpnia 1993 r. Działkę nr 2 dłużnicy nabyli w drodze umowy kupna-sprzedaży od osoby prywatnej 11 lipca 2001 r.

Działki nr: 3, 1 i 2 nie zostały nabyte przez dłużników w ramach działalności gospodarczej. Dłużnicy nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są również czynnymi podatnikami podatku VAT.

Działka nr 3 została nabyta przez dłużników w drodze darowizny od rodziców (...) – na działce znajdował się już wówczas budynek określony w operacie szacunkowym jako „budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową”, wolnostojący, dwukondygnacyjny, bez podpiwniczenia – dłużnicy rozbudowali budynek w 2005 r. Drugi z budynków określony jako budynek mieszkalny został zaadaptowany z budynku warsztatowego wybudowanego w latach 70-tych (czyli istniejącego już w chwili nabycia działki) i przebudowany do aktualnego stanu przez dłużników w 2015 r. Z tytułu nabycia i późniejszego przekształcenia budynków dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Działki nr 1 i 2 są niezabudowane, porośnięte trawą oraz drzewami – nie są w żaden sposób wykorzystywane przez dłużników. Działka nr 3 wykorzystywana jest do celów mieszkaniowych przez dłużników, przez okres kilku lat w budynku określonym jako „budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową” znajdowało się biuro (...) Sp. z o.o., która zaprzestała działalności w 2018 r.

Nieruchomość, oznaczona jako księga wieczysta nr (…) nie jest wykorzystywana przez dłużników w działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dłużnicy nie prowadzą aktualnie działalności gospodarczej, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT.

Niezabudowane działki nr 1 i 2 nie są/nie były wykorzystywane przez dłużników na cele działalności rolniczej.

Z działek nr 1 i 2 nie są/nie były dokonywane zbiory i dostawy produktów rolnych. Działki nie są/nie były wykorzystywane rolniczo, nie powstały żadne produkty rolne, są porośnięte jedynie trawą i kilkoma drzewami.

Według informacji organu egzekucyjnego, działki nr 1 i 2 nie były i nie są udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy też użyczenia. Działka nr 3 wykorzystywana jest do celów mieszkaniowych przez dłużników, przez okres kilku lat w budynku określonym jako „budynek mieszkalny z częścią alternatywnie biurową” znajdowało się biuro (...) Sp. z o.o., która zaprzestała działalności w 2018 r. – organ egzekucyjny nie posiada i nie ma możliwości uzyskania informacji o ewentualnym istnieniu wówczas umowy najmu/użyczenia bądź dzierżawy pomiędzy dłużnikami a tą spółką. Według informacji organu egzekucyjnego od wydatków ponoszonych w związku z remontem, rozbudową, przebudową i adaptacją ww. budynków/lokali dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT – odpowiedź dotyczy wszystkich trzech działek, tj. działki nr 1, 2 i działki nr 3.

Poza adaptacją i przebudową istniejących budynków w 2005 i 2015 r. dłużnicy nie ponosili nakładów w celu uatrakcyjnienia nieruchomości, według informacji organu egzekucyjnego nie są również planowane takie nakłady.

Pani wątpliwości dotyczą wskazania, czy sprzedaż nieruchomości w opisanej sytuacji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT.

Jak wynika z powołanych przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do sprzedaży:

-niezabudowanych działek nr 1, 2, z uwagi na fakt, iż – jak Pani wskazała – nie były wykorzystywane przez dłużników w działalności gospodarczej, nie były i nie są udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy też użyczenia, nie są/nie były wykorzystywane przez dłużników na cele działalności rolniczej oraz dłużnicy nie dokonywali zbiorów i dostaw produktów rolnych z tych działek,

- budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3, z uwagi na fakt, iż – jak Pani wskazała – został nabyty w drodze darowizny w 1977 r., z tytułu nabycia i późniejszego przekształcenia budynku dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, budynek wykorzystywany jest do celów mieszkaniowych przez dłużników, nie był wykorzystywany przez dłużników w działalności gospodarczej, nie był i nie jest udostępniany osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy też użyczenia,

dłużnicy nie będą działali w charakterze podatników podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność dostawy ww. działek oraz budynku nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zatem zbycie wskazanych niezabudowanych działek oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3 nie nastąpi w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem i będzie działaniem w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy nie mają zastosowania. Tym samym sprzedaż w drodze licytacji sądowej niewykorzystywanych w działalności gospodarczej nieruchomości gruntowych obejmujących działki nr 1 i 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3 należących do dłużników, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nieruchomości te stanowią majątek prywatny dłużników.

W konsekwencji, sprzedaż w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek nr 1 i 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Pani stanowisko w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmienia się ponadto, że zgodnie z powołanym wyżej art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z dołączonych do niego dokumentów. W związku z tym załączone przez Wnioskodawcę do wniosku dokumenty nie były przedmiotem merytorycznej analizy.

Dodatkowo należy wskazać, że w niniejszej interpretacji rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej nieruchomości składającej się z niezabudowanych działek nr  1 i nr 2 oraz budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 3. Natomiast w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji sądowej „budynku mieszkalnego z częścią alternatywnie biurową” znajdującego się na działce nr 3 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie z 21 kwietnia 2023 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.187.2023.1.JK.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).