Interpretacja indywidualna z dnia 14 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.93.2023.1.AS

Gmina nie ma prawa do pełnego lub częściowego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wykorzystywanych do realizacji Inwestycji.

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do pełnego lub częściowego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Inwestycji.

Uzupełnili go Państwo pismem z 4 kwietnia 2023 r. (wpływ 4 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT. Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami.

Gmina złożyła wniosek i otrzymała dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na realizację zadania pod nazwą (…) (dalej „Inwestycja”). Inwestycja przyczyni się do polepszenia życia mieszkańców.

Gmina realizuje ustawowe obowiązki zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków przez spółkę z o.o. (dalej „Spółka”), w której to spółce Gmina posiada 100% udziałów.

W celu zapewnienia trwałości projektu poprzez zachowanie własności wytworzonej w ramach Inwestycji infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej Gmina nie przeniesie własności tejże infrastruktury na rzecz Spółki, jak również nie udostępni jej na podstawie jakiejkolwiek odpłatnej umowy, która spowodowałaby obowiązek wystawienia przez Gminę faktury VAT.

Inwestorem realizowanych prac będzie Gmina. Gmina realizuje powyższe prace w ramach zadań własnych gminy zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt. 3 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U z 2023 r. poz. 40), który stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy w szczególności zadania własne obejmują sprawy kanalizacji, wodociągów i zaopatrywania w wodę. Zaplanowana wartość wskazanego przedsięwzięcia wynosi (…) zł.

W celu realizacji zadań własnych Gmina udostępni wybudowaną sieć wodociągową i kanalizacyjną na zasadzie nieodpłatnego użyczenia Spółce. Usługi dostarczania wody i odbioru ścieków od mieszkańców w imieniu Gminy obecnie i w przyszłości świadczyć będzie Spółka, która jest odrębnym zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT. Z tego tytułu samodzielnie wystawia faktury VAT, pobiera opłaty za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków oraz rozlicza podatek VAT z Urzędem Skarbowym. Spółka jest wprawdzie spółką prawa handlowego, ale jej działalność nie jest ukierunkowana na osiąganie zysków z tytułu odprowadzania ścieków przez mieszkańców Gminy. Podstawowym celem istnienia Spółki jest realizacja zadań własnych samorządu wynikających z ustaw i innych przepisów.

Planowana Inwestycja realizowana będzie w całości z dofinansowania z projektu PROW. Zatem beneficjentem środków z PROW będzie Gmina, a nie Spółka. W celu realizacji Inwestycji Gmina będzie dokonywać zakupu usług inwestycyjnych od podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego typu pracami budowlanymi. Podmioty te będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, a co za tym idzie nabycie od nich usług zostanie udokumentowane fakturami, z których będzie wynikał podatek VAT w stawce 23%.

Po zakończeniu Inwestycji produkty projektu nie zostaną zbyte/przekazane na rzecz innego podmiotu, Właścicielem nowej infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej będzie dalej Gmina, a Spółka będzie z niej korzystać do własnej działalności, do jakiej została przez Gminę powołana na podstawie umowy nieodpłatnego użyczenia przez Gminę. Udzielenie prawa Spółce do nieodpłatnego korzystania z sieci kanalizacyjnej na podstawie umowy użyczenia stanowi dla Gminy czynność wykonywaną w ramach działalności Gminy, jako organu władzy samorządowej. Spółka na podstawie umowy użyczenia będzie uprawniona do bezpośredniego świadczenia na rzecz poszczególnych mieszkańców usług dostarczania wody i odprowadzenia ścieków. Odpłatność za te usługi stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu VAT i będzie stanowić bezpośredni przychód w Spółce.

