Wyrok SN z dnia 12 stycznia 2023 r., sygn. I USKP 8/22

W myśl art. 477⁹ § 3 k.p.c., sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Oznacza to, że w odrębnym postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w odniesieniu do odwołania wszczynającego postępowanie sądowe przepis ten ma charakter lex specialis, dlatego nie są stosowane ogólne reguły postępowania o przywrócenie terminu, przewidziane w art. 168 i następnych k.p.c. Sąd z urzędu dokonuje nie tylko sprawdzenia zachowania przez stronę terminu do wniesienia odwołania, ale także - w przypadku stwierdzenia opóźnienia - ocenia jego rozmiar oraz przyczyny. Sąd ma dyskrecjonalną możliwość potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie. Może tego dokonać pod warunkiem uznania, że przekroczenie terminu nie jest nadmierne oraz że nastąpiło z przyczyn niezależnych od skarżącego; stosownie do oceny tych okoliczności odwołanie odrzuca albo nadaje mu bieg. Należy także zaaprobować pogląd, że sformułowanie w art. 477⁹ § 3 k.p.c. „przyczyny niezależne” jest szersze od „braku winy strony” (art. 168 § 1 k.p.c.) i pozwala na uwzględnienie także niektórych przyczyn zawinionych.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Romuald Dalewski (przewodniczący) ‎

SSN Leszek Bielecki (sprawozdawca) 

‎SSN Renata Żywicka

w sprawie z odwołania A. P. i Szpitala w J. ‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Rybniku ‎z udziałem zainteresowanej S. M. ‎o wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,