Interpretacja indywidualna z dnia 24 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.109.2023.3.MB

Umorzenie części kredytu hipotecznego w wyniku ugody z bankiem zaciągniętego we frankach.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 lutego 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 7 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 marca 2023 r. (wpływ 21 marca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 2007 r. córka wystąpiła do banku o kredyt hipoteczny mieszkaniowy. Ze względu na brak zdolności kredytowej córki, Pani z mężem przystąpiliście do kredytu i staliście się Państwo zgodnie z zawartą umową w 2007 r. wszyscy troje kredytobiorcami.

Kredyt został zaciągnięty we frankach szwajcarskich na jedną inwestycję mieszkaniową, tj. na zakup lokalu mieszkalnego dla córki w (...).

Po wybudowaniu przez spółdzielnię mieszkaniową budynku córka zamieszkała w lokalu i mieszka w nim nadal z mężem i ich córką.

Pani z mężem mieszkała i mieszka stale w (...). Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

Aktualnie chcecie Państwo zawrzeć ugodę z bankiem w sprawie przekształcenia kredytu w CHF w kredyt w PLN.

W wyniku ugody zostanie umorzona część zadłużenia stanowiąca różnicę między kwotą zadłużenia we frankach po przeliczeniu na walutę polską, a kwotą po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską.

Nigdy wcześniej nie korzystaliście Państwo z umorzenia żadnego innego kredytu.

Chcecie się Państwo upewnić czy spełniacie wszystkie warunki Rozporządzenia Ministra finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ponadto w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku podała Pani następujące informacje.

Zgodnie z zawartą Umową kredytu mieszkaniowego hipotecznego w 2007 r., Pani wraz z mężem i córką solidarnie jesteście zobowiązani do spłaty zaciągniętego kredytu w pełnej wysokości.

W umowie kredytowej wszyscy troje jesteście zwani „Kredytobiorcami”. Umorzenie części zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu mieszkaniowego przez bank dotyczy córki i Państwa – rodziców i skutkować będzie wygaśnięciem zobowiązania wobec banku po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

Kredyt został udzielony przez Bank, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.

Przedmiotem działalności banku jest między innymi udzielanie kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania banków. Pani córka złożyła wniosek o kredyt do banku, w którym posiadała rachunek bankowy na który wpływało jej wynagrodzenie za pracę i nadal jest klientem tego samego banku od wielu lat.

Właścicielem mieszkania jest tylko córka. Będąc członkiem spółdzielni mieszkaniowej z siedzibą w (...) zawarła w 2007 r. umowę o budowę lokalu. W umowie zobowiązała się do zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie na rzecz członka spółdzielni odrębnej własności lokalu realizowanego w ramach inwestycji oraz prawa własności odpowiedniego udziału w gruncie przeznaczonym pod realizację inwestycji i udziału w powierzchni i pomieszczeniach przeznaczonych do wspólnego użytku. Po zakończeniu inwestycji spółdzielnia dokonała wprowadzenia członka spółdzielni w posiadanie lokalu.

Zaciągnięty kredyt był przekazywany przez bank w sześciu transzach na konto spółdzielni mieszkaniowej odpowiednio do stopnia zaawansowania inwestycji. Umorzeniu będzie podlegał wyłącznie kapitał tj. część zadłużenia stanowiąca różnicę między kwotą zadłużenia we frankach szwajcarskich po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody a kwotą po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską (po zmianie waluty kwota zadłużenia rozliczona w złotych od daty zawarcia umowy tj. od 14 listopada 2007 r.).

Odsetki skapitalizowane i odsetki karne nie występują. Wszystkie raty kapitału wraz z odsetkami zawsze były i są spłacane w terminie. Wszystkie opłaty dotyczące udzielonego kredytu zostały wpłacone w terminach wskazanych w umowie. Do zawarcia umowy kredytu konieczne było poniesienie jednorazowej opłaty za oszacowanie kredytowanej nieruchomości, opłacenie składki ubezpieczeniowej za pierwszy okres ubezpieczenia kredytowanego wkładu finansowego kredytobiorców oraz prowizji od udzielonego kredytu. Dotychczas nigdy wcześniej nie korzystaliście Państwo z umorzenia żadnego innego kredytu.

Pytania

Czy w wyniku ugody, którą chcecie Państwo podpisać z bankiem, część kredytu umorzonego przypadającego na Państwa (rodziców) będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Czy bank ma obowiązek sporządzenia rocznej informacji PIT-11?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani opinii, będziecie Państwo mogli skorzystać z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.), ponieważ kredyt został zaciągnięty w banku na:

-realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego,

-nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,

-został zabezpieczony hipotecznie,

-dotychczas nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu żadnego kredytu.

Kredyt został wykorzystany zgodnie z zawartą umową z bankiem na cel mieszkaniowy córki.

Jeśli wszyscy Państwo skorzystacie ze zwolnienia z podatku to na banku nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia i przekazania rocznej informacji PIT-11.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Zgodnie z art. 42a ust. 1 tej ustawy:

Przystępując do oceny skutków podatkowych planowanego umorzenia przez bank części zadłużenia od zaciągniętego przez Panią (jako współkredytobiorcę) kredytu hipotecznego wskazujemy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślamy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Tym samym, umorzone kwoty wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zgodnie z którym:

Zatem, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy przez oświadczenie).

Podkreślamy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazujemy na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe (kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej), w sytuacji, gdy osoba taka nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Z kolei z § 3 omawianego rozporządzenia wynika, że:

W myśl § 4 ww. rozporządzenia zmienionego rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r.:

Zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W świetle przepisów ww. rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w 2007 r. zaciągnęła Pani wraz z mężem i córką (kredytobiorcy) w banku kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie celów mieszkaniowych córki. Zgodnie z zawartą umową kredytową, wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie, do pełnej wysokości. Wskazała Pani, że planujecie Państwo zawrzeć ugodę z bankiem, w wyniku której, bank umorzy część zadłużenia, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą zadłużenia we frankach po przeliczeniu na walutę polską, a kwotą po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską. Umorzeniu będzie podlegał wyłącznie kapitał. Dotychczas nie korzystaliście Państwo z umorzenia żadnego innego kredytu.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzamy, że kwota umorzonej przez bank części kredytu hipotecznego zaciągniętego na zaspokojenie celów mieszkaniowych (kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania córki), stanowi dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z planowanym umorzeniem wierzytelności względem banku, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W konsekwencji, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia przez bank kwoty kredytu. Bank nie jest zobowiązany sporządzić dla Pani informacji PIT 11, o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Podkreślamy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie tylko wówczas gdy ugoda Państwa z bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo wskazujemy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pani, jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych współkredytobiorców.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Wskazujemy, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonaliśmy wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku i jego uzupełnieniu. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).