Interpretacja indywidualna z dnia 18 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.145.2023.1.BS

Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na realizację Inwestycji polegającej na budowie gminnej drogi wewnętrznej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na realizację Inwestycji polegającej na budowie gminnej drogi wewnętrznej wraz z oświetleniem ulicznym oraz zjazdami do działek inwestycyjnych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenie przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Gmina partycypuje w projekcie pn. „(…)” w ramach którego realizuje zadanie polegające na budowie gminnej drogi wewnętrznej wraz z oświetleniem ulicznym oraz zjazdami do działek inwestycyjnych nr 1 i 2, które stanowią własność Gminy (dalej: „Inwestycja”). Celem Inwestycji jest polepszenie warunków technicznych i eksploatacyjnych infrastruktury drogowej Gminy poprzez budowę gminnej drogi wewnętrznej ułatwiającej dojazd do ww. działek oraz do pobliskich budynków mieszkalnych. Inwestycja ma na celu także zwiększenie dostępności terenów inwestycyjnych. Po wykonaniu Inwestycji z działki nr 1 zostanie wyodrębniona część drogowa, która pozostanie własnością Gminy. Natomiast pozostałą część działki nr 1 oraz działkę nr 2 Gmina planuje sprzedać na rzecz zainteresowanego podmiotu.

Inwestycja jest / będzie częściowo finansowana ze środków własnych Gminy oraz częściowo ze środków uzyskanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania „Tworzenie i rozwój terenów inwestycyjnych”. Gmina w złożonym wniosku o dofinansowanie Inwestycji wskazała, że podatek VAT jest / będzie w całości kosztem kwalifikowalnym Inwestycji (podlegać będzie sfinansowaniu z dotacji).

W ramach Inwestycji Gmina ponosi / będzie ponosiła wydatki w szczególności na wykonanie następujących prac:

‒roboty budowlane,

‒sporządzenie dokumentacji projektowej,

‒sprawowanie nadzoru inwestorskiego,

‒sprawowanie nadzoru audytorskiego,

‒doradztwo techniczne,

‒promocja projektu.

Wydatki ponoszone przez Gminę na Inwestycję są / będą dokumentowane fakturami VAT wystawianymi na Gminę z wykazanymi na nich kwotami podatku VAT naliczonego.

Majątek powstały w ramach realizacji Inwestycji będzie nieodpłatnie udostępniany dla zainteresowanych podmiotów trzecich i udostępnianie to będzie odbywać się na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego. Majątek ten nie będzie udostępniany przez Gminę podmiotom trzecim komercyjnie / odpłatnie. Gmina nie będzie wykorzystywała majątku Inwestycji do czynności opodatkowanych VAT.

Gmina wskazuje, że interpretacja przepisów prawa podatkowego wydana na skutek niniejszego wniosku jest niezbędna Gminie do prawidłowego rozliczenia dofinansowania inwestycji objętej niniejszym wnioskiem, stąd Gmina prosi uprzejmie o w miarę możliwości szybkie załatwienie niniejszego wniosku.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje / będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostały poniesione / zostaną poniesione na realizację Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje / nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków na Inwestycję w związku z tym, że majątek powstały w ramach Inwestycji będzie udostępniany przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego, a tym samym nie będzie służył czynnościom opodatkowanym VAT Gminy.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT: zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad A. Gmina jako podatnik VAT w ramach wydatków na Inwestycję

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, iż kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do ust. 6 wskazanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy z zakresu gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (pkt 2 cytowanego przepisu).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary / usługi celem realizacji Inwestycji, nie nabywa / nie będzie nabywała ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie działa / nie będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Inwestycję są / będą bowiem ponoszone w celu realizacji nieodpłatnych zadań własnych Gminy. Jak zostało wskazane, Gmina nie przewiduje wykorzystywania nabytych towarów / usług w ramach realizacji Inwestycji do świadczenia odpłatnych usług / dostawy towarów, które potencjalnie mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.

Wydatki na Inwestycję zostały zatem poniesione / zostaną poniesione do realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Ad B. Związek wydatków na Zadanie z działalnością opodatkowaną VAT Gminy

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Jak wskazano powstała w wyniku Inwestycji infrastruktura będzie udostępniana przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego. Z przedstawionego opisu stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego wynika, że wydatki, które Gmina poniosła / poniesie w związku z realizacją Inwestycji mają / będą miały na celu realizację nieodpłatnie zadań własnych Gminy w zakresie spraw dotyczących gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Tym samym, w ocenie Gminy, nie istniej / nie będzie istniał związek pomiędzy wydatkami na Inwestycję z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie zostanie spełniona.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Dla przykładu Gmina wskazuje interpretację indywidualną wydaną na gruncie podobnego stanu faktycznego 14 lutego 2022 r., sygn. 0111.KDIB3-3.4012.652.2021.1.WR, w której organ stwierdził, iż: „Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia nie zostanie spełniony, ponieważ - jak Państwo wskazali - przedmiotowa droga gminna nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „(...)", ponieważ efekt ww. zadania (wybudowana droga gminna) nie będzie wykorzystywany do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.”

Podsumowując, Gminie nie przysługuje / nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostały poniesione / zostaną poniesione na realizację Inwestycji, ponieważ infrastruktura, która powstanie nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostały poniesione / zostaną poniesione na realizację Inwestycji polegającej na budowie gminnej drogi wewnętrznej wraz z oświetleniem ulicznym oraz zjazdami do działek inwestycyjnych nr 1 i 2, które stanowią własność Gminy.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z opisu sprawy wynika bowiem, że powyższa budowa odbywa się / będzie się odbywać w ramach realizacji Państwa zadań własnych nałożonych na Państwa przepisami o samorządzie gminnym. Ponadto, jak Państwo wskazali, majątek powstały w ramach realizacji Inwestycji będzie nieodpłatnie udostępniany dla zainteresowanych podmiotów trzecich i udostępnianie to będzie odbywać się na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego. Majątek ten nie będzie udostępniany przez Państwa podmiotom trzecim komercyjnie / odpłatnie. Nie będą Państwo wykorzystywali majątku Inwestycji do czynności opodatkowanych VAT.

Zatem, realizując inwestycję w zakresie budowy drogi gminnej wewnętrznej wraz z oświetleniem ulicznym oraz zjazdami do działek inwestycyjnych, nie występują / nie będą Państwo występować w charakterze podatnika VAT, a towary i usługi nabyte / nabywane w związku z realizacją tej inwestycji nie są / nie będą związane z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych. W konsekwencji nie jest / nie będzie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi / wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.  

W związku z powyższym, nie mają / nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostały poniesione / zostaną poniesione na realizację Inwestycji polegającej na budowie gminnej drogi wewnętrznej wraz z oświetleniem ulicznym oraz zjazdami do działek inwestycyjnych nr 1 i 2, które stanowią własność Gminy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒ Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).