Interpretacja indywidualna z dnia 24 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.86.2023.1.TR

Przychód otrzymany przez Wnioskodawczynię w związku ze zwrotem udziałów wniesionych przez męża Wnioskodawczyni, które zostały sfinansowane z majątku wspólnego małżeńskiego jest wolny od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 10 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu xx listopada 2021 r. zmarł małżonek Wnioskodawczyni, będący członkiem Spółdzielni i posiadający w niej udziały członkowskie.

W oparciu o Prawo spółdzielcze oraz statut Spółdzielni jej członkami mogą zostać osoby fizyczne, o pełnej zdolności do czynności prawnych, które dostarczą do Spółdzielni deklarację i wniosą zadeklarowane udziały i wpisowe. Zgodnie ze statutem podział nadwyżki bilansowej pomiędzy członków Spółdzielni dokonuje się w formie oprocentowania posiadanych udziałów członkowskich.

Członek Spółdzielni może w odrębnej deklaracji lub odrębnym oświadczeniu wskazać osobę, której Spółdzielnia jest obowiązana po jego śmierci wypłacić udziały. Prawo z tego tytułu na podstawie art. 16 par. 3 ustawy Prawo spółdzielcze, nie należy do spadku.

Zgodnie ze statutem, w Spółdzielni udziały osoby, która przestała być członkiem, winny zostać wypłacone w terminie dwóch miesięcy, od dnia zatwierdzenia przez Zgromadzenie Przedstawicieli sprawozdania finansowego za rok, w którym członek przestał należeć do Spółdzielni.

Wnioskodawczyni wraz z mężem związek małżeński zawarli w dniu xx czerwca 1980 r. Mąż został członkiem Spółdzielni w dniu xx listopada 1982 r., nabywając początkowo jeden udział w Spółdzielni, pokryty z majątku wspólnego.

Przez cały okres trwania małżeństwa istniała pomiędzy małżonkami wspólność majątkowa małżeńska, zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W dniu xx listopada 2021 r. mąż Wnioskodawczyni zmarł.

Z dniem xx listopada 2021 r., na podstawie art. 25 Prawa spółdzielczego, ustało członkostwo męża Wnioskodawczyni w Spółdzielni. Osobą wskazaną w oświadczeniu męża do nabycia udziałów była Wnioskodawczyni, wskazana jako mająca prawa do całości udziałów po zmarłym członku Spółdzielni.

W dniu śmierci męża, tj. w dniu xx listopada 2021 r., posiadał on (...) pełnych udziałów w Spółdzielni.

Ilość i wartość udziałów na dzień śmierci męża składała się z udziałów wniesionych częściowo w formie wpłat gotówkowych z majątku wspólnego małżonków oraz częściowo pokryta z dopisów do udziałów w formie dywidend (coroczne dopisy z podziału nadwyżki bilansowej Spółdzielni, po opodatkowaniu Spółdzielni podatkiem CIT – tj. z zysku netto).

Z dywidend po podziale nadwyżki finansowej, dopisywanych do udziałów członkowskich w poszczególnych latach w Spółdzielni, był pobierany podatek PIT, zgodnie z przepisami w tym zakresie, tj. zgodnie z przepisami art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy PIT z podziału nadwyżki finansowej pobierany był zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19% i odprowadzony przez płatnika do urzędu skarbowego.

W niektórych latach (np. za lata: 2011, 2012, 2013), była możliwość wypłaty w Spółdzielni w formie bonów towarowych w Spółdzielni (częściowo lub w całości), na pisemny wniosek członka, dywidend, po opodatkowaniu z podziału nadwyżki finansowej. W przypadku męża Wnioskodawczyni w jednym z tych lat kwoty dopisane z podziału nadwyżki finansowej zostały wypłacone i wniesione do majątku wspólnego małżonków.

W większości lat dopisane dywidendy z podziałów nadwyżek finansowych (zysku netto) pozostały w Spółdzielni i były zaliczone oraz ujęte na poczet zwiększenia wartości udziałów męża.