Pytanie

Czy Gmina ma prawo do pełnego lub częściowego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wykorzystywanych do realizacji Inwestycji z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie przysługuje jej prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją infrastruktury wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, gdyż wymieniona Inwestycja nie będzie wykorzystywana bezpośrednio do wykonywania czynności opodatkowanych przez Gminę, nie jest związana z działalnością gospodarczą Gminy. Wymieniona Inwestycja realizowana jest w ramach zadań własnych Gminy jako organu władzy publicznej na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku– jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanego wyżej art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Według art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

W świetle art. 8 ust. 2 ustawy:

Jak wynika z art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina złożyła wniosek i otrzymała dofinansowanie na realizację Inwestycji. Gmina realizuje ustawowe obowiązki zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków przez Spółkę, w której Gmina posiada 100% udziałów. W celu zapewnienia trwałości projektu poprzez zachowanie własności wytworzonej w ramach Inwestycji infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej Gmina nie przeniesie własności tejże infrastruktury na rzecz Spółki, jak również nie udostępni jej na podstawie jakiejkolwiek odpłatnej umowy, która spowodowałaby obowiązek wystawienia przez Gminę faktury VAT. Inwestorem realizowanych prac będzie Gmina. Gmina realizuje powyższe prace w ramach zadań własnych gminy zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym. W celu realizacji zadań własnych Gmina udostępni wybudowaną sieć wodociągową i kanalizacyjną na zasadzie nieodpłatnego użyczenia Spółce. Usługi dostarczania wody i odbioru ścieków od mieszkańców w imieniu Gminy obecnie i w przyszłości świadczyć będzie Spółka, która jest odrębnym zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT. Z tego tytułu samodzielnie wystawia faktury VAT. Podstawowym celem istnienia Spółki jest realizacja zadań własnych samorządu wynikających z ustaw i innych przepisów. Planowana Inwestycja realizowana będzie w całości z dofinansowania z projektu PROW. Zatem beneficjentem środków z PROW będzie Gmina. W celu realizacji Inwestycji Gmina będzie dokonywać zakupu usług inwestycyjnych od podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego typu pracami budowlanymi. Podmioty te będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, a co za tym idzie nabycie od nich usług zostanie udokumentowane fakturami, z których będzie wynikał podatek VAT w stawce 23%. Po zakończeniu Inwestycji produkty projektu nie zostaną zbyte/przekazane na rzecz innego podmiotu, Właścicielem nowej infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej będzie dalej Gmina, a Spółka będzie z niej korzystać do własnej działalności, do jakiej została przez Gminę powołana na podstawie umowy nieodpłatnego użyczenia przez Gminę. Udzielenie prawa Spółce do nieodpłatnego korzystania z sieci kanalizacyjnej na podstawie umowy użyczenia stanowi dla Gminy czynność wykonywaną w ramach działalności Gminy, jako organu władzy samorządowej.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii braku prawa do pełnego lub częściowego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Inwestycji.

Umowa użyczenia jest umową uregulowaną w art. 710 – 719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Jak stanowi art. 710 ustawy Kodeks cywilny:

Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność.

Z cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi mieć miejsce brak związku świadczonych usług z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Niedopełnienie warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że świadczenie polegające na nieodpłatnym użyczeniu wybudowanej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej odbywać się będzie w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością, tj. w ramach wykonywania Państwa zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, a zatem stanowi sprawę publiczną, należącą do sfery działalności jednostki samorządowej w ramach władztwa publicznego.

Tym samym, w analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, bowiem nieodpłatne wykorzystanie odbywa się w związku z wykonywaniem przez Państwa zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że nieodpłatne użyczenie wybudowanej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione. Jak wskazał Wnioskodawca, wytworzona w ramach Inwestycji infrastruktura nie zostanie udostępniona na podstawie jakiejkolwiek odpłatnej umowy, która spowodowałaby obowiązek wystawienia przez Gminę faktury VAT. Gmina udostępni wybudowaną sieć wodociągową i kanalizacyjną na zasadzie usługi nieodpłatnego użyczenia, która to czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Przedmiotowa infrastruktura nie ma zatem związku z wykorzystaniem do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, a więc nie zostanie spełniony warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, Gmina nie ma prawa do pełnego lub częściowego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wykorzystywanych do realizacji Inwestycji.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).