Interpretacja indywidualna z dnia 29 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.83.2023.1.SR
Opodatkowanie podatkiem VAT odpłatnego udostępniania stanowisk handlowych na targowisku oraz prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na rozbudowę i przebudowę targowiska.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
1 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT odpłatnego udostępniania stanowisk handlowych na targowisku oraz prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na rozbudowę i przebudowę targowiska. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Gmina (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.
Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. 2023 poz. 40, dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną (m.in. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym) i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wykonuje zadania własne (określone m.in. w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym) samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne.
Do zadań własnych Gminy wymienionych w ustawie o samorządzie gminnym należą m.in. sprawy z zakresu targowisk i hal targowych (art. 7 ust. 11 ustawy o samorządzie gminnym).
Mając na uwadze powyższe, w 2022 r. Gmina zrealizowała inwestycję pn. „…” (dalej: „Inwestycja”) polegającą na rozbudowie i przebudowie placu targowego (dalej: „Targowisko”). Inwestycja została zrealizowana ze środków własnych Gminy oraz z dofinansowania uzyskanego z Województwa ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020.
Warunkiem koniecznym prowadzenia handlu na Targowisku jest uiszczenie opłaty za rezerwację stanowiska handlowego (dalej: „opłata rezerwacyjna”). Ponadto, na Targowisku pobierana jest opłata za wjazd oraz korzystanie z szaletu. Wysokość ww. opłat i warunki ich uiszczania są uregulowane w stosownej uchwale Rady Miejskiej.
Wszystkie ww. czynności realizowane są przez Gminę na podstawie umów cywilnoprawnych, a pobrane opłaty Gmina następnie wykazuje w swoim pliku JPK_V7M i odprowadza od nich podatek VAT należny.
Poza opłatą rezerwacyjną, podmioty, które zamierzają prowadzić działalność handlową na Targowisku zobowiązane są do wniesienia tzw. opłaty targowej. Opłata targowa stanowi daninę publiczną, wprowadzoną przez Gminę na mocy art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1452 ze zm.( dalej: „ustawa o podatkach i opłatach lokalnych”). Gmina zaznacza, że pobieranie przez Gminę opłaty targowej nie jest powiązane wprost ze zrealizowaną Inwestycją (opłata targowa nie stanowi ekwiwalentu względem udostępnienia stanowiska handlowego). Jest to bowiem danina wymagana od wszystkich podmiotów zajmujących się handlem na terenie Gminy, poza budynkami lub ich częściami, niezależnie od miejsca i czasu prowadzenia tego handlu (tj. opłata ta pobierana jest od podmiotów handlujących poza budynkami w dowolnym miejscu na terenie Gminy, jak również od podmiotów handlujących na terenie Targowiska).
Targowisko stanowi własność Gminy. Podmiotem odpowiedzialnym za zarządzane i utrzymanie Targowiska jest Gmina.
Wydatki dotyczące realizacji Inwestycji były każdorazowo dokumentowane wystawianymi przez dostawców/wykonawców na Gminę fakturami VAT, na których Gmina oznaczona była jako nabywca przedmiotowych towarów i usług.
Ponadto Gmina wskazuje, że zgodnie ze znaną jej utrwaloną praktyką interpretacyjną, w stanach faktycznych analogicznych do tego opisanego przez Gminę, w takim samym stanie prawym, prawo do odliczenia od wydatków poniesionych na inwestycję w zakresie budowy targowiska przysługuje w pełnej wysokości (takie stanowisko zostało zajęte w ciągu ostatnich 12 miesięcy przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w następujących interpretacjach: z dnia 9 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL2-3.4012.256.2019.9.PM, z dnia 14 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.622.2018.12.MD, z dnia 25 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.74.2020.10.S.IG, z dnia 4 kwietnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.270.2021.11.JM, z dnia 12 października 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.512.2017.12.ŻR, z dnia 15 listopada 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012. 54.2021.9.KK i dominuje ono (tj. przeważa ilościowo) w wydawanych rozstrzygnięciach w tym okresie).
Pytania
1.Czy udostępnianie przez Gminę stanowisk handlowych za poborem opłaty rezerwacyjnej podlega opodatkowaniu VAT?
2.Czy Gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na Inwestycję?
Państwa stanowisko w sprawie
1.Zdaniem Gminy, udostępnianie stanowisk handlowych za poborem opłaty rezerwacyjnej podlega opodatkowaniu VAT.
2.Zdaniem Gminy, Gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na Inwestycję.
Uzasadnienie stanowiska Gminy.
Ad. 1.
Gmina jako podatnik VAT.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.
Zatem w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, działając we własnym imieniu i na własny rachunek – powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona w sposób analogiczny do tych podmiotów.
Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Gmina pobierając opłatę rezerwacyjną za rezerwację stanowisk handlowych, działa w charakterze podatnika VAT, gdyż działa ona na zasadach analogicznych jak inni uczestnicy rynku.
Udostępnienie stanowisk handlowych jako czynność opodatkowana VAT.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. W świetle tego zapisu działalność Gminy polegająca na odpłatnym udostępnianiu stanowisk handlowych jest działalnością gospodarczą („wszelka działalność usługodawców”).
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Z brzmienia powołanych przepisów wynika, że pojęcia dostawy towarów i świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT uzupełniają się w tym sensie, że co do zasady, czynności podejmowane przez podatników należy uznać za świadczenie usług, o ile nie stanowią one dostawy towarów. Takie skonstruowanie zakresu czynności opodatkowanych prowadzi do zapewnienia zasady powszechności opodatkowania.
W konsekwencji, w opinii Gminy w przedstawionym stanie faktycznym dokonuje ona opodatkowanych VAT usług udostępniania stanowisk handlowych w ramach prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej. Ponadto, zdaniem Gminy ani ustawa o VAT, ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia, nie przewidują zwolnienia z VAT dla czynności udostępniania stanowisk handlowych.
Reasumując, Gmina jest zdania, że opisane czynności polegające na udostępnianiu stanowisk handlowych stanowią usługi opodatkowane VAT, niekorzystające ze zwolnienia z tego podatku.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.622.2018.12.MD, w której organ wskazał, że: „Z uwagi na to, że Gmina będzie udostępniać stanowiska handlowe na podstawie umów cywilnoprawnych oraz odpłatnie – za wynagrodzeniem w postaci opłaty rezerwacyjnej, czynność ta będzie stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a Gmina wykonując tą czynność będzie występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.”
Również w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 4 kwietnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.270.2021.11.JM, Organ, po wydaniu wyroku WSA w Łodzi z dnia 19 października 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 623/2, zgodził się w pełni ze stanowiskiem wnioskodawcy, potwierdzając, iż świadczone przez niego usługi polegające na odpłatnym udostępnianiu stanowisk handlowych podlegają opodatkowaniu VAT.
Analogiczny pogląd został zaprezentowany w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
-z dnia 25 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.74.2020.10.S.IG;
-z dnia 9 lutego 2022 r., sygn. ILPP2/4512-1-272/15-3/AR.
Ad. 2.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z treści tej regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Z treści cytowanej powyżej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są następnie wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Zatem, w celu dokonania oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku należy rozstrzygnąć, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
-zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz
-pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.
Zdaniem Gminy, w analizowanej sytuacji spełnione zostały obie ze wskazanych powyżej przesłanek. W szczególności w odniesieniu do odpłatnego (pobieranie opłaty rezerwacyjnej) udostępniania stanowisk handlowych Gmina jest podatnikiem VAT oraz poniesione przez Gminę wydatki na realizację Inwestycji mają bezpośredni związek z wykonywanymi przez nią czynnościami opodatkowanymi (w omawianym przypadku z odpłatnym udostępnianiem stanowisk handlowych na rzecz podmiotów prowadzących działalność handlową, a także z odpłatnym wjazdem na Targowisko oraz odpłatnym udostępnieniem szaletu znajdującego się na Targowisku).
W ocenie Gminy, gdyby nie poniosła ona wydatków na Inwestycję, nie byłoby możliwe pobieranie opłaty rezerwacyjnej oraz opłat za wjazd oraz korzystanie z szaletu. Nie sposób bowiem pozyskać, czy też utrzymać kontrahenta bez odpowiedniej infrastruktury przeznaczonej do działalności handlowej.
W zaistniałej sytuacji, poniesione przez Gminę wydatki na Inwestycję są niewątpliwie związane z majątkiem, który wykorzystywany jest wyłącznie w związku ze świadczeniem odpłatnych usług polegających na udostępnianiu stanowisk handlowych, a także usług wjazdu na Targowisko oraz korzystania z szaletu. Usługi te, jak Gmina wykazała powyżej, są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT i niekorzystającymi ze zwolnienia z tego podatku. Jednocześnie Targowisko nie jest i nie będzie wykorzystywane do działalności zwolnionej z opodatkowania VAT lub niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem.
W konsekwencji w opinii Gminy, z uwagi na fakt, że pomiędzy wydatkami na Inwestycję, istnieje ścisły związek z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi VAT, tj. usługami udostępniania stanowisk handlowych w zamian za uiszczenie opłaty rezerwacyjnej, a także usługami wjazdu na Targowisko oraz usługą korzystania z szaletu, Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego, który wykazano na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w tym zakresie.
Gmina zaznacza, że stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał lub TSUE) oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Gmina przytacza orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, że „Prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.”
Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej/mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Skoro Gmina, jako czynny podatnik VAT, zobowiązana jest uiszczać VAT należny z tytułu świadczonych usług, powinna ona mieć prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich świadczenia.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
- z dnia 10 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.817.2021.2.HW, w której Organ stwierdził, iż: „(...) w świetle cytowanych wyżej przepisów oraz okoliczności niniejszej sprawy należy stwierdzić, że spełnione zostaną obie przesłanki umożliwiające odliczenie podatku naliczonego określone w art. 86 ust. 1 ustawy – Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a wydatki inwestycyjne związane z targowiskiem wykorzystywane będą wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT. W konsekwencji Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w pełnej wysokości, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne związane z targowiskiem.”;
- z dnia 4 kwietnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.270.2021.UJM, w której Organ wskazał, iż „(...) Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa, przedstawiony opis sprawy oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 19 października 2021 r. sygn. akt I SA/Łd 623/21 należy stwierdzić, że będą mieć Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego w pełnej wysokości od wydatków poniesionych na przebudowę targowiska, ponieważ efekty projektu będą Państwo wykorzystywać do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;
- z dnia 25 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.74.2020.10.S.IG, w której Organ uznał, iż: „w świetle powołanych wyżej przepisów, przedstawionych okoliczności sprawy oraz mając na uwadze uzasadnienie orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) z 9 października 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 1280/20, stwierdzić należy, że będzie Państwu przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług wykorzystywanych do modernizacji targowiska.”;
- z dnia 14 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.622.2018.12.MD, w której Organ stwierdził, iż: „w świetle powołanych wyżej przepisów, przedstawionych okoliczności sprawy oraz mając na uwadze uzasadnienie orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 18 lutego 2020 r. sygn. akt I SA/Kr 99/19 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 marca 2021 r. sygn. akt I FSK 930/20, stwierdzić należy, że Gminie przysługiwać będzie pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na budowę targowiska.”;
- z dnia 9 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL2-3.4012.256.2019.9.PM, w której Organ zacytował fragment zapadłego w tej sprawie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2021 r., sygn. akt I FSK 190/20 i wskazał, że „Powyższe świadczy o tym, że w opisanym we wniosku stanie faktycznym Gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy VAT, z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne i wydatki bieżące, które są bezpośrednio związane z prowadzoną przy wykorzystaniu targowiska działalnością gospodarczą. Przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego odpowiada dyspozycji art. 86 ust. 1 ustawy VAT”.
Na pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków na budowę targowiska szeroko wskazują w swoich wyrokach także sądy administracyjne, m.in.:
-WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 7 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/OI 297/22;
-WSA w Łodzi w wyroku z dnia 2 marca 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 958/21;
-WSA w Łodzi w wyroku z dnia 19 października 2021 r. sygn. akt I SA/Łd 623/21;
-WSA w Krakowie w wyroku z dnia 18 lutego 2020 r. sygn. akt I SA/Kr 99/19;
-WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 października 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 1280/20;
-WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. I SA/Wr 917/17;
-WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 19 kwietnia 2018 r., sygn. I SA/Po 87/18.
Przykładowo Gmina wskazuje, że WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 7 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/OI 297/22, wskazał, że: „Jednostka samorządu terytorialnego może wykonywać zadania własne w ramach działalności gospodarczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2001 r. sygn. akt V CKN 756/00, OSN 2002, nr 1, s. 64, uchwała Sądu Najwyższego z 24 lipca 2013 r. sygn. akt III CZP 43/13), polegające na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w sprawach targowisk (art. 7 ust. 1 pkt 11 SamGminU). Tym samym dopuszczalne jest uznanie, że przebudowa targowiska i udostępnienie go mieszkańcom oraz osobom prowadzącym handel, od których pobierane są opłaty targowe i rezerwacyjne, następują w ramach prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego działalności gospodarczej, chociaż przedsięwzięcie to mieści się także w sferze działań publicznoprawnych mających na celu zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym wyrażany jest pogląd, że nawet jeżeli prowadzenie targowiska jest czynnością, która zgodnie z art. 7 ust. 1 SamGminU służy do zaspokojenia potrzeb lokalnej społeczności i należy do zadań własnych gminy, to – biorąc pod uwagę art. 15 ust. 6 VATU – sposób realizacji tego zadania może wiązać się z podejmowaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Skoro bowiem zaspakajanie przez gminy potrzeb lokalnej społeczności w tym względzie opiera się o zawarte umowy cywilnoprawne, gmina jest podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a działalność gospodarcza na gruncie VATU nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku.”
W związku z powyższym, Gmina stoi na stanowisku, że przysługuje jej pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na Inwestycję.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane są w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Stosowanie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 11 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy targowisk i hal targowych.
Organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r., s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że w 2022 r. Gmina zrealizowała inwestycję pn. „…”, polegającą na rozbudowie i przebudowie placu targowego. Warunkiem koniecznym prowadzenia handlu na Targowisku jest uiszczenie opłaty za rezerwację stanowiska handlowego (opłata rezerwacyjna). Ponadto, na Targowisku pobierana jest opłata za wjazd oraz korzystanie z szaletu. Poza opłatą rezerwacyjną, podmioty, które zamierzają prowadzić działalność handlową na targowisku zobowiązane są do wniesienia tzw. opłaty targowej.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą opodatkowania podatkiem VAT odpłatnego udostępniania stanowisk handlowych na targowisku.
Odnosząc powołane przepisy do niniejszej sprawy należy stwierdzić, że odpłatne udostępnianie stanowisk handlowych na targowisku na podstawie umów cywilnoprawnych, stanowi niewątpliwie czynności cywilnoprawne (nie zaś publicznoprawne), i tym samym, dla tych czynności Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a powyższe czynności, w świetle ustawy o VAT, są traktowane jako odpłatne świadczenie usług.
W konsekwencji powyższego, odpłatne udostępnianie stanowisk handlowych na targowisku na podstawie umów cywilnoprawnych, podlega opodatkowaniu VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na rozbudowę i przebudowę targowiska, należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
Zatem w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu powołanego wyżej art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że uiszczenie opłaty za rezerwację stanowiska handlowego (opłata rezerwacyjna) jest warunkiem koniecznym prowadzenia handlu na Targowisku. Ponadto w opisie sprawy wskazali Państwo, że na Targowisku pobierana jest opłata za wjazd oraz korzystanie z szaletu. Wszystkie ww. czynności realizowane są przez Państwa na podstawie umów cywilnoprawnych, a pobrane opłaty następnie wykazują Państwo w swoim pliku JPK_V7M i odprowadzają od nich podatek VAT należny.
Z powyższego wynika, że w analizowanej sprawie nie występuje sytuacja udostępniania miejsca handlowego bez pobierania opłaty rezerwacyjnej.
Jak rozstrzygnięto powyżej, odpłatne (za poborem opłaty rezerwacyjnej) udostępnianie stanowisk handlowych na targowisku na podstawie umów cywilnoprawnych, podlega opodatkowaniu VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.
Należy zaznaczyć, że ani przepisy ustawy, ani też rozporządzenia wykonawcze do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla ww. usług. Zatem odpłatne (za poborem opłaty rezerwacyjnej) udostępnianie stanowisk handlowych na targowisku stanowi podlegające opodatkowaniu VAT odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, niekorzystające ze zwolnienia z opodatkowania.
Tym samym w tej konkretnej sytuacji w związku z tym, że wszystkie stanowiska handlowe są udostępniane na podstawie umów cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że ww. targowisko będące przedmiotem opisanej inwestycji służy Państwu do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
W tym miejscu należy zauważyć, że – jak wynika z opisu sprawy – poza opłatą rezerwacyjną, podmioty, które zamierzają prowadzić działalność handlową na Targowisku zobowiązane są do wniesienia tzw. opłaty targowej.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 70):
Rada gminy może wprowadzić opłatę targową. Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, z zastrzeżeniem ust. 2b.
Przepis art. 15 ust. 2b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowi, że:
Opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach.
W myśl art. 15 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych:
Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko.
Opłata targowa jest więc szczególną formą daniny publicznej, pobieraną od podmiotów dokonujących sprzedaży na targowiskach lub innych wydzielonych miejscach. Wysokość opłaty ustala właściwa miejscowo rada gminy (rada miasta) w trybie określonym ustawowo. Gmina pobierając opłatę targową nie działa jako podatnik podatku od towarów i usług, lecz jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. Jednakże, fakt pobierania od podmiotów dokonujących sprzedaży na targowisku poza opłatą rezerwacyjną również opłaty targowej (niepodlegającej opodatkowaniu VAT) nie wpływa na uznanie, że targowisko służy w części także do czynności pozostających poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, są spełnione, ponieważ – jak wskazali Państwo w opisie sprawy – Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a Targowisko, będące przedmiotem opisanej Inwestycji, jest wykorzystywane przez Państwa wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
W konsekwencji przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją ww. Inwestycji polegającej na rozbudowie i przebudowie targowiska.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy i własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tutejszy organ oparł się na opisie stanu faktycznego, w tym w szczególności na informacjach, że „Warunkiem koniecznym prowadzenia handlu na Targowisku jest uiszczenie opłaty za rezerwację stanowiska handlowego (dalej: „opłata rezerwacyjna”). (…) Wszystkie ww. czynności realizowane są przez Gminę na podstawie umów cywilnoprawnych”.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Natomiast w odniesieniu do powołanych przez Państwa we wniosku wyroków, Organ wyjaśnia, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako element Państwa argumentacji, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w konkretnych, indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).