Sprawozdanie finansowe za rok 2021 zostało zatwierdzone w Spółdzielni, przez Zgromadzenie Przedstawicieli w dniu 22 czerwca 2022 r.

Udziały po zmarłym mężu zostały wypłacone Zainteresowanej w terminie do dwóch miesięcy po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.

W dniu xx sierpnia 2021 r. Wnioskodawczyni otrzymała przelew udziałów na swoje konto bankowe.

Z kwoty udziałów po zmarłym mężu Spółdzielnia potrąciła, zgodnie z art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT od całości udziałów zaliczkę na podatek dochodowy. Pobrany przez Spółdzielnię podatek PIT został przekazany na konto właściwego urzędu skarbowego.

Jednocześnie, przed wypłatą udziałów Wnioskodawczyni została poinformowana, że kwota wypłaty udziałów po zmarłym mężu spowoduje przekroczenie pierwszego progu podatkowego, co może skutkować koniecznością dopłaty przez Wnioskodawczynię podatku.

Spółdzielnia poinformowała Wnioskodawczynię, że w przypadku złożenia przez nią stosownego oświadczenia może jako płatnik podatku dochodowego pobrać zaliczkę w większej wysokości, tj. 32% oraz poinformowała Wnioskodawczynię o obowiązku wykazania w zeznaniu rocznym za 2021 r. uzyskanego przez nią przychodu, jak również o tym, iż otrzyma od Spółdzielni PIT-11 za 2021 r.

Pytanie

Czy wypłata udziałów w Spółdzielni po zmarłym współmałżonku, pozostającym w ustawowej wspólności majątkowej, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, zwrot udziałów wniesionych do Spółdzielni po śmierci jej męża winien być zwolniony z PIT na podstawie art. 21 ust 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prawo do wypłaty udziałów po śmierci, na podstawie art. 16 par. 3 ustawy Prawo spółdzielcze, nie należy do spadku.

W małżeństwie przez cały okres panowała wspólność majątkowa. Wniesione do Spółdzielni przez męża Wnioskodawczyni udziały zostały pokryte z majątku wspólnego oraz dopisu z nadwyżek finansowych.

Wskazanie art. 18 ustawy PIT oraz pobranie na tej podstawie zaliczki na podatek dochodowy z tytułu wypłaconych udziałów po zmarłym mężu, w ocenie Wnioskodawczyni, jest nieprawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłata udziałów w Spółdzielni po zmarłym współmałżonku , pozostającym w ustawowej wspólności majątkowej, winna korzystać ze zwolnienia przedmiotowego w podatku dochodowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) – w wersji obowiązującej na 31 grudnia 2021 r.:

Natomiast z treści art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy wynika, że:

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:

Ponadto, stosownie do treści art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zacytowany powyżej przepis nie podaje normatywnej definicji przychodów z praw majątkowych i nie stanowi katalogu zamkniętego, na co wskazuje wyrażenie „w szczególności”. Tą kategorią został objęty każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem przez niego praw o charakterze majątkowym.

Z opisu zdarzenia wynika, że wskutek śmierci męża (członka spółdzielni) i związanego z nią ustania jego członkostwa w spółdzielni, Wnioskodawczyni xx sierpnia 2021 r. otrzymała z tejże spółdzielni na rachunek bankowy przelewem kwotę odpowiadającą wartości udziałów w spółdzielni – należących do zmarłego męża. Małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej przez cały okres małżeństwa, a wkłady do spółdzielni były pokrywane z ich majątku dorobkowego.

W kontekście powyższego należy wyjaśnić, że stosownie do art. 16 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 648 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 4 października 2021 r. i art. 16 § 4 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 5 października 2021 r.:

Na podstawie przepisów Prawa spółdzielczego i statutu spółdzielni, członkowie spółdzielni są zobowiązani do dokonania wpłaty udziałów członkowskich. Warunkiem przyjęcia w poczet członków spółdzielni jest złożenie deklaracji, w której (lub w odrębnym pisemnym oświadczeniu) członkowie spółdzielni mogą wskazać osobę, której spółdzielnia obowiązana jest po śmierci członka wypłacić udziały. Przepisy określają, że prawo z tego tytułu nie należy do spadku.

Kwota wypłacona na podstawie art. 16 § 3 lub art. 16 § 4 ustawy Prawo spółdzielcze stanowi przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że co do zasady wypłaty udziałów po zmarłym członku Spółdzielni na rzecz osób, wskazanych w deklaracjach członkowskich, stanowią przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w sytuacji, gdy osobą uprawnioną do wypłaty udziałów jest współmałżonek, który pozostawał ze zmarłym w ustroju wspólności majątkowej, i źródłem finansowania udziałów był majątek wspólny małżonków, zastosowanie znajduje art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie bowiem do tego przepisu:

Jednocześnie, zgodnie z art. 78 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze:

Natomiast stosownie do treści art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1991 r. Nr 83, poz. 373 ze zm.):

W świetle powyższych przepisów nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zwracane udziały w spółdzielni w części pochodzącej:

·z wpłat dokonanych bezpośrednio przez członków (pochodzących z kwot potrącanych w listach płac z wynagrodzenia netto bądź wpłat gotówkowych członków do kasy spółdzielni) - w ich wysokości nominalnej z dnia wniesienia,

·z odpisów na udziały członkowskie dokonanych z podziału nadwyżki bilansowej, od których wcześniej został pobrany zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych,

·z funduszu zasobowego spółdzielni w wyniku waloryzacji udziałów dokonanej zgodnie z przepisami ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 83, poz. 373 ze zm.) - w ich wysokości z dnia dokonania tej waloryzacji przez spółdzielnię.

Prawo z tytułu wypłaty udziałów po śmierci członka spółdzielni nie należy do spadku, co wynika z art. 16 § 4, a wcześniej z art. 16 § 3 Prawa spółdzielczego, a zatem nie ma w tym zakresie mowy o następstwie prawnym w rozumieniu przepisów ustawy Ordynacja podatkowa. Nie stanowi to jednak przeszkody uniemożliwiającej zastosowanie w rozpatrywanej sprawie zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprawdzie użyte w tym przepisie sformułowanie „przychody otrzymane w związku ze zwrotem (…) udziałów w spółdzielni (…)” sugeruje tożsamość podmiotową (udział ma być zwrócony na rzecz osoby, która go wniosła), to jednak zwolnienie to nie ma charakteru podmiotowego. W takiej sytuacji zasadne jest poszukiwanie tożsamości źródła, z którego udział został uiszczony i następnie, do którego został zwrócony (wypłacony).

Oznacza to, że jeśli osobą uprawnioną do wypłaty udziałów jest małżonek, który był związany ze zmarłym ustrojem małżeńskiej wspólności majątkowej i źródłem finansowania wkładu do spółdzielni był majątek wspólny, utworzony na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.), to wypłata udziałów dokonana na podstawie art. 16 § 3 lub art. 16 § 4 Prawa spółdzielczego, nie stanowi odrębnej formy od zwrotu udziałów, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 cytowanej ustawy podatkowej, lecz stanowi szczególną formę tego zwrotu. W wyniku wypłaty udziałów środki finansowe służące nabyciu udziału w spółdzielni zostaną bowiem zwrócone do majątku, z którego pierwotnie pochodziły.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy znajdzie więc zastosowanie wówczas, gdy wpłacony udział zostanie zwrócony do majątku, z którego wcześniej został uiszczony.

Reasumując: na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego, przychód otrzymany przez Wnioskodawczynię w związku ze zwrotem udziałów wniesionych przez męża Wnioskodawczyni, które zostały sfinansowane z majątku wspólnego małżeńskiego jest wolny od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy cyt. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem środki finansowe służące nabyciu udziału w spółdzielni zostaną zwrócone do majątku, z którego pierwotnie pochodziły.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).